Ameryka: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 4 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 30: | Linia 30: | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
''' Ameryka''' (niem. ''Amerika'', od 1917 r. ''Pagelshof'') – wieś sołecka w Polsce położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], [[Powiat olsztyński|powiat olsztyński]], [[Olsztynek (gmina miejsko-wiejska)| gmina Olsztynek]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny| administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. | ''' Ameryka''' (niem. ''Amerika'', od 1917 r. ''Pagelshof'') – wieś sołecka w Polsce położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], [[Powiat olsztyński|powiat olsztyński]], [[Olsztynek (gmina miejsko-wiejska)| gmina Olsztynek]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny| administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. | ||
| − | Wieś w 2010 r. była zamieszkana przez 221 osób <ref>łącznie Ameryka i [[Jagiełek]]</ref>. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[ | + | Wieś w 2010 r. była zamieszkana przez 221 osób <ref>łącznie Ameryka i [[Jagiełek]]</ref>. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Franciszka Grodziska]]<ref>[http://bip.olsztynek.pl/1382-menu/solectwa-i-rady-osiedli.html Bip Olsztynek] </ref>. |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
| Linia 38: | Linia 38: | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Początki miejscowości wiążą się z rokiem 1917. Wówczas pewien Warmiak za pieniądze uzbierane w trakcie pobytu w USA kupił dwór, park i ziemię. Swoje włości - czy to z sentymentu, czy też "dla splendoru" – nazwał Ameryką. Przed wybuchem [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach| II wojny światowej]] majątek stał się własnością Niemca o nazwisku Pagel. Nowy właściciel przemianował Amerykę na Pagelshof. Po 1945 r. przez jakiś czas funkcjonowała polska forma tej nazwy – Pagłowo; ostatecznie powrócono do pierwotnej Ameryki. W miejscowości powstało [[Państwowe Gospodarstwo Rolne]]; w latach 80. utworzono też kombinat razem z zakładami w [[Łutynówek| Łutynówku]] i [[Wilkowo|Wilkowie]]. W czasach świetności obejmował obszar o powierzchni 1940 ha. W 1993 r. PGR został zlikwidowany. W miejscowości działa [[Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom i Młodzieży z Problemami Zdrowotnymi "Nasza Ameryka"]]. | + | Początki miejscowości wiążą się z rokiem 1917. Wówczas pewien Warmiak za pieniądze uzbierane w trakcie pobytu w USA kupił dwór, park i ziemię. Swoje włości - czy to z sentymentu, czy też "dla splendoru" – nazwał Ameryką. Przed wybuchem [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach| II wojny światowej]] majątek stał się własnością Niemca o nazwisku Pagel. Nowy właściciel przemianował Amerykę na Pagelshof. Po 1945 r. przez jakiś czas funkcjonowała polska forma tej nazwy – Pagłowo; ostatecznie powrócono do pierwotnej Ameryki. W miejscowości powstało [[Państwowe Gospodarstwo Rolne]]; w latach 80. utworzono też kombinat razem z zakładami w [[Łutynówek| Łutynówku]] i [[Wilkowo (gmina Olsztynek)|Wilkowie]]. W czasach świetności obejmował obszar o powierzchni 1940 ha. W 1993 r. PGR został zlikwidowany. W miejscowości działa [[Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom i Młodzieży z Problemami Zdrowotnymi "Nasza Ameryka"]]. |
Historia szpitala w Ameryce sięga początków XX wieku, kiedy zaczęły powstawać budynki szpitalne, które w 1903 r. oddano na użytek zakładu chorych na gruźlicę. Personel tworzyły przede wszystkim siostry zakonne. W 1918 r. szpital zamknięto; działalność została wznowiona w latach 1921–1922. Kryzys lat 30. doprowadził do opustoszenia placówki. Od 1933 r. szpital funkcjonował jako dom letniskowy dla pracowników sektora państwowego. W 1937 r. otwarto zmodernizowany budynek. Po zakończeniu II wojny światowej przekształcono go (1967 r.) w Dziecięcy Ośrodek Sanatoryjno–Prewentoryjny. W 1974 r. szpital przekształcono w [[Wojewódzki Szpital Rehabilitacyjny dla Dzieci w Ameryce|Wojewódzki Szpital Rehabilitacyjny dla Dzieci]]. Profil placówki nie zmienił się do dziś. | Historia szpitala w Ameryce sięga początków XX wieku, kiedy zaczęły powstawać budynki szpitalne, które w 1903 r. oddano na użytek zakładu chorych na gruźlicę. Personel tworzyły przede wszystkim siostry zakonne. W 1918 r. szpital zamknięto; działalność została wznowiona w latach 1921–1922. Kryzys lat 30. doprowadził do opustoszenia placówki. Od 1933 r. szpital funkcjonował jako dom letniskowy dla pracowników sektora państwowego. W 1937 r. otwarto zmodernizowany budynek. Po zakończeniu II wojny światowej przekształcono go (1967 r.) w Dziecięcy Ośrodek Sanatoryjno–Prewentoryjny. W 1974 r. szpital przekształcono w [[Wojewódzki Szpital Rehabilitacyjny dla Dzieci w Ameryce|Wojewódzki Szpital Rehabilitacyjny dla Dzieci]]. Profil placówki nie zmienił się do dziś. | ||
| Linia 49: | Linia 49: | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
*budynek szpitala; najstarsza część pochodzi z początków XX w | *budynek szpitala; najstarsza część pochodzi z początków XX w | ||
| − | |||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Kuźniewski Bogumił, ''Olsztynek: miasto i gmina'', Olsztynek 2007.<br/> | |
| − | + | ''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/> | |
| − | + | [http://www.ameryka.com.pl/ Szpital w Ameryce] [10.12.2013]<br/> | |
| − | + | [http://www.nasza.ameryka.com.pl/ Nasza Ameryka] [10.12.2013]<br/> | |
| − | + | [http://pl.wikipedia.org/ Wikipedia] [10.12.2013]<br/> | |
| − | + | [http://www.mazury.travel/ Portal Warmii i Mazur] [02.07.2014] | |
| − | |||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| Linia 67: | Linia 63: | ||
[[Kategoria: Olsztynek (gmina miejsko-wiejska)]] | [[Kategoria: Olsztynek (gmina miejsko-wiejska)]] | ||
[[Kategoria: Wsie sołeckie]] | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | ||
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: 1801-1918]] |
Aktualna wersja na dzień 09:54, 8 cze 2016
| Ameryka | |
| | |
![Ośrodek Opiekuńczny i Rehabilitacyjny Portal Warmii i Mazur [02.07.2014]](/index.php/Plik:Szpital_w_Ameryce.jpg) Ośrodek Opiekuńczny i Rehabilitacyjny Portal Warmii i Mazur [02.07.2014]
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olsztyński |
| Gmina | Olsztynek |
| Liczba ludności (2010) | 221 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Ameryka | |
| Położenie na mapie Polski  Ameryka | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Ameryka (niem. Amerika, od 1917 r. Pagelshof) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko–mazurskim, powiat olsztyński, gmina Olsztynek. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Wieś w 2010 r. była zamieszkana przez 221 osób [1]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Franciszka Grodziska[2].
Położenie
Miejscowość jest położona na Pojezierzu Olsztyńskim, w odległości 3 km na północny wschód od Olsztynka przy drodze Olsztynek – Olsztyn.
Dzieje miejscowości
Początki miejscowości wiążą się z rokiem 1917. Wówczas pewien Warmiak za pieniądze uzbierane w trakcie pobytu w USA kupił dwór, park i ziemię. Swoje włości - czy to z sentymentu, czy też "dla splendoru" – nazwał Ameryką. Przed wybuchem II wojny światowej majątek stał się własnością Niemca o nazwisku Pagel. Nowy właściciel przemianował Amerykę na Pagelshof. Po 1945 r. przez jakiś czas funkcjonowała polska forma tej nazwy – Pagłowo; ostatecznie powrócono do pierwotnej Ameryki. W miejscowości powstało Państwowe Gospodarstwo Rolne; w latach 80. utworzono też kombinat razem z zakładami w Łutynówku i Wilkowie. W czasach świetności obejmował obszar o powierzchni 1940 ha. W 1993 r. PGR został zlikwidowany. W miejscowości działa Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom i Młodzieży z Problemami Zdrowotnymi "Nasza Ameryka".
Historia szpitala w Ameryce sięga początków XX wieku, kiedy zaczęły powstawać budynki szpitalne, które w 1903 r. oddano na użytek zakładu chorych na gruźlicę. Personel tworzyły przede wszystkim siostry zakonne. W 1918 r. szpital zamknięto; działalność została wznowiona w latach 1921–1922. Kryzys lat 30. doprowadził do opustoszenia placówki. Od 1933 r. szpital funkcjonował jako dom letniskowy dla pracowników sektora państwowego. W 1937 r. otwarto zmodernizowany budynek. Po zakończeniu II wojny światowej przekształcono go (1967 r.) w Dziecięcy Ośrodek Sanatoryjno–Prewentoryjny. W 1974 r. szpital przekształcono w Wojewódzki Szpital Rehabilitacyjny dla Dzieci. Profil placówki nie zmienił się do dziś.
Edukacja
W miejscowości funkcjonuje Zespół Szkół Podstawowo–Gimnazjalnych dla Dzieci Przewlekle Chorych przy Wojewódzkim Szpitalu Rehabilitacyjnym. W latach 1991–2001 uczniowie tej szkoły wydawali gazetkę Nasza Ameryka.
Zabytki
- budynek szpitala; najstarsza część pochodzi z początków XX w
Bibliografia
Kuźniewski Bogumił, Olsztynek: miasto i gmina, Olsztynek 2007.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Szpital w Ameryce [10.12.2013]
Nasza Ameryka [10.12.2013]
Wikipedia [10.12.2013]
Portal Warmii i Mazur [02.07.2014]
Przypisy
- ↑ łącznie Ameryka i Jagiełek
- ↑ Bip Olsztynek
