Odnożyca jesionowa

Odnożyca jesionowa
Ramalina fraxinea
(L.) Ach.
Odnożyca jesionowa – odcinki plechy z owocnikami. Fot. Dariusz Kubiak.
Systematyka
Królestwo	grzyby
Gromada	grzyby workowe
Klasa	miseczniaki (Lecanoromycetes)
Rząd	misecznicowce
Rodzina	odnożycowate
Rodzaj	odnożyca
Gatunek	odnożyca jesionowa
Synonimy

Odnożyca jesionowa (Ramalina fraxinea (L.) Ach.) – gatunek zlichenizowanego grzyba workowego (porostu) z rodziny odnożycowatych (Ramalinaceae), rzędu misecznicowców (Lecanorales).

Plecha

Plecha odnożycy jesionowej jest krzaczkowata, duża, nawet do 30 cm długości, chociaż obecnie rzadko spotyka się okazy, które mają powyżej 15 cm. Odcinki plechy są sztywne, szarozielone, czasem o odcieniu oliwkowym, rozgałęzione, spłaszczone, pomarszczone lub dołeczkowate, z białawymi szczelinkami (pseudocyfele). Soraliów i izydiów brak. Owocniki prawie zawsze obecne, na brzegach lub na płaskiej stronie odcinków, duże (do 1 cm średnicy), zwykle bez brzeżka, o cielistych tarczkach.

Rozmieszczenie i ekologia

Gatunek ten występuje na korze drzew liściastych rosnących pojedynczo, zwłaszcza na drzewach przydrożnych. Gatunek był jeszcze niedawno pospolity w całym kraju, obecnie jest coraz rzadszy, a w niektórych regionach zanikający.

Na Warmii i Mazurach gatunek ten występuje jeszcze dość często. W wyniku modernizacji dróg i wycinania starych drzew przydrożnych liczba jego stanowisk ulega jednak zmniejszeniu.

Wartość użytkowa

Gatunek ginący, umieszczony na Czerwonej liście porostów w Polsce jako porost zagrożonych wymarciem (EN). W Polsce podlega ścisłej ochronie.

Wartość użytkowa

Odnożyca jesionowa jest porostem bardzo wrażliwym na zanieczyszczenia powietrza. Pełni rolę gatunku wskaźnikowego w różnych testach lichenoindykacyjnych (skala porostowa).

Zobacz też

pl.wikipedia.org, Odnożyca jesionowa [21.04.2014]

Bibliografia

Bielczyk Urszula, Porosty, Kraków, 2001.
Cieśliński Stanisław, Czyżewska Krystyna, Fabiszewski Jerzy, Czerwona lista porostów w Polsce. Red list of the lichens in Poland, [w:] Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Red lists of plants and fungi in Poland, red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 71–89.
Fałtynowicz Wiesław, Wykorzystanie porostów do oceny zanieczyszczenia powietrza, Krosno 1995.
Fałtynowicz Wiesław, Porosty w lasach. Przewodnik terenowy dla leśników i taksatorów, Warszawa, 2012.Fałtynowicz Wiesław, Porosty w lasach. Przewodnik terenowy dla leśników i taksatorów, Warszawa, 2012.