Asuny

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
Asuny

Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat kętrzyński
Gmina Barciany
Liczba ludności (2010) 82
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Asuny
Asuny
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Asuny
Asuny
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Asuny (niem. Assaunen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Barciany. W latach 1975–1998 administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Miejscowość w 2010 r. liczyła 82 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie: Asuny, Duje, Sławosze i Święty Kamień. Funkcję sołtysa obecnie sprawuje Anna Służała[1].

Położenie

Miejscowość leży nad rzeką Ornet, w odległości 4 km od Jeziora Arklickiego. Jest oddalona o 19 km na północ od Kętrzyna.

Dzieje miejscowości

Miejscowość została założona w 1352 r. Wówczas Winrych von Kniprode nadał rycerzowi pruskiemu Luprechtowi Sudowenowi 70 łanów na prawie pruskim na polu osadniczym zwanym Assune. Pod koniec XIV w. wieś znalazła się w rękach Krzyżaków, najprawdopodobniej wskutek wygaśnięcia linii męskiej Sudowenów. Asuny zgodnie z decyzją wielkiego marszałka Engelhardta Rabe zostały przekształcone w wieś czynszową.

Ok. 1406 r. w miejscowości wzniesiono kościół. Pod koniec XV w. wieś była zamieszkana przez ludność polską. W 1481 r. proboszczem w Asunach był Jakub de Coszmi.

W XVII wieku ludność polskojęzyczna nadal stanowiła przeważający odsetek mieszkańców wsi i okolic. W 1785 roku miejscowość miała charakter wsi włościańskiej. W tym czasie Asuny składały się z 34 budynków. W pobliżu istniał folwark szlachecki, a także młyn.

W XIX stuleciu wybuchł pożar w miejscowym kościele, który w znacznym stopniu przebudowano.

W 1910 r. Asuny były zamieszkane przez 152 osoby. Wieś składała się z 22 budynków mieszkalnych oraz 34 gospodarczych. Obszar miejscowości obejmował łącznie 341 ha. Piętnaście lat później obszar gminy wzrósł do 1622 ha. Wieś była zamieszkana przez 574 osoby zajmujące 42 budynki. Mieszkańcy dysponowali budynkami gospodarczymi. W 1933 r. liczba mieszkańców spadła do 485 osób.

W 1970 r. Asuny były zamieszkane przez 122 osoby. W tym czasie we wsi działała ośmioklasowa szkoła podstawowa, punkt biblioteczny oraz przedszkole. W 1973 r. sołectwo Asuny weszło w skład gminy Skandawa.

Kultura

Zabytki

Do zabytków w miejscowości należą:

14 listopada 1861 r. pruska szkolna korweta marynarki wojennej Amazone rozbiła się u wybrzeży Holandii. Wśród 107 ofiar znalazł się również syn właścicieli majątku Kurkławki – Carl Louis Max Leo von Klinckowstroem. Pierwotnie obelisk znajdował się na nieistniejącym już cmentarzu w Kurkławkach.

  • budynek dawnej karczmy z 1506 r.

Przypisy

  1. bip.warmia.mazury.pl [05.03.2014]


Zobacz też

Bibliografia

Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic, przewodniczący komitetu red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1978.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [10.03.2014]
ciekawemazury.pl [10.03.2014]
mojemazury.pl [10.03.2014]
polskaniezwykła.pl [10.03.2014]
Wojewódzka ewidencja zabytków [05.03.2014]