Biała Giżycka

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
Biała Giżycka

Biała Giżycka i Jezioro Białe
Biała Giżycka i Jezioro Białe
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat giżycki
Gmina Wydminy
Liczba ludności (2010) 195[1]
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Biała Giżycka
Biała Giżycka
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Biała Giżycka
Biała Giżycka
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Biała Giżycka (niem. Adlig Bialla, od 1938 r. Bleichenau) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Wydminy. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego.

Miejscowość w 2010 r. liczyła 195 mieszkańców (łącznie z miejscowościami Pańska Wola i Franciszkowo). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Wiera Kowalczyk[2].

Położenie

Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, na wschód od Jeziora Białego, 28 km na południowy wschód od Giżycka i 13 km na południe od Wydmin, w pobliżu granic z powiatami piskim i ełckim.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów Prus Książęcych. Jej początki wiążą się z nadaniem przywileju w 1526 r. przez księcia Albrechta staroście kłajpedzkiemu Wolfgangowi von Heydeckowi. W uznaniu jego zasług książę nadał staroście rozległe (ok. 250 łanów) dobra dziedziczne Zelki, które obejmowało kilka wsi już istniejących oraz kilka, które dopiero miały powstać. Wśród tych ostatnich była Biała Giżycka, zwana wówczas Bialy, Wiesensee lub Weysensehe. Dokładną datę jej założenia trudno ustalić. Musiała jednak powstać niedługo po wystawieniu wspomnianego przywileju, ponieważ w 1540 r. było w niej już 40 mieszkańców oraz karczma, a wieś obejmowała 34 łany. Należała do parafii ewangelickiej w Zelkach. W 1857 r. mieszkały tu 72 osoby.

Po II wojnie światowej we wsi utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne Biała Giżycka.

Zabytki

  • pozostałości zespołu dworsko-parkowego: obora murowana z przełomu XIX i XX w.
  • cmentarz ewangelicki z XIX w.
  • cmentarz ewangelicki z XIX w. położony w lesie

Przypisy

  1. Łącznie: Pańska Wola, Biała Giżycka, Franciszkowo.
  2. bip.warmia.mazury.pl [05.03.2014]

Bibliografia

Białuński Grzegorz, Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) - starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Giżycko. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1983.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Gminna ewidencja zabytków, [w:] Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wydminy, (bip.warmia.mazury.pl), Wydminy 2009 [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]