Mniejszość żydowska na Warmii i Mazurach
Mniejszość żydowska na Warmii i Mazurach
Spis treści
Historia
Żydzi pojawili się pod koniec XIII wieku na ziemiach Warmii i Mazur. Dzięki sekularyzacji Prus w 1525 roku i zawarciu traktatu krakowskiego rozwinął się handel obwoźny z mieszkańcami Krakowa. Stał się domeną ludności żydowskiej. W wieku XVIII pojawiła się polityka antyżydowska, utrudniająca im handel. Polepszyły ją prawa nadawane w XIX wieku, jak ustawa Fryderyka II z 1847 roku o położeniu Żydów. W latach 20. i 30.tych XX wieku bojówki antysemickie represjonowały Żydów. Ludność żydowska została w większości wywieziona do obozów zagłady podczas II wojny światowej. Synagogi oraz kirkuty uległy dewastacji podczas walk.
Liczebność
Według Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2011 roku, na terenie Warmii i Mazur, przynależność do mniejszości żydowskiej zadeklarowało 19 osób. Na terenie województwa warmińsko-mazurskiego znajduje się 51 cmentarzy, na których pochowano przedstawicieli tej mniejszości.
Kultura
W Olsztynie od czterech lat (od 2010 roku) organizowane są Dni Kultury Żydowskiej, przy organizacji których aktywnie uczestniczy fundacja „Borussia” oraz Stowarzyszenie na Rzecz Kultury Żydowskiej B’Jachad, której aktywnym działaczem jest Ewa Pohlke, która promuje również kulturę żydowską podczas organizowanych imprez wielokulturowych w szkołach w Olsztynie, jak np. w gimnazjum nr 3. W tym roku (2014) obchodzona jest 25 rocznica istnienia Polskiego Towarzystwa Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata. Wojewoda Marian Podziewski postanowił, wspólnie z wymienionymi powyżej organizacjami, włączyć się w ogólnopolską akcję upamiętnienia osób, które uhonorowano Medalem Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata.
Bibliografia
[ http://www.wm.uw.olsztyn.pl/ ]
[ http://pl.wikipedia.org/wiki/Kategoria:Cmentarze_%C5%BCydowskie_w_wojew%C3%B3dztwie_warmi%C5%84sko-mazurskim ]
[ http://www.fzp.net.pl/historia/zydzi-w-prusach-wschodnich ]
--MaciejG (dyskusja) 15:07, 27 lis 2014 (CET) Maciej Grabski
