Pluski

Pluski
Herb
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olsztyński
Gmina	Stawiguda
Liczba ludności (2022)	305
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Pluski
Położenie na mapie Polski Pluski
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Pluski (niem. Plauzig) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Stawiguda. Miejscowość w 2013 roku liczyła 369 mieszkańców. Wraz z miejscowością Rybaki tworzy sołectwo Pluski-Rybaki. Funkcję sołtysa sprawuje Justyna Reisenberg.

Położenie

Miejscowość położona jest w środkowej części województwa warmińsko-mazurskiego, około 7,5 km na południe od Stawigudy, nad jeziorem Pluszne Wielkie.

Dzieje miejscowości

Wieś lokowana w 1407 roku. Nazwa wywodzi się od Pluczk (prawdopodobnie od pruskiego pleu – płynąć). Akt lokacyjny podpisali dziekan Bartłomiej i reprezentujący Parafię Gryźliny Kantor Jan, a pierwszym sołtysem został Stefan Dowgel. Osadnictwo na terenie wsi widoczne jednak już w czasach staropruskich. Okolice jeziora Pluszne mają długą historię. Archeologicznie zostały potwierdzone liczne ślady obecności człowieka, w tym pozostałości dawnych osad i cmentarzysk ludów bałtyjskich, pochodzące z czasów na długo przed Chrystusem. Można tu natrafić na ślady Gotów, Galindów, Jaćwingów, Prusów, a także późniejszych mieszkańców Warmii. Od II pokoju toruńskiego w 1466 roku aż do I rozbioru w 1772 r. Warmia należała do Polski jako część Prus Królewskich. Gdy pozostała część Prus stała się protestancka po 1525 roku, Warmia, jako część Polski, pozostała katolicka, będąc zarządzana przez polskiego biskupa, mającego siedzibę w Lidzbarku Warmińskim (Heilsberg). W 1582 roku kapituła warmińska odkupiła od Henryka Preussa prawa prowadzenia karczmy w tej wsi.

Granica Warmii przebiegała po części przez jezioro Pluszne. Gdy Konrad Mazowiecki ze względów politycznych na początku XIII wieku sprowadził na te ziemie zakon krzyżacki do walki z narodem pogańskich Prusów. Wsie były zamieszkane nie tylko przez pozostałości ludów pruskich, ale przez ludność, która napłynęła z różnych kierunków, głównie z Mazowsza. Dotyczyło to nie tylko Warmii, ale i Mazur. W tym kontekście niezrozumiały może się wydać fakt, że po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, w plebiscycie w 1920 roku przytłaczająca większość polskojęzycznych mieszkańców tych terenów opowiedziała się za administracją niemiecką, a nie polską. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim.

Bibliografia

Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. II, Olsztyn 2011.
Georg Kellmann, Historia parafii Klebark Wielki, jej wiosek i okolic. Parafia pw. Znalezienia Krzyża Świętego i Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Klebarku Wielkim, Klebark Wielki 2007.
Bank Danych Lokalnych GUS [10.02.2015]
Urząd Gminy Stawiguda [10.02.2015]
Mapy Google Maps [10.02.2015]