Cmentarz mennonicki w Stalewie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
m (Zastępowanie tekstu - "© Stanisław Kuprjaniuk" na "Fot. Stanisław Kuprjaniuk")
 
(Nie pokazano 12 wersji utworzonych przez 5 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
{{Mała architektura2 sakralna infobox
 
{{Mała architektura2 sakralna infobox
 
<!-- w trakcie opracowania -->
 
<!-- w trakcie opracowania -->
  |nazwa        = Cmentarze
+
  |nazwa        = Cmentarz mennonicki w Stalewie
 
  |typ obiektu  = cmentarz mennonicki <!-- Parametr obowiązkowy  -->
 
  |typ obiektu  = cmentarz mennonicki <!-- Parametr obowiązkowy  -->
 
  |datacja      = XIX w.
 
  |datacja      = XIX w.
Linia 7: Linia 7:
 
  |gmina        = Markusy
 
  |gmina        = Markusy
 
  |miejscowość  = Stalewo
 
  |miejscowość  = Stalewo
}} <br/>
+
}}  
''' Cmentarz mennonicki w Stalewie'''  
+
''' Cmentarz mennonicki w Stalewie''' – założony został w okresie budowy kościoła w latach 1707-1709.
<br/>
+
<br/><br/>
 +
[[Plik:sta1.jpg|thumb|right|290px|Cmentarz mennonicki w Stalewie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk]]
 +
[[Plik:sta2.jpg|thumb|right|290px|Cmentarz mennonicki w Stalewie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
 +
]]
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
[[Plik:sta1.jpg|right|thumb|300px|Cmentarz mennonicki w Stalewie. © Stanisław Kuprjaniuk]]
+
[[Stalewo]] (niem Stalle) - wieś w [[Markusy (gmina wiejska)|gminie Markusy]], w [[Powiat elbląski|powiecie elbląskim]].
[[Plik:sta2.jpg|left|thumb|350px|Cmentarz mennonicki w Stalewie. © Stanisław Kuprjaniuk]]
 
[[Stalewo]] (niem Stalle) - wieś w [[gmina Markusy|gminie Markusy]], w [[powiat elbląski|powiecie elbląskim]].
 
 
<br/>
 
<br/>
 +
 
== Opis ==
 
== Opis ==
Cmentarz mennonicki w Stalewie założony został w okresie budowy kościoła w latach 1707-1709. Powstała wówczas nekropolia znajdowała się w centrum dzisiejszej wsi, przy drodze, na terenie nieco podwyższonym. Powierzchnia cmentarza była niewielka i swoim kształtem przypominała trapez. Ze względu, że istniejący kościół o konstrukcji szachulcowej zajmował znaczną jego część nie było mowy o podziale na kwatery i na wytyczeniu alei. Całość terenu była otoczona drzewami rosnącymi głównie na obrzeżach. Podobnie jak kościół nagrobki zmarłych były orientowane. Występowały one w formie otwartej od góry tumby ze sztucznego kamienia. Z tyłu za rozebranym w latach 1971-1972 kościołem znajdowało się metalowe ogrodzenie, w którym zachowała się jedna piaskowcowa stela. To typowy przykład sztuki nagrobkowej u [[mennonici|mennonitów]], czego dowodem jest największa ich koncentracja na cmentarzu w [[Stogi Malborskie|Stogach Malborskich]]. Na cmentarzu w Stalewie zachował się także nagrobek w formie kolumny, którego fragmenty znajdują się w południowej jego części. Na cmentarzu znajdowała się także pewna liczba żeliwnych krzyży nagrobnych, po których pozostały jedynie niewielkie fragmenty. Obecny widok cmentarza jest przygnębiający z racji, że cały teren jest zaniedbany, porośnięty dziko rosnącą roślinnością, zaś nagrobki porozbijane i niekompletne.  
+
Cmentarz mennonicki w [[Stalewo|Stalewie]] założony został w okresie budowy kościoła w latach 1707-1709. Powstała wówczas nekropolia znajdowała się w centrum dzisiejszej wsi, przy drodze, na terenie nieco podwyższonym. Powierzchnia cmentarza była niewielka i swoim kształtem przypominała trapez. Ze względu, że istniejący kościół o konstrukcji szachulcowej zajmował znaczną jego część nie było mowy o podziale na kwatery i na wytyczeniu alei. Całość terenu była otoczona drzewami rosnącymi głównie na obrzeżach. Występowały one w formie otwartej od góry tumby ze sztucznego kamienia. Z tyłu za rozebranym w latach 1971-1972 kościołem znajdowało się metalowe ogrodzenie, w którym zachowała się jedna piaskowcowa stela. To typowy przykład sztuki nagrobkowej u [[mennonici|mennonitów]], czego dowodem jest największa ich koncentracja na cmentarzu w [[Stogi Malborskie|Stogach Malborskich]]. Na cmentarzu w Stalewie zachował się także nagrobek w formie kolumny, którego fragmenty znajdują się w południowej jego części. Na cmentarzu znajdowała się także pewna liczba żeliwnych krzyży nagrobnych, po których pozostały jedynie niewielkie fragmenty. Obecny widok cmentarza jest przygnębiający z racji, że cały teren jest zaniedbany, porośnięty dziko rosnącą roślinnością, zaś nagrobki porozbijane i niekompletne.  
 
<br/>
 
<br/>
 +
 
== Ciekawostki ==
 
== Ciekawostki ==
Ołtarz z rozebranego kościoła został przeniesiony do [[katedra p.w. św. Mikołaja w Elblągu|kościoła św. Mikołaja w Elblągu]]. Znajduje się on po lewej stronie kościoła. Pomiedzy kolumnami ołtarza umieszczono obraz Matki Bożej Nieustającej Pomocy.
+
Ołtarz z rozebranego kościoła został przeniesiony do [[lkwim: Katedra pw. św. Mikołaja w Elblągu|kościoła św. Mikołaja w Elblągu]]. Znajduje się on po lewej stronie kościoła. Pomiędzy kolumnami ołtarza umieszczono obraz Matki Bożej Nieustającej Pomocy.
 
<br/>
 
<br/>
 +
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
 +
Kizik Edmund, ''Mennonici w Gdańsku, Elblągu i na Żuławach Wiślanych w drugiej połowie XVII i w XVIII wieku. Studium z dziejów małej społeczności wyznaniowej'', Gdańsk 1994.
 +
<br/>
  
<br/>
+
[[Kategoria: Powiat elbląski]]
[[Kategoria: Turystyka]][[Kategoria: Architektura]][[Kategoria: Zabytki]][[Kategoria: cmentarze]]
+
[[Kategoria: Markusy (gmina wiejska)]]
<br/>
+
[[Kategoria: Cmentarze zabytkowe]]
 +
[[Kategoria: 1701-1800]]

Aktualna wersja na dzień 07:52, 25 mar 2015

Cmentarz mennonicki w Stalewie

typ obiektu: cmentarz mennonicki
datacja: XIX w.
powiat: elbląski
gmina: Markusy
miejscowość: Stalewo

Cmentarz mennonicki w Stalewie – założony został w okresie budowy kościoła w latach 1707-1709.

Cmentarz mennonicki w Stalewie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
Cmentarz mennonicki w Stalewie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk

Położenie

Stalewo (niem Stalle) - wieś w gminie Markusy, w powiecie elbląskim.

Opis

Cmentarz mennonicki w Stalewie założony został w okresie budowy kościoła w latach 1707-1709. Powstała wówczas nekropolia znajdowała się w centrum dzisiejszej wsi, przy drodze, na terenie nieco podwyższonym. Powierzchnia cmentarza była niewielka i swoim kształtem przypominała trapez. Ze względu, że istniejący kościół o konstrukcji szachulcowej zajmował znaczną jego część nie było mowy o podziale na kwatery i na wytyczeniu alei. Całość terenu była otoczona drzewami rosnącymi głównie na obrzeżach. Występowały one w formie otwartej od góry tumby ze sztucznego kamienia. Z tyłu za rozebranym w latach 1971-1972 kościołem znajdowało się metalowe ogrodzenie, w którym zachowała się jedna piaskowcowa stela. To typowy przykład sztuki nagrobkowej u mennonitów, czego dowodem jest największa ich koncentracja na cmentarzu w Stogach Malborskich. Na cmentarzu w Stalewie zachował się także nagrobek w formie kolumny, którego fragmenty znajdują się w południowej jego części. Na cmentarzu znajdowała się także pewna liczba żeliwnych krzyży nagrobnych, po których pozostały jedynie niewielkie fragmenty. Obecny widok cmentarza jest przygnębiający z racji, że cały teren jest zaniedbany, porośnięty dziko rosnącą roślinnością, zaś nagrobki porozbijane i niekompletne.

Ciekawostki

Ołtarz z rozebranego kościoła został przeniesiony do kościoła św. Mikołaja w Elblągu. Znajduje się on po lewej stronie kościoła. Pomiędzy kolumnami ołtarza umieszczono obraz Matki Bożej Nieustającej Pomocy.

Bibliografia

Kizik Edmund, Mennonici w Gdańsku, Elblągu i na Żuławach Wiślanych w drugiej połowie XVII i w XVIII wieku. Studium z dziejów małej społeczności wyznaniowej, Gdańsk 1994.