Bisztynek (gmina miejsko-wiejska): Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Gospodarka)
 
(Nie pokazano 27 wersji utworzonych przez 6 użytkowników)
Linia 11: Linia 11:
 
  |rodzaj_gminy    = miejsko-wiejska
 
  |rodzaj_gminy    = miejsko-wiejska
 
  |zarządzający    = Burmistrz
 
  |zarządzający    = Burmistrz
  |wójt            = Jan Wójcik
+
  |wójt            = Marek Dominiak
 
  |adres_ug        = ul. Kościuszki 2
 
  |adres_ug        = ul. Kościuszki 2
 
  |kod_poczt_ug    = 11-230 Bisztynek
 
  |kod_poczt_ug    = 11-230 Bisztynek
Linia 28: Linia 28:
 
  |bip            = http://bip.warmia.mazury.pl/bisztynek_gmina_miejsko_-_wiejska/
 
  |bip            = http://bip.warmia.mazury.pl/bisztynek_gmina_miejsko_-_wiejska/
 
}}  
 
}}  
'''Gmina Bisztynek''' – gmina miejsko-wiejska położona w północnej części [[województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]], w [[powiat bartoszycki| powiecie bartoszyckim]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Bisztynek| Bisztynku]].
+
'''Gmina Bisztynek''' – gmina miejsko-wiejska położona w północnej części [[województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]], w [[powiat bartoszycki|powiecie bartoszyckim]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Bisztynek|Bisztynku]].
 +
Pod względem fizjograficznym wschodnia część gminy leży w Pasie Pobrzeży Bałtyckich, w regionie [[Nizina Staropruska|Niziny Staropruskiej]], mezoregionie [[Nizina Sępopolska|Niziny Sępopolskiej]]. Zachodnia część gminy Bisztynek leży w Pasie Pojezierzy Bałtyckich, w regionie [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierza Mazurskiego]], mezoregionie [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierza Olsztyńskiego]]. Natomiast krańce południowe i wschodnie leżą w mezoregionie [[Pojezierze Mrągowskie|Pojezierza Mrągowskiego]].
 +
Gmina rolnicza, posiadająca wiele walorów przyrodniczych i krajobrazowych. Jest członkiem sieci miast Cittaslow <ref>[http://wrota.warmia.mazury.pl/bisztynek_gmina_miejsko_wiejska/Partnerzy/Cittaslow/Bisztynek-w-sieci-Cittaslow.html wrota.warmia.mazury.pl] [04.03.2014]</ref>.
  
Pod względem fizjograficznym wschodnia część gminy leży w Pasie Pobrzeży Bałtyckich, w regionie [[Nizina Staropruska| Niziny Staropruskiej]], mezoregionie [[Nizina Sępopolska| Niziny Sępopolskiej]]. Zachodnia część gminy Bisztynek leży w Pasie Pojezierzy Bałtyckich, w regionie [[Pojezierze Mazurskie| Pojezierza Mazurskiego]], mezoregionie [[Pojezierze Olsztyńskie| Pojezierza Olsztyńskiego]]. Natomiast krańce południowe i wschodnie leżą w mezoregionie [[Pojezierze Mrągowskie| Pojezierza Mrągowskiego]].
+
[[Plik: Kościół pw. św. Macieja Apostoła i Najdroższej Krwi Chrystusa w Bisztynku.jpg|thumb|right|290px|Kościół pw. św. Macieja Apostoła i Najdroższej Krwi Pana Jezusa w Bisztynku.<br>Źródło: [http://wrota.warmia.mazury.pl/bisztynek_gmina_miejsko_wiejska/Sanktuarium-Krwi-Pana-Jezusa.html www.wrota.warmia.mazury.pl]]]
 
+
[[Plik:Głaz narzutowy - tzw. diabelski kamień.jpg|thumb|right|290px|Głaz narzutowy "Diabelski Kamień" w Bisztynku.<br>Fot. Ludwig Schneider. <br>Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Bisztynek_Diabelski_Kamie%C5%84_001.jpg www.commons.wikimedia.org]]]
Gmina rolnicza, posiadająca wiele walorów przyrodniczych i krajobrazowych. Jest członkiem sieci miast Cittaslow <ref>[http://wrota.warmia.mazury.pl/bisztynek_gmina_miejsko_wiejska/Partnerzy/Cittaslow/Bisztynek-w-sieci-Cittaslow.html wrota.warmia.mazury.pl] [04.03.2014]</ref>.
+
[[Plik:Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Paluzach.jpg|thumb|right|290px|Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Paluzach. Fot. S.Czachorowski. <br>Źródło: [http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Paluzy_kosciol4.JPG www.pl.wikipedia.org]
+
]]
Władzę w gminie sprawuje burmistrz [[Jan Wójcik]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/bisztynek_gmina_miejsko_-_wiejska/93/Burmistrz_Bisztynka/ bip.warmia.mazury.pl] [04.03.2014]</ref>.
 
<br/><br/>
 
{{Galeria|Nazwa=Bisztynek (gmina miejsko-wiejska)|wielkość=290|pozycja=right
 
|Plik: Kościół pw. św. Macieja Apostoła i Najdroższej Krwi Chrystusa w Bisztynku.jpg|Kościół pw. św. Macieja Apostoła i Najdroższej Krwi Pana Jezusa w Bisztynku
 
|Plik:Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Unikowie.jpg|Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Unikowie
 
|Plik:Głaz narzutowy - tzw. diabelski kamień.jpg|Głaz narzutowy "Diabelski Kamień" w Bisztynku
 
|Plik:Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Paluzach.jpg|Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Paluzach
 
}}
 
 
== Powierzchnia gminy ==
 
== Powierzchnia gminy ==
 
Gmina Bisztynek zajmuje powierzchnię 202,88 km<sup>2</sup><ref>[http://www.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/bartoszycki/bisztynek.pdf stat.gov.pl, Bisztynek] [04.03.2014]</ref><ref>Program ochrony środowiska dla Gminy i Miasta Bisztynek na lata 2012-2015 z perspektywą na lata 2016-2019, Olsztyn 2012, [http://bip.warmia.mazury.pl/bisztynek_gmina_miejsko_-wiejska/74/1/archiwum/Ochrona_srodowiska/ bip.warmia.mazury.pl] [04.03.2014]</ref>,
 
Gmina Bisztynek zajmuje powierzchnię 202,88 km<sup>2</sup><ref>[http://www.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/bartoszycki/bisztynek.pdf stat.gov.pl, Bisztynek] [04.03.2014]</ref><ref>Program ochrony środowiska dla Gminy i Miasta Bisztynek na lata 2012-2015 z perspektywą na lata 2016-2019, Olsztyn 2012, [http://bip.warmia.mazury.pl/bisztynek_gmina_miejsko_-wiejska/74/1/archiwum/Ochrona_srodowiska/ bip.warmia.mazury.pl] [04.03.2014]</ref>,
Linia 57: Linia 51:
  
 
{|class="wikitable"
 
{|class="wikitable"
!Opis || colspan=2|Ogółem || colspan=2|Kobiety || colspan=2|Mężczyźni
+
!Opis ||colspan=2|Ogółem ||colspan=2|Kobiety ||colspan=2|Mężczyźni
 
|-
 
|-
|jednostka || osób || % || osób || % || osób || %
+
|jednostka ||osób ||% ||osób ||% ||osób ||%
 
|--
 
|--
|liczba || 6715 || 100 || 3433 || 51,12 || 3282 || 48,88
+
|liczba ||6715 ||100 ||3433 ||51,12 ||3282 ||48,88
 
|--
 
|--
|gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 33 || colspan=2| 17 || colspan=2| 16
+
|gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) ||colspan=2|33 ||colspan=2|17 ||colspan=2|16
 
|}
 
|}
 
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2012 r. w gminie miejsko-wiejskiej Bisztynek wynosiło -69 osób<ref>[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks Bank Danych lokalnych GUS] [04.03.2014]</ref>, co stanowi 17,4% migracji ludności w powiecie oraz 2,7% w województwie warmińsko-mazurskim.  
 
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2012 r. w gminie miejsko-wiejskiej Bisztynek wynosiło -69 osób<ref>[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks Bank Danych lokalnych GUS] [04.03.2014]</ref>, co stanowi 17,4% migracji ludności w powiecie oraz 2,7% w województwie warmińsko-mazurskim.  
  
 
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej ==
 
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej ==
Po 1945 r. ziemie obecnej gminy miejsko-wiejskiej Bisztynek były częścią powiatu reszelskiego, którego siedziba znajdowała się w [[Biskupiec|Biskupcu]]. Powiat ten był początkowo podzielony na 16 gmin zbiorowych: 12 wiejskich i 4 miejskie. Pod koniec 1945 r. liczba gmin wiejskich uległa zmianie i ostatecznie w skład powiatu reszelskiego weszły gminy miejskie: [[Biskupiec|Biskupiec]], Bisztynek, [[Jeziorany (gmina miejsko-wiejska)|Jeziorany]], [[Reszel (gmina miejsko-wiejska)|Reszel]] oraz gminy wiejskie: [[Czerwonka]], [[Franknowo]], [[Grzęda]] z siedzibą w Bisztynku, [[Klewno]] z siedzibą w [[Reszel|Reszlu]], [[Kolno (gmina wiejska)|Kolno]], [[Lutry]], [[Radostowo (gmina Jeziorany)|Radostowo]] i [[Rzeck]] z siedzibą w Biskupcu. Na mocy  Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. powiat reszelski stał się częścią województwa olsztyńskiego<ref>Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl] [04.03.2014]</ref>.  
+
Po 1945 r. ziemie obecnej gminy miejsko-wiejskiej Bisztynek były częścią powiatu reszelskiego, którego siedziba znajdowała się w [[Biskupiec|Biskupcu]]. Powiat ten był początkowo podzielony na 16 gmin zbiorowych: 12 wiejskich i 4 miejskie. Pod koniec 1945 r. liczba gmin wiejskich uległa zmianie i ostatecznie w skład powiatu reszelskiego weszły gminy miejskie: [[Biskupiec|Biskupiec]], Bisztynek, [[Jeziorany (gmina miejsko-wiejska)|Jeziorany]], [[Reszel (gmina miejsko-wiejska)|Reszel]] oraz gminy wiejskie: [[Czerwonka]], [[Franknowo]], [[Grzęda]] z siedzibą w Bisztynku, [[Klewno]] z siedzibą w [[Reszel|Reszlu]], [[Kolno (gmina wiejska)|Kolno]], [[Lutry]], [[Radostowo (gmina Jeziorany)|Radostowo]] i [[Rzeck]] z siedzibą w Biskupcu. Na mocy  Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. powiat reszelski stał się częścią województwa olsztyńskiego<ref>Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl] [04.03.2014]</ref>.  
  
Powyższy podział administracyjny przetrwał do końca 1954 r., kiedy to na podstawie Ustawy z dnia 25 września 1954 r. zastąpiono dotychczas istniejące gminy gromadami<ref>Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [04.03.2014]</ref>. W skład gromady Bisztynek weszły sołectwa: [[Dąbrowa (gmina Bisztynek)]], [[Kokoszewo]], [[Lędławki]], [[Nowa Wieś Reszelska]], [[Troszkowo]]. W kolejnych latach włączono do gromady Bisztynek również sołectwa: Grzęda, [[Paluzy]], [[Wójtówko]]<ref>''Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.</ref>.  
+
Powyższy podział administracyjny przetrwał do końca 1954 r., kiedy to na podstawie Ustawy z dnia 25 września 1954 r. zastąpiono dotychczas istniejące gminy gromadami<ref>Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [04.03.2014]</ref>. W skład gromady Bisztynek weszły sołectwa: [[Dąbrowa (gmina Bisztynek)|Dąbrowa]], [[Kokoszewo]], [[Lędławki]], [[Nowa Wieś Reszelska]], [[Troszkowo]]. W kolejnych latach włączono do gromady Bisztynek również sołectwa: Grzęda, [[Paluzy]], [[Wójtówko]]<ref>''Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.</ref>.  
  
 
W 1958 r. na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. powiat reszelski został przemianowany na powiat biskupiecki<ref>Dz.U. 1958 nr 76 poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim</ref>.
 
W 1958 r. na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. powiat reszelski został przemianowany na powiat biskupiecki<ref>Dz.U. 1958 nr 76 poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim</ref>.
 
   
 
   
W 1972 r. Ustawa o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych<ref>Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [04.03.2014]</ref> zlikwidowała gromady i wprowadzała podział na gminy. Na mocy Uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. miasto i gmina Bisztynek stały się jedną jednostką administracyjną z siedzibą w Bisztynku. W skład nowo utworzonej gminy weszły sołectwa: [[Bisztynek Kolonie]], Dąbrowa, [[Grzęda]], [[Kokoszewo]], [[Księżno]], [[Lądek]], [[Lędławki]], [[Nowa Wieś Reszelska]], Paluzy, [[Pleśno]], [[Prosity]], [[Sątopy]], [[Sułowo]], [[Troszkowo]], [[Unikowo]], [[Warmiany]], [[Wojkowo]], [[Wozławki]] oraz miejscowość [[Troksy]]<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.</ref>.
+
W 1972 r. Ustawa o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych<ref>Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [04.03.2014]</ref> zlikwidowała gromady i wprowadzała podział na gminy. Na mocy Uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. miasto i gmina Bisztynek stały się jedną jednostką administracyjną z siedzibą w Bisztynku. W skład nowo utworzonej gminy weszły sołectwa: Bisztynek Kolonie, Dąbrowa, Grzęda, Kokoszewo, Księżno, Lądek, Lędławki, Nowa Wieś Reszelska, Paluzy, Pleśno, Prosity, Sątopy, Sułowo, Troszkowo, Unikowo, Warmiany, Wojkowo, Wozławki oraz miejscowość Troksy<ref>Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.</ref>.
1 czerwca 1975 r., na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [04.03.2014]</ref>, przestał istnieć powiat biskupiecki i gmina Bisztynek stała się bezpośrednio części województwa olsztyńskiego.  
 
  
W kolejnym podziale administracyjnym państwa powiat biskupiecki nie został przywrócony<ref>Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [04.03.2014]</ref>. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r.<ref>Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [04.03.2014]</ref> umiejscowiło gminę miejsko-wiejską Bisztynek w powołanym 1 stycznia 1999 r. województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim.
+
1 czerwca 1975 r., na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [04.03.2014]</ref>, przestał istnieć powiat biskupiecki i gmina Bisztynek stała się bezpośrednio części województwa olsztyńskiego.  
  
Gmina miejsko-wiejska Bisztynek graniczy z gminami: od północy z gminą wiejską Bartoszyce, od zachodu z [[Kiwity (gmina wiejska)| gminą Kiwity]] w ([[powiat lidzbarski|powiecie lidzbarskim]]), od południowego zachodu z gminą Jeziorany ([[powiat olsztyński]]), od południa z gminą Kolno w [[powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]] i od wschodu z gminami Reszel i [[Korsze (gmina miejsko-wiejska)|Korsze]] w [[powiat kętrzyński|powiecie kętrzyńskim]]).
+
W kolejnym podziale administracyjnym państwa powiat biskupiecki nie został przywrócony<ref>Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [04.03.2014]</ref>. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r.<ref>Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [04.03.2014]</ref> umiejscowiło gminę miejsko-wiejską Bisztynek w powołanym 1 stycznia 1999 r. województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim.
 +
 
 +
Gmina miejsko-wiejska Bisztynek graniczy z gminami: od północy z gminą wiejską Bartoszyce, od zachodu z [[Kiwity (gmina wiejska)|gminą Kiwity]] w ([[powiat lidzbarski|powiecie lidzbarskim]]), od południowego zachodu z gminą Jeziorany ([[powiat olsztyński]]), od południa z gminą Kolno (także w powiecie olsztyńskim), a od wschodu z gminami Reszel i [[Korsze (gmina miejsko-wiejska)|Korsze]] w [[powiat kętrzyński|powiecie kętrzyńskim]]).
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Miejscowości na terenie gminy ==
 
== Miejscowości na terenie gminy ==
Sołectwa: [[Troszkowo]], Paluzy, [[Grzęda]], [[Pleśno]], [[Wojkowo]], [[Sątopy]], [[Nowa Wieś Reszelska]], [[Unikowo]], [[Łędławki]], [[Lądek]], [[Dąbrowa]], [[Księżno]], Prosity, [[Sułowo]], [[Wozławki]], [[Warmiany]], Troksy, Bisztynek  
+
Sołectwa: [[Troszkowo]], [[Paluzy]], [[Grzęda]], [[Pleśno]], [[Wojkowo]], [[Sątopy]], [[Nowa Wieś Reszelska]], [[Unikowo]], [[Łędławki]], [[Lądek]], [[Dąbrowa (gmina Bisztynek)|Dąbrowa]], [[Księżno (gmina Bisztynek)|Księżno]], [[Prosity]], [[Sułowo (gmina Bisztynek)|Sułowo]], [[Wozławki]], [[Warmiany]], [[Troksy]], [[Bisztynek-Kolonia]]
  
Pozostałe miejscowości i miasta: [[Krzewina]], [[Janowiec]], [[Swędrówka]], [[Łabławki]], [[Pleśnik]], [[Biegonity]], [[Winiec]], [[Mołdyty]], [[Nisko]], [[Niski Młyn]], [[Bisztynek-Kolonia]], Kokoszewo, Bisztynek
+
Pozostałe miejscowości i miasta: [[Krzewina]], [[Janowiec]], [[Swędrówka]], [[Łabławki]], [[Pleśnik]], [[Biegonity]], [[Winiec (gmina Bisztynek)|Winiec]], [[Mołdyty]], [[Nisko]], [[Niski Młyn]], [[Kokoszewo]], [[Bisztynek]]
  
 
== Gospodarka ==
 
== Gospodarka ==
Linia 102: Linia 97:
 
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 18,9% ludności.
 
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 18,9% ludności.
  
W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do [[Obszary przygraniczne| obszarów przygranicznych]], wymagający strategicznej interwencji.
+
W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do [[Obszary przygraniczne|obszarów przygranicznych]], wymagających strategicznej interwencji.
  
 
== Kultura i turystyka ==
 
== Kultura i turystyka ==
 
'''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy'''
 
'''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy'''
 
*[[Ośrodek Kultury i Aktywności Lokalnej w Bisztynku]]
 
*[[Ośrodek Kultury i Aktywności Lokalnej w Bisztynku]]
*Biblioteka Publiczna w Bisztynku  
+
*Biblioteka Publiczna w Bisztynku - filie biblioteki znajdują się w: Prositach, Wozławkach i Sątopach.  
Filie biblioteki znajdują się w: Prositach, Wozławkach i Sątopach.  
 
 
'''Wydarzenia kulturalne związane z gminą'''
 
'''Wydarzenia kulturalne związane z gminą'''
 
*Dni Rodziny w Bisztynku
 
*Dni Rodziny w Bisztynku
Linia 115: Linia 109:
 
*Gminne Święto Plonów (dożynki)
 
*Gminne Święto Plonów (dożynki)
 
'''Ludzie związani z gminą'''
 
'''Ludzie związani z gminą'''
*[[lkwim: Maria Buszkiewicz| Maria Buszkiewicz]] – nauczycielka plastyki, malarka, rysowniczka; mieszka i pracuje w Bisztynku.
+
*[[lkwim: Maria Buszkiewicz|Maria Buszkiewicz]] – nauczycielka plastyki, malarka, rysowniczka; mieszka i pracuje w Bisztynku.
*[[lkwim: Zdzisław Milach| Zdzisław Milach]] – warmiński artysta grafik, redaktor publikacji oraz ilustrator; mieszka we wsi [[Lądek]] k. Bisztynka.
+
*[[lkwim: Zdzisław Milach|Zdzisław Milach]] – warmiński artysta grafik, redaktor publikacji oraz ilustrator; mieszka we wsi [[Lądek]] k. Bisztynka.
 
'''Zabytki na terenie gminy'''
 
'''Zabytki na terenie gminy'''
 
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Bisztynek należą<ref>Rejestr zabytków, [http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa] [04.03.2014]</ref>:
 
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Bisztynek należą<ref>Rejestr zabytków, [http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa] [04.03.2014]</ref>:
*[[lkwim: Kościół p.w. św. Macieja Apostoła i Najdroższej Krwi Chrystusa w Bisztynku| kościół pw. św. Macieja Apostoła i Najdroższej Krwi Pana Jezusa w Bisztynku]] – Sanktuarium Najdroższej Krwi Pana Jezusa
+
*[[lkwim: Kościół p.w. św. Macieja Apostoła i Najdroższej Krwi Chrystusa w Bisztynku|kościół pw. św. Macieja Apostoła i Najdroższej Krwi Pana Jezusa w Bisztynku]] – Sanktuarium Najdroższej Krwi Pana Jezusa
 
*[[kościół pw. św. Mikołaja w Bisztynku]] – obecnie kaplica przy cmentarzu
 
*[[kościół pw. św. Mikołaja w Bisztynku]] – obecnie kaplica przy cmentarzu
 
*neogotycki kościół ewangelicki w Bisztynku
 
*neogotycki kościół ewangelicki w Bisztynku
Linia 127: Linia 121:
 
Swój obecny, barokowy wygląd zawdzięcza wielu przebudowom;  jest to jedyna zachowana brama miejska, dawniej istniały jeszcze bramy: Reszelska i Warszawska.  
 
Swój obecny, barokowy wygląd zawdzięcza wielu przebudowom;  jest to jedyna zachowana brama miejska, dawniej istniały jeszcze bramy: Reszelska i Warszawska.  
 
*zabytkowa kaplica filialna pw. Matki Bożej Królowej Aniołów w Lądku
 
*zabytkowa kaplica filialna pw. Matki Bożej Królowej Aniołów w Lądku
*[[lkwim: Kościół p.w. św. Mikołaja w Grzędzie| kościół pw. św. Mikołaja w Grzędzie]] wraz z przykościelnym cmentarzem
+
*[[lkwim: Kościół p.w. św. Mikołaja w Grzędzie|kościół pw. św. Mikołaja w Grzędzie]] wraz z przykościelnym cmentarzem
*[[lkwim: Kościół p.w. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Paluzach| kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Paluzach]]
+
*[[lkwim: Kościół p.w. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Paluzach|kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Paluzach]]
 
*[[kościół pw.Wniebowzięcia Najświetszej Maryi Panny w Prositach]] wraz z przykościelnym cmentarzem
 
*[[kościół pw.Wniebowzięcia Najświetszej Maryi Panny w Prositach]] wraz z przykościelnym cmentarzem
 
*[[lkwim: Kościół p.w. św. Jodoka w Sątopach|kościół pw. św. Jodoka w Sątopach]]
 
*[[lkwim: Kościół p.w. św. Jodoka w Sątopach|kościół pw. św. Jodoka w Sątopach]]
 
*[[lkwim: Kościół p.w. św. Jana Chrzciciela w Unikowie|kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Unikowie]]
 
*[[lkwim: Kościół p.w. św. Jana Chrzciciela w Unikowie|kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Unikowie]]
 
*[[kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Sułowie]] wraz z przykościelnym cmentarzem
 
*[[kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Sułowie]] wraz z przykościelnym cmentarzem
*[[Kapliczki w Sułowie|kapliczki przydrożne w Sułowie]] (dwie nieopodal cmentarza  w [[Sułowo| Sułowie]], jedna przy drodze do Rokietnika)
+
*[[Kapliczki w Sułowie|kapliczki przydrożne w Sułowie]] (dwie nieopodal cmentarza  w [[Sułowo|Sułowie]], jedna przy drodze do Rokietnika)
 
*[[kościół pw. św. Antoniego w Wozławkach]] z kaplicą rodziny Eulenburgów oraz przykościelnym cmentarzem
 
*[[kościół pw. św. Antoniego w Wozławkach]] z kaplicą rodziny Eulenburgów oraz przykościelnym cmentarzem
 
*[[Kapliczki w Wozławkach|kapliczki przydrożne w Wozławkach]]
 
*[[Kapliczki w Wozławkach|kapliczki przydrożne w Wozławkach]]
 
'''Szlaki i atrakcje turystyczne'''
 
'''Szlaki i atrakcje turystyczne'''
 
*liczne zabytki architektury sakralnej – kościoły i kapliczki
 
*liczne zabytki architektury sakralnej – kościoły i kapliczki
*zespoły parków dworskich w [[Mołdyty| Mołdytach]], [[Nisko| Nisku]], Sątopach, [[Unikowo| Unikowie]]
+
*zespoły parków dworskich w [[Mołdyty|Mołdytach]], [[Nisko|Nisku]], Sątopach, [[Unikowo|Unikowie]]
 
*rezerwat przyrody [[Rezerwat Polder Sątopy-Samulewo|Polder Sątopy-Samulewo]]
 
*rezerwat przyrody [[Rezerwat Polder Sątopy-Samulewo|Polder Sątopy-Samulewo]]
 
Informacje o atrakcjach turystycznych można uzyskać w Centrum Informacji Turystycznej w Bisztynku, ul. Findera, 11-230 Bisztynek.
 
Informacje o atrakcjach turystycznych można uzyskać w Centrum Informacji Turystycznej w Bisztynku, ul. Findera, 11-230 Bisztynek.
 +
 +
==Religia==
 +
*[[Parafia pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Paluzach]]
 +
*[[Parafia pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Sułowie]]
 +
*[[Parafia pw. św. Antoniego Opata w Wozławkach]]
 +
*[[Parafia pw. św. Jana Chrzciciela w Unikowie]]
 +
*[[Parafia pw. św. Jodoka w Sątopach]]
 +
*[[Parafia pw. św. Macieja Apostoła i Najdroższej Krwi Pana Jezusa w Bisztynku]]
 +
*[[Parafia pw. św. Mikołaja w Grzędzie]]
 +
*[[Parafia pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Prositach]]
 +
 
== Szkolnictwo ==
 
== Szkolnictwo ==
 
W gminie miejsko-wiejskiej Bisztynek funkcjonują następujące placówki edukacyjne:  
 
W gminie miejsko-wiejskiej Bisztynek funkcjonują następujące placówki edukacyjne:  
Linia 154: Linia 159:
  
 
==Inne organizacje i instytucje==
 
==Inne organizacje i instytucje==
*[[Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom i Młodzieży "Impuls" w Bisztynku]]
+
*[[Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom i Młodzieży "Impuls"]]
*[[Stowarzyszenie "Razem" w Sątopach]]
+
*[[Stowarzyszenie "Razem"|Stowarzyszenie "Razem" w w Sątopach]]
*[[Stowarzyszenie "Więź" w Sułowie]]
+
*[[Stowarzyszenie "Więź"|Stowarzyszenie "Więź" w Sułowie]]
 
*[[Centrum Kultury i Aktywności Społecznej "Bisztynek – Kulturowo"]]
 
*[[Centrum Kultury i Aktywności Społecznej "Bisztynek – Kulturowo"]]
 
*zespół wokalny "Mozaika"
 
*zespół wokalny "Mozaika"
Linia 175: Linia 180:
 
Ważną rolę w zachowaniu różnorodności biologicznej na terenach zurbanizowanych pełnią tereny zielone. Na obszarze gminy i miasta Bisztynek zajmują one powierzchnię 2,8 ha<ref>''Program ochrony środowiska dla Gminy i Miasta Bisztynek na lata 2012-2015 z perspektywą na lata 2016-2019'', Olsztyn 2012, [http://bip.warmia.mazury.pl/bisztynek_gmina_miejsko_-wiejska/74/1/archiwum/Ochrona_srodowiska/ bip.warmia.mazury.pl] [04.03.2014]</ref>.
 
Ważną rolę w zachowaniu różnorodności biologicznej na terenach zurbanizowanych pełnią tereny zielone. Na obszarze gminy i miasta Bisztynek zajmują one powierzchnię 2,8 ha<ref>''Program ochrony środowiska dla Gminy i Miasta Bisztynek na lata 2012-2015 z perspektywą na lata 2016-2019'', Olsztyn 2012, [http://bip.warmia.mazury.pl/bisztynek_gmina_miejsko_-wiejska/74/1/archiwum/Ochrona_srodowiska/ bip.warmia.mazury.pl] [04.03.2014]</ref>.
 
<br/>
 
<br/>
 +
 +
==Zobacz też==
 +
*[[Bisztynek|Miasto Bisztynek]]
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
<references/>
 
<references/>
 
 
== Bibliografia  ==
 
== Bibliografia  ==
 
Dz.U. 1946, nr 28, poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl] [20.04.2014]<br/>
 
Dz.U. 1946, nr 28, poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl] [20.04.2014]<br/>
 
Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20.04.2014]<br/>
 
Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20.04.2014]<br/>
Dz.U. 1958, nr 76, poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19580760393 isap.sejm.gov.pl] [20.04.2014]<br/>
+
Dz.U. 1958, nr 76, poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19580760393 isap.sejm.gov.pl] [20.04.2014]<br/>
Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [20.04.2014]<br/>
+
Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [20.04.2014]<br/>
 
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych.<br/>
 
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych.<br/>
 
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [20.04.2014]<br/>
 
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [20.04.2014]<br/>
Linia 188: Linia 195:
 
''Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.<br/>
 
''Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.<br/>
 
''Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r.'', GUS, Warszawa 2013.<br/>
 
''Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r.'', GUS, Warszawa 2013.<br/>
Bank Danych Lokalnych GUS [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks stat.gov.pl] [04.03.2014]<br/>
+
Bank Danych Lokalnych GUS [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks] [04.03.2014]<br/>
 
[http://bip.warmia.mazury.pl/bisztynek_gmina_miejsko_-_wiejska/ bip.warmia.mazury.pl] [04.03.2014]<br/>
 
[http://bip.warmia.mazury.pl/bisztynek_gmina_miejsko_-_wiejska/ bip.warmia.mazury.pl] [04.03.2014]<br/>
 
[http://leksykonkultury.ceik.eu/ Leksykon kultury Warmii i Mazur] [20.04.2014]<br/>
 
[http://leksykonkultury.ceik.eu/ Leksykon kultury Warmii i Mazur] [20.04.2014]<br/>

Aktualna wersja na dzień 14:10, 7 lis 2018

Gmina Bisztynek

Herb
Herb gminy
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat bartoszycki
Rodzaj gminy miejsko-wiejska
Burmistrz Marek Dominiak
Powierzchnia 202,88 km²
Liczba sołectw 18
Liczba miejscowości 31
Liczba ludności (2013)
Gęstość zaludnienia
6715
33 osób/km²
Strefa numeracyjna 89
Tablice rejestracyjne NBA
TERYT 2801043
Urząd gminy
ul. Kościuszki 2 11-230 Bisztynek
Strona internetowa gminy
Biuletyn Informacji Publicznej gminy

Gmina Bisztynek – gmina miejsko-wiejska położona w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, w powiecie bartoszyckim. Siedziba gminy znajduje się w Bisztynku. Pod względem fizjograficznym wschodnia część gminy leży w Pasie Pobrzeży Bałtyckich, w regionie Niziny Staropruskiej, mezoregionie Niziny Sępopolskiej. Zachodnia część gminy Bisztynek leży w Pasie Pojezierzy Bałtyckich, w regionie Pojezierza Mazurskiego, mezoregionie Pojezierza Olsztyńskiego. Natomiast krańce południowe i wschodnie leżą w mezoregionie Pojezierza Mrągowskiego. Gmina rolnicza, posiadająca wiele walorów przyrodniczych i krajobrazowych. Jest członkiem sieci miast Cittaslow [1].

Kościół pw. św. Macieja Apostoła i Najdroższej Krwi Pana Jezusa w Bisztynku.
Źródło: www.wrota.warmia.mazury.pl
Głaz narzutowy "Diabelski Kamień" w Bisztynku.
Fot. Ludwig Schneider.
Źródło: www.commons.wikimedia.org
Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Paluzach. Fot. S.Czachorowski.
Źródło: www.pl.wikipedia.org

Powierzchnia gminy

Gmina Bisztynek zajmuje powierzchnię 202,88 km2[2][3], w tym:

  • lasy: 10,8% (2182,5 ha)
  • wody: 2,15% (437 ha)
  • użytki rolne: 79,3% (16089 ha)

Gmina stanowi 15,51% powierzchni powiatu bartoszyckiego.

Demografia

Liczba ludności gminy według danych z 2013 r. wynosi[4]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
liczba 6715 100 3433 51,12 3282 48,88
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²)
33 17 16

Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2012 r. w gminie miejsko-wiejskiej Bisztynek wynosiło -69 osób[5], co stanowi 17,4% migracji ludności w powiecie oraz 2,7% w województwie warmińsko-mazurskim.

Historia gminy jako jednostki administracyjnej

Po 1945 r. ziemie obecnej gminy miejsko-wiejskiej Bisztynek były częścią powiatu reszelskiego, którego siedziba znajdowała się w Biskupcu. Powiat ten był początkowo podzielony na 16 gmin zbiorowych: 12 wiejskich i 4 miejskie. Pod koniec 1945 r. liczba gmin wiejskich uległa zmianie i ostatecznie w skład powiatu reszelskiego weszły gminy miejskie: Biskupiec, Bisztynek, Jeziorany, Reszel oraz gminy wiejskie: Czerwonka, Franknowo, Grzęda z siedzibą w Bisztynku, Klewno z siedzibą w Reszlu, Kolno, Lutry, Radostowo i Rzeck z siedzibą w Biskupcu. Na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. powiat reszelski stał się częścią województwa olsztyńskiego[6].

Powyższy podział administracyjny przetrwał do końca 1954 r., kiedy to na podstawie Ustawy z dnia 25 września 1954 r. zastąpiono dotychczas istniejące gminy gromadami[7]. W skład gromady Bisztynek weszły sołectwa: Dąbrowa, Kokoszewo, Lędławki, Nowa Wieś Reszelska, Troszkowo. W kolejnych latach włączono do gromady Bisztynek również sołectwa: Grzęda, Paluzy, Wójtówko[8].

W 1958 r. na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. powiat reszelski został przemianowany na powiat biskupiecki[9].

W 1972 r. Ustawa o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych[10] zlikwidowała gromady i wprowadzała podział na gminy. Na mocy Uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. miasto i gmina Bisztynek stały się jedną jednostką administracyjną z siedzibą w Bisztynku. W skład nowo utworzonej gminy weszły sołectwa: Bisztynek Kolonie, Dąbrowa, Grzęda, Kokoszewo, Księżno, Lądek, Lędławki, Nowa Wieś Reszelska, Paluzy, Pleśno, Prosity, Sątopy, Sułowo, Troszkowo, Unikowo, Warmiany, Wojkowo, Wozławki oraz miejscowość Troksy[11].

1 czerwca 1975 r., na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[12], przestał istnieć powiat biskupiecki i gmina Bisztynek stała się bezpośrednio części województwa olsztyńskiego.

W kolejnym podziale administracyjnym państwa powiat biskupiecki nie został przywrócony[13]. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r.[14] umiejscowiło gminę miejsko-wiejską Bisztynek w powołanym 1 stycznia 1999 r. województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim.

Gmina miejsko-wiejska Bisztynek graniczy z gminami: od północy z gminą wiejską Bartoszyce, od zachodu z gminą Kiwity w (powiecie lidzbarskim), od południowego zachodu z gminą Jeziorany (powiat olsztyński), od południa z gminą Kolno (także w powiecie olsztyńskim), a od wschodu z gminami Reszel i Korsze w powiecie kętrzyńskim).

Miejscowości na terenie gminy

Sołectwa: Troszkowo, Paluzy, Grzęda, Pleśno, Wojkowo, Sątopy, Nowa Wieś Reszelska, Unikowo, Łędławki, Lądek, Dąbrowa, Księżno, Prosity, Sułowo, Wozławki, Warmiany, Troksy, Bisztynek-Kolonia

Pozostałe miejscowości i miasta: Krzewina, Janowiec, Swędrówka, Łabławki, Pleśnik, Biegonity, Winiec, Mołdyty, Nisko, Niski Młyn, Kokoszewo, Bisztynek

Gospodarka

Położenie z dala od głównych szlaków komunikacyjnych (przez gminę na długości zaledwie 11,62 km przebiega droga krajowa nr 57 Bartoszyce – Biskupiec – Szczytno – Pułtusk), niewielka powierzchnia lasów, niezbyt dynamiczna rzeźba terenu oraz znaczny udział użytków rolnych w obszarze gminy warunkują profil gospodarczy gminy miejsko-wiejskiej Bisztynek.

Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w mieście i gminie Bisztynek wynosiła w 2012 r. 380. 22 podmioty stanowią sektor publiczny, pozostałe 358 należą do sektora prywatnego[15]. 90% podmiotów działa w sferze prywatnej, z czego największą liczbę stanowią osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą w branży usług, przemyśle i budownictwie oraz rolnictwie.

W gminie brak dużych zakładów produkcyjnych i przemysłowych. Ważną gałęzią gospodarki w gminie Bisztynek jest rolnictwo. W tym dziale gospodarki oprócz indywidualnych gospodarstw rolnych działają 34 podmioty gospodarcze. Wskaźnik bonitacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej jest bardzo wysoki i wynosi 79,7 pkt. W gminie znajduje się 70% gospodarstw o powierzchni powyżej 1 ha i 30% o powierzchni powyżej 15 ha. Średnia powierzchnia gospodarstwa rolnego wynosi 34,95 ha (średnia w powiecie – 26,12 ha). Ponad 86% gospodarstw powyżej 1 ha prowadzi produkcję rolniczą, 70,8% produkuje głównie na rynek; reszta nie prowadzi produkcji rolnej lub produkuje na potrzeby własne. Największe gospodarstwa rolne prowadzą działalność jako przedsiębiorstwa (często spółki z ograniczoną odpowiedzialnością) lub grupy producenckie.

Ponad 84% użytków rolnych stanowią zasiewy (15,1 tys. ha). W hodowli ważną gałęzią jest hodowla bydła[16].

Turystyka nie odgrywa w gminie Bisztynek znaczącej roli, toteż baza noclegowa jest nieduża.

Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2012 r. w gminie miejsko-wiejskiej Bisztynek wynosiła 737 osób[17], co stanowi 11,18% bezrobotnych w całym powiecie bartoszyckim.

Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 18,9% ludności.

W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do obszarów przygranicznych, wymagających strategicznej interwencji.

Kultura i turystyka

Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy

Wydarzenia kulturalne związane z gminą

  • Dni Rodziny w Bisztynku
  • Dni Bisztynka
  • Festiwal Kultury Słowiańskiej w Bisztynku
  • Gminne Święto Plonów (dożynki)

Ludzie związani z gminą

  • Maria Buszkiewicz – nauczycielka plastyki, malarka, rysowniczka; mieszka i pracuje w Bisztynku.
  • Zdzisław Milach – warmiński artysta grafik, redaktor publikacji oraz ilustrator; mieszka we wsi Lądek k. Bisztynka.

Zabytki na terenie gminy Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Bisztynek należą[18]:

Swój obecny, barokowy wygląd zawdzięcza wielu przebudowom; jest to jedyna zachowana brama miejska, dawniej istniały jeszcze bramy: Reszelska i Warszawska.

Szlaki i atrakcje turystyczne

Informacje o atrakcjach turystycznych można uzyskać w Centrum Informacji Turystycznej w Bisztynku, ul. Findera, 11-230 Bisztynek.

Religia

Szkolnictwo

W gminie miejsko-wiejskiej Bisztynek funkcjonują następujące placówki edukacyjne:

Sport

Inne organizacje i instytucje

Obszary chronione i pomniki przyrody

Tereny chronione na obszarze gminy miejsko-wiejskiej Bisztynek zajmują 1928,2 ha (9,5%), są to obszary chronionego krajobrazu oraz rezerwat przyrody.

Rezerwat przyrody:

  • Polder Sątopy-Samulewo – położony jest pomiędzy rzekami Sajna i Ryn, utworzony dla zachowania rozlewiska stanowiącego lęgowisko licznych gatunków ptaków wodno-błotnych oraz miejsce koncentracji ptaków w czasie jesiennych i wiosennych migracji. Obszar chronionego krajobrazu wyznaczono przede wszystkim w dolinie rzeki Sajny, będącej dopływem rzeki Guber:

Wśród pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy i miasta Bisztynek wymienić należy 2 pomniki przyrody (ożywionej i nieożywionej):

Ważną rolę w zachowaniu różnorodności biologicznej na terenach zurbanizowanych pełnią tereny zielone. Na obszarze gminy i miasta Bisztynek zajmują one powierzchnię 2,8 ha[19].

Zobacz też

Przypisy

  1. wrota.warmia.mazury.pl [04.03.2014]
  2. stat.gov.pl, Bisztynek [04.03.2014]
  3. Program ochrony środowiska dla Gminy i Miasta Bisztynek na lata 2012-2015 z perspektywą na lata 2016-2019, Olsztyn 2012, bip.warmia.mazury.pl [04.03.2014]
  4. Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.
  5. Bank Danych lokalnych GUS [04.03.2014]
  6. Dz.U. 1946 nr 28 poz.177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych isap.sejm.gov.pl [04.03.2014]
  7. Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [04.03.2014]
  8. Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.
  9. Dz.U. 1958 nr 76 poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim
  10. Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [04.03.2014]
  11. Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim.
  12. Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [04.03.2014]
  13. Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów,isap.sejm.gov.pl [04.03.2014]
  14. Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [04.03.2014]
  15. Bank Danych lokalnych GUS [04.03.2014]
  16. Program ochrony środowiska dla Gminy i Miasta Bisztynek na lata 2012–2015 z perspektywą na lata 2016-2019, Olsztyn 2012, bip.warmia.mazury.pl [04.03.2014)
  17. Bank Danych Lokalnych GUS stat.gov.pl [04.03.2014]
  18. Rejestr zabytków, Narodowy Instytut Dziedzictwa [04.03.2014]
  19. Program ochrony środowiska dla Gminy i Miasta Bisztynek na lata 2012-2015 z perspektywą na lata 2016-2019, Olsztyn 2012, bip.warmia.mazury.pl [04.03.2014]

Bibliografia

Dz.U. 1946, nr 28, poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, isap.sejm.gov.pl [20.04.2014]
Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.04.2014]
Dz.U. 1958, nr 76, poz. 393, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1958 r. w sprawie zmiany nazw niektórych powiatów w województwach olsztyńskim, poznańskim i zielonogórskim, isap.sejm.gov.pl [20.04.2014]
Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.04.2014]
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych.
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [20.04.2014]
Uchwała Nr XXI/83/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie olsztyńskim, [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, Olsztyn 1972.
Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.
Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., GUS, Warszawa 2013.
Bank Danych Lokalnych GUS [1] [04.03.2014]
bip.warmia.mazury.pl [04.03.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.04.2014]
Plan odnowy miejscowości Sępopol na lata 2009-2015, Załącznik do Uchwały Nr XXI/124/09 Rady Miejskiej w Sępopolu z dnia 3 marca 2009 r.
bip.warmia.mazury.pl [20.04.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków
stat.gov.pl, gmina Bisztynek [04.03.2014]
wrota.warmia.mazury.pl [04.03.2014]