Buławka pałeczkowata

Buławka pałeczkowata
Clavariadelphus pistillaris
(L.) Donk
Owocniki buławki pałeczkowatej. Fot. Francisco J. Díez Martín. Źródło: Commons Wikimedia
Systematyka
Królestwo	grzyby
Gromada	grzyby podstawkowe
Klasa	pieczarniaki
Rząd	siatkolistkowce
Rodzina	buławkowate
Rodzaj	buławka
Gatunek	buławka pałeczkowata
Synonimy

Buławka pałeczkowata (Clavariadelphus pistillaris (L.) Donk) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny buławkowatych (Clavariadelphaceae), rzędu siatkolistkowców (Gomphales).

Owocnik

Owocnik duży, wydłużony, mniej lub bardziej wyraźnie maczugowaty, tępo zaokrąglony, o wysokości 7-30 cm i średnicy 2-6 cm. Młody owocnik jest jasnożółty, z wiekiem ciemniejszy, pomarańczowobrązowy do brązowożółtego i cynamonowobrązowego z liliowym odcieniem. Podstawa trzonowato zwężona, ciemniejsza. Powierzchnia początkowo gładka, następnie podłużnie bruzdowana, matowa, naga, przy ucisku przebarwia się na fioletowobrązowo; pod wpływem KOH szafranowożółto. Zapach słaby, przyjemny. Smak gorzkawy.

Rozmieszczenie i ekologia

Owocniki buławki pałeczkowatej wyrastają od sierpnia do listopada, pojedynczo lub w grupach po kilkanaście, w lasach liściastych, najczęściej na glebach wapiennych, głównie pod bukami, z którymi wchodzą w mykoryzę.

Na Warmii i Mazurach buławka pałeczkowata została odnotowana w Mazurskim Parku Krajobrazowym.

Wartość użytkowa

Jest to grzyb niejadalny. Buławka pałeczkowata stanowi gatunek rzadki, w Polsce objęta jest ochroną gatunkową. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status V – narażona na wyginięcie. Na listach gatunków zagrożonych znajduje się także w Belgii, Czechach, na Litwie, w Holandii.

Ciekawostki

Inne gatunki z tego rodzaju, jak buławka spłaszczona (Clavariadelphus ligula), mają mniejsze owocniki, osiągają do 10 cm wysokości, są zwykle cienkie, pałeczkowate i występują w lasach iglastych, w górach. Rzadka buławka obcięta (Clavariadelphus truncatus) ma owocniki z płasko ściętym wierzchołkiem i wyrasta w lasach iglastych na wapieniu. Bardzo rzadka buławka cytrynowa (Clavariadelphus flavoimmaturatus) jest mała (do 10 cm wysokości), żółto zabarwiona, jej miąższ ma gorzki smak.

Zobacz też

pl.wikipedia.org, buławka pałeczkowata [10.06.2014]
grzyby.pl [10.06.2014]
indexfungorum.org [10.06.2014]

Bibliografia

Fiedorowicz Grzegorz, The participation of macromycetes In selected forest communities of the Masurian Landscape Park (NE Poland), "Acta Mycologica" 2009, nr 44, s. 77-95.
Flück Markus, Atlas grzybów. Oznaczanie, zbiór, użytkowanie, tłum. Helena Terpińska-Ostrowska, Warszawa 1995.
Zarzycki Kazimierz, Szeląg Zbigniew, Red list of the vascular plants in Poland, [w:] Red lists of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski, red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 55-70.