Christoph Hartknoch: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 19 wersji utworzonych przez 7 użytkowników)
Linia 4: Linia 4:
 
|pseudonim            =  
 
|pseudonim            =  
 
|grafika              = C. Hartknoch_2.jpg  
 
|grafika              = C. Hartknoch_2.jpg  
|opis grafiki        = Christoph Hartknoch.<br>Źródło: [http://en.wikipedia.org/wiki/Christoph_Hartknoch www.en.wikipedia.org]  
+
|opis grafiki        = Christoph Hartknoch. Miedzioryt XVII w.<br>Źródło: [http://www.bibliotekacyfrowa.pl/dlibra/docmetadata?id=45249&from=publication bibliotekacyfrowa.pl]  
 
|podpis              =  
 
|podpis              =  
 
|data urodzenia      = 1644 r.  
 
|data urodzenia      = 1644 r.  
Linia 20: Linia 20:
 
|wikicytaty          =   
 
|wikicytaty          =   
 
|www                  =
 
|www                  =
}}<br/>
+
}}
 
 
 
''' Christoph Hartknoch ''' (ur. 1644 r. w [[Jabłonka (gmina Dźwierzuty) |Jabłonce]] koło [[Pasym |Pasymia]], zm. 3 stycznia 1687 r. w Toruniu) – historyk, nauczyciel, pisarz.  
 
''' Christoph Hartknoch ''' (ur. 1644 r. w [[Jabłonka (gmina Dźwierzuty) |Jabłonce]] koło [[Pasym |Pasymia]], zm. 3 stycznia 1687 r. w Toruniu) – historyk, nauczyciel, pisarz.  
 
+
<br><br>
 
==Życiorys==  
 
==Życiorys==  
 
Był synem nauczyciela i pastora Andreasa i Katharine z domu Essedan. Przez wiele lat pracował jako nauczyciel i rektor gimnazjum w Toruniu. Zmarł na gruźlicę w wieku 43 lat. Został pochowany w podziemiu kościoła NMP w Toruniu.
 
Był synem nauczyciela i pastora Andreasa i Katharine z domu Essedan. Przez wiele lat pracował jako nauczyciel i rektor gimnazjum w Toruniu. Zmarł na gruźlicę w wieku 43 lat. Został pochowany w podziemiu kościoła NMP w Toruniu.
  
 
===Szkoła i wykształcenie===
 
===Szkoła i wykształcenie===
Uczył się w szkołach w Pasymiu, [[Królewiec|Królewcu]] i [[Bartoszyce |Bartoszycach]]. Od 1662 r. studiował nauki humanistyczne (filozofia i teologia) na Uniwersytecie w Królewcu, nie ukończył jednak studiów z powodów finansowych.
+
Uczył się w szkołach w Pasymiu, [[Królewiec|Królewcu]] i [[Bartoszyce |Bartoszycach]]. Od 1662 r. studiował nauki humanistyczne (filozofia i teologia) na [[Uniwersytet Albertyna|Uniwersytecie w Królewcu]], lecz musiał przerwać studia z powodów finansowych.
 +
 
 +
===Działalność===
 +
W 1665 r. wyjechał do Kowna, gdzie został domowym nauczycielem. Pracował także w Wilnie i w Gdańsku. W 1667 r. powrócił do Królewca. W 1670 r. został wychowawcą synów Albrechta von Kalneina. Dwa lata później uzyskał tytuł magistra.  
  
===Praca===
+
Do lipca 1677 r. prowadził wykłady na Uniwersytecie Królewieckim, gdzie dokonał kwerendy tamtejszych archiwów i bibliotek. W tym samym roku powierzono mu wykłady w gimnazjum toruńskim. W dniu 8 lutego 1677 r. został mianowany profesorem tej szkoły. Od 1681 r. był jej dyrektorem, a od 1686 r. konrektorem.  
W 1665 r. wyjechał do Kowna, gdzie został domowym nauczycielem. Pracował także w Wilnie i w Gdańsku. W 1667 r. powrócił do Królewca. W 1670 r. został wychowawcą synów Albrechta von Kalneina. Dwa lata później uzyskał tytuł magistra. Do lipca 1677 r. prowadził wykłady na [[Uniwersytet Albertyna|Uniwersytecie Królewieckim]], gdzie dokonał kwerendy tamtejszych archiwów i bibliotek. W tym samym roku powierzono mu wykłady w gimnazjum toruńskim. W dniu 8 lutego 1677 r. został mianowany profesorem tej szkoły. Od 1681 r. był jej dyrektorem, a od 1686 r. konrektorem.  
 
  
 
===Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna===
 
===Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna===
Zajmował się historią Prus, Pomorza, Żmudzi i Kurlandii oraz zagadnieniami prawno-ustrojowymi Polski. Ogłosił szereg łacińskich rozpraw historycznych, m.in.: O Początkach Prus, O formie dawnego państwa pruskiego, O prawie pruskim, O bałwochwalstwie i przesądach dawnych Prusów. Odnalazł i opracował pochodzącą z XIV wieku krzyżacką kronikę Piotra z Dusburga, którą wydał drukiem w 1679 r. w Lipsku. Napisał również rozprawę ‘’Res Publica Polonica duobus libris ilustrata’’ (1678), o ustroju i historii Polski. Mieszkając w Toruniu napisał swoje dwa najobszerniejsze i najważniejsze dzieła historyczne: ‘’Altes und Neues Preussen’’ (1684) i ‘’Preussische Kirchen–Historia’’ (1686). Były to obszerne monografie historyczne prowincji, znane i cenione do dziś przez historyków.
+
Zajmował się historią [[Prusy|Prus]], Pomorza, Żmudzi i Kurlandii oraz zagadnieniami prawno-ustrojowymi Polski. Ogłosił szereg łacińskich rozpraw historycznych, m.in.: ''O początkach Prus'', ''O formie dawnego państwa pruskiego'', ''O prawie pruskim'', ''O bałwochwalstwie i przesądach dawnych Prusów''.
 +
 
 +
Odnalazł i opracował pochodzącą z XIV wieku krzyżacką kronikę [[Piotr z Dusburga|Piotra z Dusburga]], którą wydał drukiem w 1679 r. w Lipsku. Napisał również rozprawę ''Res Publica Polonica duobus libris illustrata'' (1678) traktującą o ustroju i historii Polski. Mieszkając w Toruniu, napisał swoje dwa najobszerniejsze i najważniejsze dzieła historyczne: ''Altes und Neues Preussen'' (1684) i ''Preussische Kirchen–Historia'' (1686). Były to obszerne monografie historyczne prowincji, znane i cenione do dziś przez historyków.
  
 
==Ciekawostki==
 
==Ciekawostki==
*Jako 12-letni chłopiec Christoph przeżył wkroczenie Tatarów do Pasymia. Rektor szkoły, w której się uczył, Michael Battolovius przerzucił go z okna budynku przez mury. Chłopiec schronił się w lesie i dzięki temu uratował się.  
+
*Jako 12-letni chłopiec Christoph przeżył wkroczenie [[Najazd Tatarów na Prusy|Tatarów]] do Pasymia. Rektor szkoły, w której się uczył, Michael Battolovius, przerzucił go z okna budynku przez mury. Chłopiec schronił się w lesie i dzięki temu uratował się.
 +
*Epitafium Christopha Hartknocha znajduje się w [[lkwim:Kościół ewangelicko-augsburski w Pasymiu|kościele ewangelicko-augsburskim w Pasymiu]].
 +
==Zobacz też==
 +
''Christoph Hartknoch'', [http://en.wikipedia.org/wiki/Christoph_Hartknoch en.wikipedia.org] [15.01.2015]<br/>
 +
''Krzysztof Hartknoch'', [http://wtoruniu.eu/index.php/krzysztof-hartknoch wtoruniu.eu] [15.01.2015]
  
 
==Bibliografia==
 
==Bibliografia==
#Chłosta Jan, ''Biografie Niemców z Prus Wschodnich : leksykon'', Olsztyn 2010, Studio Poligrafii Komputerowej "SQL", s. 72.
+
Chłosta Jan, ''Biografie Niemców z Prus Wschodnich: leksykon'', Olsztyn 2010, s. 72.<br/>
#Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, ''Przewodnik po historii i zabytkach Ziemi Szczycieńskiej'', Olsztyn 1998, Agencja Wydawnicza "Remix", s. 49.
+
Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, ''Przewodnik po historii i zabytkach Ziemi Szczycieńskiej'', Olsztyn 1998, s. 49.<br/>
#Oracki Tadeusz, ''Słownik biograficzny Warmii, Prus Książęcych i Ziemi Malborskiej od połowy XV do końca XVIII wieku, T. 1, A-K'' , Olsztyn 1984, Wydawnictwo Pojezierze, s. 84-85.
+
Oracki Tadeusz, ''Słownik biograficzny Warmii, Prus Książęcych i Ziemi Malborskiej od połowy XV do końca XVIII wieku, T. 1, A-K'' , Olsztyn 1984, s. 84-85.<br/>
 
 
==Zobacz też==
 
*Christoph Hartknoch, materiał zamieszczony na stronie internetowej, [http://en.wikipedia.org/wiki/Christoph_Hartknoch www.en.wikipedia.org], dostęp 15.01.2015 r.
 
*Krzysztof Hartknoch, materiał zamieszczony na stronie internetowej, [http://wtoruniu.eu/index.php/krzysztof-hartknoch www.wtoruniu.eu], dostęp 15.01.2015 r.
 
  
[[Kategoria: Osoba|Hartknoch, Christoph]]
+
[[Kategoria:Osoby|Hartknoch, Christoph]]
[[Kategoria: Nauczyciele i dyrektorzy placówek oświatowych|Hartknoch, Christoph]]
+
[[Kategoria:Ludzie oświaty|Hartknoch, Christoph]][[Kategoria: Nauczyciele i dyrektorzy placówek oświatowych|Hartknoch, Christoph]]
[[Kategoria: Pisarze i poeci|Hartknoch, Christoph]]
+
[[Kategoria:Ludzie kultury|Hartknoch, Christoph]] [[Kategoria:Pisarze i poeci|Hartknoch, Christoph]]
[[Kategoria: Badacze historii i kultury|Hartknoch, Christoph]]
+
[[Kategoria:Badacze historii i kultury|Hartknoch, Christoph]]
 
[[Kategoria: Powiat szczycieński|Hartknoch, Christoph]]  
 
[[Kategoria: Powiat szczycieński|Hartknoch, Christoph]]  
 
[[Kategoria: Dźwierzuty (gmina wiejska)|Hartknoch, Christoph]]  
 
[[Kategoria: Dźwierzuty (gmina wiejska)|Hartknoch, Christoph]]  
 
[[Kategoria: Pasym (gmina miejsko-wiejska)|Hartknoch, Christoph]]
 
[[Kategoria: Pasym (gmina miejsko-wiejska)|Hartknoch, Christoph]]
 
[[Kategoria: 1601-1700|Hartknoch, Christoph]]
 
[[Kategoria: 1601-1700|Hartknoch, Christoph]]

Aktualna wersja na dzień 08:58, 24 sie 2015

Christoph Hartknoch

Christoph Hartknoch. Miedzioryt XVII w.Źródło: bibliotekacyfrowa.pl
Christoph Hartknoch. Miedzioryt XVII w.
Źródło: bibliotekacyfrowa.pl
Data i miejsce urodzenia 1644 r.
Jabłonka k. Pasymia
Data i miejsce śmierci 3 stycznia 1687 r.
Toruń

Christoph Hartknoch (ur. 1644 r. w Jabłonce koło Pasymia, zm. 3 stycznia 1687 r. w Toruniu) – historyk, nauczyciel, pisarz.

Życiorys

Był synem nauczyciela i pastora Andreasa i Katharine z domu Essedan. Przez wiele lat pracował jako nauczyciel i rektor gimnazjum w Toruniu. Zmarł na gruźlicę w wieku 43 lat. Został pochowany w podziemiu kościoła NMP w Toruniu.

Szkoła i wykształcenie

Uczył się w szkołach w Pasymiu, Królewcu i Bartoszycach. Od 1662 r. studiował nauki humanistyczne (filozofia i teologia) na Uniwersytecie w Królewcu, lecz musiał przerwać studia z powodów finansowych.

Działalność

W 1665 r. wyjechał do Kowna, gdzie został domowym nauczycielem. Pracował także w Wilnie i w Gdańsku. W 1667 r. powrócił do Królewca. W 1670 r. został wychowawcą synów Albrechta von Kalneina. Dwa lata później uzyskał tytuł magistra.

Do lipca 1677 r. prowadził wykłady na Uniwersytecie Królewieckim, gdzie dokonał kwerendy tamtejszych archiwów i bibliotek. W tym samym roku powierzono mu wykłady w gimnazjum toruńskim. W dniu 8 lutego 1677 r. został mianowany profesorem tej szkoły. Od 1681 r. był jej dyrektorem, a od 1686 r. konrektorem.

Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna

Zajmował się historią Prus, Pomorza, Żmudzi i Kurlandii oraz zagadnieniami prawno-ustrojowymi Polski. Ogłosił szereg łacińskich rozpraw historycznych, m.in.: O początkach Prus, O formie dawnego państwa pruskiego, O prawie pruskim, O bałwochwalstwie i przesądach dawnych Prusów.

Odnalazł i opracował pochodzącą z XIV wieku krzyżacką kronikę Piotra z Dusburga, którą wydał drukiem w 1679 r. w Lipsku. Napisał również rozprawę Res Publica Polonica duobus libris illustrata (1678) traktującą o ustroju i historii Polski. Mieszkając w Toruniu, napisał swoje dwa najobszerniejsze i najważniejsze dzieła historyczne: Altes und Neues Preussen (1684) i Preussische Kirchen–Historia (1686). Były to obszerne monografie historyczne prowincji, znane i cenione do dziś przez historyków.

Ciekawostki

  • Jako 12-letni chłopiec Christoph przeżył wkroczenie Tatarów do Pasymia. Rektor szkoły, w której się uczył, Michael Battolovius, przerzucił go z okna budynku przez mury. Chłopiec schronił się w lesie i dzięki temu uratował się.
  • Epitafium Christopha Hartknocha znajduje się w kościele ewangelicko-augsburskim w Pasymiu.

Zobacz też

Christoph Hartknoch, en.wikipedia.org [15.01.2015]
Krzysztof Hartknoch, wtoruniu.eu [15.01.2015]

Bibliografia

Chłosta Jan, Biografie Niemców z Prus Wschodnich: leksykon, Olsztyn 2010, s. 72.
Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, Przewodnik po historii i zabytkach Ziemi Szczycieńskiej, Olsztyn 1998, s. 49.
Oracki Tadeusz, Słownik biograficzny Warmii, Prus Książęcych i Ziemi Malborskiej od połowy XV do końca XVIII wieku, T. 1, A-K , Olsztyn 1984, s. 84-85.