Werner von Orseln

Werner von Orseln
Werner von Orseln, źródło: Hartknoch M. Christophori, Alte- und Neues Preussischer Historien, Francfurt und Leipzig, MDCLXXXIV (1684).
Data urodzenia	ok.1280 r.
Data i miejsce śmierci	18 listopada 1330 r. Malbork
Miejsce spoczynku	Kwidzyn

Werner von Orseln (ur. ok.1280 r., zamordowany 18 listopada 1330 r. w Malborku) – wielki mistrz zakonu krzyżackiego w latach 1324–1330.

Życiorys

Urodził się w rodzinie ministeriałów pod Frankfurtem nad Menem. Pierwsza wzmianka o nim jako rycerzu krzyżackim pochodzi z 1312 r., kiedy to pełnił urząd komtura sambijskiej Ragnety. Później piastował funkcje wielkich dostojników zakonnych. Od 1314 r. był m. in. wielkim komturem zakonu krzyżackiego i miał swoją siedzibę na zamku w Malborku. Podczas kryyzus w Zakonie i w jego konsekwencji zamachu stanu w państwie krzyżackim opowiedział się po stronie wielkiego mistrza Karla von Trier. Razem z nim udał się również na wygnanie do Niemiec. Wrócił do Prus w 1319 r. i od tej pory pełnił rolę namiestnika wielkiego mistrza. Prowadził rozmowy pojednawcze i przywrócił dyscyplinę we władzach zakonu według statutów zakonnych. Po śmierci Karla von Trier, decyzją kapituły generalnej został wybrany wielkim mistrzem.
Jako wielki mistrz prowadził politykę przeciwko Polsce. Do tego zmusiła go przede wszystkim sytuacja wewnętrzna w zakonie krzyżackim. Zbudował koalicję antypolską złożoną z władców Mazowsza, Śląska oraz króla Czech. Pretekstem do rozpoczęcia działań wojennych stała się wyprawa wojsk króla Polski na księstwo płockie w 1327 r. W odpowiedzi na ten najazd Wener von Orseln nakazał podbój Kujaw i ziemi dobrzyńskiej. Jako wielki mistrz starał się odbudować nie tylko pozycję zakonu krzyżackiego w Prusach i wzmocnić go militarnie, ale również skrupulatnie dążył do naprawy życia duchownego w Zakonie i przestrzegania zasad życia według nadanej Zakonowi reguły. W tym duchu pomimo toczącej się wojny zorganizował dwa zjazdy duchowieństwa pruskiego i wydał wiele aktów administracyjnych będących podstawą ustroju zgromadzenia. Przeprowadził również kolonizację Warmii, dzięki której powstało wówczas na tej ziemi wiele miast.
Zmarł późnym wieczorem 18 listopada 1330 r. w Malborku wskutek ran odniesionych po zamachu na jego życie, którego dopuścił się najprawdopodobniej rycerz konwetyu malborskiego Jan von Endorf. Pochowany został 19 listopada 1330 r. w katedrze św. Jana Ewangelisty w Kwidzynie. Jego szczątki zostały odkryte i poddane badaniom archeologiczno-antropologicznym w latach 2007–2008 w związku z pracami archeologicznymi w prezbiterium świątyni.

Bibliografia

M. Murinius, Kronika Mistrzów Pruskich, wstęp i oprac. Z. Nowak, Olsztyn 1989.