Dobrzyki: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Edukacja)
 
(Nie pokazano 15 wersji utworzonych przez 5 użytkowników)
Linia 5: Linia 5:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        =     
 
  |dopełniacz wsi        =     
  |zdjęcie              = Pole-obowiązkowe 
+
  |zdjęcie              =  
  |opis zdjęcia          = Pole-obowiązkowe 
+
  |opis zdjęcia          =
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
Linia 14: Linia 14:
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = 418<ref>Łącznie: Dobrzyki, [[Kiemiany]], [[Koziny]], [[Polajny]].</ref>
+
  |liczba ludności      = 418<ref>Łączna liczba mieszkańców wsi: Dobrzyki, Kiemiany, Koziny, Polajny.</ref>
 
  |rok                  = 2010  
 
  |rok                  = 2010  
 
  |strefa numeracyjna    =
 
  |strefa numeracyjna    =
Linia 28: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}<br/>
+
}}
''' Dobrzyki ''' (niem. ''Weinsdorf'') – [[wieś sołecka]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat iławski|powiecie iławskim]], w [[gmina Zalewo|gminie Zalewo]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała [[podział administracyjny|administracyjnie]] do [[województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W latach 1946-1975 wieś wchodziła w skład [[powiat morąski|powiatu morąskiego]].
+
''' Dobrzyki ''' (niem. ''Weinsdorf'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat iławski|powiecie iławskim]], w [[Zalewo (gmina miejsko-wiejska)|gminie Zalewo]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. W latach 1946–1975 wchodziła w skład powiatu morąskiego.
  
Miejscowość w 2010 roku liczyła 418 mieszkańców (łącznie z osadami [[Kiemiany]], [[Koziny]], [[Polajny]]). W skład sołectwa wchodzą wsie: Dobrzyki, [[Bednarzówka]], [[Jezierce]], Kiemiany, Koziny i Polajny. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Kazimierz Twardowski]]<ref> http://www.zalewo.bil-wm.pl/index.php?inf=10&idsl=7&id=67[data dostępu: 5.03.2014]</ref>.
+
Miejscowość w 2010 r. liczyła 418 mieszkańców (łącznie z osadami [[Kiemiany]], [[Koziny]], [[Polajny]]). W skład sołectwa wchodzą wsie: Dobrzyki, [[Bednarzówka]], [[Jezierce]], Kiemiany, Koziny i Polajny. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Kazimierz Twardowski]]<ref>[http://www.zalewo.bil-wm.pl/index.php?inf=10&idsl=7&id=67 zalewo.bil-wm.pl] [05.03.2014]</ref>.
 +
<br/><br/>
 +
== Położenie ==
 +
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Pojezierze Iławskie|Pojezierzu Iławskim]], na północnym krańcu jeziora [[Jezioro Jeziorak|Jeziorak]], 6,5 km na południowy zachód od [[Zalewo|Zalewa]].
  
<br/>
+
== Dzieje miejscowości ==
 +
Obszar dzisiejszej wsi obejmował dawną granicę rozdzielającą wpływy osadnictwa [[Prusowie|pruskiego]] i ludności słowiańskiej przybywającej z terenu Mazowsza od połowy XI wieku. Miejscowość została założona przez sołtysa o imieniu Wigand w 1304 r. Dobrzyki obejmowały wówczas obszar 60 łanów na [[prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]]. Wystawcą dokumentu lokacyjnego był ówczesny mistrz krajowy [[Konrad Sack]].
  
== Położenie ==
+
W 1320 r. wybudowany został miejscowy kościół. W polskich nabożeństwach uczestniczyła ludność z sąsiednich wsi, m.in. z [[Siemiany|Siemian]] oraz [[Jerzwałd|Jerzwałdu]]. Po roku 1525 miejscowość wchodziła w skład parafii w Zalewie. W XVII w. wśród mieszkańców wsi pojawiały się licznie polskie nazwiska, m.in. Szczuka, Piłak, Krupka, Kamiński, Puchała, Majewski. W 1818 r. do parafii Dobrzyki należały: Siemiany, Jerzwałd, [[Stare Szwale]], [[Likszany]], [[Matyty]], [[Bukowiec]], [[Kiemiańskie Nowiny]], Kiemiany, [[Rudnia]], [[Rucewo]], [[Najka]], Polajny, [[Czaplak]] oraz [[Jezierce]].
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Pojezierze Iławskie|Pojezierzu Iławskim]], na północnym krańcu jeziora [[Jezioro Jeziorak|Jeziorak]],6,5 km na południowy zachód od [[Zalewo|Zalewa]].
+
<br/>
+
W pierwszej połowie XV wieku we wsi istniały dwie karczmy, działały również wiatraki.
  
== Dzieje miejscowości ==
+
W 1782 r. wieś składała się z 71 budynków mieszkalnych. W 1890 r. w Dobrzykach mieszkało ok. 100 polskich parafian. W 1858 r. Dobrzyki były zamieszkane przez 723 mieszkańców żyjących w 82 domach.  
Obszar dzisiejszej wsi obejmował dawną granicę rozdzielającą wpływy osadnictwa pruskiego i ludności słowiańskiej, przybywającej z terenu Mazowsza od połowy XI stulecia. Miejscowość została założona przez sołtysa o imieniu Wigand w 1304 roku. Dobrzyki obejmowały wówczas obszar 60 łanów na [[prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]]. Wystawcą dokumentu lokacyjnego był ówczesny mistrz krajowy [[Konrad Sack]]. W pierwszej połowie XV stulecia we wsi istniały dwie karczmy, działały również wiatraki. W 1320 roku wybudowany został miejscowy kościół. W polskich nabożeństwach uczestniczyło ludność z sąsiednich wsi, m.in. z [[Siemiany|Siemian]] oraz [[Jerzwałd|Jerzwałdu]]. Po roku 1525 miejscowość wchodziła w skład parafii w Zalewie. W XVII wieku wśród mieszkańców wsi pojawiały się licznie polskie nazwiska, m.in. Szczuka, Piłak, Krupka, Kamiński, Puchała, Majewski. W 1818 roku do parafii Dobrzyki należały: Siemiany, Jerzwałd, [[Stare Szwale]], [[Likszany]], [[Matyty]], [[Bukowiec]], [[Kiemiańskie Nowiny]], [[Kiemiany]], [[Rudnia]], [[Rucewo]], [[Najka]], [[Polajny]], [[Czaplak]] oraz [[Jezierce]]. W 1782 roku wieś składała się z 71 budynków mieszkalnych. W 1890 roku w Dobrzykach mieszkało około 100 polskich parafian.  
 
  
W 1858 roku Dobrzyki były zamieszkane przez 723 mieszkańców żyjących w 82 domach. W latach 60. XIX wieku miejscowość została dotkliwie zniszczona w czasie ogromnego pożaru, który strawił czwartą część zabudowań. W okresie międzywojennym w miejscowej szkole (składającej się z trzech, a następnie czterech klas) uczyło trzech nauczycieli. Do placówki uczęszczały również dzieci z Bednarzówki, Jezierców, Kiemian, Kozin, Polajn oraz Rudni. W 1939 roku ówczesna gmina Dobrzyki liczyła 172 gospodarstwa domowe i była zamieszkana przez 732 osoby. 467 mieszkańców utrzymywało się z rolnictwa i prac leśnych, 134 osoby zatrudnione były w przemyśle i rzemiośle, a 21 mieszkańców pracowało w handlu i komunikacji.
+
W latach 60. XIX w. miejscowość została dotkliwie zniszczona w czasie ogromnego pożaru, który strawił czwartą część zabudowań. W okresie międzywojennym w miejscowej szkole (składającej się z trzech, a następnie czterech klas) uczyło trzech nauczycieli. Do placówki uczęszczały również dzieci z Bednarzówki, Jezierców, Kiemian, Kozin, Polajn oraz Rudni.  
  
<br/>
+
W 1939 r. ówczesna gmina Dobrzyki liczyła 172 gospodarstwa domowe i była zamieszkana przez 732 osoby. 467 mieszkańców utrzymywało się z rolnictwa i prac leśnych, 134 osoby zatrudnione były w przemyśle i rzemiośle, a 21 mieszkańców pracowało w handlu i komunikacji.
  
 
== Edukacja ==
 
== Edukacja ==
 
*[[Gimnazjum w Dobrzykach]]
 
*[[Gimnazjum w Dobrzykach]]
 
*[[Szkoła Podstawowa w Dobrzykach]]
 
*[[Szkoła Podstawowa w Dobrzykach]]
*[[Biblioteka i Szkolne Centrum Informacji Medialnej w Dobrzykach]]
+
*[[Biblioteka i Szkolne Centrum Informacji Medialnej w Dobrzykach|Biblioteka i Szkolne Centrum Informacji Medialnej ]] w [[Zespół Szkół w Dobrzykach|Zespole Szkół w Dobrzykach]]
 
 
<br/>
 
 
 
== Ludzie związani z miejscowością ==
 
 
 
<br/>
 
 
 
 
== Zabytki ==
 
== Zabytki ==
*[[Kościół pw. Apostołów Piotra i Pawła w Dobrzykach|Kościół pw. Apostołów Piotra i Pawła]] wzniesiony w 1320 roku. Budowla gotycka z zachowanym we wnętrzu XV-wiecznym krucyfiksem; pozostałe wyposażenie pochodzi z 2. połowy XVIII wieku
+
*[[kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Dobrzykach|kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Dobrzykach]] wzniesiony w 1320 r. – budowla gotycka z zachowanym we wnętrzu XV-wiecznym krucyfiksem; pozostałe wyposażenie z drugiej połowy XVIII w.
*Cmentarz przykościelny
+
*cmentarz przykościelny
*Staropruskie grodziska, zlokalizowane w odległości ok. 2 km na północ i północny zachód od wsi
+
*staropruskie grodziska zlokalizowane w odległości ok. 2 km na północ i północny zachód od wsi
<br/>
 
 
 
== Bibliografia ==
 
#''Morąg. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1973.
 
#Niesiobędzki Wiesław, ''Powiat iławski. Dzieje, zabytki, pejzaż i kultura. Szkice historyczne'', wydanie II, poprawione i poszerzone, Iława 2008.
 
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Westpreussen, Commission bei Leon Saunier'', Danzig und Elbing 1858.
 
#''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
 
#[http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka ewidencja zabytków] [data dostępu: 5.03.2014]
 
#[http://www.zalewo.f117.pl/modules.php?name=Sections&op=printpage&artid=2125| Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zalewo] [data dostępu: 5.03.2014]
 
#[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [data dostępu: 5.03.2014]
 
#[http://www.verwaltungsgeschichte.de/rosenberg.html| Deutsche Verwaltungsgeschichte] [data dostępu: 5.03.2014]
 
#[http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#379/pl/i/dobrzyki_-_zabytkowy_kosciol_fil._p.w._ss._apostolow_piotra_i_pawla| Ciekawe Mazury.pl]
 
<br/>
 
 
 
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
<references/>
 
<references/>
 +
== Bibliografia ==
 +
''Morąg. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1973.<br/>
 +
Niesiobędzki Wiesław, ''Powiat iławski. Dzieje, zabytki, pejzaż i kultura. Szkice historyczne'', wyd. II, poprawione i poszerzone, Iława 2008.<br/>
 +
''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Westpreussen, Commission bei Leon Saunier'', Danzig und Elbing 1858.<br/>
 +
''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/>
 +
[http://www.wuoz.olsztyn.pl/| wuoz.olsztyn.pl] [05.03.2014]<br/>
 +
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zalewo, [http://www.zalewo.f117.pl/modules.php?name=Sections&op=printpage&artid=2125 zalewo.f117.pl] [05.03.2014]<br/>
 +
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/>
 +
[http://www.verwaltungsgeschichte.de/rosenberg.html verwaltungsgeschichte.de] [05.03.2014]<br/>
 +
[http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#379/pl/i/dobrzyki_-_zabytkowy_kosciol_fil._p.w._ss._apostolow_piotra_i_pawla ciekawemazury.pl] [05.03.2014]<br/>
 +
[http://zsdobrzyki.edupage.org/? Zespół Szkół w Dobrzykach] [05.03.2014]
 
<br/>
 
<br/>
  
[[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat iławski]] [[Kategoria: Gmina Zalewo]] [[Kategoria: Wieś sołecka]]
+
[[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat iławski]] [[Kategoria: Zalewo (gmina miejsko-wiejska)]]  [[Kategoria: Wsie sołeckie]][[Kategoria: 1301-1400]]

Aktualna wersja na dzień 22:09, 27 mar 2015

Dobrzyki

Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat iławski
Gmina Zalewo
Liczba ludności (2010) 418[1]
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Dobrzyki
Dobrzyki
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Dobrzyki
Dobrzyki
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Dobrzyki (niem. Weinsdorf) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Zalewo. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. W latach 1946–1975 wchodziła w skład powiatu morąskiego.

Miejscowość w 2010 r. liczyła 418 mieszkańców (łącznie z osadami Kiemiany, Koziny, Polajny). W skład sołectwa wchodzą wsie: Dobrzyki, Bednarzówka, Jezierce, Kiemiany, Koziny i Polajny. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Kazimierz Twardowski[2].

Położenie

Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Pojezierzu Iławskim, na północnym krańcu jeziora Jeziorak, 6,5 km na południowy zachód od Zalewa.

Dzieje miejscowości

Obszar dzisiejszej wsi obejmował dawną granicę rozdzielającą wpływy osadnictwa pruskiego i ludności słowiańskiej przybywającej z terenu Mazowsza od połowy XI wieku. Miejscowość została założona przez sołtysa o imieniu Wigand w 1304 r. Dobrzyki obejmowały wówczas obszar 60 łanów na prawie chełmińskim. Wystawcą dokumentu lokacyjnego był ówczesny mistrz krajowy Konrad Sack.

W 1320 r. wybudowany został miejscowy kościół. W polskich nabożeństwach uczestniczyła ludność z sąsiednich wsi, m.in. z Siemian oraz Jerzwałdu. Po roku 1525 miejscowość wchodziła w skład parafii w Zalewie. W XVII w. wśród mieszkańców wsi pojawiały się licznie polskie nazwiska, m.in. Szczuka, Piłak, Krupka, Kamiński, Puchała, Majewski. W 1818 r. do parafii Dobrzyki należały: Siemiany, Jerzwałd, Stare Szwale, Likszany, Matyty, Bukowiec, Kiemiańskie Nowiny, Kiemiany, Rudnia, Rucewo, Najka, Polajny, Czaplak oraz Jezierce.

W pierwszej połowie XV wieku we wsi istniały dwie karczmy, działały również wiatraki.

W 1782 r. wieś składała się z 71 budynków mieszkalnych. W 1890 r. w Dobrzykach mieszkało ok. 100 polskich parafian. W 1858 r. Dobrzyki były zamieszkane przez 723 mieszkańców żyjących w 82 domach.

W latach 60. XIX w. miejscowość została dotkliwie zniszczona w czasie ogromnego pożaru, który strawił czwartą część zabudowań. W okresie międzywojennym w miejscowej szkole (składającej się z trzech, a następnie czterech klas) uczyło trzech nauczycieli. Do placówki uczęszczały również dzieci z Bednarzówki, Jezierców, Kiemian, Kozin, Polajn oraz Rudni.

W 1939 r. ówczesna gmina Dobrzyki liczyła 172 gospodarstwa domowe i była zamieszkana przez 732 osoby. 467 mieszkańców utrzymywało się z rolnictwa i prac leśnych, 134 osoby zatrudnione były w przemyśle i rzemiośle, a 21 mieszkańców pracowało w handlu i komunikacji.

Edukacja

Zabytki

  • kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Dobrzykach wzniesiony w 1320 r. – budowla gotycka z zachowanym we wnętrzu XV-wiecznym krucyfiksem; pozostałe wyposażenie z drugiej połowy XVIII w.
  • cmentarz przykościelny
  • staropruskie grodziska zlokalizowane w odległości ok. 2 km na północ i północny zachód od wsi

Przypisy

  1. Łączna liczba mieszkańców wsi: Dobrzyki, Kiemiany, Koziny, Polajny.
  2. zalewo.bil-wm.pl [05.03.2014]

Bibliografia

Morąg. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1973.
Niesiobędzki Wiesław, Powiat iławski. Dzieje, zabytki, pejzaż i kultura. Szkice historyczne, wyd. II, poprawione i poszerzone, Iława 2008.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Westpreussen, Commission bei Leon Saunier, Danzig und Elbing 1858.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
wuoz.olsztyn.pl [05.03.2014]
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zalewo, zalewo.f117.pl [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
verwaltungsgeschichte.de [05.03.2014]
ciekawemazury.pl [05.03.2014]
Zespół Szkół w Dobrzykach [05.03.2014]