Brodaczka: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Bibliografia)
(Plecha: merytoryczna)
 
(Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 5: Linia 5:
 
  |Pusta linia = <br/>
 
  |Pusta linia = <br/>
 
  |grafika = brodaczka.jpg
 
  |grafika = brodaczka.jpg
  |podpis grafiki = Brodaczka
+
  |podpis grafiki = Brodaczka.<br>Fot. Dariusz Kubiak.
 
  |Systematyka = Systematyka
 
  |Systematyka = Systematyka
 
  |Domena = eukarionty  
 
  |Domena = eukarionty  
Linia 20: Linia 20:
 
'''Brodaczka''' (''Usnea'' Dill. ex Adans.) – rodzaj zlichenizowanych grzybów workowych (porostów) z rodziny tarczownicowatych (''Parmeliaceae''), rzędu misecznicowców (''Lecanorales'').
 
'''Brodaczka''' (''Usnea'' Dill. ex Adans.) – rodzaj zlichenizowanych grzybów workowych (porostów) z rodziny tarczownicowatych (''Parmeliaceae''), rzędu misecznicowców (''Lecanorales'').
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
[[Plik:usnea subfloridana.jpg|300px|thumb|right|Brodaczka kędzierzawa]]
+
[[Plik:usnea subfloridana.jpg|thumb|right|290px|Brodaczka kędzierzawa.<br>Fot. Dariusz Kubiak.
 +
]]
 
== Plecha ==
 
== Plecha ==
Plecha jest krzaczkowata, zwisająca lub odstająca od podłoża, złożona z obłych, zwykle rozgałęzionych gałązek. W środku gałązek znajduje się rdzeń (walec osiowy), bardzo elastyczny i odporny na zerwanie. Na świecie znanych jest około 860 gatunków brodaczki, w Polsce stwierdzono około 50. Do najczęściej spotykanych obecnie w Polsce gatunków można zaliczyć: brodaczkę zwyczajną ''Usnea filipendula'', brodaczkę kępkową ''U. hirta'' i brodaczkę kędzierzawą ''U. subfloridana''.
+
Plecha jest krzaczkowata, zwisająca lub odstająca od podłoża, złożona z obłych, zwykle rozgałęzionych gałązek. W środku gałązek znajduje się rdzeń (walec osiowy), bardzo elastyczny i odporny na zerwanie. Na świecie znanych jest około 860 gatunków brodaczki, w Polsce stwierdzono około 50. Do najczęściej spotykanych obecnie w Polsce gatunków można zaliczyć: brodaczkę zwyczajną ''Usnea dasopoga'', brodaczkę kępkową ''U. hirta'' i brodaczkę kędzierzawą ''U. subfloridana''.
 
<br/>
 
<br/>
 +
 
== Rozmieszczenie i ekologia ==
 
== Rozmieszczenie i ekologia ==
 
Brodaczki rosną przede wszystkim na korze drzew jako epifity. Wyjątkowo spotyka się niektóre gatunki na martwym drewnie. Charakterystycznym dla tych organizmów siedliskiem są różnego typu lasy. Niektóre gatunki wykazują szczególne przywiązanie do starych lasów o charakterze naturalnym (relikty puszczańskie).
 
Brodaczki rosną przede wszystkim na korze drzew jako epifity. Wyjątkowo spotyka się niektóre gatunki na martwym drewnie. Charakterystycznym dla tych organizmów siedliskiem są różnego typu lasy. Niektóre gatunki wykazują szczególne przywiązanie do starych lasów o charakterze naturalnym (relikty puszczańskie).
Linia 43: Linia 45:
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
 
Cieśliński Stanisław, Czyżewska Krystyna, Fabiszewski Jerzy, ''Czerwona lista porostów w Polsce. Red list of the lichens in Poland'', [w:] ''Red lists of plants and fungi in Poland'', red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 71–89.<br/>
 
Cieśliński Stanisław, Czyżewska Krystyna, Fabiszewski Jerzy, ''Czerwona lista porostów w Polsce. Red list of the lichens in Poland'', [w:] ''Red lists of plants and fungi in Poland'', red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 71–89.<br/>
 +
Cieśliński Stanisław, Atlas rozmieszczenia porostów (Lichenes) w Polsce Północno-Wschodniej, "Phytocoenosis. Supplementum Cartographiae Geobotanicae" 2003, vol. 15.<br/>
 
Czyżewska Krystyna, Cieśliński Stanisław, ''Porosty – wskaźniki niżowych lasów puszczańskich w Polsce'', "Monographiae Botanicae" 2003, z. 91, s. 223–239.<br/>
 
Czyżewska Krystyna, Cieśliński Stanisław, ''Porosty – wskaźniki niżowych lasów puszczańskich w Polsce'', "Monographiae Botanicae" 2003, z. 91, s. 223–239.<br/>
 
Fałtynowicz Wiesław, ''Porosty w lasach. Przewodnik terenowy dla leśników i taksatorów'', Warszawa, 2012.
 
Fałtynowicz Wiesław, ''Porosty w lasach. Przewodnik terenowy dla leśników i taksatorów'', Warszawa, 2012.
 
<br/>
 
<br/>
  
 +
[[Kategoria: Przyroda]]
  
[[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Grzyby Warmii i Mazur]]
+
[[Kategoria: Grzyby Warmii i Mazur]]

Aktualna wersja na dzień 21:09, 24 lis 2017

Brodaczka

Usnea
Dill. ex Adans.
Brodaczka.Fot. Dariusz Kubiak.
Brodaczka.
Fot. Dariusz Kubiak.
Systematyka
Królestwo grzyby
Gromada grzyby workowe
Klasa miseczniaki (Lecanoromycetes)
Rząd misecznicowce
Rodzina tarczownicowate
Rodzaj brodaczka
Synonimy

Brodaczka (Usnea Dill. ex Adans.) – rodzaj zlichenizowanych grzybów workowych (porostów) z rodziny tarczownicowatych (Parmeliaceae), rzędu misecznicowców (Lecanorales).

Brodaczka kędzierzawa.
Fot. Dariusz Kubiak.

Plecha

Plecha jest krzaczkowata, zwisająca lub odstająca od podłoża, złożona z obłych, zwykle rozgałęzionych gałązek. W środku gałązek znajduje się rdzeń (walec osiowy), bardzo elastyczny i odporny na zerwanie. Na świecie znanych jest około 860 gatunków brodaczki, w Polsce stwierdzono około 50. Do najczęściej spotykanych obecnie w Polsce gatunków można zaliczyć: brodaczkę zwyczajną Usnea dasopoga, brodaczkę kępkową U. hirta i brodaczkę kędzierzawą U. subfloridana.

Rozmieszczenie i ekologia

Brodaczki rosną przede wszystkim na korze drzew jako epifity. Wyjątkowo spotyka się niektóre gatunki na martwym drewnie. Charakterystycznym dla tych organizmów siedliskiem są różnego typu lasy. Niektóre gatunki wykazują szczególne przywiązanie do starych lasów o charakterze naturalnym (relikty puszczańskie).

Zagrożenia

Brodaczki to porosty wyjątkowo wrażliwe na zanieczyszczenia powietrza, ginące w całej Europie. Wszystkie gatunki z rodzaju brodaczka Usnea objęte są w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Są porostami zagrożonymi wymarciem, poszczególnym gatunkom przypisano jednak różne kategorie zagrożenia. Duża część spośród gatunków podanych z Polski już prawdopodobnie wyginęła (kategoria Ex na czerwonej liście). Gatunki z tego rodzaju odgrywają ważną rolę w bioindykacji i monitoringu środowiska.

Ciekawostki

Za największy (najdłuższy) porost świata uznaje się niekiedy brodaczkę najdłuższą Usnea longissima, która osiąga do 10 m długości. Gatunek ten rósł w przeszłości także w Polsce: w Karpatach, Puszczy Białowieskiej i Puszczy Boreckiej.

Na Warmii i Mazurach stwierdzono dotychczas występowanie dziewięciu gatunków z tego rodzaju, notowania niektórych taksonów (np. Usnea longissima) mają niestety charakter historyczny. Od dawna bowiem nie potwierdzono ich występowania w regionie.

Zobacz też

pl.wikipedia.org, Usnea [20.04.2014]
mycobank.org [20.04.2014]

Bibliografia

Cieśliński Stanisław, Czyżewska Krystyna, Fabiszewski Jerzy, Czerwona lista porostów w Polsce. Red list of the lichens in Poland, [w:] Red lists of plants and fungi in Poland, red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 71–89.
Cieśliński Stanisław, Atlas rozmieszczenia porostów (Lichenes) w Polsce Północno-Wschodniej, "Phytocoenosis. Supplementum Cartographiae Geobotanicae" 2003, vol. 15.
Czyżewska Krystyna, Cieśliński Stanisław, Porosty – wskaźniki niżowych lasów puszczańskich w Polsce, "Monographiae Botanicae" 2003, z. 91, s. 223–239.
Fałtynowicz Wiesław, Porosty w lasach. Przewodnik terenowy dla leśników i taksatorów, Warszawa, 2012.