Janowiec Kościelny
| Janowiec Kościelny | |
| | |
| [[Plik:|240px|Pole-obowiązkowe]] Pole-obowiązkowe
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko - mazurskie |
| Powiat | nidzicki |
| Gmina | Janowiec Kościelny |
| Liczba ludności (2013, źródło: http://wrota.warmia.mazury.pl/janowiec_koscielny_gmina_wiejska/Charakterystyka-gminnych-wsi.html.) | 333 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Kod pocztowy | 13 -111 |
| Tablice rejestracyjne | NNI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Janowiec Kościelny | |
| Położenie na mapie Polski  Janowiec Kościelny | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Janowiec Kościelny – wieś gminna w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Janowiec Kościelny. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa olsztyńskiego. Miejscowość jest siedzibą gminy Janowiec Kościelny.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Miejscowość położona jest na terenie gminy Janowiec Kościelny, która znajduje się na obszarze Niżu Środkowoeuropejskiego, na pograniczu dwóch podprowincji: Pojezierza Środkowo-Bałtyckiego i Niziny Północnomazowieckiej. Natomiast pas południowy obszaru gminy to mazoregion Wzniesień Mławskich, który graniczy od północy z Garbem Lubawskim. Zatem powierzchnia gminy Janowiec Kościelny posiada charakter falisty, miejscami równinny. W południowej części gminy – w dolinie Orzycy znajdują się wzniesienia od ok. 60 m. do ok. 200 m n.p.m. oraz wzgórza i wały moreny czołowej. Od południa na terenie gminy występują dwa wały morenowe, rozcięte doliną Wieczfnianki. Wał wschodni posiada wysokości bezwzględne do 200 m n.p.m., zaś stoki w tym rejonie bywają bardzo strome, a nachylenia terenu przekraczają często 15%. W zachodniej części gminy rzeźba terenu wyróżnia się pojedynczymi pagórkami i wzgórzami. Natomiast pomiędzy nimi znajdują się obniżenia i zagłębienia, bądź suche dolinki erozyjno-denudacyjne. Ponadto występują tutaj formy późnoglacjalne i holoceńskie - doliny rzeczne, z których największą jest rzeka Orzyc. Obszar gminy Janowiec Kościelny położony jest w obrębie Niecki Mazowieckiej. Występują tutaj następujące osady: kredowe, piaski, mułki, iły, piaski drobnoziarniste, piaski pylaste, gliny zwałowe, torfowiska, piaskowce margliste i mułowce z glaukonitem oraz szczątkami fauny.
Dzieje miejscowości
O wsi wspomina się po raz pierwszy w 1411 r. Wówczas to ludność krzyżacka z Zabłocia zrabowała Mikołajowi z Janowca Kościelnego dwa topory. Nie znana jest dokładna data lokacji. Trudno jest nakreślić etymologię nazwy miejscowości. W 1443 r. istniała już parafia katolicka. W II poł XV w. przy parafii funkcjonowała szkoła. W 1531 r. wieś została podzielona między 5 właścicieli. W XVIII w. chłopcy i dziewczynki uczyli się razem gdyż wieś była bardzo biedna.
W XIX w. we wsi była szkoła początkowa i działał drewniany kościół parafialny oraz zarząd gminy.
W 1827 r. w obrębie Janowca było 6 domów. W tym okresie miejscowość zamieszkiwało 28 osób. Na przełomie XIX/ XX w. liczba domów wzrosła do 13. Osadników zaś było 32. Janowiec Kościelny do 1954 r. był siedzibą wiejskiej gminy Szczepkowo.
Gospodarka
Na terenie wsi działa Bank Spółdzielczy, sklepy i inne drobne zakłady usługowo-handlowe.
Kultura
W Janowcu funkcjonuje Urząd Gminy, Poczta, Gminne Centrum Informacji, Samorządowy Ośrodek Kultury Sportu i Rekreacji z Biblioteką Publiczną, Niepubliczny Ośrodek Zdrowia, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Zespół "Pobożanie", szkoła podstawowa i gimnazjum. Istnieją także organizacje pozarządowe takie jak: Stowarzyszenie Ziemi Janowieckiej, Stowarzyszenie na rzecz ekorozwoju wsi w Szczepkowie Borowym i "Trójmieście", Ludowy Klub Sportowy "Orzeł", Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Wsi Smolany -Żardawy "Pod Gajem".
Ludzie związani z miejscowością:
Proboszczem parafii w Janowcu Kościelnym był ks. Marian Batogowski.
Zabytki:
Na terenie miejscowości znajduje się kościół z I poł. XX w. oraz cmentarz pobożański.
Bibliografia:
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. III, Warszawa 1882, 960 ss.
Wijaczka Jacek, Dzieje wsi do końca XVIII wieku, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, s. 165 - 202.
