Cerkiew pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Górowie Iławeckim: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
Linia 1: Linia 1:
''' Cerkiew pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Górowie Iławeckim ''' – zabytek architektury sakralnej wzniesiony w połowie XIV wieku.
 
 
 
{{Galeria|Nazwa= Cerkiew pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Górowie Iławeckim |wielkość=290|pozycja=right
 
{{Galeria|Nazwa= Cerkiew pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Górowie Iławeckim |wielkość=290|pozycja=right
 
|Plik:cerkiew_grecko_gorowo_1.jpg|Fot. Mieczysław Kalski
 
|Plik:cerkiew_grecko_gorowo_1.jpg|Fot. Mieczysław Kalski
Linia 6: Linia 4:
 
|Plik:cerkiew_grecko_gorowo_3.jpg|Fot. Mieczysław Kalski
 
|Plik:cerkiew_grecko_gorowo_3.jpg|Fot. Mieczysław Kalski
 
}}
 
}}
 
+
''' Cerkiew pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Górowie Iławeckim ''' – zabytek architektury sakralnej wzniesiony w połowie XIV wieku.
 +
<br/><br/>
 
==Położenie==
 
==Położenie==
Świątynia została wzniesiona w północno-zachodnim narożu średniowiecznej zabudowy [[Górowo Iławeckie| Górowa Iławeckiego]]. Obecnie znajduje się przy ul. Ripeckiego 1.  
+
Świątynia została wzniesiona w północno-zachodnim narożu średniowiecznej zabudowy [[Górowo Iławeckie| Górowa Iławeckiego]]. Znajduje się przy ul. Ripeckiego 1.  
  
 
==Historia==
 
==Historia==
Świątynia został wzniesiona, pomiędzy latami 1335 a 1367. W 1655 r. uległa częściowemu zniszczeniu w skutek pożaru. W kolejnych latach przywrócono jej pierwotny charakter. Ponownie wyremontowano ją w 1866 r. i odnowiono w roku 1911. Do 1945 r. służyła miejscowej gminie ewangelickiej. Po II wojnie światowej została opuszczona i stopniowo zaczęła popadać w ruinę. W 1981 r. budowlę nabyła wspólnota kościoła greckokatolickiego. Na jej potrzeby przeprowadzono remont i niezbędne prace adaptacyjne. W dniu 6 czerwca 1982 r. nowa cerkiew została poświęcona, wówczas też odprawiono w niej pierwsze nabożeństwo.  
+
Świątynia został wzniesiona pomiędzy 1335 a 1367 rokiem. W 1655 roku uległa częściowemu zniszczeniu wskutek pożaru. W kolejnych latach przywrócono jej pierwotny charakter. Ponownie wyremontowano ją w 1866 r. i odnowiono w roku 1911. Do 1945 r. służyła miejscowej gminie ewangelickiej.  
 +
 
 +
Po II wojnie światowej cerkiew została opuszczona i stopniowo zaczęła popadać w ruinę. W 1981 r. budowlę nabyła wspólnota kościoła greckokatolickiego. Na jej potrzeby przeprowadzono remont i niezbędne prace adaptacyjne. W dniu 6 czerwca 1982 r. nowa cerkiew została poświęcona, wówczas też odprawiono w niej pierwsze nabożeństwo.  
  
 
==Opis==
 
==Opis==
Jest to kościół gotycki, zbudowany z cegły na podmurowaniu z kamieni polnych, orientowany, salowy, bez wydzielonego prezbiterium. Ściany jego korpusu zostały oszkarpowane. Podzielono je wąskimi ostrołukowymi oknami i ozdobiono pasami blend. Ozdobny jest także uskokowy szczyt,  zwieńczony filarkami i oddzielony bielonym pasem podokapowym, obiegającym cały korpus budynku. Znajdująca się po stronie zachodniej wieża została pokryta dachem namiotowym. Po stronie północnej znajduje się kaplica oraz kruchta. Kruchta jest dwukondygnacyjna, z lożą kolatorską w wyższej kondygnacji, ma sklepienie krzyżowe wsparte na konsolach. Kaplica z dwoma półszczycikami uskokowymi i bielonymi blendami ma sklepienie dwuprzęsłowe, krzyżowe. W latach 1987-1988 posesja, na której znajduje się cerkiew została ogrodzona murem z kamienia ciosanego i przęsłami z metalowych prętów.
+
Jest to kościół gotycki, zbudowany z cegły na podmurowaniu z kamieni polnych, orientowany, salowy, bez wydzielonego prezbiterium. Ściany jego korpusu zostały oszkarpowane. Podzielono je wąskimi ostrołukowymi oknami i ozdobiono pasami blend. Ozdobny jest także uskokowy szczyt,  zwieńczony filarkami i oddzielony bielonym pasem podokapowym, obiegającym cały korpus budynku. Znajdująca się po stronie zachodniej wieża została pokryta dachem namiotowym.
 +
 
 +
Po stronie północnej znajduje się kaplica oraz kruchta. Kruchta jest dwukondygnacyjna, z lożą kolatorską w wyższej kondygnacji, ma sklepienie krzyżowe wsparte na konsolach. Kaplica z dwoma półszczycikami uskokowymi i bielonymi blendami ma sklepienie dwuprzęsłowe, krzyżowe. W latach 1987-1988 posesja, na której znajduje się cerkiew została ogrodzona murem z kamienia ciosanego i przęsłami z metalowych prętów.
  
 
==Wyposażenie==
 
==Wyposażenie==
Wnętrze świątyni jest tynkowane, strop drewniany, malowany, z ornamentem akantu i scenami ze Starego i Nowego Testamentu, a w rogach z wizerunkami czterech ewangelistów. Ikonostas i polichromię ścian wykonał  prof. [[lkwim:Jerzy Nowosielski|Jerzy Nowosielski]] z Krakowa. Z dawnego kościoła zachował się ołtarz główny z drugiej połowy XVII wieku, wykonany w warsztacie [[Jan Pfeffer|Jana Pfeffera]]. Temu samemu artyście przypisywana jest ambona, datowana na 1664 r. Z tego kresu pochodzą też stalle i empora podorganowa. Rzeźbiony prospekt organowy pochodzi z roku 1701 i jest dziełem [[Jan Chrystian Dobel|Jana Chrystiana Dobla]].
+
Wnętrze świątyni jest tynkowane, strop drewniany, malowany, z ornamentem akantu i scenami ze Starego i Nowego Testamentu, a w rogach z wizerunkami czterech ewangelistów. Ikonostas i polichromię ścian wykonał  prof. [[lkwim:Jerzy Nowosielski|Jerzy Nowosielski]] z Krakowa. Z dawnego kościoła zachował się ołtarz główny z drugiej połowy XVII wieku, wykonany w warsztacie [[Jan Pfeffer|Jana Pfeffera]]. Temu samemu artyście przypisywana jest ambona datowana na 1664 r. Z tego okresu pochodzą też stalle i empora podorganowa. Rzeźbiony prospekt organowy pochodzi z roku 1701 i jest dziełem [[Jan Chrystian Dobel|Jana Chrystiana Dobla]].
  
 +
==Zobacz też==
 +
*Materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://www.grekokatolicy.pl/artykuly/Parafie-UKGK-w-Polsce/Archidiecezja-Przemysko-Warszawska/Dekanat-Olsztynski/Gorowo-Ilaweckie.html grekokatolicy.pl], [19.01.2015]<br/>
 
==Bibliografia==
 
==Bibliografia==
#''Bartoszyce: z dziejów miasta i okolic'', red. Jan Borodzicz [i in.], Olsztyn 1987, Wydawnictwo Pojezierze, s. 207-208.
+
''Bartoszyce: z dziejów miasta i okolic'', red. Jan Borodzicz [i in.], Olsztyn 1987, Wydawnictwo Pojezierze, s. 207-208.<br/>
#Hryciuk Roman, Petraszko Marian, ''Bartoszyce : z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn1969,  Wydawnictwo Pojezierze, s. 116.
+
Hryciuk Roman, Petraszko Marian, ''Bartoszyce: z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn1969,  Wydawnictwo Pojezierze, s. 116.<br/>
#Rzempołuch Andrzej, ''Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 1992, Wydawnictwo Remix, s. 7-8.
+
Rzempołuch Andrzej, ''Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 1992, Wydawnictwo Remix, s. 7-8.<br/>
  
==Zobacz też==
 
*Materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://www.grekokatolicy.pl/artykuly/Parafie-UKGK-w-Polsce/Archidiecezja-Przemysko-Warszawska/Dekanat-Olsztynski/Gorowo-Ilaweckie.html www.grekokatolicy.pl], dostęp 19.01.2015 r.
 
  
 
[[Kategoria: Turystyka]]
 
[[Kategoria: Turystyka]]

Wersja z 02:42, 10 lut 2015

Cerkiew pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Górowie Iławeckim
Fot. Mieczysław Kalski
Fot. Mieczysław Kalski
 

Cerkiew pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Górowie Iławeckim – zabytek architektury sakralnej wzniesiony w połowie XIV wieku.

Położenie

Świątynia została wzniesiona w północno-zachodnim narożu średniowiecznej zabudowy Górowa Iławeckiego. Znajduje się przy ul. Ripeckiego 1.

Historia

Świątynia został wzniesiona pomiędzy 1335 a 1367 rokiem. W 1655 roku uległa częściowemu zniszczeniu wskutek pożaru. W kolejnych latach przywrócono jej pierwotny charakter. Ponownie wyremontowano ją w 1866 r. i odnowiono w roku 1911. Do 1945 r. służyła miejscowej gminie ewangelickiej.

Po II wojnie światowej cerkiew została opuszczona i stopniowo zaczęła popadać w ruinę. W 1981 r. budowlę nabyła wspólnota kościoła greckokatolickiego. Na jej potrzeby przeprowadzono remont i niezbędne prace adaptacyjne. W dniu 6 czerwca 1982 r. nowa cerkiew została poświęcona, wówczas też odprawiono w niej pierwsze nabożeństwo.

Opis

Jest to kościół gotycki, zbudowany z cegły na podmurowaniu z kamieni polnych, orientowany, salowy, bez wydzielonego prezbiterium. Ściany jego korpusu zostały oszkarpowane. Podzielono je wąskimi ostrołukowymi oknami i ozdobiono pasami blend. Ozdobny jest także uskokowy szczyt, zwieńczony filarkami i oddzielony bielonym pasem podokapowym, obiegającym cały korpus budynku. Znajdująca się po stronie zachodniej wieża została pokryta dachem namiotowym.

Po stronie północnej znajduje się kaplica oraz kruchta. Kruchta jest dwukondygnacyjna, z lożą kolatorską w wyższej kondygnacji, ma sklepienie krzyżowe wsparte na konsolach. Kaplica z dwoma półszczycikami uskokowymi i bielonymi blendami ma sklepienie dwuprzęsłowe, krzyżowe. W latach 1987-1988 posesja, na której znajduje się cerkiew została ogrodzona murem z kamienia ciosanego i przęsłami z metalowych prętów.

Wyposażenie

Wnętrze świątyni jest tynkowane, strop drewniany, malowany, z ornamentem akantu i scenami ze Starego i Nowego Testamentu, a w rogach z wizerunkami czterech ewangelistów. Ikonostas i polichromię ścian wykonał prof. Jerzy Nowosielski z Krakowa. Z dawnego kościoła zachował się ołtarz główny z drugiej połowy XVII wieku, wykonany w warsztacie Jana Pfeffera. Temu samemu artyście przypisywana jest ambona datowana na 1664 r. Z tego okresu pochodzą też stalle i empora podorganowa. Rzeźbiony prospekt organowy pochodzi z roku 1701 i jest dziełem Jana Chrystiana Dobla.

Zobacz też

Bibliografia

Bartoszyce: z dziejów miasta i okolic, red. Jan Borodzicz [i in.], Olsztyn 1987, Wydawnictwo Pojezierze, s. 207-208.
Hryciuk Roman, Petraszko Marian, Bartoszyce: z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn1969, Wydawnictwo Pojezierze, s. 116.
Rzempołuch Andrzej, Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1992, Wydawnictwo Remix, s. 7-8.