Bęsia: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 48 wersji utworzonych przez 6 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
  
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
|nazwa                = Bzowiec
+
|nazwa                = Bęsia
  |herb wsi              =
+
  |herb wsi              =  
  |flaga wsi            =
+
  |flaga wsi            =  
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
  |dopełniacz wsi        = Pole-obowiązkowe 
+
  |dopełniacz wsi        = Bęsi 
  |zdjęcie              = Bzowiec. Przydrożna kapliczka wzniesiona w 1914 roku.jpg  
+
  |zdjęcie              = Besia.jpg
  |opis zdjęcia          = Bzowiec. Przydrożna kapliczka wzniesiona w 1914 roku   
+
  |opis zdjęcia          = Pałac w Bęsi.<br>Fot. Mieczysław Kalski 
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |powiat                = olsztyński
 
  |powiat                = olsztyński
  |gmina                =Dobre Miasto
+
  |gmina                = Kolno
 
  |miejscowość podstawowa =
 
  |miejscowość podstawowa =
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = Pole-obowiązkowe
+
  |liczba ludności      = 668
  |rok                  =  
+
  |rok                  = 2010
  |strefa numeracyjna    =(+48) 89
+
  |strefa numeracyjna    =
  |kod pocztowy          =11-135
+
  |kod pocztowy          =
  |tablice rejestracyjne = NOL
+
  |tablice rejestracyjne =
 
  |SIMC                  =
 
  |SIMC                  =
 
  |mapa wsi              =
 
  |mapa wsi              =
 
  |kod mapy              = PL-WN
 
  |kod mapy              = PL-WN
  |stopniN = 54 |minutN = 01 |sekundN = 09
+
  |stopniN = 53 |minutN = 56 |sekundN = 51 
  |stopniE = 20 |minutE =18  |sekundE = 51
+
  |stopniE = 20 |minutE = 59 |sekundE = 53
 
  |commons              =
 
  |commons              =
 
  |wikipodróże          =
 
  |wikipodróże          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>''' Bzowiec – (dawniej niem. Beiswalde) wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Dobre Miasto.
+
[[Image:besia wiatrak.jpg|thumb|right|290px|Wiatrak w Bęsi.<br>Fot. Mieczysław Kalski]]
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
+
''' Bęsia''' (niem. ''Bansen'') wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Kolno (gmina wiejska)| gminie Kolno]].
Obecnie funkcję [[sołtys Bzowca|sołtysa]] sprawuje [[Stanisław Mokański]]<ref>http://bip.warmia.mazury.pl/dobre_miasto_gmina_miejsko_wiejska/47/43/Solectwa/ [data dostępu: 10.11.2013]</ref>
+
W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. Miejscowość w 2010 roku była zamieszkana przez 867 osób<ref>łącznie Bęsia, [[Bocianowo]], [[Oterki]], [[Wólka (gmina Kolno) |Wólka]]</ref>. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Jacek Markowicz]]<ref>[http://www.bip-kolno.sprint.com.pl/ Strona Urzędu Gminy Kolno] </ref>.
 +
<br/><br/>
 +
 
 +
== Położenie ==
 +
Miejscowość jest położona na [[Pojezierze Olsztyńskie| Pojezierzu Olsztyńskim]] nad [[Jezioro Bęskie| Jeziorem Bęskim]], w odległości 9 km na północny wschód od [[Biskupiec| Biskupca]].
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+
== Dzieje miejscowości ==
 +
Pierwsza informacja dotycząca miejscowości pochodzi z 1379 roku<ref>Dzieje miejscowości zostały opracowane w dużej mierze w oparciu o interesujący ''Zarys historii Bęsi'' autorstwa Eryki Niepokoyczyckiej i Jerzgo Czarnockiego. Opracowanie udostępnione jest na ciekawej i, co ważne, przygotowanej ze szczerą pasją stronie Stowarzyszenia ''Nasza Bęsia''</ref>. Jednak pierwszy dokument lokacyjny pochodzi z roku 1389. Biskup warmiński nadawał w nim [[Mikołaj Lengmann| Mikołajowi Lengmannowi]] 70 [[Włóka |włók]] do zasiedlenia. Granice wsi w pierwszym dokumencie lokacyjnym stanowiły: [[Węgój]], [[Stryjewo]], Zamek biskupi w Biskupcu, [[Kruzy]], Kolno oraz [[Kabiny]].
 +
Przywilej na młyn został wystawiony w 1397 roku. Potwierdzenie nadania nastąpiło jednak dopiero w roku 1527. Dokument został wystawiony przez biskupa [[Maurycy Ferber|Maurycego Ferbera]]. Bęsia stawała się majątkiem lennym. Odbiorcą nadania stał się szlachcic z Mazowsza, niejaki Stanisław Ossar - właściciel w latach 1527–1537. Ossar nie należał widocznie do szczególnie gospodarnych, wkrótce bowiem majątek przeszedł w ręce burgrabiego z Reszla – [[Krzysztof Wantkowski |Krzysztofa Wantkowskiego]]. W 1598 roku Bęsia stała się własnością [[Jan Bika |Jana Biki]]. Majątek na przestrzeni wieków przechodził z rąk do rąk – właścicielami stawała się szlachta i [[Starostwo reszelskie |starostowie reszelscy]]. W 1399 roku wystawiono przywilej na założenie karczmy w Bęsi. W okresie wojny trzynastoletniej Bęsia z pewnością nie uniknęła zniszczeń, zważywszy choćby na fakt, że położony niedaleko Biskupiec leżał w gruzach. Miejscowość boleśnie ucierpiała w latach 1519–1521, w czasie [[Wojny polsko-krzyżackiej| wojny polsko–krzyżackiej]]. [[Andrzej Batory]] – biskup warmiński w latach 1589–1599 i jednocześnie królewski bratanek – będąc zapalonym myśliwym, zdecydował o budowie w Bęsi [[Dworek myśliwski w Bęsi|dworku myśliwskiego]]. Przez długi czas [[Prusowie]] stanowili największy odsetek miejscowej ludności. Naturalnie z czasem sytuacja ta uległa zmianie. Pierwotnych mieszkańców pod względem demograficznym zaczęli wyprzedzać Polacy i Niemcy. Większość polskich kolonistów przybywała z Mazowsza. Wieś należała do polskiego obszaru językowego – w XIX wieku obok kazań w języku niemieckim, wygłaszano również polskie. Początek wieku XVIII bez wątpienia został zapamiętany w Bęsi jako czas szalejącej epidemii dżumy (1709–1711).
 +
Od 1818 roku, po przeprowadzonej reformie administracyjnej, pierwszym starostą reszelskim został [[Karl von Knoblauch]] – właściciel majątku w Bęsi. Tym sposobem wieś stała się siedzibą urzędu starosty. Knoblauch zdecydował się na sprzedaż majątku po śmierci swojej żony w roku 1843. Małżonka starosty spoczęła na cmentarzu zlokalizowanym na terenie pałacowego parku. Nowym właścicielem Bęsi został – kolejny starosta – von Lavergno–Peguilhen. Wkrótce siedzibę starostwa przeniesiono do [[Kłopotowo|Kłopotowa]]. W przyszłości wieś stała się jednak integralną częścią Bęsi. Ostatecznie urzędowanie starostów w majątku skończyło się w roku 1857. Jednak aż do roku 1885 w miejscowej karczmie odbywały się sejmiki powiatowe. W 1911 roku, w czasie wyborów do pruskiego parlamentu, większość mieszkańców wsi zagłosowała za polskim kandydatem [[Walenty Barczewski| ks. Walentego Barczewskiego]]. Po 1945 roku w Bęsi uruchomione zostało [[Państwowe Gospodarstwo Rolne]].
  
w północnej części Pojezierza Olsztyńskiego.
+
Pierwsze informacje o miejscowej szkoły pochodzą z 1935 roku. Do placówki uczęszczało wówczas 86 uczniów. Po zakończeniu [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach| II wojny światowej]] szkoła wznowiła działalność w 1949 roku. W styczniu 1945 roku w Jeziorze Bęskim został zatopiony niemiecki transport wojskowy. Samochody zostały wydobyte w roku 1946. Od 1956 roku w miejscowości działa jednostka [[Ochotnicza Straż Pożarna w Bęsi|Ochotniczej Straży Pożarnej]]. W 1972 roku we wsi zostało uruchomione przedszkole.  
<br/>
 
  
=== Dzieje miejscowości ===
+
W 1956 roku w Bęsi uruchomiono [[Rejonowy Zakład Doświadczalny w Bęsi|Rejonowy Zakład Doświadczalny]]. Po reformie administracyjnej w 1975 roku zmieniono nazwę zakładu na [[Wojewódzki Ośrodek Postępu Rolniczego w Bęsi|Wojewódzki Ośrodek Postępu Rolniczego]]. Ośrodek został zlikwidowany w 1991 roku. W okresie działalności Rejonowego Zakładu Doświadczalnego w Bęsi działała również [[Zasadnicza Szkoła Rolnicza w Bęsi|Zasadnicza Szkoła Rolnicza]]. W latach 1991–1993 doszło do utworzenia [[Państwowe Przedsiębiorstwo Rolne w Bęsi|Państwowego Przedsiębiorstwa Rolnego]]. Jego zadanie polegało na sprzedaży mienia WOPR. W roku 1993 PPR zostało zlikwidowane, a mienie przejęte przez [[Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa Oddział Terenowy W Olsztynie| Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa]].
[[File:Trzyniszowa kapliczka wzniesiona w 1908 roku zlokalizowana w centrum wsi Bzowiec.jpg|thumb|left|300px|Trzyniszowa kapliczka wzniesiona w 1908 roku zlokalizowana w centrum wsi Bzowiec]]
 
  
 +
W 1959 roku w miejscowości zostało założone [[lkwim: Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Pojezierze”. Oddział w Bęsi|Stowarzyszenie Społeczno–Kulturalne ''Pojezierze'']], które obecnie liczy 25 członków. Od samego początku prezesem lokalnego oddziału jest dr [[lkwim:Irena Modrzejewska|Irena Modrzejewska]].
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Ludzie związani z miejscowością: ===
+
== Szkolnictwo ==
 +
W miejscowości funkcjonuje [[Przedszkole samorządowe w Bęsi| przedszkole samorządowe]], [[Szkoła podstawowa w Bęsi| szkoła podstawowa]] oraz [[Zespołu Szkół w Kolnych w Kolnie|filia Zespołu Szkół Rolnych w Kolnie]].
 +
<br/>
  
 +
==Kultura==
 +
W Bęsi zostało założone [[lkwim: Stowarzyszenie „Nasza Bęsia”| Stowarzyszenie ''Nasza Bęsia'']]; funkcjonuje również [[Centrum Kultury w Bęsi|Centrum Kultury]], będące filią [[Gminny Ośrodek Kultury w Kolnie |Gminnego Ośrodka Kultury w Kolnie]]. Działa tutaj także [[Zespół Wiatrak |zespół „Wiatrak”]].
 
<br/>
 
<br/>
  
 
+
==Religia==
 
+
Wieś znajduje się na terenie [[Parafia greckokatolicka pw. Przemienienia Pańskiego w Reszlu |parafii greckokatolickiej w Reszlu]].
 
+
<br/>
=== Zabytki: ===
+
==Sport==
 
+
We wsi istnieje klub sportowy [[BKS Warmianka Bęsia|Warmianka]].
 
 
 
 
 
<br/>
 
<br/>
 
+
==Turystyka==
=== Bibliografia: ===
+
*[[Ośrodek Szkoleniowo-Wypoczynkowy w Bęsi| ośrodek szkoleniowo–wypoczynkowy]]
 +
*szlak rowerowy o długości 25,5 km - przebieg trasy: Kolno – Bęsia – [[Samławki]] – Kolno
 +
== Zabytki ==
 +
*[[Wiatrak w Bęsi|Wiatrak]] murowany typu holenderskiego, którego budowę rozpoczęto w 1808 roku, ukończono zaś dwa lata później. Wiatrak jako młyn pracował do 1955 roku, kiedy w czasie wichury doszło do znacznych uszkodzeń i zniszczeń. Do 1962 roku budowla służyła jako magazyn a nawet...obora. Członkowie lokalnego oddziału Stowarzyszenia ''Pojezierze'' w latach 1973–1974 wespół z mieszkańcami i pracownikami WOPR doprowadzili do renowacji obiektu. Wnętrza zaadoptowano na potrzeby kulturalne: uruchomiono kawiarnię, salę wystawową, salę taneczną, muzeum młynarstwa. W latach 90. budowla stała się własnością prywatną. Od 2009 roku muzeum młynarstwa jest nieczynne. Wiatrak obecnie znajduje się w złym stanie technicznym i wymaga podjęcia działań konserwatorsko-remontowych.
 +
*[[lkwim:Pałac w Bęsi| Pałac]], wybudowany w stylu barokowym w latach 1720–1730, rozbudowany w XIX wieku. Pod koniec XIX stulecia starosta Karl von Knobloch zlecił postawienie w salonie pałacu pieca kaflowego. Piec został wykonany wyłącznie przez lokalnych rzemieślników, a fakt ten urósł do swoistego symbolu walki z masowym napływem wyrobów, sprowadzanych z Berlina i Welten. Po 1945 roku pałac stał się siedzibą PGR–u w [[Górowo (gmina Kolno) |Górowie]]. Od 1958 roku służył jako siedziba dyrekcji Rejonowego Zakładu Doświadczalnego. W 1967 roku pałac został wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków. W latach 70. w pałacu przeprowadzono remont i modernizację wnętrz. Od 1991 roku następował smutny proces degradacji pałacu. W 1998 roku pałac stał się własnością prywatną. Niestety, w żaden sposób nie poprawiło to jego kondycji – pałac niszczeje.
 +
== Ludzie związani z miejscowością ==
 +
*Irena Modrzejewska – pracownik naukowy, działaczka społeczna i kulturalna, animatorka kultury
 +
== Bibliografia ==
 +
''Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.<br/>
 +
''Bogucka Bogumiła'', Biskupiec i okolice, Olsztyn 2009.<br/>
 +
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 2001.<br/>
 +
Rzempołuch Andrzej, ''Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 1992.<br/>
 +
''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red.  Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/>
 +
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [17.12.2013]<br/>
 +
[http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#498/pl/i/besia_-_zabytkowy_zespol_palacowy| Ciekawe Mazury] [17.12.2013]<br/>
 +
[http://naszabesia.pl.tl/NASZA-B%26%23280%3BSIA.htm| Nasza Bęsia] [17.12.2013]<br/>
 +
[http://www.besia.pl/| Ośrodek Szkoleniowo-Wypoczynkowy w Bęsi]]  [17.12.2013]<br/>
 +
[http://www.polskaniezwykla.pl/| Polska Niezwykła] [17.12.2013]<br/>
 +
[http://pl.wikipedia.org/ Wikipedia] [17.12.2013]
  
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
+
<references/>
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
== Zobacz też ==
+
[[Kategoria: Powiat olsztyński]]
 
+
[[Kategoria: Kolno (gmina wiejska)]]
[[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: wieś sołecka]] [[Kategoria: powiat olsztyński]] [[Kategoria: gmina Dobre Miasto]]  
+
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]
 
+
[[Kategoria: 1301-1400]]
[[Użytkownik:Emzet|Emzet]] ([[Dyskusja użytkownika:Emzet|dyskusja]]) 15:39, 8 lis 2013 (CET)
 

Aktualna wersja na dzień 08:29, 24 maj 2016

Bęsia

Pałac w Bęsi.Fot. Mieczysław Kalski
Pałac w Bęsi.
Fot. Mieczysław Kalski
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat olsztyński
Gmina Kolno
Liczba ludności (2010) 668
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Bęsia
Bęsia
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Bęsia
Bęsia
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Wiatrak w Bęsi.
Fot. Mieczysław Kalski

Bęsia (niem. Bansen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Kolno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Miejscowość w 2010 roku była zamieszkana przez 867 osób[1]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Jacek Markowicz[2].

Położenie

Miejscowość jest położona na Pojezierzu Olsztyńskim nad Jeziorem Bęskim, w odległości 9 km na północny wschód od Biskupca.

Dzieje miejscowości

Pierwsza informacja dotycząca miejscowości pochodzi z 1379 roku[3]. Jednak pierwszy dokument lokacyjny pochodzi z roku 1389. Biskup warmiński nadawał w nim Mikołajowi Lengmannowi 70 włók do zasiedlenia. Granice wsi w pierwszym dokumencie lokacyjnym stanowiły: Węgój, Stryjewo, Zamek biskupi w Biskupcu, Kruzy, Kolno oraz Kabiny. Przywilej na młyn został wystawiony w 1397 roku. Potwierdzenie nadania nastąpiło jednak dopiero w roku 1527. Dokument został wystawiony przez biskupa Maurycego Ferbera. Bęsia stawała się majątkiem lennym. Odbiorcą nadania stał się szlachcic z Mazowsza, niejaki Stanisław Ossar - właściciel w latach 1527–1537. Ossar nie należał widocznie do szczególnie gospodarnych, wkrótce bowiem majątek przeszedł w ręce burgrabiego z Reszla – Krzysztofa Wantkowskiego. W 1598 roku Bęsia stała się własnością Jana Biki. Majątek na przestrzeni wieków przechodził z rąk do rąk – właścicielami stawała się szlachta i starostowie reszelscy. W 1399 roku wystawiono przywilej na założenie karczmy w Bęsi. W okresie wojny trzynastoletniej Bęsia z pewnością nie uniknęła zniszczeń, zważywszy choćby na fakt, że położony niedaleko Biskupiec leżał w gruzach. Miejscowość boleśnie ucierpiała w latach 1519–1521, w czasie wojny polsko–krzyżackiej. Andrzej Batory – biskup warmiński w latach 1589–1599 i jednocześnie królewski bratanek – będąc zapalonym myśliwym, zdecydował o budowie w Bęsi dworku myśliwskiego. Przez długi czas Prusowie stanowili największy odsetek miejscowej ludności. Naturalnie z czasem sytuacja ta uległa zmianie. Pierwotnych mieszkańców pod względem demograficznym zaczęli wyprzedzać Polacy i Niemcy. Większość polskich kolonistów przybywała z Mazowsza. Wieś należała do polskiego obszaru językowego – w XIX wieku obok kazań w języku niemieckim, wygłaszano również polskie. Początek wieku XVIII bez wątpienia został zapamiętany w Bęsi jako czas szalejącej epidemii dżumy (1709–1711). Od 1818 roku, po przeprowadzonej reformie administracyjnej, pierwszym starostą reszelskim został Karl von Knoblauch – właściciel majątku w Bęsi. Tym sposobem wieś stała się siedzibą urzędu starosty. Knoblauch zdecydował się na sprzedaż majątku po śmierci swojej żony w roku 1843. Małżonka starosty spoczęła na cmentarzu zlokalizowanym na terenie pałacowego parku. Nowym właścicielem Bęsi został – kolejny starosta – von Lavergno–Peguilhen. Wkrótce siedzibę starostwa przeniesiono do Kłopotowa. W przyszłości wieś stała się jednak integralną częścią Bęsi. Ostatecznie urzędowanie starostów w majątku skończyło się w roku 1857. Jednak aż do roku 1885 w miejscowej karczmie odbywały się sejmiki powiatowe. W 1911 roku, w czasie wyborów do pruskiego parlamentu, większość mieszkańców wsi zagłosowała za polskim kandydatem ks. Walentego Barczewskiego. Po 1945 roku w Bęsi uruchomione zostało Państwowe Gospodarstwo Rolne.

Pierwsze informacje o miejscowej szkoły pochodzą z 1935 roku. Do placówki uczęszczało wówczas 86 uczniów. Po zakończeniu II wojny światowej szkoła wznowiła działalność w 1949 roku. W styczniu 1945 roku w Jeziorze Bęskim został zatopiony niemiecki transport wojskowy. Samochody zostały wydobyte w roku 1946. Od 1956 roku w miejscowości działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej. W 1972 roku we wsi zostało uruchomione przedszkole.

W 1956 roku w Bęsi uruchomiono Rejonowy Zakład Doświadczalny. Po reformie administracyjnej w 1975 roku zmieniono nazwę zakładu na Wojewódzki Ośrodek Postępu Rolniczego. Ośrodek został zlikwidowany w 1991 roku. W okresie działalności Rejonowego Zakładu Doświadczalnego w Bęsi działała również Zasadnicza Szkoła Rolnicza. W latach 1991–1993 doszło do utworzenia Państwowego Przedsiębiorstwa Rolnego. Jego zadanie polegało na sprzedaży mienia WOPR. W roku 1993 PPR zostało zlikwidowane, a mienie przejęte przez Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa.

W 1959 roku w miejscowości zostało założone Stowarzyszenie Społeczno–Kulturalne Pojezierze, które obecnie liczy 25 członków. Od samego początku prezesem lokalnego oddziału jest dr Irena Modrzejewska.

Szkolnictwo

W miejscowości funkcjonuje przedszkole samorządowe, szkoła podstawowa oraz filia Zespołu Szkół Rolnych w Kolnie.

Kultura

W Bęsi zostało założone Stowarzyszenie Nasza Bęsia; funkcjonuje również Centrum Kultury, będące filią Gminnego Ośrodka Kultury w Kolnie. Działa tutaj także zespół „Wiatrak”.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii greckokatolickiej w Reszlu.

Sport

We wsi istnieje klub sportowy Warmianka.

Turystyka

Zabytki

  • Wiatrak murowany typu holenderskiego, którego budowę rozpoczęto w 1808 roku, ukończono zaś dwa lata później. Wiatrak jako młyn pracował do 1955 roku, kiedy w czasie wichury doszło do znacznych uszkodzeń i zniszczeń. Do 1962 roku budowla służyła jako magazyn a nawet...obora. Członkowie lokalnego oddziału Stowarzyszenia Pojezierze w latach 1973–1974 wespół z mieszkańcami i pracownikami WOPR doprowadzili do renowacji obiektu. Wnętrza zaadoptowano na potrzeby kulturalne: uruchomiono kawiarnię, salę wystawową, salę taneczną, muzeum młynarstwa. W latach 90. budowla stała się własnością prywatną. Od 2009 roku muzeum młynarstwa jest nieczynne. Wiatrak obecnie znajduje się w złym stanie technicznym i wymaga podjęcia działań konserwatorsko-remontowych.
  • Pałac, wybudowany w stylu barokowym w latach 1720–1730, rozbudowany w XIX wieku. Pod koniec XIX stulecia starosta Karl von Knobloch zlecił postawienie w salonie pałacu pieca kaflowego. Piec został wykonany wyłącznie przez lokalnych rzemieślników, a fakt ten urósł do swoistego symbolu walki z masowym napływem wyrobów, sprowadzanych z Berlina i Welten. Po 1945 roku pałac stał się siedzibą PGR–u w Górowie. Od 1958 roku służył jako siedziba dyrekcji Rejonowego Zakładu Doświadczalnego. W 1967 roku pałac został wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków. W latach 70. w pałacu przeprowadzono remont i modernizację wnętrz. Od 1991 roku następował smutny proces degradacji pałacu. W 1998 roku pałac stał się własnością prywatną. Niestety, w żaden sposób nie poprawiło to jego kondycji – pałac niszczeje.

Ludzie związani z miejscowością

  • Irena Modrzejewska – pracownik naukowy, działaczka społeczna i kulturalna, animatorka kultury

Bibliografia

Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.
Bogucka Bogumiła, Biskupiec i okolice, Olsztyn 2009.
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 2001.
Rzempołuch Andrzej, Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1992.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [17.12.2013]
Ciekawe Mazury [17.12.2013]
Nasza Bęsia [17.12.2013]
Ośrodek Szkoleniowo-Wypoczynkowy w Bęsi] [17.12.2013]
Polska Niezwykła [17.12.2013]
Wikipedia [17.12.2013]

Przypisy

  1. łącznie Bęsia, Bocianowo, Oterki, Wólka
  2. Strona Urzędu Gminy Kolno
  3. Dzieje miejscowości zostały opracowane w dużej mierze w oparciu o interesujący Zarys historii Bęsi autorstwa Eryki Niepokoyczyckiej i Jerzgo Czarnockiego. Opracowanie udostępnione jest na ciekawej i, co ważne, przygotowanej ze szczerą pasją stronie Stowarzyszenia Nasza Bęsia