Banie Mazurskie
| Banie Mazurskie | |||||
| | |||||
| |||||
| Pole-obowiązkowe Pole-obowiązkowe
| |||||
| Rodzaj miejscowości | wieś gminna | ||||
| Państwo |  Polska
| ||||
| Województwo | warmińsko-mazurskie | ||||
| Powiat | gołdapski | ||||
| Gmina | Banie Mazurskie | ||||
| Liczba ludności (2010) | 1436 (łącznie Banie Mazurskie, Owczary, Wólka | ||||
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Banie Mazurskie | |||||
| Położenie na mapie Polski  Banie Mazurskie | |||||
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:city } | |||||
Banie Mazurskie (niem. Benkheim) – wieś gminna położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie gołdapskim, w gminie Banie Mazurskie; siedziba gminy. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W latach 1999-2001 wieś wchodziła w skład powiatu giżyckiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 1436 mieszkańców. Jest to druga pod względem liczby ludności miejscowość w powiecie gołdapskim. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[]][1].
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, nad rzeką Gołdapą, 22 km na południowy zachód od Gołdapi, w połowie drogi z Gołdapi do Węgorzewa; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 650.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji północno-wschodnich terenów Prus Książęcych. W 1566 roku starosta węgorzewski sprzedał cztery łany sołeckie nad Gołdapą komornikowi Mikołajowi (42 grzywny za każdy łan). W zamian Mikołaj zobowiązał się do założenia wsi czynszowej na 44 łanach, z których część była już zagospodarowana. Ze względu na trudne warunki terenowe osadnikom zagwarantowano 10 lat wolnizny. Wieś została całkowicie spalona podczas najazdu tatarskiego w 1656 roku, a w 1710 roku większość mieszkańców wymarła podczas wielkiej epidemii dżumy.
Kościół w Baniach Mazurskich wybudowano wkrótce po założeniu wsi. Jeszcze w 1569 roku był on filią parafii węgorzewskiej, ale w 1581 roku istniała tam już odrębna parafia. Kościół początkowo miał wieżę drewnianą, w 1698 roku dobudowano wieżę z cegieł; w drugiej połowie XIX wieku został odnowiony. Obecnie jest to siedziba parafii rzymskokatolickiej.
Rozwój wsi znacznie przyspieszył, gdy wybudowano linię kolejową Węgorzewo - [[Gołdap]. W pierwszych latach XX wieku Mieczysław Orłowicz zachwalał "ładne okolice nad rzeką Gołdapą", polecał wycieczki w Lasy Skaliskie, zaś punktem wypadowym mógł być tutejszy "pensjonat pana Romejko"[2].
Po II wojnie światowej we wsi reaktywowano szkołę; założono ośrodek zdrowia, izbę porodową, spółdzielnię mleczarską; działało tu duże Państwowe Gospodarstwo Rolne. Obecnie we wsi w dalszym ciągu działa ośrodek zdrowia, a także apteka, bank, restauracja; jest tu również przystanek PKS
Liczba mieszkańców
1857 - 321 osób
1933 -
1939 - 1970 osób
Ludzie związani z miejscowością
Kultura
We wsi działa Ukraiński Zespół Estradowy "Zirka".
Zabytki
- Dawny kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki pw. św. Antoniego, z XVI wieku, odnowiony w 1876 roku; wraz z XVII-wiecznymi murami kościoła
- Dawny kościół baptystów, obecnie cerkiew parafii bizantyjsko-ukraińskiej
Bibliografia
- Gołdap. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1971.
- Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, Na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
- ewidencja zabytków [data dostępu: 12.11.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 12.11.2013]
- http://www.verwaltungsgeschichte.de/angerburg.html [data dostępu: 12.11.2013]
Przypisy
Zobacz też
