Dylewo: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 33 wersji utworzonych przez 7 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
  
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
|nazwa                = Dylewo
+
|nazwa                = Dylewo
 
  |herb wsi              =
 
  |herb wsi              =
 
  |flaga wsi            =
 
  |flaga wsi            =
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
  |dopełniacz wsi        = Pole-obowiązkowe  
+
  |dopełniacz wsi        = Dylewa  
  |zdjęcie              = Pole-obowiązkowe 
+
  |zdjęcie              =  
  |opis zdjęcia          = Pole-obowiązkowe   
+
  |opis zdjęcia          =  
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
Linia 16: Linia 15:
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = 492
+
  |liczba ludności      = 492 (łącznie Dylewo, Dylewko i Jędrychowo)
 
  |rok                  = 2010
 
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    =(+48) 89
 
  |strefa numeracyjna    =(+48) 89
Linia 30: Linia 29:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>''' Dylewo'''  (niem. Döhlau)– wieś położona w powiecie ostródzkim, w gminie Grunwald.  
+
''' Dylewo'''  (niem.''Gut Döhlau'', od 1939 r. ''Döhlau'') – wieś sołecka w Polsce, położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat ostródzki| powiecie ostródzkim]], w [[Grunwald (gmina wiejska)|gminie Grunwald]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny|administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie| województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku wieś (łącznie z [[Dylewko| Dylewkiem]] i [[Jędrychowo|Jędrychowem]]) liczyła 492 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni [[Arkadiusz Rosa]]<ref>[http://www.gminagrunwald.pl/ Portal Internetowy Gminy Grunwald] </ref>. 
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
+
<br/><br/>
 
+
== Położenie ==
<br/>
+
Miejscowość położona jest na [[Mazury Zachodnie|Mazurach Zachodnich]] ([[Pojezierze Iławsko-Ostródzkie]]) w odległości 20 km od [[Ostróda| Ostródy]].
 
 
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
 
Miejscowość położona na Mazurach Zachodnich (Pojezierze Iławsko-Ostródzkie), w odległości 20 km na południe od Ostródy.
 
 
<br/>
 
<br/>
 
+
== Dzieje miejscowości ==
=== Dzieje miejscowości ===
+
Dobra nadano braciom Eberhardowi i Nickelowi z Diehl w 1349 roku . Od ich nazwiska przyjęto nazwę majątku, która na przestrzeni wieków ulegała przemianom: ''Diehl'', ''Döll'', ''Delan'', ''Döhlau''. W 1540 roku dobra znajdowały się w posiadaniu [[Hans Birckhan|Hansa Birckhana]] i [[Niklas Kokoll|Niklasa Kokolla]]. W latach 1662–1670 większość majątku znalazła się w rękach [[Albrecht von Finckenstein| Albrechta von Fincka]]. W 1860 roku majątek nabyli [[Ludwig Rose|Ludwig]] i [[Doris Rose]], którzy sprowadzili do Dylewa znanego i cenionego projektanta ogrodów [[Johann Larass|Johanna Larassa]]. Pozostałości romantycznego parku jego autorstwa zachowały się do dzisiejszych czasów.
Dobra nadano braciom Eberhardowi i Nickelowi z Diehl w 1349 roku . Od ich nazwiska przyjęto nazwę majątku, która ulegała przemianom na przestrzeni wieków: Diehl, Döll, Delan, Döhlau. W 1540 roku dobra znajdowały się w posiadaniu Hansa Birckhana i Niklasa Kokolla . W latach 1662-1670 większość majątku znalazła się w rękach Albrechta von Fincka . W 1860 roku majątek nabyli Ludwig i Doris Rose, którzy sprowadzili do Dylewa znanego i cenionego projektanta ogrodów Johanna Larassa. Pozostałości romantycznego parku jego autorstwa zachowały się do dzisiejszych czasów .
+
W 1820 roku Dylewo zamieszkiwało 330 osób. W 1880 liczba mieszkańców wzrosła do 465. W 1939 roku nazwa miejscowości została zmieniona na ''Gut Döhlau''. Przed wybuchem [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojny światowej]] miejscowość liczyła 693 osoby.
W 1820 roku Dylewo zamieszkiwało 330 osób. W 1880 liczba mieszkańców wzrosła do 465. Przed wybuchem II wojny światowej miejscowość liczyła 693 osoby .
+
Po 1945 roku na terenie miejscowości działało [[Państwowe Gospodarstwo Rolne]].
Po 1945 na terenie miejscowości znajdował się PGR
 
 
 
 
 
 
<br/>
 
<br/>
[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|Miejscowość-Opis-Ryzunku]]
+
==Turystyka==
===Turystyka===
+
*[[Rezerwat Dylewo|rezerwat leśny]] o powierzchni 9,46 ha - ustanowiony dla ochrony 100-letniej buczyny pomorskiej, porastającej wschodnie stoki Wzgórz Dylewskich
Dylewo rezerwat leśny o pow. 9,46 ha. Ustanowiony dla ochrony 100-letniej buczyny pomorskiej, porastającej wschodnie stoki Wzgórz Dylewskich.
+
*[[Park Krajobrazowy Wzgórz Dylewskich|rezerwat florystyczny]] o powierzchni 13,64 ha - obejmuje położone na obszarze [[Dylewska Góra|Góry Dylewskiej]] śródleśne jezioro, z przylegającymi torfowiskami i fragmentami buczyny pomorskiej w wieku 120 lat
Jezioro Francuskie – rezerwat florystyczny o pow. 13,64 ha. Obejmuje położone na obszarze Góry Dylewskiej śródleśne jezioro, z przylegającymi torfowiskami i fragmentami buczyny pomorskiej w wieku 120 lat.
+
*[[Szlak Grunwaldzki: Waplewo - Samborowo|niebieski szlak pieszy]] o długości 60,80 km - przebieg trasy: [[Waplewo (gmina Olsztynek)|Waplewo]] - [[Sitno]] - [[Ulnowo]] - [[Grunwald]] - [[Samin]] - [[Marcinkowo (gmina Grunwald)|Marcinkowo]] - Dylewo - [[Jezioro Francuskie]] - [[Pietrzwałd]] - [[Naprom]] - [[Samborowo]]
 +
*szlak rowerowy o długości 67 km - przebieg trasy: [[Waplewo (gmina Olsztynek)|Waplewo]] - [[Jadamowo]] - Sitno - [[Łubianek]] - [[Łubian]] - Ulnowo - Grunwald - Samin - [[Jezioro Dąbrówno]] - Dylewo-Góra Dylewska - Pietrzwałd - Samborowo
  
=== Zabytki: ===
+
== Zabytki ==
*Obecny kościół zbudowano w 1842 z wykorzystaniem elementów gotyckich z poprzedniej budowli. Ołtarz główny późnorenesansowy, organy z 1850 r.
+
*[[Kościół pw. Najświętszej Marii Panny w Dylewie|kościół]] zbudowany w 1842 z wykorzystaniem elementów gotyckich z poprzedniej budowli; ołtarz główny późnorenesansowy, organy z 1850 r.
*Park pałacowy oraz pozostałości pałacowych murów, wpisane do wojewódzkiego rejestru zabytków
+
*[[Park pałacowy w Dylewie|park pałacowy]] oraz pozostałości pałacowych murów, wpisane do wojewódzkiego rejestru zabytków
*Cmentarz ewnagelicki
+
*dawny cmentarz ewangelicki
 
 
[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|Miejscowość-Opis-Ryzunku]]
 
 
 
<br/>
 
 
 
=== Bibliografia: ===
 
# Tomasz Darmochwał, Marek Jacek Rumiński, Warmia. Mazury, Białystok 1998.
 
# Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
 
# Ostróda. Z dziejów miasta i okolic,  red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976.
 
# Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich,  Olsztyn 2001.
 
# Tomasz Sowiński, Tajemnice Warmii i Mazur, Olsztyn 2008.
 
# Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
 
#Bank Danych Lokalnych GUS: [data dostępu:]
 
#Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/angerburg.html
 
# Olsztyńska Strona Rowerowa:
 
#Wojewódzka Ewidencja Zabytków http://www.wuoz.olsztyn.pl/
 
  
 +
== Bibliografia ==
 +
Darmochwał Tomasz, Rumiński Marek Jacek, ''Warmia. Mazury'', Białystok 1998.<br/>
 +
''Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany'', red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.<br/>
 +
''Ostróda. Z dziejów miasta i okolic'',  red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976.<br/>
 +
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich'',  Olsztyn 2001.<br/>
 +
Sowiński Tomasz, ''Tajemnice Warmii i Mazur'', Olsztyn 2008.<br/>
 +
'' Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/>
 +
[http://www.stat.gov.pl/ Bank Danych Lokalnych GUS] [18.08.2013]<br/>
 +
[http://www.verwaltungsgeschichte.de/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [18.08.2013]<br/>
 +
[http://www.rowery.olsztyn.pl/ Olsztyńska Strona Rowerowa] [18.08.2013]<br/>
 +
[http://www.wuoz.olsztyn.pl/ Wojewódzka Ewidencja Zabytków] [18.08.2013]<br/>
 +
[http://www.mapy.eholiday.pl/ Serwis Turystyczny] [01.07.2014]
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
+
<references/>
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
== Zobacz też ==
+
[[Kategoria: Powiat ostródzki]] 
 
+
[[Kategoria: Grunwald (gmina wiejska)]]
 
+
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]  
[[Kategoria: Miejscowość]]
+
[[Kategoria: 1301-1400]]
[[Użytkownik:Emzet|Emzet]] ([[Dyskusja użytkownika:Emzet|dyskusja]]) 00:46, 26 wrz 2013 (CEST)
 

Aktualna wersja na dzień 10:27, 19 maj 2016

Dylewo

Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat ostródzki
Gmina Grunwald
Liczba ludności (2010) 492 (łącznie Dylewo, Dylewko i Jędrychowo)
Strefa numeracyjna (+48) 89
Kod pocztowy 14-107
Tablice rejestracyjne NOS
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Dylewo
Dylewo
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Dylewo
Dylewo
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Dylewo (niem.Gut Döhlau, od 1939 r. Döhlau) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Grunwald. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś (łącznie z Dylewkiem i Jędrychowem) liczyła 492 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Arkadiusz Rosa[1].

Położenie

Miejscowość położona jest na Mazurach Zachodnich (Pojezierze Iławsko-Ostródzkie) w odległości 20 km od Ostródy.

Dzieje miejscowości

Dobra nadano braciom Eberhardowi i Nickelowi z Diehl w 1349 roku . Od ich nazwiska przyjęto nazwę majątku, która na przestrzeni wieków ulegała przemianom: Diehl, Döll, Delan, Döhlau. W 1540 roku dobra znajdowały się w posiadaniu Hansa Birckhana i Niklasa Kokolla. W latach 1662–1670 większość majątku znalazła się w rękach Albrechta von Fincka. W 1860 roku majątek nabyli Ludwig i Doris Rose, którzy sprowadzili do Dylewa znanego i cenionego projektanta ogrodów Johanna Larassa. Pozostałości romantycznego parku jego autorstwa zachowały się do dzisiejszych czasów. W 1820 roku Dylewo zamieszkiwało 330 osób. W 1880 liczba mieszkańców wzrosła do 465. W 1939 roku nazwa miejscowości została zmieniona na Gut Döhlau. Przed wybuchem II wojny światowej miejscowość liczyła 693 osoby. Po 1945 roku na terenie miejscowości działało Państwowe Gospodarstwo Rolne.

Turystyka

Zabytki

  • kościół zbudowany w 1842 z wykorzystaniem elementów gotyckich z poprzedniej budowli; ołtarz główny późnorenesansowy, organy z 1850 r.
  • park pałacowy oraz pozostałości pałacowych murów, wpisane do wojewódzkiego rejestru zabytków
  • dawny cmentarz ewangelicki

Bibliografia

Darmochwał Tomasz, Rumiński Marek Jacek, Warmia. Mazury, Białystok 1998.
Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
Ostróda. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976.
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 2001.
Sowiński Tomasz, Tajemnice Warmii i Mazur, Olsztyn 2008.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [18.08.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [18.08.2013]
Olsztyńska Strona Rowerowa [18.08.2013]
Wojewódzka Ewidencja Zabytków [18.08.2013]
Serwis Turystyczny [01.07.2014]

Przypisy