Babiak: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
(Dzieje miejscowości)
 
(Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 5: Linia 5:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        =     
 
  |dopełniacz wsi        =     
  |zdjęcie              = Babiak - kapliczka.jpg
+
  |zdjęcie              = babiak.jpg
  |opis zdjęcia          = Babiak - kapliczka.<br/> Autor: Jacek Jaworski. Źródło: [http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#2222/pl/i/babiak_-_kapliczka ciekawemazury.pl]
+
  |opis zdjęcia          = Kościół w Babiaku. <br> Fot. Mieczysław Kalski
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka  
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
Linia 35: Linia 35:
  
 
==Dzieje miejscowości==
 
==Dzieje miejscowości==
Pierwsze wzmianki o wsi Babiak pochodzą z dokumentu z 1328 roku. Wieś była lokowana kilka lat później w 1342 roku na 55 łanach ziemi przekazanych przez kapitułę katedralną we [[Frombork|Fromborku]].  
+
Pierwsze wzmianki o wsi Babiak pochodzą z dokumentu z 1328 roku. Wieś była lokowana kilka lat później, w 1342 roku, na 55 łanach ziemi przekazanych przez kapitułę katedralną we [[Frombork|Fromborku]].  
W drugiej połowie XIV wieku we wsi rozpoczęto budowę [[lkwim:Kościół pw. św. Augustyna i Anny w Babiaku|kościoła]]. Około 1350 roku konsekrował go biskup [[Herman von Prago]]. W kolejnych latach kościół był rozbudowywany, a jego powtórnej konsekracji dokonał w 1580 roku biskup [[lkwim:Marcin Kromer|Marcina Kromera]].<br/>
+
W drugiej połowie XIV wieku we wsi rozpoczęto budowę [[lkwim:Kościół pw. św. Augustyna i Anny w Babiaku|kościoła]]. Około 1350 roku konsekrował go biskup [[Herman von Prago]]. W kolejnych latach kościół był rozbudowywany, a jego powtórnej konsekracji dokonał w 1580 roku biskup [[lkwim:Marcin Kromer|Marcin Kromer]].<br/>
 +
W okresie napoleońskim wieś była areną walk wojsk francuskich z pruskimi na początku lipca 1806 r.<br/>
 
Po II wojnie światowej tereny wsi Babiak należały do gminy [[Runowo]] w powiecie lidzbarskim, w województwie olsztyńskim<ref>Dz.U. 1946, nr 28, poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref>. W 1954 roku, na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych<ref>Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191  isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref>, istniejące dotychczas gminy zastąpiono gromadami. Powstała wówczas gromada Babiak przetrwała do 1960 roku<ref>Uchwała Nr III/9f/59 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 21 lipca 1959 r. w sprawie zniesienia niektórych gromad w województwie olsztyńskim. Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 30 grudnia 1959 r.</ref>, jej obszar został włączony do gromady Runowo.<br/>
 
Po II wojnie światowej tereny wsi Babiak należały do gminy [[Runowo]] w powiecie lidzbarskim, w województwie olsztyńskim<ref>Dz.U. 1946, nr 28, poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref>. W 1954 roku, na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych<ref>Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191  isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref>, istniejące dotychczas gminy zastąpiono gromadami. Powstała wówczas gromada Babiak przetrwała do 1960 roku<ref>Uchwała Nr III/9f/59 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 21 lipca 1959 r. w sprawie zniesienia niektórych gromad w województwie olsztyńskim. Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 30 grudnia 1959 r.</ref>, jej obszar został włączony do gromady Runowo.<br/>
W 1972 roku, na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych<ref>Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312  isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref>, wieś stała się częścią reaktywowanej gminy Runowo. 15 stycznia 1976 roku gminę zniesiono, a jej obszar włączono do [[Lidzbark Warmiński (gmina wiejska) |gminy Lidzbark Warmiński]]<ref>Dz.U. 1976, nr 1, poz. 12, Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 8 stycznia 1976 r. w sprawie połączenia, zniesienia, utworzenia oraz zmiany granic i nazw gmin oraz ustalenia siedzib gminnych organów władzy i administracji państwowej w województwach: bydgoskim, częstochowskim, jeleniogórskim, konińskim, koszalińskim, miejskim krakowskim, lubelskim, nowosądeckim i olsztyńskim, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19760010012 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref>,
+
W 1972 roku, na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych<ref>Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312  isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref>, wieś stała się częścią reaktywowanej gminy Runowo. 15 stycznia 1976 roku gminę zniesiono, a jej obszar włączono do [[Lidzbark Warmiński (gmina wiejska) |gminy Lidzbark Warmiński]]<ref>Dz.U. 1976, nr 1, poz. 12, Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 8 stycznia 1976 r. w sprawie połączenia, zniesienia, utworzenia oraz zmiany granic i nazw gmin oraz ustalenia siedzib gminnych organów władzy i administracji państwowej w województwach: bydgoskim, częstochowskim, jeleniogórskim, konińskim, koszalińskim, miejskim krakowskim, lubelskim, nowosądeckim i olsztyńskim, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19760010012 isap.sejm.gov.pl] [10.02.2015]</ref>.<br/>
 
W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego<ref>Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl]  [10.02.2015]</ref>. Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl]  [10.02.2015]</ref> umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim.  
 
W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego<ref>Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl]  [10.02.2015]</ref>. Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl]  [10.02.2015]</ref> umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim.  
  
Linia 52: Linia 53:
  
 
==Turystyka==
 
==Turystyka==
Przez wieś przebiega czerwony szlak rowerowy: [[Lidzbark Warmiński]] – [[Łaniewo]] – [[Kaszuny]] – [[Miejska Wieś]] – Babiak – [[Bugi]] – [[Runowo]] – [[Workiejmy]] – [[Nowa Wieś Wielka]] – [[Redy]] – [[Wielochowo]] – Lidzbark Warmiński<ref>[http://jezioro.com.pl/szlaki/zobacz_szlak.html?id=219 jezioro.com.pl] [10.02.2015]</ref>
+
Przez wieś przebiega czerwony szlak rowerowy: [[Lidzbark Warmiński]] – [[Łaniewo]] – [[Kaszuny]] – [[Miejska Wieś]] – Babiak – [[Bugi]] – [[Runowo]] – [[Workiejmy]] – [[Nowa Wieś Wielka]] – [[Redy]] – [[Wielochowo]] – Lidzbark Warmiński<ref>[http://jezioro.com.pl/szlaki/zobacz_szlak.html?id=219 jezioro.com.pl] [10.02.2015]</ref>.
 +
 
 +
==Zobacz też:==
 +
[[lkwim:Relikwiarz z kościoła pw. św. Augustyna i Anny w Babiaku|Relikwiarz z kościoła pw. św. Augustyna i Anny w Babiaku]]<br/>
 +
[[lkwim:Dzwon z kościoła pw. św. Augustyna i św. Anny w Babiaku|Dzwon z kościoła pw. św. Augustyna i św. Anny w Babiaku]]<br/>
 +
[[lkwim:Wystawa Boska medycyna i niebiescy uzdrowiciele|Wystawa Boska medycyna i niebiescy uzdrowiciele]]
 +
 
 +
==Multimedia==
 +
{{#ev:youtube|wGNyu8RaADA|500|left|}}
 +
Film udostępniony w ramach projektu [http://rkf.warmia.mazury.pl/ Regionalna Kronika Filmowa]
 +
 
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
<references/>
 
<references/>
== Zobacz też ==
 
[[lkwim:Relikwiarz z kościoła pw. św. Augustyna i Anny w Babiaku|Relikwiarz z kościoła pw. św. Augustyna i Anny w Babiaku]]<br/>
 
[[lkwim:Dzwon z kościoła pw. św. Augustyna i św. Anny w Babiaku|Dzwon z kościoła pw. św. Augustyna i św. Anny w Babiaku]]<br/>
 
[[lkwim:Wystawa Boska medycyna i niebiescy uzdrowiciele]]
 
  
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
Linia 71: Linia 78:
 
[http://leksykonkultury.ceik.eu/ Leksykon kultury Warmii i Mazur] [10.02.2015]<br/>
 
[http://leksykonkultury.ceik.eu/ Leksykon kultury Warmii i Mazur] [10.02.2015]<br/>
 
[https://www.google.pl/maps Mapy Google Maps] [10.02.2015]<br/>
 
[https://www.google.pl/maps Mapy Google Maps] [10.02.2015]<br/>
[http://naszawarmia.pl/ naszawarmia.pl] [10.02.2015]<br/>
+
[http://naszawarmia.pl/ Naszawarmia.pl] [10.02.2015]<br/>
 
[http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/babiak Olsztyńska Strona Rowerowa] [10.02.2015]<br/>
 
[http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/babiak Olsztyńska Strona Rowerowa] [10.02.2015]<br/>
  
 
[[Kategoria: Miejscowość]]  [[Kategoria: Powiat lidzbarski]] [[Kategoria: Lidzbark Warmiński (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]]
 
[[Kategoria: Miejscowość]]  [[Kategoria: Powiat lidzbarski]] [[Kategoria: Lidzbark Warmiński (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]]
[[Kategoria: 1300-1401]]
+
[[Kategoria: 1301-1400]]
 
[[Kategoria: 1945-1989]]
 
[[Kategoria: 1945-1989]]

Aktualna wersja na dzień 09:07, 25 lut 2016

Babiak

Kościół w Babiaku.  Fot. Mieczysław Kalski
Kościół w Babiaku.
Fot. Mieczysław Kalski
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat lidzbarski
Gmina Lidzbark Warmiński
Liczba ludności (2013) 205[1]
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Babiak
Babiak
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Babiak
Babiak
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Babiak (niem. Frauendorf) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim, w gminie Lidzbark Warmiński. Miejscowość w 2013 roku liczyła 205 mieszkańców[1]. W skład sołectwa wchodzą miejscowości Babiak i Grabniak.

Położenie

Miejscowość położona jest około 18 km na północny-zachód od Lidzbarka Warmińskiego, przy drodze wojewódzkiej nr 513.

Dzieje miejscowości

Pierwsze wzmianki o wsi Babiak pochodzą z dokumentu z 1328 roku. Wieś była lokowana kilka lat później, w 1342 roku, na 55 łanach ziemi przekazanych przez kapitułę katedralną we Fromborku. W drugiej połowie XIV wieku we wsi rozpoczęto budowę kościoła. Około 1350 roku konsekrował go biskup Herman von Prago. W kolejnych latach kościół był rozbudowywany, a jego powtórnej konsekracji dokonał w 1580 roku biskup Marcin Kromer.
W okresie napoleońskim wieś była areną walk wojsk francuskich z pruskimi na początku lipca 1806 r.
Po II wojnie światowej tereny wsi Babiak należały do gminy Runowo w powiecie lidzbarskim, w województwie olsztyńskim[2]. W 1954 roku, na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych[3], istniejące dotychczas gminy zastąpiono gromadami. Powstała wówczas gromada Babiak przetrwała do 1960 roku[4], jej obszar został włączony do gromady Runowo.
W 1972 roku, na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych[5], wieś stała się częścią reaktywowanej gminy Runowo. 15 stycznia 1976 roku gminę zniesiono, a jej obszar włączono do gminy Lidzbark Warmiński[6].
W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego[7]. Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[8] umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie lidzbarskim.

We wsi działa Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Wsi Babiak.

Zabytki

Religia

Wieś jest siedzibą parafii pw. św. Augustyna i św. Anny w Babiaku.

Turystyka

Przez wieś przebiega czerwony szlak rowerowy: Lidzbark WarmińskiŁaniewoKaszunyMiejska Wieś – Babiak – BugiRunowoWorkiejmyNowa Wieś WielkaRedyWielochowo – Lidzbark Warmiński[9].

Zobacz też:

Relikwiarz z kościoła pw. św. Augustyna i Anny w Babiaku
Dzwon z kościoła pw. św. Augustyna i św. Anny w Babiaku
Wystawa Boska medycyna i niebiescy uzdrowiciele

Multimedia

Film udostępniony w ramach projektu Regionalna Kronika Filmowa

Przypisy

  1. 1,0 1,1 Łącznie miejscowości: Babiak, Grabniak.
  2. Dz.U. 1946, nr 28, poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
  3. Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych,isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
  4. Uchwała Nr III/9f/59 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 21 lipca 1959 r. w sprawie zniesienia niektórych gromad w województwie olsztyńskim. Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 30 grudnia 1959 r.
  5. Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
  6. Dz.U. 1976, nr 1, poz. 12, Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 8 stycznia 1976 r. w sprawie połączenia, zniesienia, utworzenia oraz zmiany granic i nazw gmin oraz ustalenia siedzib gminnych organów władzy i administracji państwowej w województwach: bydgoskim, częstochowskim, jeleniogórskim, konińskim, koszalińskim, miejskim krakowskim, lubelskim, nowosądeckim i olsztyńskim, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
  7. Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
  8. Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
  9. jezioro.com.pl [10.02.2015]


Bibliografia

Dz.U. 1946, nr 28, poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
Dz.U. 1976, nr 1, poz. 12, Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 8 stycznia 1976 r. w sprawie połączenia, zniesienia, utworzenia oraz zmiany granic i nazw gmin oraz ustalenia siedzib gminnych organów władzy i administracji państwowej w województwach: bydgoskim, częstochowskim, jeleniogórskim, konińskim, koszalińskim, miejskim krakowskim, lubelskim, nowosądeckim i olsztyńskim, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [10.02.2015]
Uchwała Nr III/9f/59 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 21 lipca 1959 r. w sprawie zniesienia niektórych gromad w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 30 grudnia 1959 roku.
Bank Danych Lokalnych GUS [10.02.2015]
Urząd Gminy Lidzbark Warmiński [10.02.2015]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [10.02.2015]
Mapy Google Maps [10.02.2015]
Naszawarmia.pl [10.02.2015]
Olsztyńska Strona Rowerowa [10.02.2015]