Banie Mazurskie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
''' Banie Mazurskie ''' (niem. ''Benkheim'') – [[wieś gminna]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat gołdapski|powiecie gołdapskim]], w [[gmina Banie Mazurskie|gminie Banie Mazurskie]]; siedziba gminy. W latach 1975-1998 miejscowość należała [[podział administracyjny|administracyjnie]] do [[województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W latach 1999-2001 wieś wchodziła w skład [[powiat giżycki|powiatu giżyckiego]]. | ''' Banie Mazurskie ''' (niem. ''Benkheim'') – [[wieś gminna]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat gołdapski|powiecie gołdapskim]], w [[gmina Banie Mazurskie|gminie Banie Mazurskie]]; siedziba gminy. W latach 1975-1998 miejscowość należała [[podział administracyjny|administracyjnie]] do [[województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W latach 1999-2001 wieś wchodziła w skład [[powiat giżycki|powiatu giżyckiego]]. | ||
| Linia 59: | Linia 59: | ||
1933 - 1675 osób | 1933 - 1675 osób | ||
| − | 1939 - 1973 osoby | + | 1939 - 1973 osoby <br/> |
| − | <br/> | + | |
== Edukacja == | == Edukacja == | ||
Wersja z 17:33, 1 mar 2014
| Banie Mazurskie | |
| | |
| Kościół pw. św. Antoniego Padewskiego w Baniach Mazurskich Kościół pw. św. Antoniego Padewskiego w Baniach Mazurskich
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś gminna |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | gołdapski |
| Gmina | Banie Mazurskie |
| Liczba ludności (2010) | 1436 (łącznie Banie Mazurskie, Owczary, Wólka) |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Banie Mazurskie | |
| Położenie na mapie Polski  Banie Mazurskie | |
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:city } | |
Banie Mazurskie (niem. Benkheim) – wieś gminna położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie gołdapskim, w gminie Banie Mazurskie; siedziba gminy. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W latach 1999-2001 wieś wchodziła w skład powiatu giżyckiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 1436 mieszkańców. Jest to druga pod względem liczby ludności miejscowość w powiecie gołdapskim. W skład sołectwa wchodzą wsie: Banie Mazurskie, Owczary oraz Wólka. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Henryk Iwaneczko[1].
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, nad rzeką Gołdapą, 22 km na południowy zachód od Gołdapi, w połowie drogi z Gołdapi do Węgorzewa; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 650.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji północno-wschodnich terenów Prus Książęcych. W 1566 roku starosta węgorzewski sprzedał cztery łany sołeckie nad Gołdapą komornikowi Mikołajowi (42 grzywny za każdy łan). W zamian Mikołaj zobowiązał się do założenia wsi czynszowej na 44 łanach, z których część była już zagospodarowana. Ze względu na trudne warunki terenowe osadnikom zagwarantowano 10 lat wolnizny. Wieś została całkowicie spalona podczas najazdu tatarskiego w 1656 roku, a w 1710 roku większość mieszkańców wymarła podczas wielkiej epidemii dżumy.
Kościół w Baniach Mazurskich wybudowano wkrótce po założeniu wsi. Jeszcze w 1569 roku był on filią parafii węgorzewskiej, ale w 1581 roku istniała tam już odrębna parafia. Kościół początkowo miał wieżę drewnianą, w 1698 roku dobudowano wieżę z cegieł; w drugiej połowie XIX wieku został odnowiony. Obecnie jest to siedziba parafii rzymskokatolickiej.
Rozwój wsi znacznie przyspieszył, gdy wybudowano linię kolejową Węgorzewo - Gołdap. W pierwszych latach XX wieku Mieczysław Orłowicz zachwalał "ładne okolice nad rzeką Gołdapą", polecał wycieczki w Lasy Skaliskie, zaś punktem wypadowym mógł być tutejszy "pensjonat pana Romejko"[2].
Po II wojnie światowej we wsi reaktywowano szkołę; założono ośrodek zdrowia, izbę porodową, spółdzielnię mleczarską; działało tu duże Państwowe Gospodarstwo Rolne. Obecnie we wsi w dalszym ciągu działa ośrodek zdrowia, a także apteka, bank, restauracja; jest tu również przystanek PKS.
Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:
1857 - 321 osób
1885 - 487 osób
1925 - 841 osób
1933 - 1675 osób
1939 - 1973 osoby
Edukacja
Kultura
- Gminna Biblioteka Publiczna w Baniach Mazurskich
- Gminny Ośrodek Kultury i Promocji w Baniach Mazurskich
- Kwartet „Zorepad”
- W miejscowości działa Ukraińskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne
Zabytki
- Dawny kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki pw. św. Antoniego Padewskiego, z XVI wieku, odnowiony w 1876 roku; wraz z XVII-wiecznymi murami kościoła
- Dawny kościół baptystów, obecnie cerkiew parafii bizantyjsko-ukraińskiej
- Kwatera wojenna zlokalizowana na terenie dawnego cmentarza gminnego. Miejsce spoczynku 14 żołnierzy rosyjskich, poległych w czasie I wojny światowej
- Kwatera wojenna zlokalizowana na terenie tzw. nowego cmentarza. Miejsce spoczynku 2 żołnierzy niemieckich, poległych we wrześniu 1914 roku
- Mogiła wojenna zlokalizowana na cmentarzu ewangelickim. Miejsce pochówku żołnierza niemieckiego, poległego na przełomie 1914/1915 roku
Bibliografia
- Gołdap. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1971.
- Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, Na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
- Wojewódzka ewidencja zabytków [data dostępu: 12.11.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 12.11.2013]
- Olsztyńska Strona Rowerowa [data dostępu: 12.11.2013]
- MojeMazury.pl [data dostępu: 12.11.2013]
- Gminna Biblioteka Publiczna w Baniach Mazurskich
- Polska Niezwykła[data dostępu: 12.11.2013]
- Vervaltugsgeschichte [data dostępu: 12.11.2013]
Przypisy
- ↑ http://bip.warmia.mazury.pl/banie_mazurskie_gmina_wiejska/101/92/Solectwo_Banie_Mazurskie/ [data dostępu: 5.12.2013]
- ↑ M. Orłowicz, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, Na nowo podali do druku G. Jasiński, A. Rzempołuch, R. Traba, Olsztyn 1991, s. 83.
