Dziubiele: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| Linia 6: | Linia 6: | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Dziubieli |
|zdjęcie = Pole-obowiązkowe | |zdjęcie = Pole-obowiązkowe | ||
|opis zdjęcia = Pole-obowiązkowe | |opis zdjęcia = Pole-obowiązkowe | ||
| − | |rodzaj miejscowości =wieś sołecka | + | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka |
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
|powiat = piski | |powiat = piski | ||
| Linia 30: | Linia 30: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | ''' Dziubiele''' (niem. ''Dziubiellen'', od 1938 r. ''Zollerndorf'') – wieś sołecka w Polsce, położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat piski | powiecie piskim]], w [[Gmina Orzysz|gminie Orzysz]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny|administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. w 2010 roku w Dziubielach, [[Dziubiele Małe|Dziubielach Małych]] i [[Suchy Róg |Suchym Rogu]] mieszkało 161 osób. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Adam Pietrzak]]<ref> [http://www.bip.orzysz.pl/ Strona Gminy Orzysz] [30.08.2013]</ref>. |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | <br/> | + | == Położenie == |
| − | + | Wieś położona jest w na pograniczu [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich |Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]] i [[Pojezierze Ełckie|Pojezierza Ełckiego]]. Miejscowość leży na północnym brzegu jeziora [[Jezioro Śniardwy|Śniardwy]], 15 km na wschód od [[Orzysz|Orzysza]], w pobliżu granicy z [[Powiat mrągowski|powiatem mrągowskim]]. Około 1,5 km na północ od wsi wznosi się góra [[Góra Dąbrowa| Dąbrowa]] (157 m n.p.m.). | |
| − | == | ||
| − | Wieś położona jest w | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Dzieje miejscowości == | |
| − | |||
W Dziubielach odkryto ślady [[Prusowie|pruskiej]] osady, trudne do dokładniejszego datowania. | W Dziubielach odkryto ślady [[Prusowie|pruskiej]] osady, trudne do dokładniejszego datowania. | ||
Osada lokowana została w 1542 roku jako wieś czynszowa na 50 łanach na prawie chełmińskim; sołtysem został karczmarz Wicek, który kupił tu 5 łanów. W 1564 roku wieś liczyła już 55 łanów oraz posiadała dwie karczmy, zaś w 1599 roku – obejmowała 60 łanów. Wieś występowała początkowo jako ''Dzienbiellen'', ''Dsziebellen'', ''Ziebelovenn'', ''Ziebelenn''. W XVII wieku utrwaliła się nazwa Dziubiele, ''Dziubiellen''. W 1656 roku Dziubiele ucierpiały w wyniku najazdu Tatarów, m.in. w jasyr poszło 8 mieszkańców, w tym cztery kobiety, natomiast nie dotarła tu wielka [[epidemia dżumy]] w latach 1709-1710. Wieś należała do [[parafia ewangelicka w Okartowie|parafii ewangelickiej w Okartowie]]. | Osada lokowana została w 1542 roku jako wieś czynszowa na 50 łanach na prawie chełmińskim; sołtysem został karczmarz Wicek, który kupił tu 5 łanów. W 1564 roku wieś liczyła już 55 łanów oraz posiadała dwie karczmy, zaś w 1599 roku – obejmowała 60 łanów. Wieś występowała początkowo jako ''Dzienbiellen'', ''Dsziebellen'', ''Ziebelovenn'', ''Ziebelenn''. W XVII wieku utrwaliła się nazwa Dziubiele, ''Dziubiellen''. W 1656 roku Dziubiele ucierpiały w wyniku najazdu Tatarów, m.in. w jasyr poszło 8 mieszkańców, w tym cztery kobiety, natomiast nie dotarła tu wielka [[epidemia dżumy]] w latach 1709-1710. Wieś należała do [[parafia ewangelicka w Okartowie|parafii ewangelickiej w Okartowie]]. | ||
| Linia 48: | Linia 44: | ||
W [[Suchy Róg|Suchym Rogu]], około 1,5 km na wschód od Dziubieli, na wąskim przesmyku między jeziorami [[Jezioro Śniardwy|Śniardwy]] i [[Jezioro Tuchlin|Tuchlin]], znajdował się niewielki majątek (około 135 ha); był on własnością rodziny Perl. | W [[Suchy Róg|Suchym Rogu]], około 1,5 km na wschód od Dziubieli, na wąskim przesmyku między jeziorami [[Jezioro Śniardwy|Śniardwy]] i [[Jezioro Tuchlin|Tuchlin]], znajdował się niewielki majątek (około 135 ha); był on własnością rodziny Perl. | ||
| − | Aktualnie wieś jest siedzibą [[ | + | Aktualnie wieś jest siedzibą [[Sołectwo|sołectwa]]. |
| − | |||
Liczba mieszkańców | Liczba mieszkańców | ||
| − | 1857 – 440 | + | *1857 r. – 440 osób |
| − | |||
| − | |||
| − | + | *1864 r. – 470 osób | |
| − | + | *1867 r. – 513 osób | |
| − | + | *1933 r. – 442 osoby | |
| + | *1939 r. – 364 osoby | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Zabytki == | |
| − | |||
*[[Zespół dworski w Suchym Rogu]]: dwór pochodzi z początku XX wieku, parterowy, z kolumnowym gankiem; pozostałości zabudowań gospodarczych. Obecnie własność prywatna | *[[Zespół dworski w Suchym Rogu]]: dwór pochodzi z początku XX wieku, parterowy, z kolumnowym gankiem; pozostałości zabudowań gospodarczych. Obecnie własność prywatna | ||
*Przykłady budownictwa murowanego z pierwszej ćwierci XX wieku, m.in. budynek szkoły | *Przykłady budownictwa murowanego z pierwszej ćwierci XX wieku, m.in. budynek szkoły | ||
*Dawny cmentarz ewangelicki z połowy XIX wieku, na południowy wschód od wsi, zdewastowany | *Dawny cmentarz ewangelicki z połowy XIX wieku, na południowy wschód od wsi, zdewastowany | ||
*Dawny cmentarz ewangelicki z połowy XIX wieku, na południe-południowy wschód od wsi, zdewastowany | *Dawny cmentarz ewangelicki z połowy XIX wieku, na południe-południowy wschód od wsi, zdewastowany | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Bibliografia == | |
| − | |||
#Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. I, Olsztyn 2011. | #Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. I, Olsztyn 2011. | ||
#Białuński Grzegorz, ''Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początku XVIII wieku – starostwo leckie (giżyckie) i ryńskie'', Olsztyn 1996. | #Białuński Grzegorz, ''Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początku XVIII wieku – starostwo leckie (giżyckie) i ryńskie'', Olsztyn 1996. | ||
| Linia 85: | Linia 76: | ||
#Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 10.09.2013] | #Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 10.09.2013] | ||
#Gminna Ewidencja Zabytków http://www.orzysz.pl/index.php?k=631&p=4 [data dostępu: 10.09.2013] | #Gminna Ewidencja Zabytków http://www.orzysz.pl/index.php?k=631&p=4 [data dostępu: 10.09.2013] | ||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: wieś sołecka]] [[Kategoria: powiat piski]] [[Kategoria: gmina Orzysz]] | |
| − | |||
| − | |||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: wieś sołecka]] [[Kategoria: powiat piski]] [[Kategoria: gmina Orzysz]] | ||
| − | |||
Wersja z 13:44, 21 cze 2014
| Dziubiele | |
| | |
| Pole-obowiązkowe Pole-obowiązkowe
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | piski |
| Gmina | Orzysz |
| Liczba ludności (2010) | 161 (łącznie Dziubiele, Dziubiele Małe, Suchy Róg) |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 12-250 |
| Tablice rejestracyjne | NPI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Dziubiele | |
| Położenie na mapie Polski  Dziubiele | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Dziubiele (niem. Dziubiellen, od 1938 r. Zollerndorf) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Orzysz. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. w 2010 roku w Dziubielach, Dziubielach Małych i Suchym Rogu mieszkało 161 osób. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Adam Pietrzak[1].
Spis treści
[ukryj]Położenie
Wieś położona jest w na pograniczu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich i Pojezierza Ełckiego. Miejscowość leży na północnym brzegu jeziora Śniardwy, 15 km na wschód od Orzysza, w pobliżu granicy z powiatem mrągowskim. Około 1,5 km na północ od wsi wznosi się góra Dąbrowa (157 m n.p.m.).
Dzieje miejscowości
W Dziubielach odkryto ślady pruskiej osady, trudne do dokładniejszego datowania. Osada lokowana została w 1542 roku jako wieś czynszowa na 50 łanach na prawie chełmińskim; sołtysem został karczmarz Wicek, który kupił tu 5 łanów. W 1564 roku wieś liczyła już 55 łanów oraz posiadała dwie karczmy, zaś w 1599 roku – obejmowała 60 łanów. Wieś występowała początkowo jako Dzienbiellen, Dsziebellen, Ziebelovenn, Ziebelenn. W XVII wieku utrwaliła się nazwa Dziubiele, Dziubiellen. W 1656 roku Dziubiele ucierpiały w wyniku najazdu Tatarów, m.in. w jasyr poszło 8 mieszkańców, w tym cztery kobiety, natomiast nie dotarła tu wielka epidemia dżumy w latach 1709-1710. Wieś należała do parafii ewangelickiej w Okartowie.
Szkoła we wsi powstała w 1737 roku. W 1935 roku pracowało w niej 2 nauczycieli, uczęszczało zaś 74 uczniów.
W Suchym Rogu, około 1,5 km na wschód od Dziubieli, na wąskim przesmyku między jeziorami Śniardwy i Tuchlin, znajdował się niewielki majątek (około 135 ha); był on własnością rodziny Perl.
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. Liczba mieszkańców
- 1857 r. – 440 osób
- 1864 r. – 470 osób
- 1867 r. – 513 osób
- 1933 r. – 442 osoby
- 1939 r. – 364 osoby
Zabytki
- Zespół dworski w Suchym Rogu: dwór pochodzi z początku XX wieku, parterowy, z kolumnowym gankiem; pozostałości zabudowań gospodarczych. Obecnie własność prywatna
- Przykłady budownictwa murowanego z pierwszej ćwierci XX wieku, m.in. budynek szkoły
- Dawny cmentarz ewangelicki z połowy XIX wieku, na południowy wschód od wsi, zdewastowany
- Dawny cmentarz ewangelicki z połowy XIX wieku, na południe-południowy wschód od wsi, zdewastowany
Bibliografia
- Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I, Olsztyn 2011.
- Białuński Grzegorz, Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początku XVIII wieku – starostwo leckie (giżyckie) i ryńskie, Olsztyn 1996.
- Hippel Rudolf von, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19-20, 2010-2011, s. 83-157.
- Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 2001.
- Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
- Pawlicki Ryszard Wojciech, Sikorski Piotr, Wierzba Marek, Ziemia Orzyska. Przewodnik po ścieżkach rowerowych, Orzysz 2004.
- Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, s. 73-90.
- Żurkowska Tekla, Mazurskie cmentarze. Symbole w krajobrazie, Olsztyn 2008.
- Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 10.09.2013]
- Gminna Ewidencja Zabytków http://www.orzysz.pl/index.php?k=631&p=4 [data dostępu: 10.09.2013]
Przypisy
- Skocz do góry ↑ Strona Gminy Orzysz [30.08.2013]
