Grunty rolne

Ogólna charakterystyka

Pojęcie występujące w ustawie o ochronie gruntów rolnych i leśnych z 3 lutego 1995 roku. Obejmuje oprócz użytków rolnych także grunty:

• pod stawami rybnymi i innymi zbiornikami wodnymi, służącymi wyłącznie dla potrzeb rolnictwa;
  
• pod wchodzącymi w skład gospodarstw rolnych budynkami mieszkalnymi oraz innymi budynkami i urządzeniami służącymi wyłącznie produkcji rolniczej oraz przetwórstwu rolno-spożywczemu;
  
• pod budynkami i urządzeniami służącymi bezpośrednio do produkcji rolniczej uznanej za dział specjalny, stosownie do przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych i podatku dochodowym od osób prawnych;
  
• parków wiejskich oraz pod zadrzewieniami i zakrzewieniami śródpolnymi, w tym również pod pasami przeciwwietrznymi i urządzeniami przeciwerozyjnymi;
  
• tymczasowe magazynowanie odpadów przez prowadzącego zbieranie odpadów,
  
• pracowniczych ogrodów działkowych i ogrodów botanicznych;
  
• pod urządzeniami: melioracji wodnych, przeciwpowodziowych i przeciwpożarowych, zaopatrzenia rolnictwa w wodę, kanalizacji oraz utylizacji ścieków i odpadów dla potrzeb rolnictwa;
  
• zrekultywowane dla potrzeb rolnictwa;
  
• torfowisk i oczek wodnych;
  
• pod drogami dojazdowymi do gruntów rolnych;
  

Ochrona gruntów rolnych polega na:

• ograniczaniu przeznaczenia ich na cele nierolnicze lub nieleśne;
  
• zapobieganiu procesom degradacji i dewastacji gruntów rolnych oraz szkodom w produkcji rolniczej, powstającym wskutek działalności nierolniczej;
  
• rekultywacji i zagospodarowaniu gruntów na cele rolnicze;
  
• zachowaniu torfowisk i oczek wodnych jako naturalnych zbiorników wodnych;
  

Występowanie w regionie

Województwo warmińsko-mazurskie należy do najzimniejszych regionów Polski, z krótkim okresem wegetacji i stosunkowo dużą sumą opadów rocznych. Gleby są mocno zróżnicowane – od zwięzłych i zlewnych czarnych ziem w rejonie Kętrzyna oraz gleb brunatnych na nizinie Sępopolskiej i mad w okolicach Elbląga do lekkich piaszczystych na południu województwa. Wskaźnik rolniczej przestrzeni produkcyjnej zbliżony jest do przeciętnego w kraju. Warunki przyrodnicze stawiają wymóg wysokiego poziomu technicznego, powodują, że jednostkowe koszty produkcji są wyższe a dochodowość mniejsza, niż w innych regionach kraju. Rolnictwo jest jednym z głównych działów gospodarki województwa, czemu sprzyja znaczny areał użytków rolnych oraz korzystna struktura wielkościowa gospodarstw.

Struktura użytków rolnych
Podobnie jak w skali kraju – nastąpił spadek powierzchni użytków rolnych w województwie.
Tabela. Struktura gruntów w Polsce i w województwie warmińsko – mazurskim w latach 2000 – 2003. (wg granic administracyjnych)

W województwie w 2002r użytkowano rolniczo 1211,2 tys. ha, co stanowi 50,0% jego obszaru. (kraj 54%) - grunty leśne obejmują powierzchnię 738,5 tys. ha - 30,5% powierzchni województwa (kraj 29,1). Pod względem powierzchni gruntów leśnych województwo plasuje się na 4 miejscu w kraju po zachodniopomorskim, mazowieckim i wielkopolskim. Na przestrzeni ostatnich lat daje się zauważyć prawie identyczny spadek powierzchni użytków rolnych w kraju jak i w województwie: w latach 2000 – 2002 o 8% w Polsce i o 7% w województwie. Zmniejszenie powierzchni użytków rolnych województwa na przełomie 2000/2002 wynikało ze spadku o 7% powierzchni gruntów ornych (w 2002r. stanowiły one 69,6% powierzchni użytków rolnych województwa), spadku o 29% powierzchni sadów (w 2002 r. stanowiły 0,2% powierzchni użytków rolnych województwa), spadku o 7% powierzchni łąk i pastwisk (w 2002r. stanowiły one 30,1% powierzchni użytków rolnych województwa). Struktura użytków rolnych odbiega od średnich krajowych. Rolnicy województwa dysponowali w 2002 mniejszym areałem gruntów ornych i sadów, wyższym natomiast udziałem areału łąk i pastwisk – o 9% niż średnio w kraju.
Wykres. Struktura użytków w Polsce i w województwie warmińsko-mazurskim w 2002 r.

Bibliografia

1. Ustawa o odpadach z 27 czerwca 1997 roku (Dz. U. z 1997 roku, Nr 96, poz. 592, art. 3.1 po zmianie)
2. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów
3. Plan gospodarki odpadami dla województwa warmińsko-mazurskiego na lata 2011-2016, Olsztyn 2012