Bartoszyce: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Linia 28: Linia 28:
 
  |bip            = http://bip.warmia.mazury.pl/bartoszyce_gmina_miejska/
 
  |bip            = http://bip.warmia.mazury.pl/bartoszyce_gmina_miejska/
 
}}
 
}}
'''Bartoszyce''' - (dawniej Barsztyn<ref>Nazwy miejscowości polskie/niemieckie na Warmii i Mazurach,[http://www.starejuchy.pl/kolej/stat/polska.html]  [13.02.2014]</ref> niem. Bartenstein, lit. Barštynas) – miasto i gmina
+
'''Bartoszyce''' - (dawniej Barsztyn<ref>Nazwy miejscowości polskie/niemieckie na Warmii i Mazurach,[http://www.starejuchy.pl/kolej/stat/polska.html starejuchy.pl]  [13.02.2014]</ref> niem. Bartenstein, lit. Barštynas) – miasto i gmina
 
położona w północnej części [[województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]], w [[powiat bartoszycki| powiecie bartoszyckim]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Bartoszyce| Bartoszycach]].
 
położona w północnej części [[województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]], w [[powiat bartoszycki| powiecie bartoszyckim]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Bartoszyce| Bartoszycach]].
  
 
Gmina miejska Bartoszyce leży na [[Nizina Sępopolska| Nizinie Sępopolskiej]] w dolinie rzeki [[Łyna| Łyny]], w historycznej krainie [[Barcja| Barcji]]. [[Bartoszyce]] to miasto o wielowiekowej historii i tradycji, łączące w sobie wpływy polskie, niemieckie i wschodnie. Dzisiaj jest ważnym węzłem komunikacyjnym oraz ośrodkiem administracyjnym, usługowym i kulturalnym województwa. Miasto jest siedzibą [[powiat bartoszycki| powiatu bartoszyckiego]].
 
Gmina miejska Bartoszyce leży na [[Nizina Sępopolska| Nizinie Sępopolskiej]] w dolinie rzeki [[Łyna| Łyny]], w historycznej krainie [[Barcja| Barcji]]. [[Bartoszyce]] to miasto o wielowiekowej historii i tradycji, łączące w sobie wpływy polskie, niemieckie i wschodnie. Dzisiaj jest ważnym węzłem komunikacyjnym oraz ośrodkiem administracyjnym, usługowym i kulturalnym województwa. Miasto jest siedzibą [[powiat bartoszycki| powiatu bartoszyckiego]].
  
Władzę w gminie sprawuje burmistrz [[Krzysztof Nałęcz]].<ref>BIP Urzędu Miasta Bartoszyce[http://bip.warmia.mazury.pl/bartoszyce_gmina_miejska/] [13.02.2014]</ref>
+
Władzę w gminie sprawuje burmistrz [[Krzysztof Nałęcz]].<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/bartoszyce_gmina_miejska/ BIP Urzędu Miasta Bartoszyce] [13.02.2014]</ref>
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
 
{{Galeria|Nazwa=Arklity|wielkość=290|pozycja=right
 
{{Galeria|Nazwa=Arklity|wielkość=290|pozycja=right
Linia 42: Linia 42:
 
}}
 
}}
 
==Położenie i lokalizacja==
 
==Położenie i lokalizacja==
Pod względem fizjograficznym cały teren miasta i gminy miejskiej Bartoszyce leży w Pasie Pobrzeży Bałtyckich, w regionie [[Nizina staropruska| Niziny Staropruskiej]], mezoregionie [[Nizina Sępopolska| Niziny Sępopolskiej]]. Nizina ta stanowi rozległą nieckę, która wznosi się na obrzeżu do 80-100 m n.p.m. i obniża ku środkowi do 40-50 m n.p.m. Mezoregion jest pozostałością po rozległym jeziorze zastoiskowym, który utworzył się przed cofającym się ostatnim zlodowaceniem plejstoceńskim.  Na obszarze [[Nizina Sępopolska| Niziny Sępopolskiej]] przeważa krajobraz równinny, który urozmaicają doliny rzeczne i niewielkie spadki terenu<ref>Program ochrony środowiska dla Miasta Bartoszyce na lata 2012-2015 z perspektywą na lata 2016-2019. [http://bartoszyce.pl/urzad/programu-ochrony-srodowiska/]</ref>.
+
Pod względem fizjograficznym cały teren miasta i gminy miejskiej Bartoszyce leży w Pasie Pobrzeży Bałtyckich, w regionie [[Nizina staropruska| Niziny Staropruskiej]], mezoregionie [[Nizina Sępopolska| Niziny Sępopolskiej]]. Nizina ta stanowi rozległą nieckę, która wznosi się na obrzeżu do 80-100 m n.p.m. i obniża ku środkowi do 40-50 m n.p.m. Mezoregion jest pozostałością po rozległym jeziorze zastoiskowym, który utworzył się przed cofającym się ostatnim zlodowaceniem plejstoceńskim.  Na obszarze [[Nizina Sępopolska| Niziny Sępopolskiej]] przeważa krajobraz równinny, który urozmaicają doliny rzeczne i niewielkie spadki terenu<ref>[http://bartoszyce.pl/urzad/programu-ochrony-srodowiska/ Program ochrony środowiska dla Miasta Bartoszyce na lata 2012-2015 z perspektywą na lata 2016-2019]</ref>.
 
   
 
   
Miasto położone jest od ważnych ośrodków w regionie w odległości<ref>Google Maps [https://maps.google.pl/]</ref>:
+
Miasto położone jest od ważnych ośrodków w regionie w odległości<ref>[https://maps.google.pl/ maps.google.pl]</ref>:
  
 
*Olsztyn - 72 km  
 
*Olsztyn - 72 km  
Linia 53: Linia 53:
 
<br/>
 
<br/>
 
== Powierzchnia gminy ==
 
== Powierzchnia gminy ==
Gmina miejska Bartoszyce zajmuje powierzchnię 11 km<sup>2</sup><ref>UStat w Olsztynie [http://www.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/bartoszycki/m.bartoszyce.pdf]</ref><ref>[http://bartoszyce.pl/miasto/polozenie/] porównaj z[http://dokumenty.rcl.gov.pl/D2013001086901.pdf] [13.02.2014]</ref>
+
Gmina miejska Bartoszyce zajmuje powierzchnię 11 km<sup>2</sup><ref>[http://www.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/bartoszycki/m.bartoszyce.pdf stat.gov.pl]</ref><ref>[http://bartoszyce.pl/miasto/polozenie/] porównaj z[http://dokumenty.rcl.gov.pl/D2013001086901.pdf bartoszyce.pl] [13.02.2014]</ref>
 
W tym:
 
W tym:
  
Linia 76: Linia 76:
 
|}
 
|}
  
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2012 roku w gminie miejskiej Bartoszyce wynosiło -135 osób,<ref>Bank Danych lokalnych GUS,[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks][13.02.2014]</ref>co stanowi 34% migracji ludności w [[powiat bartoszycki| powiecie bartoszyckim]] oraz 5,21% w [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]].  
+
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2012 roku w gminie miejskiej Bartoszyce wynosiło -135 osób,<ref>[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks Bank Danych lokalnych GUS][13.02.2014]</ref>co stanowi 34% migracji ludności w [[powiat bartoszycki| powiecie bartoszyckim]] oraz 5,21% w [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]].  
 
<br/>
 
<br/>
 
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej ==
 
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej ==
Powstające granice i podziały terytorialne na ziemiach dawnych [[Prusy Wschodnie| Prus Wschodnich]], po II wojnie światowej, opierały się początkowo na niemieckim podziale administracyjnym. Po wytyczeniu wschodniej granicy państwa polskiego, z części ziem dawnego[[powiat frydlandzko-bartoszycki| powiatu frydlandzko-bartoszyckiego]]<ref>Dz.U. 1945 nr 33 poz. 196, Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej w porozumieniu z Ministrem Administracji Publicznej z dnia 21 sierpnia 1945 r. o utworzeniu nowych, o zmianach istniejących dotychczas rejonowych komend uzupełnień i o ustaleniu ich zasięgu terytorialnego.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19450330196]</ref> utworzono nowy powiat - [[powiat bartoszycki]], z siedzibą w [[Bartoszyce| Bartoszycach]], który na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 roku stał się częścią [[województwo olsztyńskie| województwa olsztyńskiego]]<ref> Dz.U. 1946 nr 28 poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177]</ref>. Po podziale ziem [[powiat bartoszycki| powiatu bartoszyckiego]] na gminy, miasto [[Bartoszyce]] stało sie siedzibą gminy miejskiej Bartoszyce oraz gminy wiejskiej [[Dąbrowa]].<ref>Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, Olsztyn 1987. </ref>   
+
Powstające granice i podziały terytorialne na ziemiach dawnych [[Prusy Wschodnie| Prus Wschodnich]], po II wojnie światowej, opierały się początkowo na niemieckim podziale administracyjnym. Po wytyczeniu wschodniej granicy państwa polskiego, z części ziem dawnego[[powiat frydlandzko-bartoszycki| powiatu frydlandzko-bartoszyckiego]]<ref>Dz.U. 1945 nr 33 poz. 196, Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej w porozumieniu z Ministrem Administracji Publicznej z dnia 21 sierpnia 1945 r. o utworzeniu nowych, o zmianach istniejących dotychczas rejonowych komend uzupełnień i o ustaleniu ich zasięgu terytorialnego.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19450330196 isap.sejm.gov.pl]</ref> utworzono nowy powiat - [[powiat bartoszycki]], z siedzibą w [[Bartoszyce| Bartoszycach]], który na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 roku stał się częścią [[województwo olsztyńskie| województwa olsztyńskiego]]<ref> Dz.U. 1946 nr 28 poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl]</ref>. Po podziale ziem [[powiat bartoszycki| powiatu bartoszyckiego]] na gminy, miasto [[Bartoszyce]] stało sie siedzibą gminy miejskiej Bartoszyce oraz gminy wiejskiej [[Dąbrowa]].<ref>Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, Olsztyn 1987. </ref>   
W 1961 roku do [[powiat bartoszycki| powiatu bartoszyckiego]] włączono obszar powiatu górowskieg z [[Górowo Iławeckie| Górowem Iławeckim]]<ref>Dz.U. 1961 nr 50 poz. 271, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 listopada 1961 r. w sprawie ziesienia i zmiany granic niektórych powiatów w województwie olsztyńskim.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19610500271]</ref>.
+
W 1961 roku do [[powiat bartoszycki| powiatu bartoszyckiego]] włączono obszar powiatu górowskieg z [[Górowo Iławeckie| Górowem Iławeckim]]<ref>Dz.U. 1961 nr 50 poz. 271, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 listopada 1961 r. w sprawie ziesienia i zmiany granic niektórych powiatów w województwie olsztyńskim.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19610500271 isap.sejm.gov.pl]</ref>.
W 1972 roku, na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych<ref>Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312]</ref>, istniejące od 1954 roku w powiatach gromady zostały przekształcone w gminy. Na czele administracji powiatu, miasta lub gmin stanęli naczelnicy. Wiele jednostek administracyjnych połączono, a organem wykonawczym były urzędy miast lub gmin. W [[Bartoszyce| Bartoszycach]] powołano Urząd Miasta, niezależnie funkcjonował tam również Urząd Gminy w Bartoszycach<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.</ref>.
+
W 1972 roku, na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych<ref>Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl]</ref>, istniejące od 1954 roku w powiatach gromady zostały przekształcone w gminy. Na czele administracji powiatu, miasta lub gmin stanęli naczelnicy. Wiele jednostek administracyjnych połączono, a organem wykonawczym były urzędy miast lub gmin. W [[Bartoszyce| Bartoszycach]] powołano Urząd Miasta, niezależnie funkcjonował tam również Urząd Gminy w Bartoszycach<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.</ref>.
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych.  [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091]</ref>, przestał istnieć [[powiat bartoszycki]]. [[Urząd Miasta Bartoszyce]] oraz znajdujacy się w [[Bartoszyce| Bartoszycach]] Urząd Gminy zostały bezpośrednio podporządkowane Urzędowi Wojewódzkiemu w [[Olsztyn| Olsztynie]]. Kolejne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652]</ref> umiejscowiły gminę miejską Bartoszyce w powołanym 1 stycznia 1999 roku [[wojewodzwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat bartoszycki| powiecie bartoszyckim]].
+
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych.  [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl]</ref>, przestał istnieć [[powiat bartoszycki]]. [[Urząd Miasta Bartoszyce]] oraz znajdujacy się w [[Bartoszyce| Bartoszycach]] Urząd Gminy zostały bezpośrednio podporządkowane Urzędowi Wojewódzkiemu w [[Olsztyn| Olsztynie]]. Kolejne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl]</ref> umiejscowiły gminę miejską Bartoszyce w powołanym 1 stycznia 1999 roku [[wojewodzwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat bartoszycki| powiecie bartoszyckim]].
  
 
Gmina miejska Bartoszyce graniczy ze wszystkich stron z gminą wiejską [[Bartoszyce (gmina wiejska)| Bartoszyce]].
 
Gmina miejska Bartoszyce graniczy ze wszystkich stron z gminą wiejską [[Bartoszyce (gmina wiejska)| Bartoszyce]].
Linia 89: Linia 89:
 
== Gospodarka ==
 
== Gospodarka ==
 
Położenie [[Bartoszyce| Bartoszyc]] na głównym szlaku komunikacyjnym – drodze krajowej nr 51, biegnącej w kierunku przejścia granicznego w [[Bezledy| Bezledach]], do Kaliningradu i dalej na Litwę, Łotwę, Estonię oraz kraje skandynawskie – warunkuje profil gospodarczy miasta.  
 
Położenie [[Bartoszyce| Bartoszyc]] na głównym szlaku komunikacyjnym – drodze krajowej nr 51, biegnącej w kierunku przejścia granicznego w [[Bezledy| Bezledach]], do Kaliningradu i dalej na Litwę, Łotwę, Estonię oraz kraje skandynawskie – warunkuje profil gospodarczy miasta.  
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w Bartoszycach wynosiła w 2012 roku 2211. 98 z nich, to podmioty należące do sektora publicznego, pozostałe 2113 stanowią sektor prywatny<ref> Bank Danych lokalnych GUS, portret terytorium [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=18&p_nts=14&p_tery=3093]</ref>. Najwięcej podmiotów gospodarczych działa w branży usług, następnie w przemyśle i budownictwie.
+
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w Bartoszycach wynosiła w 2012 roku 2211. 98 z nich, to podmioty należące do sektora publicznego, pozostałe 2113 stanowią sektor prywatny<ref> Bank Danych lokalnych GUS, portret terytorium [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=18&p_nts=14&p_tery=3093 stat.gov.pl]</ref>. Najwięcej podmiotów gospodarczych działa w branży usług, następnie w przemyśle i budownictwie.
 
Największymi zakładami produkcyjnymi w mieście są przedsiębiorstwa z branży meblowej, drzewiarskiej i odzieżowej. Pod względem liczby zatrudnionych osób, do największych zakładów należą:
 
Największymi zakładami produkcyjnymi w mieście są przedsiębiorstwa z branży meblowej, drzewiarskiej i odzieżowej. Pod względem liczby zatrudnionych osób, do największych zakładów należą:
„Mazur-Look International” Sp. z o.o. w Bartoszycach w upadłości likwidacyjnej (produkcja mebli tapicerowanych), FM Bravo Sp. z o.o., Zakład Produkcyjny w Bartoszycach (produkcja mebli), PAGED Sklejka S.A., Zakład Drzewny w Bartoszycach (produkcja surowca do produkcji sklejek), PPH El-Corn Sp. z o.o. w Bartoszycach (2 elewatory zbożowe),  „Stalmot” S.A., Zakład nr 2 w Bartoszycach (produkcja okuć meblowych), Przedsiębiorstwo Produkcyjne „Infinity Group” Sp. z o.o. w Bartoszycach (produkcja odzieży), Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe „Morena” Sp. z o.o. w Bartoszycach (produkcja odzieży), WM Glass Sp. z o.o. w Bartoszycach (produkcja szkła meblowego), „Bartko” sp. z o.o. (gospodarka odpadami),  COWIK Sp. z o.o. (usługi komunalne), Bart-Druk sp. z o.o. (produkcja opakowań, drukarnia), Zakłady Mięsne „Pek-Bart” Sp. z o.o (przetwórstwo mięsne)<ref>Program ochrony środowiska dla Miasta Bartoszyce na lata 2012-2015 z perspektywą na lata 2016-2019 [http://bartoszyce.pl/urzad/programu-ochrony-srodowiska/]</ref>.
+
„Mazur-Look International” Sp. z o.o. w Bartoszycach w upadłości likwidacyjnej (produkcja mebli tapicerowanych), FM Bravo Sp. z o.o., Zakład Produkcyjny w Bartoszycach (produkcja mebli), PAGED Sklejka S.A., Zakład Drzewny w Bartoszycach (produkcja surowca do produkcji sklejek), PPH El-Corn Sp. z o.o. w Bartoszycach (2 elewatory zbożowe),  „Stalmot” S.A., Zakład nr 2 w Bartoszycach (produkcja okuć meblowych), Przedsiębiorstwo Produkcyjne „Infinity Group” Sp. z o.o. w Bartoszycach (produkcja odzieży), Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe „Morena” Sp. z o.o. w Bartoszycach (produkcja odzieży), WM Glass Sp. z o.o. w Bartoszycach (produkcja szkła meblowego), „Bartko” sp. z o.o. (gospodarka odpadami),  COWIK Sp. z o.o. (usługi komunalne), Bart-Druk sp. z o.o. (produkcja opakowań, drukarnia), Zakłady Mięsne „Pek-Bart” Sp. z o.o (przetwórstwo mięsne)<ref> [http://bartoszyce.pl/urzad/programu-ochrony-srodowiska/ Program ochrony środowiska dla Miasta Bartoszyce na lata 2012-2015 z perspektywą na lata 2016-2019]</ref>.
  
Na terenie miasta i tuż przy jego granicach znajdują się tereny przeznaczone na inwestycje w ramach [[Warmińsko-Mazurska Specjalna Strefa Ekonomiczna| Warmińsko-Mazurskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej]].Dodatkowo Urząd Miasta w [[Bartoszyce| Bartoszycach]] udostepnił inwestorom [[Bank Terenów Inwestycyjnych]]. Ma to na celu ułatwienie inwestorom dostępu do oferty inwestycyjnej w mieście. W katalogu można znaleźć oferty inwestycyjne zawierające dane o terenie, zabudowie, lokalizacji, własności, przeznaczeniu oraz możliwościach wykupu bądź dzierżawy terenów i obiektów przeznaczonych pod różnego rodzaju działalność gospodarczą<ref>Urząd Miasta Bartoszyce[[http://bartoszyce.pl/biznes/bank-terenow-inwestycyjnych/]]</ref>.
+
Na terenie miasta i tuż przy jego granicach znajdują się tereny przeznaczone na inwestycje w ramach [[Warmińsko-Mazurska Specjalna Strefa Ekonomiczna| Warmińsko-Mazurskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej]].Dodatkowo Urząd Miasta w [[Bartoszyce| Bartoszycach]] udostepnił inwestorom [[Bank Terenów Inwestycyjnych]]. Ma to na celu ułatwienie inwestorom dostępu do oferty inwestycyjnej w mieście. W katalogu można znaleźć oferty inwestycyjne zawierające dane o terenie, zabudowie, lokalizacji, własności, przeznaczeniu oraz możliwościach wykupu bądź dzierżawy terenów i obiektów przeznaczonych pod różnego rodzaju działalność gospodarczą<ref>[http://bartoszyce.pl/biznes/bank-terenow-inwestycyjnych/ Urząd Miasta Bartoszyce]</ref>.
  
 
Bartoszyce rozwijają dynamicznie współpracę i wymianę doświadczeń w działalności edukacyjnej, społecznej oraz gospodarczej z miastami partnerskimi: Bagrationowskiem i Pionierskiem w obwodzie kaliningradzkim, Nienburgiem w Niemczech – Dolna Saksonia, Emmabodą w Szwecji, Vareną na Litwie, Bereznem na Ukrainie oraz Mławą w województwie mazowieckim.
 
Bartoszyce rozwijają dynamicznie współpracę i wymianę doświadczeń w działalności edukacyjnej, społecznej oraz gospodarczej z miastami partnerskimi: Bagrationowskiem i Pionierskiem w obwodzie kaliningradzkim, Nienburgiem w Niemczech – Dolna Saksonia, Emmabodą w Szwecji, Vareną na Litwie, Bereznem na Ukrainie oraz Mławą w województwie mazowieckim.
Linia 101: Linia 101:
 
Rolnictwo nie odgrywa znaczącej roli w gospodarce gminy miejskiej Bartoszyce. Część gruntów rolnych zagospodarowana jest w formie ogrodów działkowych.  
 
Rolnictwo nie odgrywa znaczącej roli w gospodarce gminy miejskiej Bartoszyce. Część gruntów rolnych zagospodarowana jest w formie ogrodów działkowych.  
  
Turystyka nie odgrywa w gminie miejskiej Bartoszyce pierwszoplanowej roli, ma charakter głównie lokalny, rzadziej regionalny. Jednak liczne zabytki architektury i atrakcje krajoznawcze na terenie gminy miejskiej Bartoszyce, duża liczba organizowanych imprez kulturalnych, sportowych oraz zwiększająca się z roku na rok liczba przybywających do miasta turystów i rosnąca baza noclegowa świadczą o dużych możliwościach rozwoju turystyki w [[Bartoszyce| Bartoszycach]]. Sprzyjać temu ma również opracowana przez miasto „Strategia rozwoju turystyki transgranicznej miasta Bartoszyce na lata 2009-2014”<ref>Program ochrony środowiska dla Miasta Bartoszyce na lata 2012-2015 z perspektywą na lata 2016-2019 [http://bartoszyce.pl/urzad/programu-ochrony-srodowiska/]</ref><ref>Urząd Miasta Bartoszyce[http://turystyka.bartoszyce.pl/]</ref>.
+
Turystyka nie odgrywa w gminie miejskiej Bartoszyce pierwszoplanowej roli, ma charakter głównie lokalny, rzadziej regionalny. Jednak liczne zabytki architektury i atrakcje krajoznawcze na terenie gminy miejskiej Bartoszyce, duża liczba organizowanych imprez kulturalnych, sportowych oraz zwiększająca się z roku na rok liczba przybywających do miasta turystów i rosnąca baza noclegowa świadczą o dużych możliwościach rozwoju turystyki w [[Bartoszyce| Bartoszycach]]. Sprzyjać temu ma również opracowana przez miasto „Strategia rozwoju turystyki transgranicznej miasta Bartoszyce na lata 2009-2014”<ref>[http://bartoszyce.pl/urzad/programu-ochrony-srodowiska/ Program ochrony środowiska dla Miasta Bartoszyce na lata 2012-2015 z perspektywą na lata 2016-2019]</ref><ref>[http://turystyka.bartoszyce.pl/ Urząd Miasta Bartoszyce]</ref>.
  
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2012 roku w gminie miejskiej Bartoszyce wynosiła 2116 osóby <ref >Bank Danych Lokalnych GUS [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks][13.02.2014]</ref>, co stanowi 32,11% bezrobotnych w [[powiat bartoszycki| powiecie bartoszyckim]].
+
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2012 roku w gminie miejskiej Bartoszyce wynosiła 2116 osóby <ref >[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks Bank Danych Lokalnych GUS][13.02.2014]</ref>, co stanowi 32,11% bezrobotnych w [[powiat bartoszycki| powiecie bartoszyckim]].
  
 
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 11,7% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS [13.02.2014]</ref>.
 
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 11,7% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS [13.02.2014]</ref>.
Linia 163: Linia 163:
  
 
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy'''
 
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy'''
[[Bartoszyce]] posiadają 76 zabytków, które są prawnie chronione i wpisane do krajowego rejestru zabytków nieruchomych<ref>Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków, [http://www.nid.pl/pl/]</ref>  oraz 3 zabytki archeologiczne<ref>Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Olsztynie, Rejestr zabytków archeologicznych województwa warmińsko-mazurskiego, [http://www.visacom.pl/bip2/?ident=36&idx1=7&idx2=3&layout=layout4]</ref>.  
+
[[Bartoszyce]] posiadają 76 zabytków, które są prawnie chronione i wpisane do krajowego rejestru zabytków nieruchomych<ref>[http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków]</ref>  oraz 3 zabytki archeologiczne<ref>[http://www.visacom.pl/bip2/?ident=36&idx1=7&idx2=3&layout=layout4 Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Olsztynie, Rejestr zabytków archeologicznych województwa warmińsko-mazurskiego]</ref>.  
 
Do najcenniejszych należą:
 
Do najcenniejszych należą:
 
*[[Stare Miasto w Bartoszycach]] - pochodzące z XIV wieku o doskonale zachowanym układzie urbanistycznym, Rynek wraz z szachownicą przylegających ulic, mieszczańskimi kamienicami, murami obronnymi
 
*[[Stare Miasto w Bartoszycach]] - pochodzące z XIV wieku o doskonale zachowanym układzie urbanistycznym, Rynek wraz z szachownicą przylegających ulic, mieszczańskimi kamienicami, murami obronnymi
Linia 174: Linia 174:
 
*[[cmentarz ewangelicko-augsburski w Bartoszycach]] (obecnie cmentaz komunalny)
 
*[[cmentarz ewangelicko-augsburski w Bartoszycach]] (obecnie cmentaz komunalny)
 
*pozostałości miejskich murów obronnych z XIV wieku – zabytek archeologiczny
 
*pozostałości miejskich murów obronnych z XIV wieku – zabytek archeologiczny
*kamienne baby [[Baby pruskie]] w Bartoszycach popularnie nazywane „Bartkami” lub imionami Bartek i Gustebalda<ref>Przewodnik po ziemi bartoszyckiej, Goniec Bartoszycki.[http://download.bartoszyce.pl/prasa_lokalna_14.pdf]</ref>  
+
*kamienne baby [[Baby pruskie]] w Bartoszycach popularnie nazywane „Bartkami” lub imionami Bartek i Gustebalda<ref>[http://download.bartoszyce.pl/prasa_lokalna_14.pdf Przewodnik po ziemi bartoszyckiej, Goniec Bartoszycki]</ref>  
 
*spichlerze z przełomu XVIII i XIX wieku (przy ul. Gen. Józefa Bema oraz ul. Pawła Strzeleckiego)
 
*spichlerze z przełomu XVIII i XIX wieku (przy ul. Gen. Józefa Bema oraz ul. Pawła Strzeleckiego)
 
*budynek dawnego Browaru (przy ul. Kopernika)  
 
*budynek dawnego Browaru (przy ul. Kopernika)  
Linia 200: Linia 200:
 
*[[Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 im. Kresowiaków w Bartoszycach]]
 
*[[Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 im. Kresowiaków w Bartoszycach]]
 
*[[Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 im. Elizy Orzeszkowej w Bartoszycach]]
 
*[[Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 im. Elizy Orzeszkowej w Bartoszycach]]
W [[Bartoszyce| Bartoszycach]] istnieją również<ref>Wykaz szkół i placówek oświatowych według województw[http://www.ko.olsztyn.pl/?main=2&sub=4] [13.02.2014]</ref>:
+
W [[Bartoszyce| Bartoszycach]] istnieją również<ref>[http://www.ko.olsztyn.pl/?main=2&sub=4 Wykaz szkół i placówek oświatowych według województw] [13.02.2014]</ref>:
 
*Niepubliczne Gimnazjum Dla Dorosłych w Bartoszycach
 
*Niepubliczne Gimnazjum Dla Dorosłych w Bartoszycach
 
*Niepubliczne Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Bartoszycach
 
*Niepubliczne Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Bartoszycach
Linia 229: Linia 229:
 
*[[lkwim: Hidden Scars| Hidden Scars]] - bartoszycki zespół hard/core metalowy;   
 
*[[lkwim: Hidden Scars| Hidden Scars]] - bartoszycki zespół hard/core metalowy;   
 
== Obszary chronione i pomniki przyrody ==
 
== Obszary chronione i pomniki przyrody ==
Tereny chronione na obszarze gminy miejskiej Bartoszyce zajmują 41,423 ha (3,76%)<ref>Program ochrony środowiska dla Miasta Bartoszyce na lata 2012-2015 z perspektywą na lata 2016-2019 [http://bartoszyce.pl/urzad/programu-ochrony-srodowiska/]</ref><ref>Urząd Miasta Bartoszyce[http://turystyka.bartoszyce.pl/]</ref>.  
+
Tereny chronione na obszarze gminy miejskiej Bartoszyce zajmują 41,423 ha (3,76%)<ref>[http://bartoszyce.pl/urzad/programu-ochrony-srodowiska/ Program ochrony środowiska dla Miasta Bartoszyce na lata 2012-2015 z perspektywą na lata 2016-2019]</ref><ref>[http://turystyka.bartoszyce.pl/ Urząd Miasta Bartoszyce]</ref>.  
 
Obszar chronionego krajobrazu wyznaczono w dolinie głównego cieku wodnego:
 
Obszar chronionego krajobrazu wyznaczono w dolinie głównego cieku wodnego:
  

Wersja z 18:31, 31 sie 2014

Gmina Bartoszyce

Herb
Herb gminy
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat bartoszycki
Rodzaj gminy miejska
Powierzchnia 11 km²
Liczba ludności (2013)
Gęstość zaludnienia
24602
2237 osób/km²
Strefa numeracyjna 89
Tablice rejestracyjne NBA
TERYT 2801011
Urząd gminy
ul. Bohaterów Monte Cassino 1 11-200 Bartoszyce
Strona internetowa gminy
Biuletyn Informacji Publicznej gminy

Bartoszyce - (dawniej Barsztyn[1] niem. Bartenstein, lit. Barštynas) – miasto i gmina położona w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, w powiecie bartoszyckim. Siedziba gminy znajduje się w Bartoszycach.

Gmina miejska Bartoszyce leży na Nizinie Sępopolskiej w dolinie rzeki Łyny, w historycznej krainie Barcji. Bartoszyce to miasto o wielowiekowej historii i tradycji, łączące w sobie wpływy polskie, niemieckie i wschodnie. Dzisiaj jest ważnym węzłem komunikacyjnym oraz ośrodkiem administracyjnym, usługowym i kulturalnym województwa. Miasto jest siedzibą powiatu bartoszyckiego.

Władzę w gminie sprawuje burmistrz Krzysztof Nałęcz.[2]

Arklity
Brama Lidzbarska w Bartoszycach
Brama Lidzbarska w Bartoszycach
 

Położenie i lokalizacja

Pod względem fizjograficznym cały teren miasta i gminy miejskiej Bartoszyce leży w Pasie Pobrzeży Bałtyckich, w regionie Niziny Staropruskiej, mezoregionie Niziny Sępopolskiej. Nizina ta stanowi rozległą nieckę, która wznosi się na obrzeżu do 80-100 m n.p.m. i obniża ku środkowi do 40-50 m n.p.m. Mezoregion jest pozostałością po rozległym jeziorze zastoiskowym, który utworzył się przed cofającym się ostatnim zlodowaceniem plejstoceńskim. Na obszarze Niziny Sępopolskiej przeważa krajobraz równinny, który urozmaicają doliny rzeczne i niewielkie spadki terenu[3].

Miasto położone jest od ważnych ośrodków w regionie w odległości[4]:

  • Olsztyn - 72 km
  • Gdańsk - 173 km
  • Warszawa - 286 km
  • Kaliningrad - 60 km
  • granica państwa z Rosją - 17 km


Powierzchnia gminy

Gmina miejska Bartoszyce zajmuje powierzchnię 11 km2[5][6] W tym:

  • Lasy: 5,3% (58,7 ha)
  • Wody: 2,5% (28 ha)
  • Użytki rolne: 28,2% (310 ha)

Gmina stanowi 0,84% powierzchni powiatu bartoszyckiego.

Demografia

Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[7]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób  % osób  % osób  %
liczba 24602 100 12945 52,62 11657 47,38
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²)
2237 1177 1060

Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2012 roku w gminie miejskiej Bartoszyce wynosiło -135 osób,[8]co stanowi 34% migracji ludności w powiecie bartoszyckim oraz 5,21% w województwie warmińsko-mazurskim.

Historia gminy jako jednostki administracyjnej

Powstające granice i podziały terytorialne na ziemiach dawnych Prus Wschodnich, po II wojnie światowej, opierały się początkowo na niemieckim podziale administracyjnym. Po wytyczeniu wschodniej granicy państwa polskiego, z części ziem dawnego powiatu frydlandzko-bartoszyckiego[9] utworzono nowy powiat - powiat bartoszycki, z siedzibą w Bartoszycach, który na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 roku stał się częścią województwa olsztyńskiego[10]. Po podziale ziem powiatu bartoszyckiego na gminy, miasto Bartoszyce stało sie siedzibą gminy miejskiej Bartoszyce oraz gminy wiejskiej Dąbrowa.[11] W 1961 roku do powiatu bartoszyckiego włączono obszar powiatu górowskieg z Górowem Iławeckim[12]. W 1972 roku, na podstawie Ustawy z 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych[13], istniejące od 1954 roku w powiatach gromady zostały przekształcone w gminy. Na czele administracji powiatu, miasta lub gmin stanęli naczelnicy. Wiele jednostek administracyjnych połączono, a organem wykonawczym były urzędy miast lub gmin. W Bartoszycach powołano Urząd Miasta, niezależnie funkcjonował tam również Urząd Gminy w Bartoszycach[14]. 1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[15], przestał istnieć powiat bartoszycki. Urząd Miasta Bartoszyce oraz znajdujacy się w Bartoszycach Urząd Gminy zostały bezpośrednio podporządkowane Urzędowi Wojewódzkiemu w Olsztynie. Kolejne zmiany podziału administracyjnego państwa[16] umiejscowiły gminę miejską Bartoszyce w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim.

Gmina miejska Bartoszyce graniczy ze wszystkich stron z gminą wiejską Bartoszyce.

Gospodarka

Położenie Bartoszyc na głównym szlaku komunikacyjnym – drodze krajowej nr 51, biegnącej w kierunku przejścia granicznego w Bezledach, do Kaliningradu i dalej na Litwę, Łotwę, Estonię oraz kraje skandynawskie – warunkuje profil gospodarczy miasta. Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w Bartoszycach wynosiła w 2012 roku 2211. 98 z nich, to podmioty należące do sektora publicznego, pozostałe 2113 stanowią sektor prywatny[17]. Najwięcej podmiotów gospodarczych działa w branży usług, następnie w przemyśle i budownictwie. Największymi zakładami produkcyjnymi w mieście są przedsiębiorstwa z branży meblowej, drzewiarskiej i odzieżowej. Pod względem liczby zatrudnionych osób, do największych zakładów należą: „Mazur-Look International” Sp. z o.o. w Bartoszycach w upadłości likwidacyjnej (produkcja mebli tapicerowanych), FM Bravo Sp. z o.o., Zakład Produkcyjny w Bartoszycach (produkcja mebli), PAGED Sklejka S.A., Zakład Drzewny w Bartoszycach (produkcja surowca do produkcji sklejek), PPH El-Corn Sp. z o.o. w Bartoszycach (2 elewatory zbożowe), „Stalmot” S.A., Zakład nr 2 w Bartoszycach (produkcja okuć meblowych), Przedsiębiorstwo Produkcyjne „Infinity Group” Sp. z o.o. w Bartoszycach (produkcja odzieży), Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe „Morena” Sp. z o.o. w Bartoszycach (produkcja odzieży), WM Glass Sp. z o.o. w Bartoszycach (produkcja szkła meblowego), „Bartko” sp. z o.o. (gospodarka odpadami), COWIK Sp. z o.o. (usługi komunalne), Bart-Druk sp. z o.o. (produkcja opakowań, drukarnia), Zakłady Mięsne „Pek-Bart” Sp. z o.o (przetwórstwo mięsne)[18].

Na terenie miasta i tuż przy jego granicach znajdują się tereny przeznaczone na inwestycje w ramach Warmińsko-Mazurskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej.Dodatkowo Urząd Miasta w Bartoszycach udostepnił inwestorom Bank Terenów Inwestycyjnych. Ma to na celu ułatwienie inwestorom dostępu do oferty inwestycyjnej w mieście. W katalogu można znaleźć oferty inwestycyjne zawierające dane o terenie, zabudowie, lokalizacji, własności, przeznaczeniu oraz możliwościach wykupu bądź dzierżawy terenów i obiektów przeznaczonych pod różnego rodzaju działalność gospodarczą[19].

Bartoszyce rozwijają dynamicznie współpracę i wymianę doświadczeń w działalności edukacyjnej, społecznej oraz gospodarczej z miastami partnerskimi: Bagrationowskiem i Pionierskiem w obwodzie kaliningradzkim, Nienburgiem w Niemczech – Dolna Saksonia, Emmabodą w Szwecji, Vareną na Litwie, Bereznem na Ukrainie oraz Mławą w województwie mazowieckim.

W latach 2007, 2008, 2010 Bartoszyce uzyskały tytuł Gminy Fair Play, który jest przyznawany gminom za wysoką jakość obsługi inwestycji.

Rolnictwo nie odgrywa znaczącej roli w gospodarce gminy miejskiej Bartoszyce. Część gruntów rolnych zagospodarowana jest w formie ogrodów działkowych.

Turystyka nie odgrywa w gminie miejskiej Bartoszyce pierwszoplanowej roli, ma charakter głównie lokalny, rzadziej regionalny. Jednak liczne zabytki architektury i atrakcje krajoznawcze na terenie gminy miejskiej Bartoszyce, duża liczba organizowanych imprez kulturalnych, sportowych oraz zwiększająca się z roku na rok liczba przybywających do miasta turystów i rosnąca baza noclegowa świadczą o dużych możliwościach rozwoju turystyki w Bartoszycach. Sprzyjać temu ma również opracowana przez miasto „Strategia rozwoju turystyki transgranicznej miasta Bartoszyce na lata 2009-2014”[20][21].

Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2012 roku w gminie miejskiej Bartoszyce wynosiła 2116 osóby [22], co stanowi 32,11% bezrobotnych w powiecie bartoszyckim.

Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 11,7% ludności[23].

Kultura i turystyka

Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy

Wydarzenia kulturalne związane z gminą

Ludzie związani z gminą

  • Bł. ks. Jerzy Popiełuszko – błogosławiony Kościoła Katolickiego, męczennik, kapelan NSZZ „Solidarność”; w Bartoszycach w latach 1966–1968 odbywał służbę wojskową
  • Jan Brzeszczyński – nauczyciel, działacz oświatowy, poeta i kompozytor
  • Jerzy Józef Korkozowicz - pisarz, polonista, pedagog
  • Andrzej Wakar – historyk, publicysta, działacz społeczny, edytor (pseud.: Antoni Rawka)
  • Anna Jędryka – nauczycielka plastyki, malarka, grafik
  • Arkadiusz Monkiewicz – poeta, związany ze środowiskiem literackim Bartoszyc (pseud.: Monki)
  • Piotr Monkiewicz - poeta, publicysta, animator kultury, związany ze środowiskiem literackim Bartoszyc
  • Barbara Imianowska-Bruzgul - poetka, nauczycielka
  • Celina Wiszniewska - nauczycielka, działaczka kulturalno-oświatowa, poetka, krytyk literacki (pseud.: Martyna Wrzos).
  • Edward Makasewicz – muzyk ludowy, cymbalista
  • Ewa Bucała - malarka, poetka, nauczycielka
  • Halina Uglik - dziennikarka, poetka związana ze środowiskiem literackim Bartoszyc.
  • Jan Gołąbek – malarz amator, związany ze środowiskiem artystycznym Bartoszyc
  • Jan Orlicki - bartoszycki poeta, satyryk, rysownik.
  • Jerzy Mrozek – malarz amator, mieszka i tworzy w Bartoszycach
  • Jerzy Sałata - poeta, współzałożyciel Grupy Literackiej „Barcja”
  • Jerzy Soczyński – malarz amator
  • Jerzy Żukowski – malarz amator, mieszka i pracuje w Bartoszycach
  • Joachim Orienter - grafik, pedagog
  • Justyna Ławrynkiewicz - poetka i animatorka kultury związana ze środowiskiem literackim Bartoszyc
  • Józef Jacek Rojek – poeta, prozaik, eseista, malarz i rysownik (pseud.: Jacek Mróz., J. J. Mróz)
  • Krystyna Wendorff - bibliotekarka, malarka amatorka związana ze środowiskiem artystycznym Bartoszyc
  • Leonard Turkowski - poeta, prozaik, publicysta, pedagog (pseud. i krypt.: Nadir, Osa, Turek z Bartoszyc, Turkay, tur, L. Tur.)
  • Lucyna Płoska – nauczycielka, artysta plastyk, malarka
  • Maria Burdyniewicz - malarka, obecnie mieszka i tworzy w Toronto w Kanadzie
  • Maria Marczak - nauczycielka, animatorka kultury, poetka, związana ze środowiskiem literackim Bartoszyc
  • Robert Koniuszy - autor wierszy i opowiadań, animator kultury
  • Romuald Moszoro - poeta, współzałożyciel i aktywny członek Bartoszyckiej Grupy Literackiej „Barcja”
  • Ryszard Kozłowski - bartoszycki poeta, muzyk, dziennikarz
  • Stanisław Lewicki – malarz amator, fotografik
  • Teresa Barszcz - poetka, autorka opowiadań
  • Teresa Bratek - poetka, nauczycielka, współzałożycielka Grupy Literackiej „Barcja”
  • Teresa Kozłowska - nauczycielka, malarz amator, związana ze środowiskiem artystycznym Bartoszyc
  • Zenon Burdyniewicz – artysta malarz, przez wiele lat mieszkał i pracował w Bartoszycach. Obecnie mieszka i tworzy w Toronto w Kanadzie
  • Zygmunt Kornowski - poeta, zbieracz legend, zecer, współzałożyciel i aktywny członek Bartoszyckiej Grupy Literackiej „Barcja”
  • Zbigniew Lubiejewski - urodzony w Bartoszycach siatkarz, złoty medalista olimpijski z Montrealu (1976), działacz AZS Olsztyn
  • Tomasz Radziewicz - urodzony w Bartoszycach polski rzaźbiarz, rysownik, autor pomników: Józefa Piłsudskiego w Gdańsku Wrzeszczu (2006), Jana Pawła II w Przemyślu (2007), Remusa w Kościerzynie, Kazimierza Deyny przed stadionem Legii w Warszawie (2012), fontanny Neptuna na dziedzińcu Kwartału Kamienic w Gdańsku (2012)
  • Tomasz Szymuś - urodzony w Bartoszycach, polski muzyk, kompozytor, aranżer i dyrygent

Zabytki znajdujące się na terenie gminy Bartoszyce posiadają 76 zabytków, które są prawnie chronione i wpisane do krajowego rejestru zabytków nieruchomych[24] oraz 3 zabytki archeologiczne[25]. Do najcenniejszych należą:

Szlaki i atrakcje turystyczne

Informacje o atrakcjach turystycznych można uzyskać w Punkcie Informacji Turystycznej, ul. Boh. Warszawy 96, 11-200 Bartoszyce oraz na stronie internetowej GCI [[2]] Cenne informacje mozna równiez znaleźć na stronie Bazy Informacji Lokalnej Bartoszyc [[3]]

Szkolnictwo

Gmina miejska Bartoszyce jest lokalnym ośrodkiem edukacyjnym z szeroko rozwiniętą ofertą edukacyjną na każdym poziomie nauczania:

W Bartoszycach istnieją również[27]:

  • Niepubliczne Gimnazjum Dla Dorosłych w Bartoszycach
  • Niepubliczne Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Bartoszycach
  • Niepubliczne Uzupełniające Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Bartoszycach
  • Niepubliczne Policealne Studium Zawodowe dla Dorosłych w Bartoszycach
  • LIceum Ogólnokształcace dla Dorosłych Nr 1 w Bartoszycach
  • Uzupełniające Liceum Ogólnokształcace dla Dorosłych Nr 1 w Bartoszycach

Sport

W Bartoszycach istnieją następujące kluby sportowe:

Inne organizacje i instytucje

Obszary chronione i pomniki przyrody

Tereny chronione na obszarze gminy miejskiej Bartoszyce zajmują 41,423 ha (3,76%)[28][29]. Obszar chronionego krajobrazu wyznaczono w dolinie głównego cieku wodnego:

Na terenie gminy miejskiej Bartoszyce występują w części wschodniej miasta obszary chronione w ramach sieci Natura 2000. Miasto graniczy również z obszarem specjalnej ochrony ptaków Ostoją Warmińską.

Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy miejskiej Bartoszyce znajduje się 1 pomnik przyrody (ożywionej). Ochroną objęto okaz jesiona wyniosłego o obwodzie 355 cm i wysokości 30 m, znajdujący się w ogrodzie przy ul. Kętrzyńskiej 18.

Ważną rolę w zachowaniu różnorodności biologicznej w miastach i na terenach zurbanizowanych pełnią tereny zielone. Parki, zieleńce, tereny zieleni osiedlowej i ulicznej zajmują na obszarze gminy miejskiej Bartoszyce powierzchnię ponad 78 ha.

Bibliografia

Dz.U. 1945 nr 33 poz. 196, Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej w porozumieniu z Ministrem Administracji Publicznej z dnia 21 sierpnia 1945 r. o utworzeniu nowych, o zmianach istniejących dotychczas rejonowych komend uzupełnień i o ustaleniu ich zasięgu terytorialnego.isap.sejm.gov.pl
Dz.U. 1946 nr 28 poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych.isap.sejm.gov.pl
Dz.U. 1961 nr 50 poz. 271, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 listopada 1961 r. w sprawie zniesienia i zmiany granic niektórych powiatów w województwie olsztyńskim.isap.sejm.gov.pl
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.isap.sejm.gov.pl
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[[4]]
Dz.U. 2013 poz. 869, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2013 r. w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast, nadania niektórym miejscowościom statusu miasta oraz zmiany siedziby władz gminy.[[5]]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim. [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, Olsztyn 1987.
Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.
Bank Danych Lokalnych GUS [13.02.2014]
Baza informacji lokalnej miasta Bartoszyce [13.02.2014]
BIP Urzędu Miasta Bartoszyce [13.02.2014]
GUS stat.gov.pl [13.02.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [13.02.2014]
MBKS Victoria Bartoszyce [13.02.2014]
Mietek Folk mietekfolk.pl [13.02.2014]
Program ochrony środowiska dla Miasta Bartoszyce na lata 2012-2015 z perspektywą na lata 2016-2019
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków, nid.pl [13.02.2014]
Urząd Miasta Bartoszyce bartoszyce.pl
UStat w Olsztynie stat.gov.pl [13.02.2014]
Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Olsztynie, Rejestr zabytków archeologicznych województwa warmińsko-mazurskiego, visacom.pl [13.02.2014]
Wykaz szkół i placówek oświatowych według województw ko.olsztyn.pl [13.02.2014]

Przypisy

  1. Nazwy miejscowości polskie/niemieckie na Warmii i Mazurach,starejuchy.pl [13.02.2014]
  2. BIP Urzędu Miasta Bartoszyce [13.02.2014]
  3. Program ochrony środowiska dla Miasta Bartoszyce na lata 2012-2015 z perspektywą na lata 2016-2019
  4. maps.google.pl
  5. stat.gov.pl
  6. [1] porównaj zbartoszyce.pl [13.02.2014]
  7. Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.
  8. Bank Danych lokalnych GUS[13.02.2014]
  9. Dz.U. 1945 nr 33 poz. 196, Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej w porozumieniu z Ministrem Administracji Publicznej z dnia 21 sierpnia 1945 r. o utworzeniu nowych, o zmianach istniejących dotychczas rejonowych komend uzupełnień i o ustaleniu ich zasięgu terytorialnego.isap.sejm.gov.pl
  10. Dz.U. 1946 nr 28 poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych. isap.sejm.gov.pl
  11. Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, Olsztyn 1987.
  12. Dz.U. 1961 nr 50 poz. 271, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 listopada 1961 r. w sprawie ziesienia i zmiany granic niektórych powiatów w województwie olsztyńskim.isap.sejm.gov.pl
  13. Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.isap.sejm.gov.pl
  14. Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.
  15. Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl
  16. Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.isap.sejm.gov.pl
  17. Bank Danych lokalnych GUS, portret terytorium stat.gov.pl
  18. Program ochrony środowiska dla Miasta Bartoszyce na lata 2012-2015 z perspektywą na lata 2016-2019
  19. Urząd Miasta Bartoszyce
  20. Program ochrony środowiska dla Miasta Bartoszyce na lata 2012-2015 z perspektywą na lata 2016-2019
  21. Urząd Miasta Bartoszyce
  22. Bank Danych Lokalnych GUS[13.02.2014]
  23. Bank Danych Lokalnych GUS [13.02.2014]
  24. Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków
  25. Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Olsztynie, Rejestr zabytków archeologicznych województwa warmińsko-mazurskiego
  26. Przewodnik po ziemi bartoszyckiej, Goniec Bartoszycki
  27. Wykaz szkół i placówek oświatowych według województw [13.02.2014]
  28. Program ochrony środowiska dla Miasta Bartoszyce na lata 2012-2015 z perspektywą na lata 2016-2019
  29. Urząd Miasta Bartoszyce