Boleszyn

Boleszyn
Zabytkowy kościół w Boleszynie. Fot. Lotek70. Źródło: Commons Wikimedia [12.09.2013]
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	wamińsko-mazurskie
Powiat	nowomiejski
Gmina	Grodziczno
Sołectwo	Boleszyn
Liczba ludności (2010)	531
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Boleszyn
Położenie na mapie Polski Boleszyn
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Boleszyn (Boleschino, Bollozin, od 1570 r. Boleszyn, od 1647 r. Bolesino, od 1772 r. Bolechin, niem. Bolleschin) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie nowomiejskim, w gminie Grodziczno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 531 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Maria Nadolska.

Położenie

Miejscowość leży nieopodal granicy województwa warmińsko–mazurskiego i kujawsko–pomorskiego, w odległości 10 km od Lidzbarka.

Dzieje miejscowości

Wieś istniała już w XIV w. Boleszyn należał do klucza kurzętnickiego biskupów chełmińskich. Nazwa miejscowości pochodzi najprawdopodobniej od imienia Bolesz. Boleszyn miał charakter wsi czynszowej. Podczas wojen polsko–szwedzkich został spustoszony. Przed 1653 r. we wsi erygowano parafię. W 1672 r. w Boleszynie istniała szkoła parafialna. W 1789 r. Boleszyn miał charakter wsi królewskiej. W XVIII w. na obszarze miejscowości były 34 domy. W 1880 r. teren wsi wynosił 4756 mórg. Do roku 1932 wieś należała do powiatu brodnickiego, a następnie znalazła się w powiecie działdowskim. W XX w. w Boleszynie działało 8 rzemieślników i 6 chałupników. Zajmowali się oni: szewstwem, kowalstwem, ciesielstwem, rzeźnictwem, murarstwem. Swoje wyroby sprzedawali w Nowym Mieście Lubawskim. W tym samym czasie były tu także 2 sklepy kolonialne i monopolowe. We wsi organizowano jarmarki, na które przybywali lokalni kupcy.

Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:

• 1880 r. – 355 osób (w tym 320 katolików)

• 1885 r. – 476 osób (447 katolików i 29 ewangelików)

• 1910 r. – 672 osoby (648 Polaków i 24 Niemców)

• 1921 r. – 693 osoby

Gospodarka

We wsi znajduje się gospodarstwo agroturystyczne.

Kultura

W XX w. we wsi działała biblioteka Towarzystwa Czytelni Ludowych. W 1935 r. powstało tu Kółko Rolnicze.

Religia

We wsi znajduje się siedziba lokalnej parafii rzymskokatolickiej pw. Świętego Marcina.

Ludzie związani z miejscowością

• Augustyn Heiselberg (1810–1895) – duchowny katolicki, proboszcz tutejszej parafii
• Franciszek Wyczyński (1820–1888) – duchowny katolicki, proboszcz parafii
• Teofil Sychowski-Stumberg (1862–1934) – duchowny katolicki, proboszcz parafii
• Ignacy Ptaszyński (1885–1956) – duchowny katolicki, proboszcz parafii
• Edmund Nierzwicki (1941–1995) – duchowny katolicki, proboszcz parafii
• Bolesław Domachowski (ur. 1932) – duchowny katolicki, proboszcz parafii

Zabytki

Na terenie miejscowości znajduje się późnobarokowy kościół zbudowany w latach 1721–1723 – obecnie siedziba parafii – oraz kaplica.

Bibliografia

Korecki Andrzej, Dzieje Gminy Grodziczno, Pelplin 2003, 354 ss.
Bank Danych Lokalnych GUS [12.09.2013]
Wikipedia [12.09.2013]
Portal informacyjny Gminy Grodziczno [02.07.2014]