Żardeniki

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
Żardeniki

Dwór w Żardenikach  Polskie Zabytki [12.11.2013]
Dwór w Żardenikach Polskie Zabytki [12.11.2013]
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat olsztyński
Gmina Jeziorany
Liczba ludności (2010) 177
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Żardeniki
Żardeniki
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Żardeniki
Żardeniki
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Żardeniki (niem.Scharnigk) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Jeziorany. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Miejscowość w 2010 roku była zamieszkana przez 177 osób. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Jakub Marciniak[1].

Położenie

Miejscowość położona jest na Pojezierzu Olsztyńskim, w odległości 3,8 km od Jezioran. W pobliżu wsi znajdują się jeziora: Ławki, Kikity, Luterskie.

Dzieje miejscowości

Dokument lokacyjny dla miejscowości został wystawiony w roku 1306 przez biskupa Eberharda z Nysy. Wieś powstała na staropruskim polu osadniczym Schardenith. Był to jeden z najstarszych majątków chełmińskich na tym terenie. W 1430 roku dotychczasowy majątek został przekształcony w wieś czynszową. W okresie wojny polsko-krzyżackiej wieś została dotkliwie zniszczona. Z 30,5 włók ziemi należących do Żardenik, 10 leżało odłogiem. Do 1533 roku udało się na nowo zasiedlić jedynie 3,5 włóki. W 1641 roku wieś ponownie została przekształcona w majątek biskupi. 24 lutego 1641 roku biskup Szyszkowski zamienił ówczesnym sołtysem wsi - Marcinem Parzanem 6 włók sołeckich w Żardenikach na taką samą ilość włók w Radostowie. W 1783 roku miejscowość składała się z 22 domów. W 1935 roku do miejscowej szkoły, w której nauczał jeden nauczyciel uczęszczało 53 dzieci.

W 1964 roku we wsi została uruchomiona szkoła podstawowa. W 1975 roku został otwarty Państwowy Specjalny Zakład Wychowawczy dla 35 dzieci. W 1984 roku Zakład został przekształcony w Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy. W miejscowości działa Stowarzyszenie Wspierania Osób Niepełnosprawnych i Ich Rodzin.

Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:

1820 - 355 osób

1848 - 199 osób

1939 - 252 osoby

2007 - 530 osób

Edukacja

W wiosce znajduje się Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy.

Turystyka


Zabytki

  • 3 zabytkowe przydrożne kapliczki warmińskie. Jedna z nich datowana na XVIII w.


Bibliografia

  1. Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.
  2. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 19.12.2013]
  3. Ciekawe Mazury.pl [data dostępu: 19.12.2013]
  4. Genealogy.net [data dostępu: 19.12.2013]
  5. MojeMazury.pl [data dostępu: 19.12.2013]
  6. Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Żardenikach [data dostępu: 19.12.2013]


Przypisy