Łodygowo (gmina Kisielice)

Łodygowo
Pałac w Łodygowie
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	iławski
Gmina	Kisielice
Liczba ludności (2010)	333
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Łodygowo
Położenie na mapie Polski Łodygowo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Łodygowo (niem. Gross Ludwigsdorf, Ludwigsdorf in Westpreussen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Kisielice. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 333 mieszkańców (łącznie z osadą Łodygowo Małe). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Grzegorz Janocha.

Położenie

Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Pojezierzu Iławskim, nad Gardeją, 26 km na zachód od Iławy i 6,5 km na zachód od Kisielic; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 522.

Dzieje miejscowości

Pierwsza wzmianka dotycząca miejscowości pochodzi z 1285 roku; kolejna informacja pojawiła się z dokumentach z 1293 roku. W tym czasie miejscowość stanowiła własność Theodoryka von Stange, który zmienił pierwotną nazwę wsi Scharno na Ludwigsdorf. W 1433 roku Stangowie sprzedali Łodygowo polskiej szlachciance Elżbiecie Zajączkowskiej. W 1455 roku należało do Piotra Dzierżkowicza. Pod koniec XVII stulecia majątek zakupił Friedrich von der Groben - pruski pułkownik, pozostający w służbie polskiego króla. Pułkownik brał m.in. udział w wojnach tureckich oraz w wyprawie wiedeńskiej pod dowództwem Jana III Sobieskiego. W 1699 w uznaniu żołnierskich zasług został awansowany na generała. W 1711 roku swoje dobra przekształcił w cztery majoraty z siedzibami w Łabędniku, Ponarach, Nowej Wiosce oraz w Łodygowie. Groben osiadł na stałe w pierwszym z wymienionych majątków, w którym wzniósł okazały pałac. Po jego śmierci w 1712 roku majątek odziedziczył Henryk Wilhelm von der Groben - syn jego brata Georga Friedricha. W 1789 roku Łodygowo było wsią szlachecką z folwarkiem i młynem.

W XIX stuleciu w Łodygowie powstała jednoklasowa szkoła podstawowa, do której uczęszczało około 50 dzieci. W 1817 roku wieś wchodziła w skład dóbr Łodygowo Małe. W 1925 roku budynek dworu przeszedł remont. W tym okresie w Łodygowie funkcjonowała wiatrak i gospoda, w której działał sklep z artykułami kolonialnymi oraz minicentrala telefoniczna. W 1939 roku wieś była zamieszkana przez 574 mieszkańców i składała się ze 122 gospodarstw. W tym czasie przeważająca większość mieszkańców była wyznania ewangelickiego.

Liczba mieszkańców i budynków mieszkalnych (łącznie wieś i folwark)

1864 - 194 osoby, 14 domów

1871 - 191 osób, 15 domów

1885 - 130 osób, 14 domów

1895 - 130 osób, 13 domów

1905 - 118 osób, 14 domów

1933 - 502 osoby

Ludzie związani z miejscowością

• Friedrich von der Groben (-1712) - pułkownik, a następnie generał w służbie króla polskiego, uczestnik wyprawy wiedeńskiej u boku króla Jana III Sobieskiego, właściciel Łodygowa
• Wilhelm Ludwik von der Groben (1690-) - urodzony w majątku Łodygowo syn Friedricha von der Grobena, minister w rządzie króla Prus

Zabytki

• Pałac z XVIII wieku; od 1992 roku mieści się tu kaplica oraz lokale mieszkalne.
• Stary, przedwojenny spichlerz z duzym zegarem

Bibliografia

1. Iława. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1972.
2. Niesiobędzki Wiesław, Powiat iławski. Dzieje, zabytki, pejzaż i kultura. Szkice historyczne, wydanie II, poprawione i poszerzone, Iława 2008.
3. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Westpreussen, Commission bei Leon Saunier, Danzig und Elbing 1858.
4. Plan rozwoju lokalnego gminy i miasta Kisielice na lata 2007-2013, Kisielice styczeń 2007 [data dostępu: 5.03.2014]
5. Plan odnowy miejscowości Łodygowo [data dostępu 5.03.2014]
6. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 5.03.2014]
7. Deutsche Verwaltungsgeschichte [data dostępu: 5.03.2014]
8. Polskie Zabytki [data dostępu: 5.03.2014]

Zobacz też

• Łodygowo w gminie Biała Piska