Dubeninki (gmina wiejska): Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 7 wersji utworzonych przez 5 użytkowników)
Linia 28: Linia 28:
 
  |bip            = http://www.bip.warmia.mazury.pl/dubeninki_gmina_wiejska/
 
  |bip            = http://www.bip.warmia.mazury.pl/dubeninki_gmina_wiejska/
 
}}  
 
}}  
'''Gmina Dubeninki''' – gmina wiejska położona w północno-wschodniej części [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]], we wschodniej części [[Powiat gołdapski| powiatu gołdapskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Dubeninki| Dubeninkach]].
+
'''Gmina Dubeninki''' – gmina wiejska położona w północno-wschodniej części [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]], we wschodniej części [[Powiat gołdapski|powiatu gołdapskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Dubeninki|Dubeninkach]].
 
 
 
Gmina o charakterze rolniczym, z dużą powierzchnią lasów, posiadająca wiele walorów przyrodniczych i krajobrazowych. Tereny gminy charakteryzują się dużym zróżnicowaniem powierzchni i wysokości m n.p.m (różnica między wartością najniższego i najwyższego punktu w granicach gminy wynosi 145,4 m)<ref>Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Dubeninki na lata 2004-2013, Dubeninki 2004.</ref>. Najbardziej wysunięta na północny-wschód gmina województwa warmińsko-mazurskiego, której północna granica jest jednocześnie granicą państwa. Przy jej wschodnim krańcu znajduje się tzw. trójstyk, czyli miejsce, gdzie spotykają się granice trzech państw: Polski, Rosji i Litwy.
 
Gmina o charakterze rolniczym, z dużą powierzchnią lasów, posiadająca wiele walorów przyrodniczych i krajobrazowych. Tereny gminy charakteryzują się dużym zróżnicowaniem powierzchni i wysokości m n.p.m (różnica między wartością najniższego i najwyższego punktu w granicach gminy wynosi 145,4 m)<ref>Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Dubeninki na lata 2004-2013, Dubeninki 2004.</ref>. Najbardziej wysunięta na północny-wschód gmina województwa warmińsko-mazurskiego, której północna granica jest jednocześnie granicą państwa. Przy jej wschodnim krańcu znajduje się tzw. trójstyk, czyli miejsce, gdzie spotykają się granice trzech państw: Polski, Rosji i Litwy.
  
 
Władzę w gminie sprawuje wójt [[Ryszard Zieliński]]<ref name="p1">[http://bip.warmia.mazury.pl/dubeninki_gmina_wiejska/25/2/Wojt_Gminy_Dubeninki__inz__Ryszard_Zielinski/ bip.warmia.mazury.pl]</ref>.
 
Władzę w gminie sprawuje wójt [[Ryszard Zieliński]]<ref name="p1">[http://bip.warmia.mazury.pl/dubeninki_gmina_wiejska/25/2/Wojt_Gminy_Dubeninki__inz__Ryszard_Zielinski/ bip.warmia.mazury.pl]</ref>.
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
{{Galeria|Nazwa=Gmina Dubeninki|wielkość=300|pozycja=right
+
[[Plik: Kościół pw. św. Andrzeja Boboli w Dubeninkach.jpg|thumb|right|290px|Kościół pw. św. Andrzeja Boboli w Dubeninkach.<br/>Źródło: [http://www.dubeninki.pl/index1.html www.dubeninki.pl]]]
|Plik: Kościół pw. św. Andrzeja Boboli w Dubeninkach.jpg| Kościół pw. św. Andrzeja Boboli w Dubeninkach.<br/>Źródło: [http://www.dubeninki.pl/index1.html www.dubeninki.pl]
+
[[Plik: Kościół pw. św. Michała Archanioła w Żytkiejmach.jpg|thumb|right|290px|Kościół pw. św. Michała Archanioła w Żytkiejmach.<br/>Źródło: [http://parafia.zytkiejmy.w.interia.pl/ www.parafia.zytkiejmy.w.interia.pl]]]
|Plik: Kościół pw. św. Michała Archanioła w Żytkiejmach.jpg| Kościół pw. św. Michała Archanioła w Żytkiejmach.<br/>Źródło: [http://parafia.zytkiejmy.w.interia.pl/ www.parafia.zytkiejmy.w.interia.pl]
+
[[Plik: Wiadukty kolejowe w Stańczykach_.jpg|thumb|right|290px|Wiadukty kolejowe w Stańczykach.<br>Fot. Honza Groh. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Sta%C5%84czyki,_01.jpg Commons Wikimedia] ]]
|Plik: Wiadukty kolejowe w Stańczykach_.jpg| Wiadukty kolejowe w Stańczykach.<br>Fot. Honza Groh. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Sta%C5%84czyki,_01.jpg Commons Wikimedia]  
+
[[Plik: Wiadukty kolejowe w Stańczykach_1.jpg|thumb|right|290px|Wiadukty kolejowe w Stańczykach.<br>Autor: Blueshade. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Stanczyki,_Poland,_Aug_2004_B.jpg Commons Wikimedia]]]
|Plik: Wiadukty kolejowe w Stańczykach_1.jpg| Wiadukty kolejowe w Stańczykach.<br>Autor: Blueshade. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Stanczyki,_Poland,_Aug_2004_B.jpg Cmmons Wikimedia]
+
[[Plik: Aleja drzew - Stańczyki.png|thumb|right|290px|Aleja w Stańczykach.<br>Autor. Luxetowiec. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Sta%C5%84czyki_02.png Commons Wikimedia]
|Plik: Aleja drzew - Stańczyki.png| Aleja w Stańczykach.<br>Źródło: [http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c5/Sta%C5%84czyki_02.png Wikipedia]
+
]]
}}
 
 
== Powierzchnia gminy ==
 
== Powierzchnia gminy ==
 
Gmina wiejska Dubeninki zajmuje powierzchnię 205,29 km<sup>2</sup><ref name="p2">[http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=4135 Bank Danych lokalnych GUS]</ref>, w tym:
 
Gmina wiejska Dubeninki zajmuje powierzchnię 205,29 km<sup>2</sup><ref name="p2">[http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=4135 Bank Danych lokalnych GUS]</ref>, w tym:
Linia 52: Linia 50:
 
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p2"/>:
 
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p2"/>:
 
{|class="wikitable"
 
{|class="wikitable"
!Opis || colspan=2|Ogółem || colspan=2|Kobiety || colspan=2|Mężczyźni
+
!Opis ||colspan=2|Ogółem ||colspan=2|Kobiety ||colspan=2|Mężczyźni
 
|-
 
|-
|jednostka || osób || % || osób || % || osób || %
+
|jednostka ||osób ||% ||osób ||% ||osób ||%
 
|--
 
|--
|liczba || 3096 || 100 || 1550 || 50,1 || 1546 || 49,9
+
|liczba ||3096 ||100 ||1550 ||50,1 ||1546 ||49,9
 
|--
 
|--
|gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 15 || colspan=2| 7,5 || colspan=2| 7,5
+
|gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) ||colspan=2|15 ||colspan=2|7,5 ||colspan=2|7,5
 
|}
 
|}
 
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie Dubeninki wynosiło -16 osoby<ref name="p2"/>, co stanowi 14,3% migracji w powiecie gołdapskim oraz 0,4% w województwie warmińsko-mazurskim.  
 
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie Dubeninki wynosiło -16 osoby<ref name="p2"/>, co stanowi 14,3% migracji w powiecie gołdapskim oraz 0,4% w województwie warmińsko-mazurskim.  
Linia 64: Linia 62:
  
 
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej ==
 
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej ==
Po II wojnie światowej gmina Dubeninki była częścią powiatu gołdapskiego w województwie białostockim. W 1954 roku, na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych<ref>Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl]</ref>, istniejące dotychczas gminy zastąpiono gromadami. Gmina Dubeninki stała się gromadą, w której skład weszły sołectwa: [[Będzieszewo]], [[Dubeninki]], [[Kiepojcie]], [[Linowo (gmina Dubeninki)| Linowo]], [[Przerośl Gołdapska]] i [[Żabojady]], miejscowości [[Maciejowięta]], [[Stańczyki]], [[Rogajny]] i [[Zawiszyn]] oraz część obszaru miejscowości [[Meszno]]<ref>Uchwała Nr 14/V Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 4 października 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu gołdapskiego.</ref>.  
+
Po II wojnie światowej gmina Dubeninki była częścią powiatu gołdapskiego w województwie białostockim. W 1954 roku, na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych<ref>Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl]</ref>, istniejące dotychczas gminy zastąpiono gromadami. Gmina Dubeninki stała się gromadą, w której skład weszły sołectwa: [[Będzieszewo]], [[Dubeninki]], [[Kiepojcie]], [[Linowo (gmina Dubeninki)|Linowo]], [[Przerośl Gołdapska]] i [[Żabojady]], miejscowości [[Maciejowięta]], [[Stańczyki]], [[Rogajny]] i [[Zawiszyn]] oraz część obszaru miejscowości [[Meszno]]<ref>Uchwała Nr 14/V Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 4 października 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu gołdapskiego.</ref>.  
  
 
1 stycznia 1958 roku z gromady Dubeninki wyłączono część (9,95 ha) obszaru wsi [[Rogajny]], włączając ją do wsi [[Budwiecie]] oraz przyłączono wsie [[Białe Jeziorki]] i [[Cisówek]] ze znoszonej gromady Czarne<ref>Uchwała Nr 12/V Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 20 września 1957 r. sprawie zmiany granic niektórych gromad w powiatach: gołdapskim, suwalskim i zambrowskim, w województwie białostockim.</ref>. 1 stycznia 1972 roku przyłączono miejscowości [[Budwiecie]], [[Czarnowo Wielkie]], [[Meszno]] i [[Pluszkiejmy]]<ref>Uchwała Nr XIII/42/71 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 26 października 1971 r. sprawie zniesienia i utworzenia niektórych gromad w województwie białostockim.</ref> oraz miejscowości [[Czarne]], [[Marlinowo]] i [[Sumowo]], a także część gruntów [[Nadleśnictwo Kowale Oleckie|Nadleśnictwa Kowale Oleckie]]<ref>Uchwała Nr XIII/43/71 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 26 października 1971 r. w sprawie zmiany granic niektórych gromad oraz ustalenia siedzib niektórych gromadzkich rad narodowych w woj. białostockim.</ref>.
 
1 stycznia 1958 roku z gromady Dubeninki wyłączono część (9,95 ha) obszaru wsi [[Rogajny]], włączając ją do wsi [[Budwiecie]] oraz przyłączono wsie [[Białe Jeziorki]] i [[Cisówek]] ze znoszonej gromady Czarne<ref>Uchwała Nr 12/V Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 20 września 1957 r. sprawie zmiany granic niektórych gromad w powiatach: gołdapskim, suwalskim i zambrowskim, w województwie białostockim.</ref>. 1 stycznia 1972 roku przyłączono miejscowości [[Budwiecie]], [[Czarnowo Wielkie]], [[Meszno]] i [[Pluszkiejmy]]<ref>Uchwała Nr XIII/42/71 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 26 października 1971 r. sprawie zniesienia i utworzenia niektórych gromad w województwie białostockim.</ref> oraz miejscowości [[Czarne]], [[Marlinowo]] i [[Sumowo]], a także część gruntów [[Nadleśnictwo Kowale Oleckie|Nadleśnictwa Kowale Oleckie]]<ref>Uchwała Nr XIII/43/71 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 26 października 1971 r. w sprawie zmiany granic niektórych gromad oraz ustalenia siedzib niektórych gromadzkich rad narodowych w woj. białostockim.</ref>.
Linia 74: Linia 72:
 
1 stycznia 2002 gmina wiejska Dubeninki na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 roku<ref>Dz.U. 2001, nr 62, poz. 631, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20010620631 isap.sejm.gov.pl]</ref> weszła w skład reaktywowanego powiatu gołdapskiego.
 
1 stycznia 2002 gmina wiejska Dubeninki na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 roku<ref>Dz.U. 2001, nr 62, poz. 631, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20010620631 isap.sejm.gov.pl]</ref> weszła w skład reaktywowanego powiatu gołdapskiego.
  
Gmina Dubeninki graniczy z: [[Gołdap (gmina miejsko-wiejska)| gminą Gołdap]] oraz z trzema gminami województwa podlaskiego. Są to: Wiżajny, Przerośl i Filipów. Północną granicę gminy wyznacza granica państwa. Na północno-wschodnim krańcu gminy znajduje się punkt będący stykiem granic trzech państw: Polski, Rosji i Litwy.
+
Gmina Dubeninki graniczy z: [[Gołdap (gmina miejsko-wiejska)|gminą Gołdap]] oraz z trzema gminami województwa podlaskiego. Są to: Wiżajny, Przerośl i Filipów. Północną granicę gminy wyznacza granica państwa. Na północno-wschodnim krańcu gminy znajduje się punkt będący stykiem granic trzech państw: Polski, Rosji i Litwy.
 
<br/>
 
<br/>
 
== Miejscowości na terenie gminy ==
 
== Miejscowości na terenie gminy ==
Sołectwa: [[Będziszewo]], [[Białe Jeziorki]], [[Błąkały]], [[Błędziszki]], [[Budwiecie]], [[Cisówek]], [[Czarne]], [[Degucie]], [[Dubeninki]], [[Kiekskiejmy]], [[Kiepojcie]], [[Lenkupie]], [[Linowo (gmina Dubeninki)| Linowo]], [[Maciejowięta]], [[Pluszkiejmy]], [[Przerośl Gołdapska]], [[Rogajny]], [[Skajzgiry]], [[Stańczyki]], [[Żabojady]], [[Żytkiejmy]].  
+
Sołectwa: [[Będziszewo]], [[Białe Jeziorki]], [[Błąkały]], [[Błędziszki]], [[Budwiecie]], [[Cisówek]], [[Czarne (gmina Dubeninki)|Czarne]], [[Degucie]], [[Dubeninki]], [[Kiekskiejmy]], [[Kiepojcie]], [[Lenkupie]], [[Linowo (gmina Dubeninki)|Linowo]], [[Maciejowięta]], [[Pluszkiejmy]], [[Przerośl Gołdapska]], [[Rogajny]], [[Skajzgiry]], [[Stańczyki]], [[Żabojady]], [[Żytkiejmy]].  
  
Pozostałe miejscowości: [[Meszno]], [[Boczki]], [[Markowo]], [[Marlinowo]], [[Barcie]], [[Łoje]], [[Bludzie Małe]], [[Bludzie Wielkie]], [[Łysogóra (gmina Dubeninki)| Łysogóra]], [[Przesławki]], [[Żerdziny]], [[Redyki]], [[Wysoki Garb]], [[Kociołki]],  
+
Pozostałe miejscowości: [[Meszno]], [[Boczki]], [[Markowo (gmina Dubeninki)|Markowo]], [[Marlinowo]], [[Barcie]], [[Łoje (gmina Dubeninki)|Łoje]], [[Bludzie Małe]], [[Bludzie Wielkie]], [[Łysogóra (gmina Dubeninki)|Łysogóra]], [[Przesławki]], [[Żerdziny]], [[Redyki]], [[Wysoki Garb]], [[Kociołki]], [[Tuniszki]], [[Zawiszyn]], [[Pobłędzie]], [[Rakówek]], [[Kramnik]], [[Orliniec]], [[Ostrowo]], [[Golubie Małe]], [[Przesławki]], [[Sumowo]], [[Wobały]].
[[Tuniszki]], [[Zawiszyn]], [[Pobłędzie]], [[Rakówek]], [[Kramnik]], [[Orliniec]], [[Ostrowo]], [[Golubie Małe]], [[Przesławki]], [[Sumowo]], [[Wobały]].
 
 
<br/>
 
<br/>
 +
 
== Gospodarka ==
 
== Gospodarka ==
 
Główną rolę w gospodarce gminy Dubeninki odgrywa rolnictwo. Gmina jest typowym obszarem rolniczo-leśnym, na którym do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcja roślinna, zwierzęca oraz leśnictwo. Prawie połowę obszaru gminy stanowią użytki rolne, w tym: grunty orne 51,28%, pastwiska i łąki 46,96% oraz sady 0,03%. Na terenie gminy w przeważającej części występują gleby III i IV klasy bonitacyjnej. Ukształtowanie terenu (wiele gruntów położonych jest na stokach o dużym kącie nachylenia), warunki klimatyczno-glebowe ograniczają możliwości upraw i doboru roślin. Również znaczny udział gruntów leśnych determinuje rozwój gospodarczy tego obszaru. W gminie dominują gospodarstwa małe i średnie (od 1 ha do 15 ha).
 
Główną rolę w gospodarce gminy Dubeninki odgrywa rolnictwo. Gmina jest typowym obszarem rolniczo-leśnym, na którym do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcja roślinna, zwierzęca oraz leśnictwo. Prawie połowę obszaru gminy stanowią użytki rolne, w tym: grunty orne 51,28%, pastwiska i łąki 46,96% oraz sady 0,03%. Na terenie gminy w przeważającej części występują gleby III i IV klasy bonitacyjnej. Ukształtowanie terenu (wiele gruntów położonych jest na stokach o dużym kącie nachylenia), warunki klimatyczno-glebowe ograniczają możliwości upraw i doboru roślin. Również znaczny udział gruntów leśnych determinuje rozwój gospodarczy tego obszaru. W gminie dominują gospodarstwa małe i średnie (od 1 ha do 15 ha).
Linia 93: Linia 91:
 
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie wiejskiej Dubeninki wynosiła w 2013 roku 145, w tym 8 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 137 tworzy sektor prywatny. 16 firm było zarejestrowane w dziale handel hurtowy i detaliczny, 13 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 24 firm w dziale budownictwo, 34 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo, a firm prowadzących działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi było 3<ref name="p2"/>.
 
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie wiejskiej Dubeninki wynosiła w 2013 roku 145, w tym 8 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 137 tworzy sektor prywatny. 16 firm było zarejestrowane w dziale handel hurtowy i detaliczny, 13 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 24 firm w dziale budownictwo, 34 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo, a firm prowadzących działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi było 3<ref name="p2"/>.
  
Gmina Dubeninki należy do [[Związek Międzygminny "Gospodarka Komunalna"| Międzygminnego Związku "Gospodarka Komunalna"]] oraz [[LGD "Lider w EGO"]].
+
Gmina Dubeninki należy do [[Związek Międzygminny "Gospodarka Komunalna"|Międzygminnego Związku "Gospodarka Komunalna"]] oraz [[LGD "Lider w EGO"]].
  
W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do [[Obszary o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej| obszarów o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej]], [[Obszary peryferyzacji społeczno-gospodarczej| obszarów peryferyzacji społeczno-gospodarczej]] oraz [[Obszary przygraniczne| obszarów przygranicznych]] wymagających strategicznej interwencji, ze względu na możliwości rozwojowe, jak również wymagających troski ze względu na występujące zapóźnienia.
+
W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do [[Obszary o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej|obszarów o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej]], [[Obszary peryferyzacji społeczno-gospodarczej|obszarów peryferyzacji społeczno-gospodarczej]] oraz [[Obszary przygraniczne|obszarów przygranicznych]] wymagających strategicznej interwencji, ze względu na możliwości rozwojowe, jak również wymagających troski ze względu na występujące zapóźnienia.
 
   
 
   
 
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Dubeninki wynosiła 305 osób<ref name="p2"/>, co stanowi 12,7%  bezrobotnych w powiecie gołdapskim.
 
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Dubeninki wynosiła 305 osób<ref name="p2"/>, co stanowi 12,7%  bezrobotnych w powiecie gołdapskim.
Linia 123: Linia 121:
 
'''Szlaki i atrakcje turystyczne'''
 
'''Szlaki i atrakcje turystyczne'''
 
*szlaki piesze:
 
*szlaki piesze:
**szlak zielony:  jest fragmentem większej całości i rozpoczyna się w pobliżu [[Kruklanki| Kruklanek]] nieopodal [[Jezioro Gołdopiwo| jeziora Gołdopiwo]], wiedzie przez północną część [[Puszcza Borecka| Puszczy Boreckiej]], wchodzi na [[Garb Szeski]] i obniżeniem [[rzeka Gołdapa| Gołdapy]] dochodzi do zachodniego skraju Puszczy Rominckiej, prześlizguje się wzdłuż granicy z Rosją, by doliną [[rzeka Błędzianka| Błędzianki]] dojść do mostów w Stańczykach (51 km)
+
**szlak zielony:  jest fragmentem większej całości i rozpoczyna się w pobliżu [[Kruklanki|Kruklanek]] nieopodal [[Jezioro Gołdopiwo|jeziora Gołdopiwo]], wiedzie przez północną część [[Puszcza Borecka|Puszczy Boreckiej]], wchodzi na [[Garb Szeski]] i obniżeniem [[rzeka Gołdapa|Gołdapy]] dochodzi do zachodniego skraju Puszczy Rominckiej, prześlizguje się wzdłuż granicy z Rosją, by doliną [[rzeka Błędzianka|Błędzianki]] dojść do mostów w Stańczykach (51 km)
**szlak czerwony:  wiedzie południowym skrajem Puszczy Rominckiej przez [[Stańczyki]], brzegiem [[Jezioro Pobłędzie| jeziora Pobłędzie]] prowadzi do [[Rakówek| Rakówka]] i Oklin (po drodze jest fragment nasypu dawnej, zabytkowej linii kolejowej Gołdap-Żytkiejmy) (46,5 km)
+
**szlak czerwony:  wiedzie południowym skrajem Puszczy Rominckiej przez [[Stańczyki]], brzegiem [[Jezioro Pobłędzie|jeziora Pobłędzie]] prowadzi do [[Rakówek|Rakówka]] i Oklin (po drodze jest fragment nasypu dawnej, zabytkowej linii kolejowej Gołdap-Żytkiejmy) (46,5 km)
 
*ścieżki przyrodnicze Puszczy Romnickiej  
 
*ścieżki przyrodnicze Puszczy Romnickiej  
 
*szlak rowerowy "Śladami Rominckich Jeleni" oraz "Pierścień Rowerowy Suwalszczyzny"
 
*szlak rowerowy "Śladami Rominckich Jeleni" oraz "Pierścień Rowerowy Suwalszczyzny"
*wiadukty kolejowe w Kiepojciach i [[Wiadukty kolejowe w Stańczykach| wiadukty w Stańczykach]]
+
*wiadukty kolejowe w Kiepojciach i [[Wiadukty kolejowe w Stańczykach|wiadukty w Stańczykach]]
*zabytki archeologiczne, ślady obecności [[Jaćwingowie| Jaćwingów]], m.in. cmentarzyska w Maciejowiętach i Żytkiejmach
+
*zabytki archeologiczne, ślady obecności [[Jaćwingowie|Jaćwingów]], m.in. cmentarzyska w Maciejowiętach i Żytkiejmach
 
*wieża widokowa w Będziszewie
 
*wieża widokowa w Będziszewie
 
*liczne rezerwaty przyrody w Puszczy Rominckiej  
 
*liczne rezerwaty przyrody w Puszczy Rominckiej  
Linia 136: Linia 134:
 
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Dubeninki można uzyskać w Centrum Informacji Turystycznej w Gołdapi i na stronie internetowej [http://uzdrowiskogoldap.pl/informacja-turystyczna-centrum-promocji-regionu-goldap/ uzdrowiskogoldap.pl]  
 
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Dubeninki można uzyskać w Centrum Informacji Turystycznej w Gołdapi i na stronie internetowej [http://uzdrowiskogoldap.pl/informacja-turystyczna-centrum-promocji-regionu-goldap/ uzdrowiskogoldap.pl]  
 
<br/>
 
<br/>
 
+
==Religia==
 +
*[[Parafia pw. św. Andrzeja Boboli w Dubeninkach]]
 
== Szkolnictwo ==
 
== Szkolnictwo ==
 
W gminie wiejskiej Dubeninki istnieją następujące placówki edukacyjne:  
 
W gminie wiejskiej Dubeninki istnieją następujące placówki edukacyjne:  
Linia 158: Linia 157:
  
 
Rezerwaty przyrody:
 
Rezerwaty przyrody:
*[[Rezerwat Boczki| Boczki]] (108,8 ha)
+
*[[Rezerwat Boczki|Boczki]] (108,8 ha)
*[[Rezerwat Czerwona Struga| Czerwona Struga ]] (3,59 ha)
+
*[[Rezerwat Czerwona Struga|Czerwona Struga ]] (3,59 ha)
*[[Rezerwat Uroczysko Kramnik| Uroczysko Kramnik]] (75,96 ha)  
+
*[[Rezerwat Uroczysko Kramnik|Uroczysko Kramnik]] (75,96 ha)  
*[[Rezerwat Dziki Kąt| Dziki Kąt]] (34,58 ha)
+
*[[Rezerwat Dziki Kąt|Dziki Kąt]] (34,58 ha)
*[[Rezerwat Struga Żytkiejmska| Struga Żytkiejmska]] (471,04 ha)  
+
*[[Rezerwat Struga Żytkiejmska|Struga Żytkiejmska]] (471,04 ha)  
 
   
 
   
 
Obszary chronionego krajobrazu:
 
Obszary chronionego krajobrazu:
Linia 169: Linia 168:
  
 
Obszary [[Natura 2000]]:
 
Obszary [[Natura 2000]]:
*[[Natura 2000 Puszcza Romincka| Specjalny obszar ochrony siedlisk Puszcza Romincka]] (14754,34 ha)
+
*[[Natura 2000 Puszcza Romincka|Specjalny obszar ochrony siedlisk Puszcza Romincka]] (14754,34 ha)
 +
 
 +
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Dubeninki znajduje się 9 pomników przyrody ożywionej i nieożywionej<ref name="p3"/>m.in. pojedyncze okazy i aleje drzew oraz [[głaz narzutowy "Tytan"]], [[głaz narzutowy "Przybysz"]] oraz 2 głazy narzutowe (zob.[[Głaz narzutowy (1) w Białych Jeziorkach|1]], [[Głaz narzutowy (2) w Białych Jeziorkach|2]]) [[Białe Jeziorki|Białych Jeziorkach]].
  
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Dubeninki znajduje się 9 pomników przyrody ożywionej i nieożywionej<ref name="p3"/>m.in. pojedyncze okazy i aleje drzew oraz [[głaz narzutowy "Tytan"]], [[głaz narzutowy "Przybysz"]] oraz 2 głazy narzutowe (zob.[[Głaz narzutowy (1) w Białych Jeziorkach| 1]], [[Głaz narzutowy (2) w Białych Jeziorkach| 2]]) [[Białe Jeziorki| Białych Jeziorkach]].
 
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
<references/>
 
<references/>
 +
 
== Bibliografia==
 
== Bibliografia==
 
Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/>
 
Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/>

Aktualna wersja na dzień 12:36, 8 sty 2016

Gmina Dubeninki

Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat gołdapski
Rodzaj gminy wiejska
Wójt Ryszard Zieliński
Powierzchnia 205,29 km²
Liczba sołectw 21
Liczba miejscowości 48
Liczba ludności (2013)
Gęstość zaludnienia
3096
15 osób/km²
Strefa numeracyjna 87
Tablice rejestracyjne NGO
TERYT 2818022
Urząd gminy
ul. Mereckiego 27 19-504 Dubeninki
Strona internetowa gminy
Biuletyn Informacji Publicznej gminy

Gmina Dubeninki – gmina wiejska położona w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, we wschodniej części powiatu gołdapskiego. Siedziba gminy znajduje się w Dubeninkach. Gmina o charakterze rolniczym, z dużą powierzchnią lasów, posiadająca wiele walorów przyrodniczych i krajobrazowych. Tereny gminy charakteryzują się dużym zróżnicowaniem powierzchni i wysokości m n.p.m (różnica między wartością najniższego i najwyższego punktu w granicach gminy wynosi 145,4 m)[1]. Najbardziej wysunięta na północny-wschód gmina województwa warmińsko-mazurskiego, której północna granica jest jednocześnie granicą państwa. Przy jej wschodnim krańcu znajduje się tzw. trójstyk, czyli miejsce, gdzie spotykają się granice trzech państw: Polski, Rosji i Litwy.

Władzę w gminie sprawuje wójt Ryszard Zieliński[2].

Kościół pw. św. Andrzeja Boboli w Dubeninkach.
Źródło: www.dubeninki.pl
Kościół pw. św. Michała Archanioła w Żytkiejmach.
Źródło: www.parafia.zytkiejmy.w.interia.pl
Wiadukty kolejowe w Stańczykach.
Fot. Honza Groh. Źródło: Commons Wikimedia
Wiadukty kolejowe w Stańczykach.
Autor: Blueshade. Źródło: Commons Wikimedia
Aleja w Stańczykach.
Autor. Luxetowiec. Źródło: Commons Wikimedia

Powierzchnia gminy

Gmina wiejska Dubeninki zajmuje powierzchnię 205,29 km2[3], w tym:

  • użytki rolne: 47,97% (9847,8 ha)
  • lasy: 40,2% (8256,1 ha)[4]
  • wody: 2,03% (416,7 ha)

Gmina stanowi 26,6% powierzchni powiatu gołdapskiego.

Demografia

Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[3]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
liczba 3096 100 1550 50,1 1546 49,9
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²)
15 7,5 7,5

Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie Dubeninki wynosiło -16 osoby[3], co stanowi 14,3% migracji w powiecie gołdapskim oraz 0,4% w województwie warmińsko-mazurskim.

Historia gminy jako jednostki administracyjnej

Po II wojnie światowej gmina Dubeninki była częścią powiatu gołdapskiego w województwie białostockim. W 1954 roku, na mocy Ustawy z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych[5], istniejące dotychczas gminy zastąpiono gromadami. Gmina Dubeninki stała się gromadą, w której skład weszły sołectwa: Będzieszewo, Dubeninki, Kiepojcie, Linowo, Przerośl Gołdapska i Żabojady, miejscowości Maciejowięta, Stańczyki, Rogajny i Zawiszyn oraz część obszaru miejscowości Meszno[6].

1 stycznia 1958 roku z gromady Dubeninki wyłączono część (9,95 ha) obszaru wsi Rogajny, włączając ją do wsi Budwiecie oraz przyłączono wsie Białe Jeziorki i Cisówek ze znoszonej gromady Czarne[7]. 1 stycznia 1972 roku przyłączono miejscowości Budwiecie, Czarnowo Wielkie, Meszno i Pluszkiejmy[8] oraz miejscowości Czarne, Marlinowo i Sumowo, a także część gruntów Nadleśnictwa Kowale Oleckie[9].

Gromada przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy administracyjnej, która przywracała w Polsce podział państwa na gminy[10]. W 1973 roku reaktywowano gminę Dubeninki[11].

1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[12], przestał istnieć powiat gołdapski. Gmina Dubeninki została bezpośrednio częścią województwa suwalskiego[13]. Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[14] umiejscowiły ją w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie gołdapsko-oleckim.

1 stycznia 2002 gmina wiejska Dubeninki na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 roku[15] weszła w skład reaktywowanego powiatu gołdapskiego.

Gmina Dubeninki graniczy z: gminą Gołdap oraz z trzema gminami województwa podlaskiego. Są to: Wiżajny, Przerośl i Filipów. Północną granicę gminy wyznacza granica państwa. Na północno-wschodnim krańcu gminy znajduje się punkt będący stykiem granic trzech państw: Polski, Rosji i Litwy.

Miejscowości na terenie gminy

Sołectwa: Będziszewo, Białe Jeziorki, Błąkały, Błędziszki, Budwiecie, Cisówek, Czarne, Degucie, Dubeninki, Kiekskiejmy, Kiepojcie, Lenkupie, Linowo, Maciejowięta, Pluszkiejmy, Przerośl Gołdapska, Rogajny, Skajzgiry, Stańczyki, Żabojady, Żytkiejmy.

Pozostałe miejscowości: Meszno, Boczki, Markowo, Marlinowo, Barcie, Łoje, Bludzie Małe, Bludzie Wielkie, Łysogóra, Przesławki, Żerdziny, Redyki, Wysoki Garb, Kociołki, Tuniszki, Zawiszyn, Pobłędzie, Rakówek, Kramnik, Orliniec, Ostrowo, Golubie Małe, Przesławki, Sumowo, Wobały.

Gospodarka

Główną rolę w gospodarce gminy Dubeninki odgrywa rolnictwo. Gmina jest typowym obszarem rolniczo-leśnym, na którym do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcja roślinna, zwierzęca oraz leśnictwo. Prawie połowę obszaru gminy stanowią użytki rolne, w tym: grunty orne 51,28%, pastwiska i łąki 46,96% oraz sady 0,03%. Na terenie gminy w przeważającej części występują gleby III i IV klasy bonitacyjnej. Ukształtowanie terenu (wiele gruntów położonych jest na stokach o dużym kącie nachylenia), warunki klimatyczno-glebowe ograniczają możliwości upraw i doboru roślin. Również znaczny udział gruntów leśnych determinuje rozwój gospodarczy tego obszaru. W gminie dominują gospodarstwa małe i średnie (od 1 ha do 15 ha).

Istnienie wielu walorów krajoznawczo-przyrodniczych, takich jak: położenie w obszarze Zielonych Płuc Polski, znajdująca się na terenie gminy, unikatowa w skali kraju Puszcza Romincka, liczne rezerwaty i obszary chronionego krajobrazu, malownicze pejzaże urozmaicone wzgórzami i dolinami, polami i łąkami z zachowanymi śródpolnymi zadrzewieniami, czyste jeziora oraz rozlewiska będące siedzibą bobrów stwarza dla gminy wiejskiej Dubeninki możliwość rozwoju turystyki, w tym agroturystyki. Pomimo tych atrakcji turystyka nie odgrywa w gminie znaczącej roli.

Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Barcie, Błędziszki, Dubeninki, Pobłędzie, Stańczyki, Żytkiejmy[16].

Na obszarze gminy brak jest znaczących zakładów przetwórczych i produkcyjnych. Dobrze rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel.

Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie wiejskiej Dubeninki wynosiła w 2013 roku 145, w tym 8 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 137 tworzy sektor prywatny. 16 firm było zarejestrowane w dziale handel hurtowy i detaliczny, 13 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 24 firm w dziale budownictwo, 34 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo, a firm prowadzących działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi było 3[3].

Gmina Dubeninki należy do Międzygminnego Związku "Gospodarka Komunalna" oraz LGD "Lider w EGO".

W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do obszarów o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej, obszarów peryferyzacji społeczno-gospodarczej oraz obszarów przygranicznych wymagających strategicznej interwencji, ze względu na możliwości rozwojowe, jak również wymagających troski ze względu na występujące zapóźnienia.

Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Dubeninki wynosiła 305 osób[3], co stanowi 12,7% bezrobotnych w powiecie gołdapskim.

Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 14,1% ludności[17].

Kultura i turystyka

Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy

Wydarzenia kulturalne związane z gminą

Zabytki znajdujące się na terenie gminy

Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gmin Dubeninki należą[18]:

  • kościół pw. św. Andrzeja Boboli w Dubeninkach
  • kościół pw. św. Michała Archanioła w Żytkiejmach
  • wiadukty kolejowe w Kiepojciach i Stańczykach
  • zespół dworski w Rogajnach, Zawiszynie
  • cmentarze ewangelickie w miejscowościach: Bludzie Małe, Bludzie Wielkie, Błąkały, Budwiecie, Dubeninki, Kiekskiejmy, Kiepurdeje, Kociołki, Linowo, Maciejowięta, Pluszkiejmy, Przerośl Gołdapska, Rogajny, Skajzgiry, Stańczyki, Tuniszki, Wobały, Żabojady, Żytkiejmy
  • cmentarze z okresu I wojny światowej w miejscowościach: Dubeninki, Żytkiejmy

Szlaki i atrakcje turystyczne

  • szlaki piesze:
    • szlak zielony: jest fragmentem większej całości i rozpoczyna się w pobliżu Kruklanek nieopodal jeziora Gołdopiwo, wiedzie przez północną część Puszczy Boreckiej, wchodzi na Garb Szeski i obniżeniem Gołdapy dochodzi do zachodniego skraju Puszczy Rominckiej, prześlizguje się wzdłuż granicy z Rosją, by doliną Błędzianki dojść do mostów w Stańczykach (51 km)
    • szlak czerwony: wiedzie południowym skrajem Puszczy Rominckiej przez Stańczyki, brzegiem jeziora Pobłędzie prowadzi do Rakówka i Oklin (po drodze jest fragment nasypu dawnej, zabytkowej linii kolejowej Gołdap-Żytkiejmy) (46,5 km)
  • ścieżki przyrodnicze Puszczy Romnickiej
  • szlak rowerowy "Śladami Rominckich Jeleni" oraz "Pierścień Rowerowy Suwalszczyzny"
  • wiadukty kolejowe w Kiepojciach i wiadukty w Stańczykach
  • zabytki archeologiczne, ślady obecności Jaćwingów, m.in. cmentarzyska w Maciejowiętach i Żytkiejmach
  • wieża widokowa w Będziszewie
  • liczne rezerwaty przyrody w Puszczy Rominckiej
  • ciekawe okazy pomników przyrody, m.in. aleja 229 jarząbów szwedzkich przy drodze Błąkały – Stańczyki oraz głazy narzutowe
  • tzw. "Głazy Wilhelma", pamiątki po najsłynniejszych cesarskich polowaniach
  • Galeria Rękodzieła i Sztuki Ludowej w Dubeninkach przy Gminnym Centrum Kultury w Dubeninkach

Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Dubeninki można uzyskać w Centrum Informacji Turystycznej w Gołdapi i na stronie internetowej uzdrowiskogoldap.pl

Religia

Szkolnictwo

W gminie wiejskiej Dubeninki istnieją następujące placówki edukacyjne:

Sport

Na terenie gminy działa:

Inne organizacje i instytucje

Obszary chronione i pomniki przyrody

Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[19]:

Parki krajobrazowe:

Rezerwaty przyrody:

Obszary chronionego krajobrazu:

Obszary Natura 2000:

Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Dubeninki znajduje się 9 pomników przyrody ożywionej i nieożywionej[19]m.in. pojedyncze okazy i aleje drzew oraz głaz narzutowy "Tytan", głaz narzutowy "Przybysz" oraz 2 głazy narzutowe (zob.1, 2) Białych Jeziorkach.

Przypisy

  1. Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Dubeninki na lata 2004-2013, Dubeninki 2004.
  2. bip.warmia.mazury.pl
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Bank Danych lokalnych GUS
  4. UStat Olsztyn
  5. Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl
  6. Uchwała Nr 14/V Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 4 października 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu gołdapskiego.
  7. Uchwała Nr 12/V Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 20 września 1957 r. sprawie zmiany granic niektórych gromad w powiatach: gołdapskim, suwalskim i zambrowskim, w województwie białostockim.
  8. Uchwała Nr XIII/42/71 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 26 października 1971 r. sprawie zniesienia i utworzenia niektórych gromad w województwie białostockim.
  9. Uchwała Nr XIII/43/71 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 26 października 1971 r. w sprawie zmiany granic niektórych gromad oraz ustalenia siedzib niektórych gromadzkich rad narodowych w woj. białostockim.
  10. Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, [1]
  11. Uchwała Wojewódzkiej Rady Narodowej Nr XXI/72/72 z dnia 9 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie białostockim.
  12. Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl
  13. Dz.U. 1975, nr 17, poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, isap.sejm.gov.pl
  14. Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl
  15. Dz.U. 2001, nr 62, poz. 631, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu, isap.sejm.gov.pl
  16. Centrum Informacji Turystycznej w Gołdapi
  17. Bank Danych Lokalnych GUS
  18. Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków
  19. 19,0 19,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie


Bibliografia

Dz.U. 1954, nr 43, poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1972, nr 49, poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1975, nr 16, poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl[20.10.2014]
Dz.U. 1975, nr 17, poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1998, nr 103, poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 2001, nr 62, poz. 631, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu, isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Uchwała Nr 14/V Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 4 października 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu gołdapskiego, [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 2 grudnia 1954 r., nr. 10, Poz. 49.
Uchwała Nr 12/V Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 20 września 1957 r. sprawie zmiany granic niektórych gromad w powiatach: gołdapskim, suwalskim i zambrowskim, w województwie białostockim, [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 5 grudnia 1957 r., nr. 4, poz. 11.
Uchwała Nr XIII/42/71 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 26 października 1971 r. sprawie zniesienia i utworzenia niektórych gromad w województwie białostockim, [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 24 grudnia 1971 r., nr. 18, poz. 232.
Uchwała Nr XIII/43/71 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 26 października 1971 r. w sprawie zmiany granic niektórych gromad oraz ustalenia siedzib niektórych gromadzkich rad narodowych w woj. białostockim, [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 24 grudnia 1971 r., nr. 18, poz. 233.
Uchwała Wojewódzkiej Rady Narodowej Nr XXI/72/72 z dnia 9 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie białostockim, [w:] Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 2 stycznia 1973 r., nr. 1, poz. 1.
Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Dubeninki na lata 2004-2013, Dubeninki 2004.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dubeninki. Tekst ujednolicony, 2014.
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.10.2014]
UStat Olsztyn [20.10.2014]
BIP Urzędu Gminy Dubeninki [20.10.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.10.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.10.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.10.2014]
Urząd Gminy Dubeninki [20.10.2014]