Jan Maza

Jan Maza
Pomnik ku czci Jana Mazy. Źródło: www.forum.dawna.pila.pl [10.04.2014]
Data i miejsce urodzenia	1909 r. Piła
Data i miejsce śmierci	1940 r. Hohenbruch

Jan Maza (ur. 18 października 1909 r. w Pile, zm. 24 lutego 1940 r. w Hohenbruch) – nauczyciel szkół polskich w Niemczech. Kierownik szkoły polskiej w Unieszewie.

Życiorys

Urodził się w 1909 r. w Pile jako syn Anastazego i Bronisławy. Pracował jako nauczyciel w Polsce i w Niemczech. W 1935 r. przybył na Warmię z żoną Janiną, również nauczycielką.

Został aresztowany 1 września 1939 r. i osadzony w obozie koncentracyjnym Hohenbruch pod Królewcem. W listopadzie 1939 r. wysłał z obozu list do Józefa Skrzypskiego z prośbą o opiekę nad żoną i synami. 24 lutego 1940 r. wraz z Sewerynem Pieniężnym i Leonem Włodarczakiem został rozstrzelany. W 1946 r.`ich prochy sprowadzono do Olsztyna i pochowano we wspólnym grobie.

Szkoła i wykształcenie

Jan Maza ukończył niemiecką szkołę ludową w Zakrzewie. W latach 1924–1929 kształcił się w Seminarium Nauczycielskim w Tucholi. W 1933 r. zdał egzamin pedagogiczny w Poznaniu i uzyskał pełne kwalifikacje zawodowe.

Praca

Od 1929 r. pracował jako nauczyciel w Hucie (powiat chojnicki). Opiekował się szkolną drużyną harcerską i prowadził chór Towarzystwa Młodzieży. W listopadzie 1930 r. został zatrudniony w szkole polskiej w Dąbrówce. W okresie od 1935 do 1939 r. pełnił obowiązki kierownika Katolickiej Szkoły Polskiej w Unieszewie.

W grudniu 1936 r. na konferencji rejonowej dla polskich nauczycieli w Katolickiej Szkole Polskiej w Worytach przeprowadził lekcję śpiewu.

Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna

W okresie od 1 listopada 1930 r. do 30 marca 1931 r. działał w Towarzystwie Szkolnym w Opolu. Od 1931 r. był członkiem Związku Polaków w Niemczech.

Nagrody i odznaczenia

Pośmiertnie odznaczony Krzyżem Grunwaldu.

Ciekawostki

W 1956 r. na budynku Szkoły Podstawowej w Rudnie umieszczono tablicę poświęconą pamięci nauczycieli zamordowanych przez hitlerowców w obozach koncentracyjnych.

Napis na tablicy brzmi:

"Nauczyciele Józef Horst, Jan Maza i Tadeusz Pezała zginęli z rąk hitlerowskich za polską szkołę w Zakrzewie. Cześć ich pamięci! 1929–1959 r.".

Bibliografia

Filipkowski Tadeusz, W obronie polskiego trwania. Nauczyciele polscy na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach międzywojennych, Olsztyn 1989.

Oracki Tadeusz, Sylwetki polskich nauczycieli i organizatorów szkolnictwa na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach 1920–1939, "Komunikaty Mazursko-Warmińskie" 1961, nr 2.

mpn.poznan.uw.gov.pl [10.04.2014]