Bałoszyce: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 5 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 5: Linia 5:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        =     
 
  |dopełniacz wsi        =     
  |zdjęcie              = Pałac w Bałoszycach.jpg 
+
  |zdjęcie              =  
  |opis zdjęcia          = Pałac w Bałoszycach.<br>Źródło: [http://www.marienburg.pl/viewtopic.php?t=8380 www.marienburg.pl]
+
  |opis zdjęcia          =  
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
Linia 30: Linia 30:
 
}}
 
}}
 
''' Bałoszyce ''' (niem. ''Gross Bellschwitz'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat iławski|powiecie iławskim]], w [[Susz (gmina miejsko-wiejska)|gminie Susz]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.
 
''' Bałoszyce ''' (niem. ''Gross Bellschwitz'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat iławski|powiecie iławskim]], w [[Susz (gmina miejsko-wiejska)|gminie Susz]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.
 
+
W 2010 r. miejscowość liczyła 541 mieszkańców (łącznie z osadami [[Bałoszyce Małe]] i [[Wądoły]]). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Gabriela Lichaczewska.
W 2010 r. miejscowość liczyła 541 mieszkańców (łącznie z osadami [[Bałoszyce Małe]] i [[Wądoły]]). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Ludomir Surówka]]<ref>[http://bip.susz.sisco.info/?id=1739 bip.susz.sisco.info] [05.03.2014]</ref>.
 
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
 +
[[Plik:Przedwojenna pocztówka z Bałoszyc.jpg|thumb|right|290px|Przedwojenna pocztówka z Bałoszyc.<br>Źródło: [http://aefl.de/rosenberg/Rosenberg/doerfer_1/doerfer_teil1.htm www.aefl.de]]]
  
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
Linia 38: Linia 38:
  
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
[[Plik:Przedwojenna pocztówka z Bałoszyc.jpg|left|250px|thumb|Przedwojenna pocztówka z Bałoszyc.<br>Źródło: [http://aefl.de/rosenberg/Rosenberg/doerfer_1/doerfer_teil1.htm www.aefl.de] ]]
 
[[Plik:Brama wjazdowa do pałacu.jpg|right|250px|thumb|Brama wjazdowa do pałacu.<br>Źródło: [http://www.marienburg.pl/viewtopic.php?t=8380 www.marienburg.pl] ]]
 
[[Plik:Kościół w Bałoszycach.jpg|right|250px|thumb|Kościół w Bałoszycach.<br>Fot. kopairl. Źródło: [http://www.panoramio.com/photo/26689439 www.panoramio.com] ]]
 
 
Dokładna data założenia wsi nie jest znana. Pierwsza wzmianka dotycząca Bałoszyc pochodzi z 1316 r., kiedy to przywołana została postać proboszcza miejscowej parafii. Kościół został zatem wzniesiony o wiele wcześniej, być może pod koniec XIII w. W XVI wieku trudno już doszukać się informacji o świątyni, która została zniszczona w 1414 r. lub w okresie [[Wojna trzynastoletnia|wojny trzynastoletniej]]. W XVI stuleciu Bałoszyce włączono do parafii w [[Jawty Wielkie|Jawtach Wielkich]]. Nowy kościół został wybudowany w XVII w.; wówczas ponownie miejscowość stała się siedzibą [[Parafia pw. Świętej Rodziny w Bałoszycach|parafii w Bałoszycach]]. Świątynia uległa przebudowie w XIX stuleciu.  
 
Dokładna data założenia wsi nie jest znana. Pierwsza wzmianka dotycząca Bałoszyc pochodzi z 1316 r., kiedy to przywołana została postać proboszcza miejscowej parafii. Kościół został zatem wzniesiony o wiele wcześniej, być może pod koniec XIII w. W XVI wieku trudno już doszukać się informacji o świątyni, która została zniszczona w 1414 r. lub w okresie [[Wojna trzynastoletnia|wojny trzynastoletniej]]. W XVI stuleciu Bałoszyce włączono do parafii w [[Jawty Wielkie|Jawtach Wielkich]]. Nowy kościół został wybudowany w XVII w.; wówczas ponownie miejscowość stała się siedzibą [[Parafia pw. Świętej Rodziny w Bałoszycach|parafii w Bałoszycach]]. Świątynia uległa przebudowie w XIX stuleciu.  
  
Po 1466 r. na porzuconych 15 łanach utworzony został folwark Bałoszyce Małe. W 1532 r. Bałoszyce stały się własnością biskupa [[Georg von Polenz|Georga von Polenza]]. Polenz w pierwszej połowie stulecia wybudował w majątku pałac. W 1683 r. dobra zostały sprzedane grafowi von Brunneck.  
+
Po 1466 r. na porzuconych 15 łanach utworzony został folwark Bałoszyce Małe. W 1532 r. Bałoszyce stały się własnością biskupa [[Georg von Polenz|Georga von Polenza]]. Polenz w pierwszej połowie stulecia wybudował w majątku [[lkwim:Pałac w Bałoszycach|pałac]]. W 1683 r. dobra zostały sprzedane grafowi von Brunneck.  
  
 
Rezydujący w XVIII w. w Bałoszycach potomek rodu, feldmarszałek Manfred von Brunneck, wybudował miejscową dwuklasową szkołę, rozbudował świątynię i ufundował kościelną dzwonnicę. W 1848 roku do szkoły uczęszczało 75 dzieci.  
 
Rezydujący w XVIII w. w Bałoszycach potomek rodu, feldmarszałek Manfred von Brunneck, wybudował miejscową dwuklasową szkołę, rozbudował świątynię i ufundował kościelną dzwonnicę. W 1848 roku do szkoły uczęszczało 75 dzieci.  
Linia 61: Linia 58:
 
*1933 –  517 osób (łącznie z Bałoszycami Małymi, [[Czernikowo|Czernikowem]], [[Wądoły|Wądołami]] oraz [[Huta (gmina Susz)|Hutą]].  
 
*1933 –  517 osób (łącznie z Bałoszycami Małymi, [[Czernikowo|Czernikowem]], [[Wądoły|Wądołami]] oraz [[Huta (gmina Susz)|Hutą]].  
 
*1939 –  458 osób
 
*1939 –  458 osób
 +
 
== Zabytki ==
 
== Zabytki ==
 
*zespół rezydencjonalny
 
*zespół rezydencjonalny
*[[lkwim:Pałac w Bałoszycach|pałac w Bałoszycach]] z poł. XIX w.
+
*[[lkwim:Pałac w Bałoszycach|Pałac w Bałoszycach]] z poł. XIX w.
 
*park pałacowy
 
*park pałacowy
 
*[[Kościół pw. Świętej Rodziny w Bałoszycach|kościół pw. Świętej Rodziny]] pochodzący z XVII stulecia, przebudowany dwa wieki później
 
*[[Kościół pw. Świętej Rodziny w Bałoszycach|kościół pw. Świętej Rodziny]] pochodzący z XVII stulecia, przebudowany dwa wieki później
Linia 73: Linia 71:
 
''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Westpreussen, Commission bei Leon Saunier'', Danzig und Elbing 1858.<br/>
 
''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Westpreussen, Commission bei Leon Saunier'', Danzig und Elbing 1858.<br/>
 
''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/>
 
''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/>
[http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka ewidencja zabytków] [05.03.2014]<br/>
+
[http://www.wuoz.olsztyn.pl/ Wojewódzka ewidencja zabytków] [05.03.2014]<br/>
[http://bip.susz.sisco.info/?id=539| Plan rozwoju lokalnego gminy i miasta Susz] [05.03.2014]<br/>
+
[http://bip.susz.sisco.info/?id=539 Plan rozwoju lokalnego gminy i miasta Susz] [05.03.2014]<br/>
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/>
+
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/>
[http://www.verwaltungsgeschichte.de/rosenberg.html| verwaltungsgeschichte.de] [05.03.2014]<br/>
+
[http://www.verwaltungsgeschichte.de/rosenberg.html verwaltungsgeschichte.de] [05.03.2014]<br/>
[http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#252/pl/i/baloszyce_-_zabytkowy_zespol_palacowy| ciekawemazury.pl] [05.03.2014]<br/>[http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/3884,baloszyce-po-energie-do-baloszyc.html| polskaniezwykła.pl] [05.03.2014]
+
[http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#252/pl/i/baloszyce_-_zabytkowy_zespol_palacowy ciekawemazury.pl] [05.03.2014]<br/>[http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/3884,baloszyce-po-energie-do-baloszyc.html polskaniezwykła.pl] [05.03.2014]
 
<br/>
 
<br/>
  
  
 
[[Kategoria: Miejscowość]]  [[Kategoria: Powiat iławski]] [[Kategoria: Susz (gmina miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1201-1300]]
 
[[Kategoria: Miejscowość]]  [[Kategoria: Powiat iławski]] [[Kategoria: Susz (gmina miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1201-1300]]

Aktualna wersja na dzień 12:19, 28 maj 2020

Bałoszyce

Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat iławski
Gmina Susz
Liczba ludności (2010) 541[1]
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Bałoszyce
Bałoszyce
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Bałoszyce
Bałoszyce
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Bałoszyce (niem. Gross Bellschwitz) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Susz. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego. W 2010 r. miejscowość liczyła 541 mieszkańców (łącznie z osadami Bałoszyce Małe i Wądoły). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Gabriela Lichaczewska.

Przedwojenna pocztówka z Bałoszyc.
Źródło: www.aefl.de

Położenie

Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Pojezierzu Iławskim, 25 km na północny zachód od Iławy i 7 km na południowy zachód od Susza.

Dzieje miejscowości

Dokładna data założenia wsi nie jest znana. Pierwsza wzmianka dotycząca Bałoszyc pochodzi z 1316 r., kiedy to przywołana została postać proboszcza miejscowej parafii. Kościół został zatem wzniesiony o wiele wcześniej, być może pod koniec XIII w. W XVI wieku trudno już doszukać się informacji o świątyni, która została zniszczona w 1414 r. lub w okresie wojny trzynastoletniej. W XVI stuleciu Bałoszyce włączono do parafii w Jawtach Wielkich. Nowy kościół został wybudowany w XVII w.; wówczas ponownie miejscowość stała się siedzibą parafii w Bałoszycach. Świątynia uległa przebudowie w XIX stuleciu.

Po 1466 r. na porzuconych 15 łanach utworzony został folwark Bałoszyce Małe. W 1532 r. Bałoszyce stały się własnością biskupa Georga von Polenza. Polenz w pierwszej połowie stulecia wybudował w majątku pałac. W 1683 r. dobra zostały sprzedane grafowi von Brunneck.

Rezydujący w XVIII w. w Bałoszycach potomek rodu, feldmarszałek Manfred von Brunneck, wybudował miejscową dwuklasową szkołę, rozbudował świątynię i ufundował kościelną dzwonnicę. W 1848 roku do szkoły uczęszczało 75 dzieci.

Po 1850 r. kolejny spadkobierca rodu, Karl Otto Magnus von Brunneck, przebudował pałac w Bałoszycach w stylu neogotyku. Autorem projektu przebudowy był architekt Luis Runge. Pod koniec XIX w. w Bałoszycach działała cegielnia, gorzelnia oraz młyn parowy.

Pałac uległ zniszczeniu w styczniu 1945 r. Odbudowano go latach 1973–1979. Obecnie mieści się w nim hotel.

Liczba mieszkańców i budynków mieszkalnych w następujących latach wynosiła:

  • 1817 – 229 osób, 28 domów
  • 1831 – 339 osób, 26 domów
  • 1864 – 363 osoby, 23 domy
  • 1871 – 382 osoby, 22 domy
  • 1885 – 357 osób, 22 domy
  • 1895 – 313 osób, 22 domy
  • 1905 – 342 osoby, 24 domy
  • 1933 – 517 osób (łącznie z Bałoszycami Małymi, Czernikowem, Wądołami oraz Hutą.
  • 1939 – 458 osób

Zabytki

Przypisy

  1. Łącznie: Bałoszyce, Bałoszyce Małe i Wądoły.

Bibliografia

Iława. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1972.
Niesiobędzki Wiesław, Powiat iławski. Dzieje, zabytki, pejzaż i kultura. Szkice historyczne, wyd. II, popr. i poszerzone, Iława 2008.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Westpreussen, Commission bei Leon Saunier, Danzig und Elbing 1858.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Wojewódzka ewidencja zabytków [05.03.2014]
Plan rozwoju lokalnego gminy i miasta Susz [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
verwaltungsgeschichte.de [05.03.2014]
ciekawemazury.pl [05.03.2014]
polskaniezwykła.pl [05.03.2014]