Glądy (gmina Górowo Iławeckie)
| Glądy | |
| | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | bartoszycki |
| Gmina | Górowo Iławeckie |
| Liczba ludności (2010) | 114 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Glądy | |
| Położenie na mapie Polski  Glądy | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Glądy (niem. Glandau) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Górowo Iławeckie. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. W latach 1946–1961 wieś wchodziła w skład powiatu górowskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 114 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie Glądy i Żołędnik. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Joanna Kuźniak[1].
Położenie
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Wzniesień Górowskich, 27 km na zachód od Bartoszyc i 8,5 km na południowy zachód od Górowa Iławeckiego, w pobliżu granicy z powiatami lidzbarskim i braniewskim. Wieś zachowała dawny układ owalnicy.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa zakonu krzyżackiego. Po raz pierwszy wzmiankowana jest w źródłach z 1414 roku jako wieś czynszowa o powierzchni 50 łanów. W następnych stuleciach pozostała własnością skarbu państwa (wieś książęca, później królewska), aż do reform uwłaszczeniowych na początku XIX wieku. W lutym 1807 roku w Glądach nocował cesarz Napoleon I ścigający wówczas armię rosyjską na czele swej Wielkiej Armii. Do 1945 roku wieś wchodziła w skład parafii ewangelickiej w Górowie Iławeckim.
Szkołę we wsi założono w połowie XVIII wieku. W 1935 roku uczęszczało do niej 113 uczniów, a zatrudnionych było dwóch nauczycieli. Po II wojnie światowej uruchomiono ją ponownie, a w latach 60. wzniesiono dla niej nowy budynek. Placówkę zlikwidowano w 1979 roku w związku z reformą sieci szkolnej.
Po 1945 roku Glądy stały się siedzibą sołectwa. Według spisu powszechnego z 1983 roku wieś składała się z 25 budynków mieszkalnych, a należało do niej 30 indywidualnych gospodarstw rolnych, które łącznie zajmowały obszar 284 ha. Znajdował się tu punkt biblioteczny oraz siedziba leśnictwa.
Liczba mieszkańców w następujących latach wynosiła:
- 1857 – 374 osoby
- 1933 – 673 osoby
- 1939 – 660 osób
- 1983 – 138 osób
Zabytki
- dawny cmentarz ewangelicki z drugiej połowy XIX wieku, około 300 m za wsią, na wzgórzu, przy żwirowni; nagrobki zdewastowane, teren zarośnięty
- przykłady budownictwa wiejskiego z pierwszej ćwierci XX wieku (domy i budynki gospodarcze)
- kapliczka przydrożna z końca XIX wieku
- układ hydrotechniczny
Przypisy
- ↑ gorowoil-ug.bip-wm.pl [05.03.2014]
Zobacz też
Bibliografia
Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
gorowoil-ug.bip-wm.pl, Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Górowo Iławeckie, Górowo Iławeckie 2008 [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
verwaltungsgeschichte.de [05.03.2014]
