Dzwonek szerokolistny
| Dzwonek szerokolistny | |
| | |
| Campanula latifolia | |
| {{{L}}} | |
| Systematyka | |
| Królestwo | rośliny |
| Podkrólestwo | rośliny naczyniowe |
| Gromada | okrytonasienne |
| Klasa | dwuliścienne |
| Rząd | astrowce |
| Rodzina | dzwonkowate |
| Rodzaj | dzwonek |
| Gatunek | Dzwonek szerokolistny |
| Synonimy | |
| Campanula eriocarpa M. Bieb., Campanula macranthaFisch | |
Dzwonek szerokolistny ( Campanula latifolia L . ) – gatunek rośliny należący do rodziny dzwonkowatych (Campanulaceae ), rzędu astrowców ( Asterales).
Spis treści
Morfologia
Dzwonek szerokolistny jest rośliną wieloletnią (bylina), hemikryptofitem. Tworzy łodygę wysokości 50–100 (150) cm, wzniesioną, tępo kanciastą, w dolnej części miękko owłosioną. Liście o podługowato-jajowatej blaszce i zaokrągloną, lub klinowatą nasadę , odziomkowe. Ogonki krótkie, oskrzydlone, miękko owłosione i wyraźnie karbowane, lub piłkowane. Przysadki nieznacznie zmniejszające się ku górze. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Kwiaty wyrastają pojedynczo lub po 2–3, wzniesione lub odstające. Korona duża, jasnofioletowa lub niebieska, o średnicy 2–3 cm. Działki kielicha nie odgięte i czasami połączone ze sobą rąbkiem, we wcięciach międzydziałkowych brak wyrostków. Owocem jest torebka, otwierająca się 3 otworkami u nasady.
Rozmieszczenie i ekologia
Gatunek występujący w zachodniej i środkowej Azji (od Syberii po Indie) oraz w Europie. W Polsce jest rozproszony w północnej i zachodniej części kraju, w innych rejonach rzadki. W południowo-wschodniej części kraju na pojedynczych stanowiskach w Bieszczadach. Podany został z: doliny Tworylczyka, Działu, Moczarne, doliny Rzeczycy, Bukowego Berda i Tarnawy Niżnej.
Dzwonek szerokolistny rośnie w liściastych lasach i zaroślach, nad potokami. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek wyróżniający dla zbiorowiska Acerplatanoides-Tiliacordata. Roślina rośnie doskonale na żyznych i umiarkowanie wilgotnych glebach. Preferuje stanowiska słoneczne i półcieniste, najlepiej pod koronami drzew, wśród krzewów i w wielogatunkowych kępach różnych roślin.
Na Warmii i Mazurach dzwonek szerokolistny występuje na terenie obszaru Natura 2000 Banówka
Wartość użytkowa
Dzwonek szerokolistny objęty jest w Polsce ochroną ścisłą. Znajduje się również na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski, zaliczony do kategorii zagrożenia V, gatunek narażony na wyginięcie
Ciekawostki
Gatunek zróżnicowany na dwa podgatunki: Campanula latifolia subsp. latifolia - występuje w całym zasięgu gatunku i Campanula latifolia subsp. megrelica (Manden. &Kuth.) Ogan. - rośnie w Kaukazie
Bibliografia
Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006.
Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.).Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006
