Warmińskie przysłowia ludowe

Warmińskie przysłowia ludowe

Przysłowia na określony czas

"Świętego Pawła pustelnika (15 stycznia) - mawiają, pu (pół) zimy - pu chleba, z sąsieków, z szopy połowa precz".
"Będzie lichym panem, kto roli nie orze przed św. Janem (24 czerwca)".
"Michałkowe siano, a Marcinkowe zboże, pożal się Boże"!
"Św.Lucy (13.XII) dnia przyrzuci".
"Do Gód - tysiąc pogód".
"Na Św.Szczepan - każdy jest pan".
"Na Nowy Rok pogoda - w polu uroda".
"W dzień św. Trzech Króli - człek w kożuch się tuli. Na Trzy Króle dzień w kurzej stopce dłuższy".
"Kiedy w Gromnicę słonko świeci, choć jeno tak długo, jek chłop na konia siada, to się len obrodzi, a kiedy chmurno to nie. (bo nastąpi upał i wypali go)".
"Kiedy św. Walentego (14.II) deszcze, będzie ostry mróz jeszcze".
"Św. Maciej (24.II) zimę traci, albo ją zbogaci. Św. Macieja - niosą gęsi pierwsze jaja".
"Św. Kazimierza (4.III) dzień z nocą przymierza".
"Św. Grzegorza (12.III) wszystka zima do morza".
"Na św. Józef (19.III) wiezie się trawy wózek; ale czasem zasmuci, bo śniegiem przyrzuci".
"Kiedy św. Józef zamknie powietrze Najśw. Panna roztworzy (N.P. roztwornej 25.III)".
"Na Matkę Bożą (25.III) gnoje wożą".

"Zgniły i rączy, razem skończy".
"Wszyscym chorzy, jeno garkom to nagorzy". (Iw chorobie jeść się chce)
"Pomrze ubogi, szkoda za drogi(dla organisty), pomrze bogaty - kieby i jutro taki".
"Kto się czemu poświęci, niech się w koło tego kręci".
"Kto komu ujmie czci i sławy, ten sam tam jest kulawy".
"Kto jest taki, daje drugiemu znaki".
"Błądzisz - póki dążysz".
"W społecznej rzeczy, zawdy złe skrzeczy".
"Kręci się jak kurek na kościele".
"Bez pracy ni ma kołaczy".
"Lepsi (lepiej) ze swojemi płakać, niż z cudzemi skakać".
"Pies, a szurek - szczeka i ucieka a swoje porze". (robi)
"Przykład lepszy niż nauka. Czyń co możesz, to mi sztuka. Słowa pouczają - przykłady porywają".
"Bądź pracowitym jak pszczółka - a wszędzie wkoło Ciebie pełno miodu będzie".
"Idź do brata co trzy lata. A do siostry co rok szósty. Po trzech dniach śmierdzi ryba i gość".
"Od wódki - rozum krótki".
"Gdzie dwóch szaleje trzeci się śmieje".
"Nie uzierzy (uwierzy) zdrowy choremu, a syty głodnemu".
"Kto w Kościół wrzuci, duszy nie zasmuci".
"Z małego talerzyka, a zierzkiem, to nak lepsi podje, niż z duży mnisy, a z próżny".
"Gdzie buł, to buł - ale doma, to nalepsi".
" Każdy domek - ma swój ułomek".
"Idzie mu jek z płatka".
"Wełna doleży się błota - len złota".(Kiedy wełna długo leży, dostaje mole, len starszy - lepszy)
"W biedzie tłusty opada - chudy przepada".

Barczewski Walenty, Geografia polskiej Warmii, Olsztyn 1918-2008, s. 118-121.