Bałąg (gmina Jonkowo)

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
Bałąg

Bałąg. Mistrzostwa Świata w Rzucie Młotkiem do Telewizora, 2013 r. Fot. Tomasz Waszczuk.Źródło: www.wiadomosci.onet.pl
Bałąg. Mistrzostwa Świata w Rzucie Młotkiem do Telewizora, 2013 r. Fot. Tomasz Waszczuk.
Źródło: www.wiadomosci.onet.pl
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat olsztyński
Gmina Jonkowo
Liczba ludności (2010) 311[1]
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Bałąg
Bałąg
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Bałąg
Bałąg
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Bałąg (niem. Ballingen) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Jonkowo. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.

Miejscowość w 2010 r. liczyła 311 mieszkańców (łącznie z Wołownem).

Położenie

Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Pojezierzu Olszyńskim, nad jeziorem Bałąg, na południowy zachód od Jonkowa i na zachód od Olsztyna.

Dzieje miejscowości

W 1361 r. kapituła warmińska wystawiła przywilej dla pięciu Prusów, braci Wiskanta, Musligenta, Meleuka, Lubana i Santke. Otrzymali oni osiem łanów celem założenia wsi, której nazwa pochodzi od pobliskiego jeziora. W połowie XVI w. kapituła sprzedała osiem łanów w Bałągu burgrabi olsztyńskiemu Peterowi von Pfaffowi, który następnie powiększył swój majątek do 12 łanów.

W 1595 r. dobra w Bałągu trafiły w ręce niejakiego Aleksandra, pruskiego szlachcica, zaś w 1609 r. otrzymał je Heinrich Wildenau. W XVII i XVIII w. zmiany właścicieli tutejszych dóbr były równie częste. W ramach reform uwłaszczeniowych w 1808 r. mieszkańcy wsi za odszkodowaniem otrzymali uprawianą przez nich ziemię. W 1820 r. było tu siedem gospodarstw, zaś w 1861 dziesięć, a wieś obejmowała ok. 164 ha. Tutejsze dzieci uczęszczały do szkoły elementarnej w Wołownie.

Liczba mieszkańców w następujących latach wynosiła:

  • 1820 – 40 osób
  • 1857 – 74 osoby
  • 1861 – 81 osób
  • 1925 – 75 osób
  • 1933 – 74 osoby
  • 1939 – 67 osób

Kultura

W Bałągu corocznie (od 1991 r.) odbywają się Mistrzostwa Świata w Rzucie Młotkiem do Telewizora. Celem imprezy jest sprzeciw wobec "telewizyjnej papki". Pomysłodawcą i organizatorem mistrzostw jest Jarosław Guła[2].

Zabytki

  • kapliczka z dzwonniczką z 1868 r.

Przypisy

  1. Łącznie: Wołowno i Bałąg.
  2. polskierekordy.pl [05.03.2014]

Bibliografia

Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Syrwid Robert, Warmińska gmina Jonkowo: historia i współczesność, Jonkowo 2010.
jonkowo.pl, historia wsi [05.03.2014]
bip.warmia.mazury.pl, Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Jonkowo [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
verwaltungsgeschichte.de [05.03.2014]
domwarminski.pl [05.03.2014]
ciekawemazury.pl [05.03.2014]