Doba: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 9: | Linia 9: | ||
|zdjęcie = Doba.jpg | |zdjęcie = Doba.jpg | ||
|opis zdjęcia = Grobowiec hrabiego von Schenk zu Tautenberg <br/>Źródło: http://i.wm.pl/00/04/31/63/f/20130504-195243-1064889.jpg, dostęp 15 września 2013 | |opis zdjęcia = Grobowiec hrabiego von Schenk zu Tautenberg <br/>Źródło: http://i.wm.pl/00/04/31/63/f/20130504-195243-1064889.jpg, dostęp 15 września 2013 | ||
| − | |rodzaj miejscowości = | + | |rodzaj miejscowości = Wieś sołecka |
|województwo = Warmińsko-Mazurskie | |województwo = Warmińsko-Mazurskie | ||
|powiat = Giżycki | |powiat = Giżycki | ||
| Linia 18: | Linia 18: | ||
|liczba ludności = | |liczba ludności = | ||
|rok = | |rok = | ||
| − | |strefa numeracyjna = | + | |strefa numeracyjna = (+48) 87 |
| − | |kod pocztowy = | + | |kod pocztowy = 11-500 |
| − | |tablice rejestracyjne = | + | |tablice rejestracyjne = NGI |
|SIMC = | |SIMC = | ||
|mapa wsi = | |mapa wsi = | ||
| Linia 31: | Linia 31: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | <big>''' Doba''' (niem. ''Dobben'') – wieś sołecka w Polsce położona w | + | <big>''' Doba''' (niem. ''Dobben'') – wieś sołecka w Polsce położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[powiat giżycki|powiecie giżyckim]], w [[gmina Giżycko|gminie Giżycko]]. W latach 1975-1998 była miejscowością administracyjnie należącą do [[województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. Doba przed ostatnią wojną należała do [[powiat węgorzewski|powiatu węgorzewskiego]]. |
<br/> | <br/> | ||
=== Charakterystyka fizjograficzna === | === Charakterystyka fizjograficzna === | ||
| − | Miejscowość Doba usytuowana jest w | + | Miejscowość Doba usytuowana jest w północno–zachodniej części gminy nad samym brzegiem [[Jezioro Dobskie|Jeziora Dobskiego]], na szlaku [[Wielkie Jeziora Mazurskie|Wielkich Jezior Mazurskich]], około 16 kilometrów od [[Giżycko|Giżycka]]. |
<br/> | <br/> | ||
=== Dzieje miejscowości === | === Dzieje miejscowości === | ||
| − | W XIX wieku we wsi Doba prawdopodobnie stał | + | W XIX wieku we wsi Doba prawdopodobnie stał [[zamek krzyżacki]] na wyspie. Powstanie wsi datuje się na rok 1496. Pierwszym sołtysem został Polak, [[Jan Wojciech]]. W 1529 roku wieś weszła w posiadanie rodziny baronowskiej [[Schenk zu Tautenberg]]. Rodzina [[Schenk zu Tautenberg|Schenk zu Tautenbergowie]] pochodzili z Turyngii. W przeciwieństwie do swoich sąsiadów, hrabiów Lehndorffów, którzy należeli do szlachty pomorskiej, w XIX wieku nie brali udziału w akcji germanizacyjnej. Baron Schenk, jak stwierdza [[Wojciech Kętrzyński]], do służby mówił tylko w języku polskim. |
[[Plik:Cmentarz w Dobie.jpg|200 px|thumb|Wejście do grobowca założycieli Doby<br/>Źródło: http://www.polskiekrajobrazy.pl/Galerie/2233:Doba/25526:CMENTARZYSKO.html, dostęp 15 września 2013]] | [[Plik:Cmentarz w Dobie.jpg|200 px|thumb|Wejście do grobowca założycieli Doby<br/>Źródło: http://www.polskiekrajobrazy.pl/Galerie/2233:Doba/25526:CMENTARZYSKO.html, dostęp 15 września 2013]] | ||
<br/> | <br/> | ||
=== Ludzie związani z miejscowością: === | === Ludzie związani z miejscowością: === | ||
| − | Pierwszy sołtys wsi – z pochodzenia Polak Jan Wojciech.<br/> | + | Pierwszy sołtys wsi – z pochodzenia Polak [[Jan Wojciech]].<br/> |
| − | Od 1529 roku wieś stała się własnością baronowskiej rodziny z Turyngii - Schenk zu Tautenberg. | + | Od 1529 roku wieś stała się własnością baronowskiej rodziny z Turyngii - [[Schenk zu Tautenberg]]. |
<br/> | <br/> | ||
=== Zabytki: === | === Zabytki: === | ||
| − | W 1530 roku w Dobie została wybudowana kaplica, natomiast jeszcze przed 1574 rokiem powstał tu kościół filialny, na którego czele stał pastor z Radziejów. W 1650 roku baron Schenk | + | W 1530 roku w Dobie została wybudowana kaplica, natomiast jeszcze przed 1574 rokiem powstał tu kościół filialny, na którego czele stał pastor z Radziejów. W 1650 roku baron [[Schenk zu Tautenberg]] wypędził z kościoła pastora Brodzińskiego, gdyż zarzucano mu okrutne postępowanie z poddanymi. W niedługim czasie wybuchł spór pomiędzy rodziną [[Schenk zu Tautenberg|Tautenbergów]] a [[Lehndorff|Lehndorffami]]. Podłożem konfliktu było objęcie patronatu nad kościołem. Ostatecznie spór został rozstrzygnięty na korzyść [[Lehndorff|Lehndorffów]]. Kościół we wsi Doba jest murowany, utrzymany w stylu późnogotyckim, jednonawowy, o dwuspadowym dachu, pokrytym dachówką. Nawa ma trapezoidalny, drewniany strop. Wnętrze, na które składają się: ołtarz, stalle, ambona, chór, a także konfesjonał, pochodzi z XVII wieku. [[Szkoła w Dobie]] została wybudowana przed 1737 rokiem, prawdopodobnie niedługo po zbudowaniu kościoła. Na terenie wsi znajduje się kilka obiektów, które są wpisane do rejestru [[Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków|Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków]]. Wśród nich znajdują się pozostałości parku położonego przy brzegu jeziora i na wyspie Glima. Na wzniesieniu przy drodze natomiast budynek dawnej kuźni, gdzie znajduje się klub „Ruch”. Ponadto widziana z brzegu, bardzo urokliwa, wyspa Glima stanowi rezerwat dzikiej przyrody. |
[[Plik:Kościół w Dobie.jpg|200 px|thumb|Kościół późnogotycki w Dobie<br/>Źródło: http://www.polskiekrajobrazy.pl/Galerie/2233:Doba/25517:pozdogotycki_kosciolek_w_Dobie.html, dostęp 15 września 2013]] | [[Plik:Kościół w Dobie.jpg|200 px|thumb|Kościół późnogotycki w Dobie<br/>Źródło: http://www.polskiekrajobrazy.pl/Galerie/2233:Doba/25517:pozdogotycki_kosciolek_w_Dobie.html, dostęp 15 września 2013]] | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
=== Bibliografia: === | === Bibliografia: === | ||
| Linia 74: | Linia 69: | ||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] | + | [[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria: Powiat]][[Kategoria: Gmina]] |
[[Użytkownik:Boss|Boss]] ([[Dyskusja użytkownika:Boss|dyskusja]]) 15:38, 15 wrz 2013 (CEST) | [[Użytkownik:Boss|Boss]] ([[Dyskusja użytkownika:Boss|dyskusja]]) 15:38, 15 wrz 2013 (CEST) | ||
Wersja z 10:36, 27 paź 2013
| Doba | |
| | |
 Grobowiec hrabiego von Schenk zu Tautenberg
Źródło: http://i.wm.pl/00/04/31/63/f/20130504-195243-1064889.jpg, dostęp 15 września 2013 | |
| Rodzaj miejscowości | Wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | Warmińsko-Mazurskie |
| Powiat | Giżycki |
| Gmina | Giżycko |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 11-500 |
| Tablice rejestracyjne | NGI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Doba | |
| Położenie na mapie Polski  Doba | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Doba (niem. Dobben) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Giżycko. W latach 1975-1998 była miejscowością administracyjnie należącą do województwa suwalskiego. Doba przed ostatnią wojną należała do powiatu węgorzewskiego.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Miejscowość Doba usytuowana jest w północno–zachodniej części gminy nad samym brzegiem Jeziora Dobskiego, na szlaku Wielkich Jezior Mazurskich, około 16 kilometrów od Giżycka.
Dzieje miejscowości
W XIX wieku we wsi Doba prawdopodobnie stał zamek krzyżacki na wyspie. Powstanie wsi datuje się na rok 1496. Pierwszym sołtysem został Polak, Jan Wojciech. W 1529 roku wieś weszła w posiadanie rodziny baronowskiej Schenk zu Tautenberg. Rodzina Schenk zu Tautenbergowie pochodzili z Turyngii. W przeciwieństwie do swoich sąsiadów, hrabiów Lehndorffów, którzy należeli do szlachty pomorskiej, w XIX wieku nie brali udziału w akcji germanizacyjnej. Baron Schenk, jak stwierdza Wojciech Kętrzyński, do służby mówił tylko w języku polskim.
Źródło: http://www.polskiekrajobrazy.pl/Galerie/2233:Doba/25526:CMENTARZYSKO.html, dostęp 15 września 2013
Ludzie związani z miejscowością:
Pierwszy sołtys wsi – z pochodzenia Polak Jan Wojciech.
Od 1529 roku wieś stała się własnością baronowskiej rodziny z Turyngii - Schenk zu Tautenberg.
Zabytki:
W 1530 roku w Dobie została wybudowana kaplica, natomiast jeszcze przed 1574 rokiem powstał tu kościół filialny, na którego czele stał pastor z Radziejów. W 1650 roku baron Schenk zu Tautenberg wypędził z kościoła pastora Brodzińskiego, gdyż zarzucano mu okrutne postępowanie z poddanymi. W niedługim czasie wybuchł spór pomiędzy rodziną Tautenbergów a Lehndorffami. Podłożem konfliktu było objęcie patronatu nad kościołem. Ostatecznie spór został rozstrzygnięty na korzyść Lehndorffów. Kościół we wsi Doba jest murowany, utrzymany w stylu późnogotyckim, jednonawowy, o dwuspadowym dachu, pokrytym dachówką. Nawa ma trapezoidalny, drewniany strop. Wnętrze, na które składają się: ołtarz, stalle, ambona, chór, a także konfesjonał, pochodzi z XVII wieku. Szkoła w Dobie została wybudowana przed 1737 rokiem, prawdopodobnie niedługo po zbudowaniu kościoła. Na terenie wsi znajduje się kilka obiektów, które są wpisane do rejestru Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków. Wśród nich znajdują się pozostałości parku położonego przy brzegu jeziora i na wyspie Glima. Na wzniesieniu przy drodze natomiast budynek dawnej kuźni, gdzie znajduje się klub „Ruch”. Ponadto widziana z brzegu, bardzo urokliwa, wyspa Glima stanowi rezerwat dzikiej przyrody.
Źródło: http://www.polskiekrajobrazy.pl/Galerie/2233:Doba/25517:pozdogotycki_kosciolek_w_Dobie.html, dostęp 15 września 2013
Bibliografia:
Doba w: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 2, red. F. Sulimierski, Warszawa 1881.
Andrzej Wakar, Tadeusz Willan, Giżycko, z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn1996.
Panfil Jan, Pojezierze Mazurskie, Warszawa 1968.
Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze, Olsztyn 1969.
<http://www.mazury.eu/23_431_1-xvi-wieczny-kosciol-w-miejscowosci-doba.html, dostęp 15 września 2013>
