Dziubiele: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 31: | Linia 31: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Dziubiele''' (niem. ''Dziubiellen'', od 1938 r. ''Zollerndorf'') – wieś sołecka w Polsce, położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat piski | powiecie piskim]], w [[Gmina Orzysz|gminie Orzysz]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny|administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. w 2010 roku w Dziubielach, [[Dziubiele Małe|Dziubielach Małych]] i [[Suchy Róg |Suchym Rogu]] mieszkało łącznie 161 osób. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Adam Pietrzak]]<ref> [http://www.bip.orzysz.pl/ Strona Gminy Orzysz] [30.08.2013]</ref>. | + | ''' Dziubiele''' (niem. ''Dziubiellen'', od 1938 r. ''Zollerndorf'') – wieś sołecka w Polsce, położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat piski | powiecie piskim]], w [[Gmina Orzysz|gminie Orzysz]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny|administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. w 2010 roku w Dziubielach, [[Dziubiele Małe|Dziubielach Małych]] i [[Suchy Róg |Suchym Rogu]] mieszkało łącznie 161 osób. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Adam Pietrzak]]<ref>[http://www.bip.orzysz.pl/ Strona Gminy Orzysz] [30.08.2013]</ref>. |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| Linia 38: | Linia 38: | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
W Dziubielach odkryto ślady [[Prusowie|pruskiej]] osady, trudne do dokładniejszego datowania. | W Dziubielach odkryto ślady [[Prusowie|pruskiej]] osady, trudne do dokładniejszego datowania. | ||
| − | Osada lokowana została w 1542 roku jako wieś czynszowa na 50 łanach na prawie chełmińskim | + | Osada lokowana została w 1542 roku jako [[Wieś czynszowa|wieś czynszowa]] na 50. łanach na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]]. Sołtysem został karczmarz Wicek, który kupił tu 5 łanów. W 1564 roku wieś liczyła już 55 łanów oraz posiadała dwie karczmy, zaś w 1599 roku – obejmowała 60 łanów. Miejscowość występowała początkowo jako ''Dzienbiellen'', ''Dsziebellen'', ''Ziebelovenn'', ''Ziebelenn''. W XVII wieku utrwaliła się nazwa Dziubiele (''Dziubiellen''). W 1656 roku Dziubiele ucierpiały w wyniku najazdu Tatarów – w jasyr poszło ośmiu mieszkańców, w tym cztery kobiety. Wieś należała do [[Parafia ewangelicka w Okartowie|parafii ewangelickiej w Okartowie]]. |
| − | Szkoła we wsi powstała w 1737 roku. W 1935 roku pracowało w niej | + | Szkoła we wsi powstała w 1737 roku. W 1935 roku pracowało w niej dwóch nauczycieli, uczęszczało zaś 74. uczniów. |
| − | + | ||
| − | + | ||
| + | W Suchym Rogu, około 1,5 km na wschód od Dziubieli, na wąskim przesmyku między jeziorami Śniardwy i [[Jezioro Tuchlin|Tuchlin]], znajdował się niewielki majątek (około 135 ha); był on własnością [[Rodzina Perl|rodziny Perl]]. | ||
Aktualnie wieś jest siedzibą [[Sołectwo|sołectwa]]. | Aktualnie wieś jest siedzibą [[Sołectwo|sołectwa]]. | ||
| − | Liczba mieszkańców | + | |
| + | Liczba mieszkańców na przestrzeni lat: | ||
*1857 r. – 440 osób | *1857 r. – 440 osób | ||
| Linia 56: | Linia 56: | ||
*1939 r. – 364 osoby | *1939 r. – 364 osoby | ||
| − | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | *[[Zespół dworski w Suchym Rogu]]: dwór | + | *[[Zespół dworski w Suchym Rogu|zespół dworski w Suchym Rogu]]: dwór z początku XX wieku (parterowy, z kolumnowym gankiem); pozostałości zabudowań gospodarczych (obecnie własność prywatna) |
| − | * | + | *budownki murowane z pierwszej ćwierci XX wieku, m.in. budynek szkoły |
| − | * | + | *dawne cmentarze ewangelickie z połowy XIX wieku (zdewastowane) |
| − | + | ||
| − | + | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
#Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. I, Olsztyn 2011. | #Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. I, Olsztyn 2011. | ||
#Białuński Grzegorz, ''Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początku XVIII wieku – starostwo leckie (giżyckie) i ryńskie'', Olsztyn 1996. | #Białuński Grzegorz, ''Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początku XVIII wieku – starostwo leckie (giżyckie) i ryńskie'', Olsztyn 1996. | ||
| − | #Hippel Rudolf | + | #von Hippel Rudolf, ''Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868'', Znad Pisy, nr 19-20, 2010-2011, ss. 83-157. |
#Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 2001. | #Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 2001. | ||
#Kossert Andreas, ''Mazury. Zapomniane południe dawnych Prus Wschodnich'', przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004. | #Kossert Andreas, ''Mazury. Zapomniane południe dawnych Prus Wschodnich'', przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004. | ||
| Linia 72: | Linia 69: | ||
#''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970. | #''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970. | ||
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen'', Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857. | #''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen'', Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857. | ||
| − | #Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., ''Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, | + | #Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., ''Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 73-90. |
#Żurkowska Tekla, ''Mazurskie cmentarze. Symbole w krajobrazie'', Olsztyn 2008. | #Żurkowska Tekla, ''Mazurskie cmentarze. Symbole w krajobrazie'', Olsztyn 2008. | ||
| − | # | + | #[http://www.stat.gov.pl/ Bank Danych Lokalnych GUS] [10.09.2013] |
| − | #Gminna Ewidencja Zabytków http://www.orzysz.pl/ | + | #[http://www.orzysz.pl/ Gminna Ewidencja Zabytków] [10.09.2013] |
| + | #[http://www.bip.orzysz.pl/ Strona Gminy Orzysz] [30.08.2013] | ||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
Wersja z 13:57, 21 cze 2014
| Dziubiele | |
| | |
| Pole-obowiązkowe Pole-obowiązkowe
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | piski |
| Gmina | Orzysz |
| Liczba ludności (2010) | 161 (łącznie Dziubiele, Dziubiele Małe, Suchy Róg) |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 12-250 |
| Tablice rejestracyjne | NPI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Dziubiele | |
| Położenie na mapie Polski  Dziubiele | |
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:city } | |
Dziubiele (niem. Dziubiellen, od 1938 r. Zollerndorf) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Orzysz. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. w 2010 roku w Dziubielach, Dziubielach Małych i Suchym Rogu mieszkało łącznie 161 osób. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Adam Pietrzak[1].
Położenie
Wieś położona jest w na pograniczu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich i Pojezierza Ełckiego. Miejscowość leży na północnym brzegu jeziora Śniardwy, 15 km na wschód od Orzysza, w pobliżu granicy z powiatem mrągowskim. Około 1,5 km na północ od wsi wznosi się góra Dąbrowa (157 m n.p.m.).
Dzieje miejscowości
W Dziubielach odkryto ślady pruskiej osady, trudne do dokładniejszego datowania. Osada lokowana została w 1542 roku jako wieś czynszowa na 50. łanach na prawie chełmińskim. Sołtysem został karczmarz Wicek, który kupił tu 5 łanów. W 1564 roku wieś liczyła już 55 łanów oraz posiadała dwie karczmy, zaś w 1599 roku – obejmowała 60 łanów. Miejscowość występowała początkowo jako Dzienbiellen, Dsziebellen, Ziebelovenn, Ziebelenn. W XVII wieku utrwaliła się nazwa Dziubiele (Dziubiellen). W 1656 roku Dziubiele ucierpiały w wyniku najazdu Tatarów – w jasyr poszło ośmiu mieszkańców, w tym cztery kobiety. Wieś należała do parafii ewangelickiej w Okartowie.
Szkoła we wsi powstała w 1737 roku. W 1935 roku pracowało w niej dwóch nauczycieli, uczęszczało zaś 74. uczniów.
W Suchym Rogu, około 1,5 km na wschód od Dziubieli, na wąskim przesmyku między jeziorami Śniardwy i Tuchlin, znajdował się niewielki majątek (około 135 ha); był on własnością rodziny Perl. Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
Liczba mieszkańców na przestrzeni lat:
- 1857 r. – 440 osób
- 1864 r. – 470 osób
- 1867 r. – 513 osób
- 1933 r. – 442 osoby
- 1939 r. – 364 osoby
Zabytki
- zespół dworski w Suchym Rogu: dwór z początku XX wieku (parterowy, z kolumnowym gankiem); pozostałości zabudowań gospodarczych (obecnie własność prywatna)
- budownki murowane z pierwszej ćwierci XX wieku, m.in. budynek szkoły
- dawne cmentarze ewangelickie z połowy XIX wieku (zdewastowane)
Bibliografia
- Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I, Olsztyn 2011.
- Białuński Grzegorz, Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początku XVIII wieku – starostwo leckie (giżyckie) i ryńskie, Olsztyn 1996.
- von Hippel Rudolf, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19-20, 2010-2011, ss. 83-157.
- Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 2001.
- Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
- Pawlicki Ryszard Wojciech, Sikorski Piotr, Wierzba Marek, Ziemia Orzyska. Przewodnik po ścieżkach rowerowych, Orzysz 2004.
- Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 73-90.
- Żurkowska Tekla, Mazurskie cmentarze. Symbole w krajobrazie, Olsztyn 2008.
- Bank Danych Lokalnych GUS [10.09.2013]
- Gminna Ewidencja Zabytków [10.09.2013]
- Strona Gminy Orzysz [30.08.2013]
Przypisy
- ↑ Strona Gminy Orzysz [30.08.2013]
