Droga krzyżowa w Głotowie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
Linia 9: Linia 9:
 
  |miejscowość  = Głotowo
 
  |miejscowość  = Głotowo
 
}}  
 
}}  
'''Droga krzyżowa w Głotowie'''  
+
'''Droga krzyżowa w Głotowie''' - drogi krzyżowe ([[Góry kalwaryjne|góry kalwaryjne]]) ze stacjami były na [[Warmia|Warmii]] zjawiskiem zupełnie nieznanym. Z inspiracji gospodarza [[Jan Merten|Jana Mertena]], w latach [[1878-1894]] na stokach jaru rzeki Kwieli obok [[lkwim:Sanktuarium Najświętszego Sakramentu i Męki Pańskiej w Głotowie|kościoła pielgrzymkowego]] w Głotowie, wzniesiono warmińską drogę krzyżową. Budowę zaprojektowano w ten sposób, aby długość, nachylenie i ukształtowanie terenu na głotowskiej kalwarii przypominało drogę krzyżową w Jerozolimie.
 
<br/><br />
 
<br/><br />
 +
{{Galeria|Nazwa=Droga krzyżowa w Głotowie |wielkość=290|pozycja=right
 +
|Plik:GK1.jpg|Kaplica II drogi krzyżowej w Głotowie. © Stanisław Kuprjaniuk
 +
|Plik:GK3.jpg|Kaplica VI drogi krzyżowej w Głotowie. © Stanisław Kuprjaniuk
 +
|Plik:GK2.jpg|Wnętrze kaplicy XII Ukrzyżowania Głotowie. © Stanisław Kuprjaniuk
 +
}}
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
[[Plik:GK1.jpg|right|thumb|300px|Kaplica II drogi krzyżowej w Głotowie. © Stanisław Kuprjaniuk]]
 
[[Plik:GK3.jpg|left|thumb|250px|Kaplica VI drogi krzyżowej w Głotowie. © Stanisław Kuprjaniuk]]
 
[[Plik:GK2.jpg|right|thumb|300px|Wnętrze kaplicy XII Ukrzyżowania Głotowie. © Stanisław Kuprjaniuk]]
 
 
Kaplice drogi krzyżowej usytuowane w dolinie [[Rzeka Kwiela|rzeki Kwieli]] na terenie miejscowości [[Głotowo]] w [[Dobre Miasto (gmina miejsko-wiejska)|gminie Dobre Miasto]].
 
Kaplice drogi krzyżowej usytuowane w dolinie [[Rzeka Kwiela|rzeki Kwieli]] na terenie miejscowości [[Głotowo]] w [[Dobre Miasto (gmina miejsko-wiejska)|gminie Dobre Miasto]].
 
<br/>
 
<br/>
 
== Opis ==
 
== Opis ==
Drogi krzyżowe ([[Góry kalwaryjne|góry kalwaryjne]]) ze stacjami były na [[Warmia|Warmii]] zjawiskiem zupełnie nieznanym. Z inspiracji gospodarza [[Jan Merten|Jana Mertena]], w latach [[1878-1894]] na stokach jaru rzeki Kwieli obok [[lkwim:Sanktuarium Najświętszego Sakramentu i Męki Pańskiej w Głotowie|kościoła pielgrzymkowego]] w Głotowie, wzniesiono warmińską drogę krzyżową. Budowę zaprojektowano w ten sposób, aby długość, nachylenie i ukształtowanie terenu na głotowskiej kalwarii przypominało drogę krzyżową w Jerozolimie. Założenie kalwarii było sprawą niemałych kosztów i znacznego wysiłku wiernych z całej diecezji. Budowa obejmowała szeroko zakrojone prace ziemne na obszernej przestrzeni, regulację rzeki, wzniesienie i wyposażenie 14 kaplic poszczególnych stacji oraz nasadzenia parkowe. Zgodnie z przyjętymi regułami układ przestrzenny kalwarii sugerował topografię jerozolimską, krętą i stromą drogę na Golgotę. Drogę krzyżową stanowi ciąg murowanych z cegły kaplic domkowych, które zbudowano na rzucie prostokąta, kwadratu lub ośmioboku, z bogatą architektoniczną dekoracją, wnęk, przypór, płycin, sterczyn oraz kaplicą Ukrzyżowania. Wszystkie kaplice do złudzenia przypominają w swoim rozwiązaniu małe kościółki. Poszczególne stacje Męki Pańskiej zostały przedstawione w niezwykle ekspresyjnych scenach figuralnych, wykonanych w naturalnej wielkości ludzkich postaci i odpowiednio polichromowanych. Figury w kaplicach I-VI wykonano z terakoty, figury kaplic VII-XIV z drzewa dębowego, a figury Jezusa i Anioła, w dodatkowej stacji „Ogrójec”, z drzewa oliwnego. Pochodzą one w większości z monachijskiej pracowni Mayera. Powstanie drogi krzyżowej w Głotowie, w okresie tuż po wydarzeniach gietrzwałdzkich, stanowi potwierdzenie wpływu objawień maryjnych na architektoniczne akcenty pogłębionej religijności wśród Warmiaków-Niemców i Warmiaków-Polaków. Powstanie kalwarii warmińskiej wpisywało ją tym samym w mapę innych dróg krzyżowych, o bogatej tradycji i szczególnej oprawie estetycznej jak: [[Kalwaria Zebrzydowska]], [[Kalwaria Pacławska]], [[Kalwaria Wejherowska]], [[Kalwaria w Wambierzycach]].
+
Założenie kalwarii było sprawą niemałych kosztów i znacznego wysiłku wiernych z całej diecezji. Budowa obejmowała szeroko zakrojone prace ziemne na obszernej przestrzeni, regulację rzeki, wzniesienie i wyposażenie 14 kaplic poszczególnych stacji oraz nasadzenia parkowe. Zgodnie z przyjętymi regułami układ przestrzenny kalwarii sugerował topografię jerozolimską, krętą i stromą drogę na Golgotę. Drogę krzyżową stanowi ciąg murowanych z cegły kaplic domkowych, które zbudowano na rzucie prostokąta, kwadratu lub ośmioboku, z bogatą architektoniczną dekoracją, wnęk, przypór, płycin, sterczyn oraz kaplicą Ukrzyżowania. Wszystkie kaplice do złudzenia przypominają w swoim rozwiązaniu małe kościółki. Poszczególne stacje Męki Pańskiej zostały przedstawione w niezwykle ekspresyjnych scenach figuralnych, wykonanych w naturalnej wielkości ludzkich postaci i odpowiednio polichromowanych. Figury w kaplicach I-VI wykonano z terakoty, figury kaplic VII-XIV z drzewa dębowego, a figury Jezusa i Anioła, w dodatkowej stacji „Ogrójec”, z drzewa oliwnego. Pochodzą one w większości z monachijskiej pracowni Mayera. Powstanie drogi krzyżowej w Głotowie, w okresie tuż po wydarzeniach gietrzwałdzkich, stanowi potwierdzenie wpływu objawień maryjnych na architektoniczne akcenty pogłębionej religijności wśród Warmiaków-Niemców i Warmiaków-Polaków. Powstanie kalwarii warmińskiej wpisywało ją tym samym w mapę innych dróg krzyżowych, o bogatej tradycji i szczególnej oprawie estetycznej jak: [[Kalwaria Zebrzydowska]], [[Kalwaria Pacławska]], [[Kalwaria Wejherowska]], [[Kalwaria w Wambierzycach]].
 
<br/>
 
<br/>
 
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
''100000 Ermländer bauen einen Kalvarienberg'', „Ermländisches Kirchenblatt”, 1936, nr 24 z 14 VI.
+
''100000 Ermländer bauen einen Kalvarienberg'', „Ermländisches Kirchenblatt”, 1936, nr 24 z 14 VI.<br/>
 
+
Balcer Jerzy, ''100 lat Kalwarii w Glotowie'', „Posłaniec Warmiński”, 1994, nr 6.<br/>
Balcer Jerzy, ''100 lat Kalwarii w Glotowie'', „Posłaniec Warmiński”, 1994, nr 6.
+
Kopeć Jerzy Józef, ''Kalwarie i cykle Drogi Krzyżowej w kulturze polskiej oraz ich związki z topografią Jerozolimy'', [w:] ''Jerozolima w kulturze europejskiej'', Warszawa 1997.<br/>
 
+
Kopiczko Andrzej, ''Sanktuaria pasyjne na Warmii. Zarys problematyki'', [w:] ''Kult Męki Pańskiej. Historia i teraźniejszość'', red. H.D. Wojtyska, Olsztyn 2001.<br/>
Kopeć Jerzy Józef, ''Kalwarie i cykle Drogi Krzyżowej w kulturze polskiej oraz ich związki z topografią Jerozolimy'', [w:] ''Jerozolima w kulturze europejskiej'', Warszawa 1997.
+
Kuprjaniuk Stanisław, ''Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek'', w druku.<br/>
 
+
''Sanktuaria Archidiecezji Warmińskiej'', red. J. Bosko i J. Wojtkowski, Olsztyn 2009. <br/>
Kopiczko Andrzej, ''Sanktuaria pasyjne na Warmii. Zarys problematyki'', [w:] ''Kult Męki Pańskiej. Historia i teraźniejszość'', red. H.D. Wojtyska, Olsztyn 2001.
+
Swaryczewska Magdalena, ''Niewiasta na drodze krzyżowej w Głotowie'', [w:] ''Matka Boża w wierze, kulcie, teologii i sztuce.<br/> Perspektywa regionalna i uniwersalna'', red. J. Jezierski i K. Parzych-Blakiewicz, Olsztyn 2011.
 
 
Kuprjaniuk Stanisław, ''Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek'', w druku.
 
 
 
''Sanktuaria Archidiecezji Warmińskiej'', red. J. Bosko i J. Wojtkowski, Olsztyn 2009.  
 
 
 
Swaryczewska Magdalena, ''Niewiasta na drodze krzyżowej w Głotowie'', [w:] ''Matka Boża w wierze, kulcie, teologii i sztuce. Perspektywa regionalna i uniwersalna'', red. J. Jezierski i K. Parzych-Blakiewicz, Olsztyn 2011.
 
<br/>
 
 
 
 
== Linki zewnętrzne ==
 
== Linki zewnętrzne ==
http://www.kapliczkiwarmii.republika.pl/
+
[http://www.kapliczkiwarmii.republika.pl/ kapliczkiwarmii.republika.pl] [22.10.2014]
 
<br/>
 
<br/>
  

Wersja z 17:01, 16 sty 2015

Droga krzyżowa w Głotowie

typ obiektu: kaplice drogi krzyżowej
lokalizacja: przydrożne
datacja: 1878-1894
powiat: olsztyński
gmina: Dobre Miasto
miejscowość: Głotowo

Droga krzyżowa w Głotowie - drogi krzyżowe (góry kalwaryjne) ze stacjami były na Warmii zjawiskiem zupełnie nieznanym. Z inspiracji gospodarza Jana Mertena, w latach 1878-1894 na stokach jaru rzeki Kwieli obok kościoła pielgrzymkowego w Głotowie, wzniesiono warmińską drogę krzyżową. Budowę zaprojektowano w ten sposób, aby długość, nachylenie i ukształtowanie terenu na głotowskiej kalwarii przypominało drogę krzyżową w Jerozolimie.

Droga krzyżowa w Głotowie
Kaplica II drogi krzyżowej w Głotowie. © Stanisław Kuprjaniuk
Kaplica II drogi krzyżowej w Głotowie. © Stanisław Kuprjaniuk
 

Położenie

Kaplice drogi krzyżowej usytuowane w dolinie rzeki Kwieli na terenie miejscowości Głotowo w gminie Dobre Miasto.

Opis

Założenie kalwarii było sprawą niemałych kosztów i znacznego wysiłku wiernych z całej diecezji. Budowa obejmowała szeroko zakrojone prace ziemne na obszernej przestrzeni, regulację rzeki, wzniesienie i wyposażenie 14 kaplic poszczególnych stacji oraz nasadzenia parkowe. Zgodnie z przyjętymi regułami układ przestrzenny kalwarii sugerował topografię jerozolimską, krętą i stromą drogę na Golgotę. Drogę krzyżową stanowi ciąg murowanych z cegły kaplic domkowych, które zbudowano na rzucie prostokąta, kwadratu lub ośmioboku, z bogatą architektoniczną dekoracją, wnęk, przypór, płycin, sterczyn oraz kaplicą Ukrzyżowania. Wszystkie kaplice do złudzenia przypominają w swoim rozwiązaniu małe kościółki. Poszczególne stacje Męki Pańskiej zostały przedstawione w niezwykle ekspresyjnych scenach figuralnych, wykonanych w naturalnej wielkości ludzkich postaci i odpowiednio polichromowanych. Figury w kaplicach I-VI wykonano z terakoty, figury kaplic VII-XIV z drzewa dębowego, a figury Jezusa i Anioła, w dodatkowej stacji „Ogrójec”, z drzewa oliwnego. Pochodzą one w większości z monachijskiej pracowni Mayera. Powstanie drogi krzyżowej w Głotowie, w okresie tuż po wydarzeniach gietrzwałdzkich, stanowi potwierdzenie wpływu objawień maryjnych na architektoniczne akcenty pogłębionej religijności wśród Warmiaków-Niemców i Warmiaków-Polaków. Powstanie kalwarii warmińskiej wpisywało ją tym samym w mapę innych dróg krzyżowych, o bogatej tradycji i szczególnej oprawie estetycznej jak: Kalwaria Zebrzydowska, Kalwaria Pacławska, Kalwaria Wejherowska, Kalwaria w Wambierzycach.

Bibliografia

100000 Ermländer bauen einen Kalvarienberg, „Ermländisches Kirchenblatt”, 1936, nr 24 z 14 VI.
Balcer Jerzy, 100 lat Kalwarii w Glotowie, „Posłaniec Warmiński”, 1994, nr 6.
Kopeć Jerzy Józef, Kalwarie i cykle Drogi Krzyżowej w kulturze polskiej oraz ich związki z topografią Jerozolimy, [w:] Jerozolima w kulturze europejskiej, Warszawa 1997.
Kopiczko Andrzej, Sanktuaria pasyjne na Warmii. Zarys problematyki, [w:] Kult Męki Pańskiej. Historia i teraźniejszość, red. H.D. Wojtyska, Olsztyn 2001.
Kuprjaniuk Stanisław, Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek, w druku.
Sanktuaria Archidiecezji Warmińskiej, red. J. Bosko i J. Wojtkowski, Olsztyn 2009.
Swaryczewska Magdalena, Niewiasta na drodze krzyżowej w Głotowie, [w:] Matka Boża w wierze, kulcie, teologii i sztuce.
Perspektywa regionalna i uniwersalna
, red. J. Jezierski i K. Parzych-Blakiewicz, Olsztyn 2011.

Linki zewnętrzne

kapliczkiwarmii.republika.pl [22.10.2014]