Dziubiele: Różnice pomiędzy wersjami

Wersja z 13:45, 21 cze 2014

Dziubiele
Pole-obowiązkowe Pole-obowiązkowe
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	piski
Gmina	Orzysz
Liczba ludności (2010)	161 (łącznie Dziubiele, Dziubiele Małe, Suchy Róg)
Strefa numeracyjna	(+48) 87
Kod pocztowy	12-250
Tablice rejestracyjne	NPI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Dziubiele
Położenie na mapie Polski Dziubiele
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:city }

Dziubiele (niem. Dziubiellen, od 1938 r. Zollerndorf) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Orzysz. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. w 2010 roku w Dziubielach, Dziubielach Małych i Suchym Rogu mieszkało łącznie 161 osób. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Adam Pietrzak^[1].

Położenie

Wieś położona jest w na pograniczu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich i Pojezierza Ełckiego. Miejscowość leży na północnym brzegu jeziora Śniardwy, 15 km na wschód od Orzysza, w pobliżu granicy z powiatem mrągowskim. Około 1,5 km na północ od wsi wznosi się góra Dąbrowa (157 m n.p.m.).

Dzieje miejscowości

W Dziubielach odkryto ślady pruskiej osady, trudne do dokładniejszego datowania. Osada lokowana została w 1542 roku jako wieś czynszowa na 50 łanach na prawie chełmińskim; sołtysem został karczmarz Wicek, który kupił tu 5 łanów. W 1564 roku wieś liczyła już 55 łanów oraz posiadała dwie karczmy, zaś w 1599 roku – obejmowała 60 łanów. Wieś występowała początkowo jako Dzienbiellen, Dsziebellen, Ziebelovenn, Ziebelenn. W XVII wieku utrwaliła się nazwa Dziubiele, Dziubiellen. W 1656 roku Dziubiele ucierpiały w wyniku najazdu Tatarów, m.in. w jasyr poszło 8 mieszkańców, w tym cztery kobiety, natomiast nie dotarła tu wielka epidemia dżumy w latach 1709-1710. Wieś należała do parafii ewangelickiej w Okartowie.

Szkoła we wsi powstała w 1737 roku. W 1935 roku pracowało w niej 2 nauczycieli, uczęszczało zaś 74 uczniów.

W Suchym Rogu, około 1,5 km na wschód od Dziubieli, na wąskim przesmyku między jeziorami Śniardwy i Tuchlin, znajdował się niewielki majątek (około 135 ha); był on własnością rodziny Perl.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. Liczba mieszkańców

• 1857 r. – 440 osób

• 1864 r. – 470 osób

• 1867 r. – 513 osób

• 1933 r. – 442 osoby

• 1939 r. – 364 osoby

Zabytki

• Zespół dworski w Suchym Rogu: dwór pochodzi z początku XX wieku, parterowy, z kolumnowym gankiem; pozostałości zabudowań gospodarczych. Obecnie własność prywatna
• Przykłady budownictwa murowanego z pierwszej ćwierci XX wieku, m.in. budynek szkoły
• Dawny cmentarz ewangelicki z połowy XIX wieku, na południowy wschód od wsi, zdewastowany
• Dawny cmentarz ewangelicki z połowy XIX wieku, na południe-południowy wschód od wsi, zdewastowany

Bibliografia

1. Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I, Olsztyn 2011.
2. Białuński Grzegorz, Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początku XVIII wieku – starostwo leckie (giżyckie) i ryńskie, Olsztyn 1996.
3. Hippel Rudolf von, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19-20, 2010-2011, s. 83-157.
4. Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 2001.
5. Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
6. Pawlicki Ryszard Wojciech, Sikorski Piotr, Wierzba Marek, Ziemia Orzyska. Przewodnik po ścieżkach rowerowych, Orzysz 2004.
7. Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
8. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
9. Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, s. 73-90.
10. Żurkowska Tekla, Mazurskie cmentarze. Symbole w krajobrazie, Olsztyn 2008.
11. Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 10.09.2013]
12. Gminna Ewidencja Zabytków http://www.orzysz.pl/index.php?k=631&p=4 [data dostępu: 10.09.2013]

Przypisy