Baranowo (gmina Mikołajki): Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Charakterystyka fizjograficzna)
 
(Nie pokazano 33 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
  
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
|nazwa                = Baranowo   
+
|nazwa                = Baranowo   
 
  |herb wsi              =
 
  |herb wsi              =
 
  |flaga wsi            =
 
  |flaga wsi            =
Linia 7: Linia 7:
 
  |dopełniacz wsi        = Baranowa   
 
  |dopełniacz wsi        = Baranowa   
 
  |zdjęcie              = Baranowo1.jpg  
 
  |zdjęcie              = Baranowo1.jpg  
  |opis zdjęcia          = Eklektyczny kościół, źródło: http://www.wikipedia.pl, 12.09.2013.      
+
  |opis zdjęcia          = Eklektyczny kościół.<br>Fot. Piotr Marynowski. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Baranowo_-_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82.jpg Commons Wikimedia] [12.09.2013]      
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
Linia 15: Linia 15:
 
  |sołectwo              = Baranowo
 
  |sołectwo              = Baranowo
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = Pole-obowiązkowe
+
  |liczba ludności      = 890
  |rok                  = Pole-obowiązkowe
+
  |rok                  = 2006
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 89
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 89
 
  |kod pocztowy          =
 
  |kod pocztowy          =
Linia 29: Linia 29:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br>
<big>'''Baranowo'''</big> (niem. Baranowen, Barranowen, od 1938 r. Hoverbeck) – [[wieś sołecka]] w Polsce w [[województwo warmińsko- mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat mrągowski| powiecie mrągowskim]], w [[gmina Mikołajki| gminie Mikołajki]]. Do 1954 roku wieś była siedzibą [[gmina Baranowo| gminy Baranowo]]. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.
+
'''Baranowo''' (niem. ''Baranowen'', ''Barranowen'', od 1938 r. ''Hoverbeck'') – wieś sołecka w Polsce położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat mrągowski|powiecie mrągowskim]], w [[Mikołajki (gmina miejsko-wiejska)|gminie Mikołajki]]. Do 1954 roku wieś była siedzibą [[Baranowo (gmina wiejska)|gminy Baranowo]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny|administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. We wsi mieszka 890 osób. Sołtysem jest [[Zbigniew Bałazy]]<ref>[http://www.bip.mikolajki.pl/jedpom.htm Bip Gminy Mikołajki]</ref>.
 
+
<br/><br/>
<br/>
+
== Położenie ==
 
+
Miejscowość położona jest na terenie gminy Mikołajki, przy drodze krajowej nr 16, w odległości 11 km od [[Mikołajki|Mikołajek]] i 13 km od [[Mrągowo|Mrągowa]].
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
 
Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla [[powiat mrągowski| powiatu mrągowskiego]], który znajduje się w obrębie dwóch regionów: część zachodnia do linii [[Lipowo]] - [[Kosewo]] - [[Baranowo]] - [[Cudnochy]] to obszar wyniesień [[Pojezierze Mrągowskie |Pojezierza Mrągowskiego]]; część wschodnia to [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich]], stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni). Miejscowość położona jest na terenie gminy Mikołajki, gdzie skupienia wodne wynoszą ok. 23% powierzchni gminy a lasy ok 22%. W granicach gminy znajdują się: [[Jezioro Mikołajskie]], [[Jezioro Tałty]], [[Jezioro Łukajno]], część [[Jezioro Śniardwy| Jeziora Śniardwy]] oraz 10 mniejszych. W obrębie gminy znajduje się [[Mazurski Park Krajobrazowy]], a tereny o nadrzędnej funkcji ekologicznej obejmują ok. 53% powierzchni.
 
 
 
 
<br/>
 
<br/>
 
+
== Dzieje miejscowości ==
=== Dzieje miejscowości ===
+
Pierwsze przekazy o istnieniu wsi pochodzą z 1555 r. W XVI w. miejscowość położona była na 75. [[Włóka|włókach]], z których 6 należało do sołtysa. W latach 1563–1564 we wsi było 57. gospodarzy. W historycznych zapiskach pojawia się także informacja o dwóch karczmach. W 1566 r. książę [[Albrecht Hohenzollern| Albrecht]] nadał [[Wilhelm Milewski|Wilhelmowi Milewskiemu]] (von der Milbe) 56 włók w Baranowie. Natomiast w 1655 r. rezydentem wsi został elektor pruski baron [[Johan von Hoverbeck]], który był właścicielem [[Nakomiady|Nakomiad]] i [[Budziska| Budzisk]]. W 1765 r. Baranowo znalazło się w rękach rodziny [[Rodzina Rogalla von Bieberstein|Rogalla von Bieberstein]]. W XIX w. do majątku ziemskiego zaliczano folwarki: [[Małaszewo]] i [[Nadawki]]. W 1785 r. we wsi znajdowało się 45 [[Dym|dymów]], tyle samo było ich w 1815 r. W 1838 r. ich liczba zmniejszyła się do 37. W 1815 r. w Baranowie mieszkało 328 osób, a w 1838 r. już tylko 243 osoby.
Pierwsze przekazy o istnieniu wsi pochodzą z 1555 r. W XVI w. miejscowość położona była na 75 [[włóka| włókach]], wśród których 6 należało do sołtysa. Nazwa wsi pochodzi z Mazowsza. W latach 1563–1564 we wsi było 57 gospodarzy i funkcjonowały 2 karczmy. W 1566 r. książę Albrecht nadał Wilhelmowi Milewskiemu (von der Milbe) 56 [[włóka|  włók]], położonych w Baranowie. Natomiast w 1655 r. rezydentem wsi został elektor pruski baron Johan von Hoverbeck, który był właścicielem Nakomiad i [[Budziska| Budzisk]]. W XVIII w. na terenie wsi istniała szkoła. W 1765 r. Baranowo znalazło się w rękach rodziny Rogala von Bieberstein. W XIX w. do majątku ziemskiego zaliczano folwarki: Małaszewo i Nadawki. W 1785 r. we wsi znajdowało się 45 [[dymy | dymów]], w 1815 r. – 45, w 1838 r. 37. W 1815 r. mieszkało tu 328 osób, a w 1838 r. 243.
 
 
<br/>
 
<br/>
 
+
W 1899 r. nową właścicielką Baranowa została [[Fryderyka von Bieberstein]] - siostra ostatniego właściciela Baranowa - [[Ryszard Rogalla von Bieberstein|Ryszarda Rogalla von Bieberstein]]. Pod koniec XIX w. liczba mieszkańców wsi wynosiła 582. W 1902 r. właścicielem majątku został baron [[Waldemar von Kethelhodt]] - mąż Fryderyki von Bieberstein.  
W 1899 r. nową właścicielką Baranowa została Fryderyka von Bieberstein - siostra ostatniego właściciela Baranowa - Ryszarda Rogali von Bieberstein. Pod koniec XIX w. liczba mieszkańców wsi wynosiła 582. W 1901 r. erygowano we wsi nową parafię, do której przyłączono 12 miejscowości z parafii w [[Mikołajki| Mikołajkach]], 3 z parafii w [[Mrągowo| Mrągowie]] i 1 z parafii w [[Nawiady |Nawiadach]]. W 1902 r. właścicielem majątku został baron Waldemar von Ketelhold - mąż Fryderyki von Bieberstein. W XX w. powstała w Baranowie nowa szkoła, do której uczęszczały dzieci z sąsiednich miejscowości: Ludwikowa, Nadawek, Nowych Nadawek i [[Inulec | Inulca]]. Baron Albert von Ketelhold władał majątkiem do 1945 r. W tym okresie we wsi działała gorzelnia i funkcjonował tartak. W folwarku hodowano konie, bydło oraz uprawiano owoce. W 1938 r. w wyniku [[akcja germanizacyjna w Prusach|akcji germanizacyjnej w Prusach]] nazwę wsi zmieniono na Hoverbeck.
 
 
 
 
<br/>
 
<br/>
 
+
W XX w. powstała w Baranowie nowa szkoła, do której uczęszczały dzieci z sąsiednich miejscowości. Baron [[Albert von Kethelhodt]] władał majątkiem do 1945 r. W folwarku przede wszystkim hodowano konie, bydło i owce. W tym okresie we wsi działał tartak i gorzelnia. W 1938 r. w wyniku akcji germanizacyjnej w Prusach nazwę wsi zmieniono na Hoverbeck.
Po II wojnie światowej na terenie Baranowa utworzono PGR. W latach 70. XX w. do sołectwa należały następujące wsie: Ludwikowo, Małoszewo, Nadawki, Nowe Nadawki. Na początku lat 80. XX w. we wsi powstał [[Zakład Doświadczalny Polskiej Akademii Nauk]]. Zabudowa wsi ma kształt ulicówki z podłużnym placem po środku.  
 
 
 
 
<br/>
 
<br/>
 
+
[[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|Po II wojnie światowej]] na terenie Baranowa utworzono PGR. Na początku lat 80. XX w. we wsi powstał [[Zakład Doświadczalny Polskiej Akademii Nauk w Baranowie|Zakład Doświadczalny Polskiej Akademii Nauk]].  
===Kultura===
 
We wsi znajduje się zespół szkół, [[Zakład Doświadczalny Agrobiologii PAN]], stacja PKP, dwa przystanki PKS.  
 
 
 
 
<br/>
 
<br/>
 
+
==Edukacja==
=== Ludzie związani z miejscowością===
+
We wsi znajduje się [[Zespół Szkół Gminnych w Baranowie|Zespół Szkół Gminnych]], w skład którego wchodzą: [[Szkoła Podstawowa w Baranowie |Szkoła Podstawowa]] oraz [[Gimnazjum w Baranowie |Gimnazjum]].  
Ze wsią związana jest postać Mörschnera – nauczyciela oraz pastora Oskara Łoś (Losch). Sołtysem od 2011 r. jest [[Iwona Tercjak]].
 
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Zabytki===
+
==Kultura==
Na terenie Baranowa występują następujące zabytki: [[dwór z połowy XVIII w.]], park, spichlerz z XIX w., [[eklektyczny kościół z lat 1904 - 1907]]
+
Działa tutaj [[Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Mikołajki Filia Baranowo|filia Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy Mikołajki]].
 
 
[[File:Baranowo.jpg|300px |thumb|Dwór z XVII w., źródło: http://www.wikipedia.pl, 12.09.2013.]]
 
 
 
 
<br/>
 
<br/>
 
+
== Ludzie związani z miejscowością==
=== Bibliografia===
+
Z Baranowem związana jest postać nauczyciela Mörschnera oraz pastora [[Oskar Łoś|Oskara Łosia]] (Losch).
 
 
Chojnacki Władysław,''Słownik polskich nazw miejscowości w byłych Prusach Wschodnich i na obszarze byłego Miasta Gdańska'', Poznań 1946, 183 ss.
 
 
 
''Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic'', pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss.
 
 
 
''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. I, 960 ss.  
 
 
 
 
 
 
<br/>
 
<br/>
 
+
== Zabytki==
 +
We wsi znajdują się:
 +
*[[lkwim:Dwór w Baranowie|dwór]] wzniesiony w pierwszej poł. XIX w.
 +
*park
 +
*spichlerz z XIX w.
 +
*[[Kościół pw. Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła w Baranowie |eklektyczny kościół]] z lat 1904–1907.
 +
== Bibliografia==
 +
Chojnacki Władysław,''Słownik polskich nazw miejscowości w byłych Prusach Wschodnich i na obszarze byłego Miasta Gdańska'', Poznań 1946, 183 ss. <br/>
 +
''Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic'', pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss. <br/>
 +
''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t.I, 960 ss.<br/>
 +
[http://www.wikipedia.pl/ Wikipedia] [12.09.2013]  <br/>
 +
[http://www.bip.mikolajki.pl/ Bip Gminy Mikołajki] [26.06.2014]
 +
{{Przypisy}}
 +
<references/>
 
== Zobacz też ==
 
== Zobacz też ==
 +
[http://www.mikolajki.pl/ Mikołajki.pl]
 +
<br/>
  
http://www.mikolajki.pl
+
[[Kategoria: Powiat mrągowski]]
 
+
[[Kategoria: Mikołajki (gmina miejsko-wiejska)]]
<br/>
+
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]
[[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria: powiat mrągowski]][[Kategoria:Gmina Mikołajki]][[Kategoria:Wieś sołecka]]
+
[[Kategoria: 1501-1600]]
[[Użytkownik:Kinlis|Kinlis]] ([[Dyskusja użytkownika:Kinlis|dyskusja]]) 12:51, 21 wrz 2013 (CEST)
 

Aktualna wersja na dzień 08:14, 1 cze 2016

Baranowo

Eklektyczny kościół.Fot. Piotr Marynowski. Źródło: Commons Wikimedia [12.09.2013]
Eklektyczny kościół.
Fot. Piotr Marynowski. Źródło: Commons Wikimedia [12.09.2013]
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat mrągowski
Gmina Mikołajki
Sołectwo Baranowo
Liczba ludności (2006) 890
Strefa numeracyjna (+48) 89
Tablice rejestracyjne NMR
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Baranowo
Baranowo
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Baranowo
Baranowo
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Baranowo (niem. Baranowen, Barranowen, od 1938 r. Hoverbeck) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Mikołajki. Do 1954 roku wieś była siedzibą gminy Baranowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. We wsi mieszka 890 osób. Sołtysem jest Zbigniew Bałazy[1].

Położenie

Miejscowość położona jest na terenie gminy Mikołajki, przy drodze krajowej nr 16, w odległości 11 km od Mikołajek i 13 km od Mrągowa.

Dzieje miejscowości

Pierwsze przekazy o istnieniu wsi pochodzą z 1555 r. W XVI w. miejscowość położona była na 75. włókach, z których 6 należało do sołtysa. W latach 1563–1564 we wsi było 57. gospodarzy. W historycznych zapiskach pojawia się także informacja o dwóch karczmach. W 1566 r. książę Albrecht nadał Wilhelmowi Milewskiemu (von der Milbe) 56 włók w Baranowie. Natomiast w 1655 r. rezydentem wsi został elektor pruski baron Johan von Hoverbeck, który był właścicielem Nakomiad i Budzisk. W 1765 r. Baranowo znalazło się w rękach rodziny Rogalla von Bieberstein. W XIX w. do majątku ziemskiego zaliczano folwarki: Małaszewo i Nadawki. W 1785 r. we wsi znajdowało się 45 dymów, tyle samo było ich w 1815 r. W 1838 r. ich liczba zmniejszyła się do 37. W 1815 r. w Baranowie mieszkało 328 osób, a w 1838 r. już tylko 243 osoby.
W 1899 r. nową właścicielką Baranowa została Fryderyka von Bieberstein - siostra ostatniego właściciela Baranowa - Ryszarda Rogalla von Bieberstein. Pod koniec XIX w. liczba mieszkańców wsi wynosiła 582. W 1902 r. właścicielem majątku został baron Waldemar von Kethelhodt - mąż Fryderyki von Bieberstein.
W XX w. powstała w Baranowie nowa szkoła, do której uczęszczały dzieci z sąsiednich miejscowości. Baron Albert von Kethelhodt władał majątkiem do 1945 r. W folwarku przede wszystkim hodowano konie, bydło i owce. W tym okresie we wsi działał tartak i gorzelnia. W 1938 r. w wyniku akcji germanizacyjnej w Prusach nazwę wsi zmieniono na Hoverbeck.
Po II wojnie światowej na terenie Baranowa utworzono PGR. Na początku lat 80. XX w. we wsi powstał Zakład Doświadczalny Polskiej Akademii Nauk.

Edukacja

We wsi znajduje się Zespół Szkół Gminnych, w skład którego wchodzą: Szkoła Podstawowa oraz Gimnazjum.

Kultura

Działa tutaj filia Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy Mikołajki.

Ludzie związani z miejscowością

Z Baranowem związana jest postać nauczyciela Mörschnera oraz pastora Oskara Łosia (Losch).

Zabytki

We wsi znajdują się:

Bibliografia

Chojnacki Władysław,Słownik polskich nazw miejscowości w byłych Prusach Wschodnich i na obszarze byłego Miasta Gdańska, Poznań 1946, 183 ss.
Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t.I, 960 ss.
Wikipedia [12.09.2013]
Bip Gminy Mikołajki [26.06.2014]

Przypisy

Zobacz też

Mikołajki.pl