Elbląg (gmina wiejska): Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 38 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 11: Linia 11:
 
  |rodzaj_gminy    = wiejska
 
  |rodzaj_gminy    = wiejska
 
  |zarządzający    = Wójt
 
  |zarządzający    = Wójt
  |wójt            = Genowefa Kwoczek
+
  |wójt            = Zygmunt Tucholski
 
  |adres_ug        = ul. Browarna 85
 
  |adres_ug        = ul. Browarna 85
 
  |kod_poczt_ug    =  82-300 Elbląg
 
  |kod_poczt_ug    =  82-300 Elbląg
Linia 29: Linia 29:
 
}}  
 
}}  
 
'''Gmina Elbląg''' – gmina wiejska położona w północno-zachodniej części [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]], w zachodniej i centralnej części [[Powiat elbląski| powiatu elbląskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Elbląg| Elblągu]].
 
'''Gmina Elbląg''' – gmina wiejska położona w północno-zachodniej części [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]], w zachodniej i centralnej części [[Powiat elbląski| powiatu elbląskiego]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Elbląg| Elblągu]].
 +
Jest to gmina rolnicza o bardzo małej powierzchni zalesienia. Usytuowana jest na pograniczu dwóch mezoregionów – [[Wysoczyzna Elbląska| Wysoczyzny Elbląskiej]] i [[Żuławy Wiślane| Żuław Wiślanych]] – w sąsiedztwie [[Jezioro Drużno|jeziora Drużno]]. Położenie oraz specyficzny charakter kulturowy Żuław Wiślanych będący częścią tradycji osadnictwa holenderskiego na tym obszarze czyni gminę atrakcyjną turystycznie. W gminie znajduje się najniżej położony punkt Polski – [[Depresja w Raczkach Elbląskich]] – wynoszący 1,8 m p.p.m.<br/>
 +
W Wyborach Samorządowych 2018 mandat wójta uzyskał Zygmunt Tucholski.<ref>https://www.portalsamorzadowy.pl/wybory-2018/gmina/elblag,1656.html</ref>
  
Gmina rolnicza, o bardzo małej powierzchni zalesienia. Usytuowana na pograniczu dwóch mezoregionów – [[Wysoczyzna Elbląska| Wysoczyzny Elbląskiej]] i [[Żuławy Wiślane| Żuław Wiślanych]], w sąsiedztwie [[Jezioro Drużno|jeziora Drużno]]. Położenie oraz specyficzny charakter kulturowy [[Żuławy Wiślane| Żuław Wiślanych]] będący częścią tradycji osadnictwa holenderskiego na tym obszarze, czyni gminę atrakcyjną turystycznie. W gminie znajduje się najniżej położony punkt Polski – [[Depresja w Raczkach Elbląskich]] – wynoszący 1,8 m p.p.m.
+
[[Plik:Depresja w Raczkach Elbląskich.jpg|thumb|right|290px|Depresja w Raczkach Elbląskich.<br>Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Poland_Raczki_Elblaskie_-_depression_sign.jpg Commons Wikimedia]]]
 
+
[[Plik:Kościół pw. Podwyższenia Krzyża w Przezmarku.jpg|thumb|right|290px|Kościół pw. Podwyższenia Krzyża w Przezmarku.<br>Fot. Rafał Subocz. <br>Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Kosciol_w_Przezmarku.JPG Commons Wikimedia]]]
Władzę w gminie sprawuje wójt [[Genowefa Kwoczek]]<ref>Urząd Gminy Elbląg [http://www.gminaelblag.pl/dane_kontaktowe/pracownicy_urzedu/ gminaelblag.pl] [06.06.2014]</ref>.
+
[[Plik:Ulicówka wodna Tropy Elbląskiej.jpg|thumb|right|290px|Ulicówka wodna Tropy Elbląskie.<br>Źródło: [http://www.marienburg.pl/viewtopic.php?p=141834 www.marienburg.pl]]]
<br/><br/>
+
[[Plik:Podcieniowy dom w Tropach Elbląskich.jpg|thumb|right|290px|Podcieniowy dom w Tropach Elbląskich.<br>Źródło: [http://www.marienburg.pl/viewtopic.php?p=141834 www.marienburg.pl]
{{Galeria|Nazwa=Elbląg (gmina wiejska)|wielkość=290|pozycja=right
+
]]
|Plik:Depresja w Raczkach Elbląskich.jpg|Depresja w Raczkach Elbląskich
 
|Plik:Kościół pw. Podwyższenia Krzyża w Przezmarku.jpg|Kościół pw. Podwyższenia Krzyża w Przezmarku
 
|Plik:Ulicówka wodna Tropy Elbląskiej.jpg|Ulicówka wodna Tropy Elbląskie
 
|Plik:Podcieniowy dom w Tropach Elbląskich.jpg|Podcieniowy dom w Tropach Elbląskich
 
}}
 
 
== Powierzchnia gminy ==
 
== Powierzchnia gminy ==
Gmina Elbląg zajmuje powierzchnię 192,05km<sup>2</sup><ref>UStat w Olsztynie [http://olsztyn.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/elblaski/elblag.pdf olsztyn.stat.gov.pl] [06.06.2014]</ref>.
+
Gmina Elbląg zajmuje powierzchnię 192,05km<sup>2</sup><ref>[http://olsztyn.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/elblaski/elblag.pdf Urząd Statystyczny w Olsztynie] [06.06.2014]</ref>.
 
W tym:
 
W tym:
 
*lasy: 9,7% (1859,6 ha)
 
*lasy: 9,7% (1859,6 ha)
 
*użytki rolne: 64,59%  (12404 ha)
 
*użytki rolne: 64,59%  (12404 ha)
 
*wody: 17,03% (3270,01 ha)
 
*wody: 17,03% (3270,01 ha)
 
+
Gmina stanowi 13,57% powierzchni powiatu elbląskiego.
Gmina stanowi 13,57% powierzchni [[Powiat elbląski| powiatu elbląskiego]].
 
 
<br/>
 
<br/>
 
== Demografia ==
 
== Demografia ==
Linia 60: Linia 56:
 
|gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 37|| colspan=2| 18 || colspan=2| 19
 
|gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| 37|| colspan=2| 18 || colspan=2| 19
 
|}
 
|}
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2012 r. w gminie wiejskiej Elbląg było dodatnie i wynosiło 42 osoby <ref>Bank Danych lokalnych GUS[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks][06.06.2014]</ref> (saldo migracji w [[Powiat elbląski| powiecie elbląskim]] wynosi 22 osoby).
+
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2012 r. w gminie wiejskiej Elbląg było dodatnie i wynosiło 42 osoby <ref>[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks Bank Danych lokalnych GUS][06.06.2014]</ref> (saldo migracji w powiecie elbląskim wynosi 22 osoby).
 
<br/>
 
<br/>
 +
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej ==
 +
Po zakończeniu II wojny światowej w skład obszaru kształtującego się powiatu elbląskiego wchodziły gminy: [[Jegłownik]], [[Tolkmicko (gmina miejsko-wiejska)|Tolkmicko]], [[Łęcze]], [[Milejewo (gmina wiejska)|Milejewo]], [[Nowakowo]], [[Pomorska Wieś]], oraz gmina miejska [[Elbląg]]<ref>[http://historia-wyzynaelblaska.pl/gminy-i-gromady--1945-54-.html Historia Wysoczyzny Elbląskiej, historia-wyzynaelblaska.pl] [06.06.2014]</ref>. Dzisiejsze tereny gminy Elbląg były wówczas częścią gmin Nowakowo i Pomorska Wieś. W 1946 roku na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 roku<ref>[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 Dz.U. 1946 nr 28 poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, isap.sejm.gov.pl] </ref> obszar powiatu elbląskiego, a wraz z nim tereny dzisiejszej gminy Elbląg, włączono do województwa gdańskiego.
  
== Historia gminy jako jednostki administracyjnej ==
+
W 1973 roku w wyniku wprowadzenia w życie ustawy o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych<ref>Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]</ref> istniejące w powiatach od 1954 roku gromady<ref>[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 Dz.U. z 1954, nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl][06.06.2014]</ref> zostały przekształcone w gminy. Wówczas też została powołana gmina wiejska Elbląg<ref>Uchwała Nr XVIII/108/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 4 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie gdańskim.</ref>.
Po zakończeniu II wojny światowej w skład obszaru kształtującego się powiatu elbląskiego wchodziły gminy: [[Jegłownik]], [[Tolkmicko (gmina miejsko-wiejska)]], [[Łęcze]], [[Milejewo (gmina wiejska)]], [[Nowakowo]], [[Pomorska Wieś]], oraz gmina miejska [[Elbląg]]<ref>Historia Wysoczyzny Elbląskiej[[http://historia-wyzynaelblaska.pl/gminy-i-gromady--1945-54-.html]]</ref>. Dzisiejsze tereny gminy Elbląg były wówczas częścią gmin [[Nowakowo]] i [[Pomorska Wieś]]. W 1946 roku na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 roku<ref>Dz.U. 1946 nr 28 poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177]</ref> obszar [[Powiat elbląski| powiatu elbląskiego]], a wraz z nim tereny dzisiejszej gminy Elbląg włączono do województwa gdańskiego.
 
W 1973 roku, w wyniku wprowadzenia w życie ustawy o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych<ref>Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312]</ref> istniejące w powiatach od 1954 roku gromady<ref>Dz.U. z 1954, nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191]</ref> zostały przekształcone w gminy. Wówczas też została powołana gmina wiejska Elbląg<ref>Uchwała Nr XVIII/108/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 4 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie gdańskim.</ref>.
 
 
   
 
   
1 czerwca 1975 roku na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. z 1975, nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091]</ref> przestał istnieć powiat elbląski i powołane zostało [[województwo elbląskie]], w skład którego weszły tereny gminy Elbląg<ref>Dz.U.  z 1975, nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092]</ref>.
+
1 czerwca 1975 roku na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 Dz.U. z 1975, nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]</ref> przestał istnieć powiat elbląski i powołane zostało województwo elbląskie, w skład którego weszły tereny gminy Elbląg<ref>[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 Dz.U.  z 1975, nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]</ref>.
  
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. z 1998, nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652]</ref> umiejscowiły gminę wiejską Elbląg w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim.
+
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 Dz.U. z 1998, nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]</ref> umiejscowiły gminę wiejską Elbląg w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim.
  
Gmina wiejska Elbląg graniczy: od północy z [[Tolkmicko (gmina miejsko-wiejska)| gminą Tolkmicko]], od wschodu z [[Milejewo (gmina wiejska)| gminą Milejewo]] i [[Pasłęk (gmina miejsko-wiejska)| gminą Pasłęk]], od południa z [[Gronowo Elbląskie (gmina wiejska)| gminą Gronowo Elbląskie]], [[Rychliki (gmina wiejska)| gminą Rychliki]], [[Markusy (gmina wiejska)| gminą Markusy]] oraz z [[Elbląg| Elblągiem]]. Zachodnia granica gminy jest jednocześnie częścią granicy pomiędzy województwem warmińsko-mazurskim, a pomorskim.  
+
Gmina wiejska Elbląg graniczy: od północy z gminą Tolkmicko, od wschodu z gminą Milejewo i [[Pasłęk (gmina miejsko-wiejska)| gminą Pasłęk]], od południa z [[Gronowo Elbląskie (gmina wiejska)| gminą Gronowo Elbląskie]], [[Rychliki (gmina wiejska)| gminą Rychliki]], [[Markusy (gmina wiejska)| gminą Markusy]] oraz z [[Elbląg|Elblągiem]]. Zachodnia granica gminy jest jednocześnie częścią granicy pomiędzy województwem warmińsko-mazurskim, a pomorskim.  
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Miejscowości na terenie gminy ==
 
== Miejscowości na terenie gminy ==
Sołectwa: [[Adamowo]], [[Cieplice]], [[Czechowo]], [[Dłużyna]] [[Klepa]], [[Drużno]], [[Gronowo Górne]] - [[Nowe Pole]], [[Janowo]], [[Kazimierzowo]], [[Kępa Rybacka]], [[Kępiny Wielkie]], [[Komorowo Żuławskie]], [[Myślęcin Pasieki]], [[Nowakowo]], [[Nowe Batorowo]], [[Nowina]], [[Nowotki]], [[Pilona]], [[Przezmark]], [[Raczki Elbląskie]], [[Sierpin]], [[Tropy Elbląskie]], [[Weklice]] [[Bogaczewo (gmina Elbląg)|Bogaczewo]], [[Węzina]], [[Władysławowo]].  
+
Sołectwa: [[Adamowo]], [[Cieplice]], [[Czechowo]], [[Dłużyna]]-[[Klepa]], [[Drużno]], [[Gronowo Górne]]-[[Nowe Pole]], [[Janowo (gmina Elbląg)|Janowo]], [[Kazimierzowo]], [[Kępa Rybacka]], [[Kępiny Wielkie]], [[Komorowo Żuławskie]], [[Myślęcin]]-[[Pasieki]], [[Nowakowo]], [[Nowe Batorowo]], [[Nowina]], [[Nowotki]], [[Pilona]], [[Przezmark]], [[Raczki Elbląskie]], [[Sierpin]], [[Tropy Elbląskie]], [[Weklice]]-[[Bogaczewo (gmina Elbląg)|Bogaczewo]], [[Węzina]], [[Władysławowo]].  
  
Pozostałe miejscowości: [[Chlewki]], [[Dolna Kępa]], [[Druzieńska Karczma]], [[Józefowo]], [[Nowakowo Trzecie]], [[Rybaki]], [[Ujście]], [[Zaścianek]], [[Karczowizna]], [[Jagodno]], [[Nowe Batorowo]], [[Tropy Elbląskie]], w tym osiedla: [[Adamowo]], [[Bielnik Pierwszy]], [[Bielnik Drugi]], [[Batorowo]], [[Bogaczewo (gmina Elbląg)|Bogaczewo]], [[Gronowo Górne]], [[Helenowo]], [[Janów]], [[Lisów]], [[Nowy Dwór (gmina Elbląg)|Nowy Dwór]], [[Nowa Pilona]], [[Przezmark]].   
+
Pozostałe miejscowości: [[Chlewki]], [[Dolna Kępa]], [[Druzieńska Karczma]], [[Józefowo]], [[Nowakowo Trzecie]], [[Rybaki (gmina Elbląg)|Rybaki]], [[Ujście]], [[Zaścianek]], [[Karczowizna]], [[Jagodno]], w tym osiedla: [[Adamowo]], [[Bielnik Pierwszy]], [[Bielnik Drugi]], [[Batorowo]], [[Bogaczewo (gmina Elbląg)|Bogaczewo]], [[Gronowo Górne]], [[Helenowo]], [[Janów]], [[Lisów]], [[Nowy Dwór (gmina Elbląg)|Nowy Dwór]], [[Nowa Pilona]], [[Przezmark]].   
 
<br/>
 
<br/>
 +
 
== Gospodarka ==
 
== Gospodarka ==
Gmina Elbląg posiada typowo rolniczy charakter i rolnictwo stanowi jedną z głównych gałęzi jej gospodarki. Użytki rolne stanowią ponad 64% powierzchni gminy. Ponad połowę zajmują grunty orne, pozostała część to sady, plantacje, łąki i pastwiska. Większość gleb w gminie to gleby średnie (gleby klas IVa i IVb). W gminie dominuje uprawa pszenicy, znaczący udział w uprawach zajmują także owoce i warzywa. Duży potencjał ma również rozwój rolnictwa ekologicznego.
+
Gmina Elbląg posiada typowo rolniczy charakter i rolnictwo stanowi jedną z głównych gałęzi jej gospodarki. Użytki rolne stanowią ponad 64% powierzchni gminy. Ponad połowę zajmują grunty orne, pozostała część to sady, plantacje, łąki i pastwiska. Większość gleb w gminie to gleby średnie (gleby klas IVa i IVb). W gminie dominuje uprawa pszenicy, znaczący udział w uprawach zajmują także owoce i warzywa. Duży potencjał ma również rozwój rolnictwa ekologicznego.
  
 
W gminie nie ma rozwiniętego przemysłu, dość dobrze rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel.
 
W gminie nie ma rozwiniętego przemysłu, dość dobrze rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel.
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie wiejskiej Elbląg wynosiła w 2013 roku 612. W tym 11 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 601 tworzy sektor prywatny<ref>Bank Danych lokalnych GUS [http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3122][06.06.2014]</ref>. 156 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 117 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 55 firm w dziale budownictwo, 47 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo, a działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 17 firm. Są to firmy małe i średnie zatrudniające od 1 do 5 osób.
+
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie wiejskiej Elbląg wynosiła w 2013 roku 612. W tym 11 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 601 tworzyło sektor prywatny<ref>[http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3122 Bank Danych lokalnych GUS] [06.06.2014]</ref>. 156 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 117 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 55 firm w dziale budownictwo, 47 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo, a działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 17 firm. Są to firmy małe i średnie zatrudniające od 1 do 5 osób.
  
Położenie gminy, dogodne połączenie komunikacyjne, rozwijająca się baza noclegowa i gastronomiczna, nieskażone środowisko wynikające z oddalenia od aglomeracji przemysłowych sprawiają, że jest to doskonałe miejsce na wypoczynek. Jest to przyczynek do rozwoju turystyki. Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: [[Janów]], [[Władysławowo]], [[Myślęcin]], [[Pilona]].
+
Położenie gminy, dogodne połączenie komunikacyjne, rozwijająca się baza noclegowa i gastronomiczna, nieskażone środowisko wynikające z oddalenia od aglomeracji przemysłowych sprawiają, że jest to doskonałe miejsce na wypoczynek. Jest to przyczynek do rozwoju turystyki. Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Janów, Władysławowo, Myślęcin, Pilona.
  
W celu stworzenia warunków dla rozwoju gospodarczego, wsparcia rynku pracy, stworzenia atrakcyjniejszych warunków prowadzenia działalności gospodarczej dla lokalnych przedsiębiorców, ochrony środowiska naturalnego oraz poprawy warunków życia i bezpieczeństwa mieszkańców gmina należy do wielu związków i stowarzyszeń, których działalność ma zasięg międzygminny i międzynarodowego [[Komunalny Związek Gmin Nadzalewowych| Komunalnego Związku Gmin Nadzalewowych]], [[Stowarzyszenie Gmin Rzeczypospolitej Polskiej Euroregion Bałtyk| Stowarzyszenia Gmin Rzeczypospolitej Polskiej Euroregion Bałtyk]], [[Związek Gmin Zlewni Jeziora Drużno i zalewu Wiślanego| Związku Gmin Zlewni Jeziora Drużno i Zalewu Wiślanego]], [[Stowarzyszenie Żuławy| Stowarzyszenia Żuławy]], [[Stowarzyszenie Łączy Nas Kanał Elbląski Lokalna Grupa Działania| Stowarzyszenia Łączy Nas Kanał Elbląski Lokalna Grupa Działania]], [[Stowarzyszenie Lokalna Grupa Rybacka "Zalew Wiślany"| Stowarzyszenia Lokalna Grupa Rybacka "Zalew Wiślany"]].
+
W celu stworzenia warunków dla rozwoju gospodarczego, wsparcia rynku pracy, stworzenia atrakcyjniejszych warunków prowadzenia działalności gospodarczej dla lokalnych przedsiębiorców, ochrony środowiska naturalnego oraz poprawy warunków życia i bezpieczeństwa mieszkańców, gmina należy do wielu związków i stowarzyszeń, których działalność ma zasięg międzygminny. Ponadto należy do międzynarodowego [[Komunalny Związek Gmin Nadzalewowych| Komunalnego Związku Gmin Nadzalewowych]], [[Stowarzyszenie Gmin Rzeczypospolitej Polskiej Euroregion Bałtyk| Stowarzyszenia Gmin Rzeczypospolitej Polskiej Euroregion Bałtyk]], [[Związek Gmin Zlewni Jeziora Drużno i zalewu Wiślanego| Związku Gmin Zlewni Jeziora Drużno i Zalewu Wiślanego]], [[Stowarzyszenie Żuławy| Stowarzyszenia Żuławy]], [[Stowarzyszenie Łączy Nas Kanał Elbląski Lokalna Grupa Działania| Stowarzyszenia Łączy Nas Kanał Elbląski Lokalna Grupa Działania]], [[Stowarzyszenie Lokalna Grupa Rybacka "Zalew Wiślany"| Stowarzyszenia Lokalna Grupa Rybacka "Zalew Wiślany"]].
  
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2012 roku w gminie wiejskiej Elbląg wynosiła 646 osób<ref>Bank Danych Lokalnych GUS [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks stat.gov.pl][06.06.2014]</ref>, co stanowi 11,05% bezrobotnych w powiecie elbląskim.
+
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2012 roku w gminie wiejskiej Elbląg wynosiła 646 osób<ref> [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks Bank Danych Lokalnych GUS] [06.06.2014]</ref>, co stanowi 11,05% bezrobotnych w powiecie elbląskim.
  
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 15,4% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS [06.06.2014]</ref>.
+
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 15,4% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>.
  
W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do [[Obszary przygraniczne| obszarów przygranicznych]], a także tzw. [[Tygrys warmińsko-mazurski | Tygrysów warmińsko-mazurskich]], wymagających strategicznej interwencji, ze względu na możliwości rozwojowe.
+
W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do [[Obszary przygraniczne| obszarów przygranicznych]], a także tzw. [[Tygrys warmińsko-mazurski | Tygrysów warmińsko-mazurskich]] wymagających strategicznej interwencji ze względu na możliwości rozwojowe.
 
<br/>
 
<br/>
 
 
== Kultura i turystyka ==
 
== Kultura i turystyka ==
 
'''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy'''
 
'''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy'''
*[[Gminna Biblioteka Publiczna w Komorowie Żuławskim]] – filia w [[Nowakowo| Nowakowie]]
+
*[[Gminna Biblioteka Publiczna w Komorowie Żuławskim]] – filia w Nowakowie
 
+
'''Wydarzenia kulturalne związane z gminą''':
'''Wydarzenia kulturalne związane z gminą'''
 
 
*[[lkwim:Festiwal Zespołów Folklorystycznych w Przezmarku| Festiwal Zespołów Folklorystycznych w Przezmarku]]
 
*[[lkwim:Festiwal Zespołów Folklorystycznych w Przezmarku| Festiwal Zespołów Folklorystycznych w Przezmarku]]
 
*[[lkwim: Regionalny Festiwal Folkloru w Przezmarku 2010| Regionalny Festiwal Folkloru w Przezmarku]]
 
*[[lkwim: Regionalny Festiwal Folkloru w Przezmarku 2010| Regionalny Festiwal Folkloru w Przezmarku]]
*[[lkwim: Powiatowy Festiwal Piosenki Popularnej "Słowiki 2010"| Powiatowy Festiwal Piosenki Popularnej "Słowiki"]] w [[Komorowo Żuławskie| Komorowie Żuławskim]]
+
*[[lkwim: Powiatowy Festiwal Piosenki Popularnej "Słowiki 2010"| Powiatowy Festiwal Piosenki Popularnej "Słowiki"]] w Komorowie Żuławskim
 
+
'''Ludzie związani z gminą''':
'''Ludzie związani z gminą'''
+
*[[lkwim: Jerzy Kosacz|Jerzy Kosacz]] – malarz amator; w 1987 r. osiadł pod Elblągiem, gdzie mieszka z rodziną w zabytkowej posiadłości
*[[lkwim: Jerzy Kosacz|Jerzy Kosacz]] – malarz amator; w 1987 r. osiadł pod Elblągiem, gdzie mieszka z rodziną w zabytkowej posiadłości.
 
 
 
 
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy'''
 
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy'''
  
 
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Elbląg należą<ref> [http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków]</ref>:
 
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Elbląg należą<ref> [http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków]</ref>:
 
+
*wodociągowa wieża ciśnień w Bogaczewie
*wodociągowa wieża ciśnień w [[Bogaczewo (gmina Elbląg)| Bogaczewie]]
+
*zespół pałacowo-folwarczny w Janowie wraz z parkiem
*zespół pałacowo-folwarczny w [[Janów| Janowie]] wraz z parkiem
 
 
*domy podcieniowe w miejscowościach Nowakowo, Pilona
 
*domy podcieniowe w miejscowościach Nowakowo, Pilona
*[[kościół pw. Podwyższenia Krzyża w Przezmarku]]
+
*[[Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Przezmarku|kościół pw. Podwyższenia Krzyża w Przezmarku]]
*układ ruralistyczny wsi [[Tropy Elbląskie]]
+
*układ ruralistyczny wsi Tropy Elbląskie
*cmentarzysko kultury wielbarskiej w [[Weklice| Weklicach]]
+
*cmentarzysko kultury wielbarskiej w Weklicach
 
'''Szlaki i atrakcje turystyczne'''
 
'''Szlaki i atrakcje turystyczne'''
 
*[[Szlak Kopernikowski]] – pieszy szlak turystyczny, biegnący głównie przez miejsca związane z pobytem i pracą [[Mikołaj Kopernik| Mikołaja Kopernika]]
 
*[[Szlak Kopernikowski]] – pieszy szlak turystyczny, biegnący głównie przez miejsca związane z pobytem i pracą [[Mikołaj Kopernik| Mikołaja Kopernika]]
*[[Szlak Św. Wojciecha]] – łączy Elbląg z miejscem śmierci św. Wojciecha w [[Święty Gaj| Świętym Gaju]]
+
*[[Szlak Św. Wojciecha]] – łączy Elbląg z miejscem śmierci św. Wojciecha w [[Święty Gaj| Świętym Gaju]]
*[[Szlak Kanału Elbląskiego]] –  [[Ostróda]] - [[Miłomłyn]] - [[Morąg]] - [[Małdyty]] - [[Pasłęk]] - Elbląg - [[Raczki Elbląskie]] - [[Jelonki]] - [[Drulity]] - [[Zalewo]] - [[Susz]] - [[Kisielice]] - Szymbark - [[Iława]] - [[Tynwałd]] - [[Boreczno]] - [[Miłomłyn]] - [[Ostróda]]
+
*[[Szlak Kanału Elbląskiego]] –  [[Ostróda]] [[Miłomłyn]] [[Morąg]] [[Małdyty]] [[Pasłęk]] Elbląg [[Raczki Elbląskie]] [[Jelonki]] [[Drulity]] [[Zalewo]] [[Susz]] [[Kisielice]] Szymbark [[Iława]] [[Tynwałd]] [[Boreczno]] Miłomłyn [[Ostróda]]
*[[Nadzalewowa Trasa Rowerowa]] – [[Kępiny Wielkie]] - [[Cieplice]] - [[Nowe Batorowo]] - [[Nowakowo]] - [[Rubno Wielkie]] - [[Elblag]] - [[Próchnik]] - [[Łęcze]] - [[Suchacz]] - [[Pęklewo]] - [[Kadyny]] - [[Kikoły]] - [[Tolkmicko]] - [[Chojnowo]] - [[Krzyżewo]] - [[Frombork]] - [[Różaniec]] - [[Nowa Pasłęka]] - [[Ułowo]] - [[Braniewo]]
+
*[[Nadzalewowa Trasa Rowerowa]] – [[Kępiny Wielkie]] [[Cieplice]] [[Nowe Batorowo]] [[Nowakowo]] [[Rubno Wielkie]] – Elbląg – [[Próchnik]] [[Łęcze]] [[Suchacz]] [[Pęklewo]] [[Kadyny]] [[Kikoły]] [[Tolkmicko]] [[Chojnowo]] [[Krzyżewo]] [[Frombork]] [[Różaniec]] [[Nowa Pasłęka]] [[Ułowo]] [[Braniewo]]
 
*wodne szlaki turystyczne przez [[Kanał Elbląski]] i [[Kanał Jagielloński]]
 
*wodne szlaki turystyczne przez [[Kanał Elbląski]] i [[Kanał Jagielloński]]
 
*[[Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej]]  
 
*[[Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej]]  
 
*liczne rezerwaty i pomniki przyrody  
 
*liczne rezerwaty i pomniki przyrody  
*[[Depresja w Raczkach Elbląskich]]
+
*Depresja w Raczkach Elbląskich
 
*Wyspa Nowakowska
 
*Wyspa Nowakowska
*[[Tropy Elbląskie]] wieś o typie ulicówki wodnej; równolegle do drogi prowadzi kanał, który stanowił główną arterię komunikacyjną wsi; budynki typu holenderskiego – zwrócone frontem do kanału, gdzie łodzie mogły wpływać na teren obejścia
+
*Tropy Elbląskie – wieś o typie ulicówki wodnej; równolegle do drogi prowadzi kanał, który stanowił główną arterię komunikacyjną wsi; budynki typu holenderskiego – zwrócone frontem do kanału, gdzie łodzie mogły wpływać na teren obejścia
 
*cmentarz pomennonicki z XVIII w. w Tropach Elbląskich i cmentarz mennonicki we Władysławowie
 
*cmentarz pomennonicki z XVIII w. w Tropach Elbląskich i cmentarz mennonicki we Władysławowie
 
+
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Elbląg, bazy noclegowej i gastronomicznej można uzyskać na stronie serwisu internetowego gminy Elbląg: [http://www.gminaelblag.pl/ gminaelblag.pl].
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Elbląg, bazy noclegowej i gastronomicznej można uzyskać na stronie serwisu internetowego gminy Elbląg [http://www.gminaelblag.pl/ gminaelblag.pl]
 
 
<br/>
 
<br/>
  
 +
==Religia==
 +
*[[Parafia greckokatolicka pw. Narodzenia św. Jana Chrzciciela w Elblągu]]
 +
*[[Parafia Prawosławna pw. św. Równej Apostołom Marii Magdaleny w Elblągu]]
 +
*[[Parafia pw. Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny w Pomorskiej Wsi]]
 
== Szkolnictwo ==
 
== Szkolnictwo ==
 
W gminie wiejskiej Elbląg istnieją następujące placówki edukacyjne:  
 
W gminie wiejskiej Elbląg istnieją następujące placówki edukacyjne:  
*Punkty Przedszkolne w [[Gronowo Górne| Gronowie Górnym]], [[Nowakowo| Nowakowie]], [[Węzina| Węzinie]]
+
*Punkty Przedszkolne w Gronowie Górnym, Nowakowie, Węzinie
 
*[[Szkoła Podstawowa w Pilonie]]
 
*[[Szkoła Podstawowa w Pilonie]]
 
*[[Szkoła Podstawowa w Węzinie]]
 
*[[Szkoła Podstawowa w Węzinie]]
*[[Zespół Szkół w Nowakowie]] - Szkoła Podstawowa w Nowakowie, Gimnazjum w Nowakowie
+
*[[Zespół Szkół w Nowakowie]] Szkoła Podstawowa w Nowakowie, Gimnazjum w Nowakowie
*[[Zespół Szkół w Gronowie Górnym]] - Szkoła Podstawowa nr 1 w Gronowie Górnym, Gminne Gimnazjum w Gronowie Górnym
+
*[[Zespół Szkół w Gronowie Górnym]] Szkoła Podstawowa nr 1 w Gronowie Górnym, Gminne Gimnazjum w Gronowie Górnym
 
*[[Liceum Plastyczne w Gronowie Górnym]]
 
*[[Liceum Plastyczne w Gronowie Górnym]]
 
 
== Sport ==
 
== Sport ==
W gminie wiejskiej Elbląg organizowane są imprezy rekreacyjno-sportowe, m. in.: turnieje piłki nożnej, Europejski Tydzień Sportu dla Wszystkich, Liga Piłki Siatkowej Nowakowo Cup.  
+
W gminie wiejskiej Elbląg organizowane są imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.: turnieje piłki nożnej, Europejski Tydzień Sportu dla Wszystkich, Liga Piłki Siatkowej Nowakowo Cup.  
 
Istnieją również kluby sportowe:  
 
Istnieją również kluby sportowe:  
 
*[[KS Zagłada Lisów]]
 
*[[KS Zagłada Lisów]]
Linia 151: Linia 145:
 
*[[UKS "Concordia" w Gronowie Górnym]]
 
*[[UKS "Concordia" w Gronowie Górnym]]
 
*[[UKS "Gigant" w Nowakowie]]
 
*[[UKS "Gigant" w Nowakowie]]
W gminie działa [[Elbląska Szkółka Piłkarska]]. W zajęciach biorą udział najmłodsi adepci piłki nożnej zarówno z gminy Elbląg oraz z terenu miasta. Zajęcia odbywają się na terenie kompleksu sportowego "Orlik 2012" w [[Gronowo Górne| Gronowie Górnym]] przy [[Zespół Szkół w Gronowie Górnym| Zespole Szkół w Gronowie Górnym]] oraz obiektach  sportowych w [[Elbląg| Elblągu]].  
+
W gminie działa [[Elbląska Szkółka Piłkarska]]. W zajęciach biorą udział najmłodsi adepci piłki nożnej zarówno z gminy Elbląg oraz z terenu miasta. Zajęcia odbywają się na terenie kompleksu sportowego "Orlik 2012" w [[Gronowo Górne| Gronowie Górnym]] przy Zespole Szkół w Gronowie Górnym oraz obiektach  sportowych w Elblągu.  
 
Organizowane są również mecze w piłce nożnej w ramach Gronowskiej Ligi Orlik.
 
Organizowane są również mecze w piłce nożnej w ramach Gronowskiej Ligi Orlik.
 
<br/>
 
<br/>
 
==Inne organizacje i instytucje==
 
==Inne organizacje i instytucje==
 
*[[Stowarzyszenie "TalentArt" w Gronowie Górnym]]  
 
*[[Stowarzyszenie "TalentArt" w Gronowie Górnym]]  
*[[Stowarzyszenie Kulturalno-Społeczne ART-KOM]] w [[Komorowo Żuławskie| Komorowie Żuławskim]]
+
*[[Stowarzyszenie Kulturalno-Społeczne ART-KOM]] w Komorowie Żuławskim
 
*[[Stowarzyszenie "Lisowianka" w Lisowie]]
 
*[[Stowarzyszenie "Lisowianka" w Lisowie]]
 
*[[Stowarzyszenie "Wierzba"|Stowarzyszenie "Wierzba" w Kazimierzowie]]
 
*[[Stowarzyszenie "Wierzba"|Stowarzyszenie "Wierzba" w Kazimierzowie]]
 
 
== Obszary chronione i pomniki przyrody ==
 
== Obszary chronione i pomniki przyrody ==
 
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich:
 
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich:
 
+
*park krajobrazowy:
Park krajobrazowy:
+
**[[Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej]] (36680 ha)
 
+
*rezerwaty przyrody:
*[[Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej]] (36680 ha)
+
**[[Rezerwat Jezioro Drużno]] (3021,6 ha)
 
+
**[[Rezerwat Ujście Nogatu]] (Elbląg - grunty 277,9 ha; Tolkmicko - wody Zalewu Wiślanego i grunty 78,82 ha)
Rezerwaty przyrody:
+
**[[Rezerwat Zatoka Elbląska]] (639,00 ha)
*[[Rezerwat Jezioro Drużno]] (3021,6 ha)
+
*obszar chronionego krajobrazu:
*[[Rezerwat Ujście Nogatu]] (Elbląg - grunty 277,9 ha; Tolkmicko - wody Zalewu Wiślanego i grunty 78,82 ha)
+
**[[Obszar Chronionego Krajobrazu Rzeki Nogat]] (2738,5 ha)
*[[Rezerwat Zatoka Elbląska]] (639,00 ha)
+
**[[Obszar Chronionego Krajobrazu Jezioro Drużno]] (11738,9 ha)
 
+
*obszary [[Natura 2000]]:
Obszar chronionego krajobrazu:
+
**Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk [[Natura 2000 Zalew Wiślany i Mierzeja Wiślana]] (40862,6 ha)
*[[Obszar Chronionego Krajobrazu Rzeki Nogat]] (2738,5 ha)
+
**Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk – [[Natura 2000 Ostoja Drużno]] (3088,8 ha)
*[[Obszar Chronionego Krajobrazu Jezioro Drużno]] (11738,9 ha)
+
**Obszar Specjalnej Ochrony ptaków – [[Jezioro Drużno]] (5995,7 ha)  
 
+
**Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk – [[Natura 2000 Doliny Erozyjne Wysoczyzny Elbląskiej]] (2260,5 ha)
Obszary Natura 2000:
+
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Elbląg znajduje się 69 pomników przyrody ożywionej<ref>[http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [06.06.2014]</ref>. Są to głównie okazy dębów, buków, jesionów i aleje drzew. Wśród pomników przyrody nieożywionej znajduje się m.in. [[głaz narzutowy "Karciany Kamień"]].
*[[Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk - Zalew Wiślany i Mierzeja Wiślana]] (40862,6 ha)
 
*[[Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk - Ostoja Drużno]] (3088,8 ha)
 
*[[Obszar Specjalnej Ochrony ptaków - Jezioro Drużno]] (5995,7 ha)  
 
*[[Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk - Doliny Erozyjne Wysoczyzny Elbląskiej]] (2260,5 ha)
 
 
 
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Elbląg znajduje się 69 pomników przyrody ożywionej<ref>Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [[http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/]]</ref>. Są to głównie okazy dębów, buków, jesionów i aleje drzew. Wśród pomników przyrody nieożywionej znajduje się m.in. [[głaz narzutowy "Karciany Kamień"]].
 
<br/>
 
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
<references/>
 
<references/>
 
 
== Bibliografia==
 
== Bibliografia==
Dz.U. 1946 nr 28 poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]<br/>
+
Dz.U. 1946 nr 28 poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19460280177 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]<br/>
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl/] [06.06.2014]<br/>
+
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]<br/>
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl/] [06.06.2014]<br/>
+
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]<br/>
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl/] [06.06.2014]<br/>
+
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]<br/>
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl/] [06.06.2014]<br/>
+
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw,[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]<br/>
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl/] [06.06.2014]<br/>
+
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [06.06.2014]<br/>
 
Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30.06.2013 r., GUS, Warszawa 2013.<br/>
 
Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30.06.2013 r., GUS, Warszawa 2013.<br/>
Program ochrony środowiska dla gminy Elbląg na lata 2006 - 2011.<br/>
+
Program ochrony środowiska dla gminy Elbląg na lata 2006–2011.<br/>
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks Bank Danych Lokalnych GUS ] [06.06.2014]<br/>
+
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks Bank Danych Lokalnych GUS] [06.06.2014]<br/>
 
[http://bip.warmia.mazury.pl/elblag_gmina_wiejska/ BIP Urzędu Gminy Elbląg] [06.06.2014]<br/>
 
[http://bip.warmia.mazury.pl/elblag_gmina_wiejska/ BIP Urzędu Gminy Elbląg] [06.06.2014]<br/>
 
[http://natura2000.gdos.gov.pl/ GDOŚ] [06.06.2014]<br/>
 
[http://natura2000.gdos.gov.pl/ GDOŚ] [06.06.2014]<br/>
[http://historia-wyzynaelblaska.pl/gminy-i-gromady--1945-54-.html Historia Wysoczyzny Elbląskie] [06.06.2014]<br/>
+
[http://historia-wyzynaelblaska.pl/gminy-i-gromady--1945-54-.html Historia Wysoczyzny Elbląskiej, historia-wyzynaelblaska.pl] [06.06.2014]<br/>
 
[http://leksykonkultury.ceik.eu/ Leksykon kultury Warmii i Mazur] [06.06.2014]<br/>
 
[http://leksykonkultury.ceik.eu/ Leksykon kultury Warmii i Mazur] [06.06.2014]<br/>
 
[http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [06.06.2014]<br/>
 
[http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [06.06.2014]<br/>
[http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ RDOŚ w Olsztynie] [06.06.2014]<br/>
+
[http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [06.06.2014]<br/>
 
[http://www.gminaelblag.pl/ Urząd Gminy Elbląg] [06.06.2014]<br/>
 
[http://www.gminaelblag.pl/ Urząd Gminy Elbląg] [06.06.2014]<br/>
[http://olsztyn.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/elblaski/elblag.pdf UStat w Olsztynie]  [06.06.2014]<br/>
+
[http://olsztyn.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_warminsko-mazurskie/portrety_gmin/elblaski/elblag.pdf Urząd Statystyczny w Olsztynie]  [06.06.2014]<br/>
 +
 
 
[[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria:Powiat elbląski]][[Kategoria: Elbląg (gmina wiejska)]]<br/>
 
[[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria:Powiat elbląski]][[Kategoria: Elbląg (gmina wiejska)]]<br/>

Aktualna wersja na dzień 11:03, 6 lis 2018

Gmina Elbląg

Herb
Herb gminy
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat elbląski
Rodzaj gminy wiejska
Wójt Zygmunt Tucholski
Powierzchnia 192,05 km²
Liczba sołectw 24
Liczba miejscowości 36
Liczba ludności (2013)
Gęstość zaludnienia
7219
37 osób/km²
Strefa numeracyjna 55
Tablice rejestracyjne NEB
TERYT 2804012
Urząd gminy
ul. Browarna 85 82-300 Elbląg
Strona internetowa gminy
Biuletyn Informacji Publicznej gminy

Gmina Elbląg – gmina wiejska położona w północno-zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, w zachodniej i centralnej części powiatu elbląskiego. Siedziba gminy znajduje się w Elblągu. Jest to gmina rolnicza o bardzo małej powierzchni zalesienia. Usytuowana jest na pograniczu dwóch mezoregionów – Wysoczyzny Elbląskiej i Żuław Wiślanych – w sąsiedztwie jeziora Drużno. Położenie oraz specyficzny charakter kulturowy Żuław Wiślanych będący częścią tradycji osadnictwa holenderskiego na tym obszarze czyni gminę atrakcyjną turystycznie. W gminie znajduje się najniżej położony punkt Polski – Depresja w Raczkach Elbląskich – wynoszący 1,8 m p.p.m.
W Wyborach Samorządowych 2018 mandat wójta uzyskał Zygmunt Tucholski.[1]

Depresja w Raczkach Elbląskich.
Źródło: Commons Wikimedia
Kościół pw. Podwyższenia Krzyża w Przezmarku.
Fot. Rafał Subocz.
Źródło: Commons Wikimedia
Ulicówka wodna Tropy Elbląskie.
Źródło: www.marienburg.pl
Podcieniowy dom w Tropach Elbląskich.
Źródło: www.marienburg.pl

Powierzchnia gminy

Gmina Elbląg zajmuje powierzchnię 192,05km2[2]. W tym:

  • lasy: 9,7% (1859,6 ha)
  • użytki rolne: 64,59% (12404 ha)
  • wody: 17,03% (3270,01 ha)

Gmina stanowi 13,57% powierzchni powiatu elbląskiego.

Demografia

Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[3]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób  % osób  % osób  %
liczba 7219 100 3518 48,73 3701 51,27
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²)
37 18 19

Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2012 r. w gminie wiejskiej Elbląg było dodatnie i wynosiło 42 osoby [4] (saldo migracji w powiecie elbląskim wynosi 22 osoby).

Historia gminy jako jednostki administracyjnej

Po zakończeniu II wojny światowej w skład obszaru kształtującego się powiatu elbląskiego wchodziły gminy: Jegłownik, Tolkmicko, Łęcze, Milejewo, Nowakowo, Pomorska Wieś, oraz gmina miejska Elbląg[5]. Dzisiejsze tereny gminy Elbląg były wówczas częścią gmin Nowakowo i Pomorska Wieś. W 1946 roku na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 roku[6] obszar powiatu elbląskiego, a wraz z nim tereny dzisiejszej gminy Elbląg, włączono do województwa gdańskiego.

W 1973 roku w wyniku wprowadzenia w życie ustawy o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych[7] istniejące w powiatach od 1954 roku gromady[8] zostały przekształcone w gminy. Wówczas też została powołana gmina wiejska Elbląg[9].

1 czerwca 1975 roku na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[10] przestał istnieć powiat elbląski i powołane zostało województwo elbląskie, w skład którego weszły tereny gminy Elbląg[11].

Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[12] umiejscowiły gminę wiejską Elbląg w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim.

Gmina wiejska Elbląg graniczy: od północy z gminą Tolkmicko, od wschodu z gminą Milejewo i gminą Pasłęk, od południa z gminą Gronowo Elbląskie, gminą Rychliki, gminą Markusy oraz z Elblągiem. Zachodnia granica gminy jest jednocześnie częścią granicy pomiędzy województwem warmińsko-mazurskim, a pomorskim.

Miejscowości na terenie gminy

Sołectwa: Adamowo, Cieplice, Czechowo, Dłużyna-Klepa, Drużno, Gronowo Górne-Nowe Pole, Janowo, Kazimierzowo, Kępa Rybacka, Kępiny Wielkie, Komorowo Żuławskie, Myślęcin-Pasieki, Nowakowo, Nowe Batorowo, Nowina, Nowotki, Pilona, Przezmark, Raczki Elbląskie, Sierpin, Tropy Elbląskie, Weklice-Bogaczewo, Węzina, Władysławowo.

Pozostałe miejscowości: Chlewki, Dolna Kępa, Druzieńska Karczma, Józefowo, Nowakowo Trzecie, Rybaki, Ujście, Zaścianek, Karczowizna, Jagodno, w tym osiedla: Adamowo, Bielnik Pierwszy, Bielnik Drugi, Batorowo, Bogaczewo, Gronowo Górne, Helenowo, Janów, Lisów, Nowy Dwór, Nowa Pilona, Przezmark.

Gospodarka

Gmina Elbląg posiada typowo rolniczy charakter i rolnictwo stanowi jedną z głównych gałęzi jej gospodarki. Użytki rolne stanowią ponad 64% powierzchni gminy. Ponad połowę zajmują grunty orne, pozostała część to sady, plantacje, łąki i pastwiska. Większość gleb w gminie to gleby średnie (gleby klas IVa i IVb). W gminie dominuje uprawa pszenicy, znaczący udział w uprawach zajmują także owoce i warzywa. Duży potencjał ma również rozwój rolnictwa ekologicznego.

W gminie nie ma rozwiniętego przemysłu, dość dobrze rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel. Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie wiejskiej Elbląg wynosiła w 2013 roku 612. W tym 11 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 601 tworzyło sektor prywatny[13]. 156 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 117 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 55 firm w dziale budownictwo, 47 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo, a działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 17 firm. Są to firmy małe i średnie zatrudniające od 1 do 5 osób.

Położenie gminy, dogodne połączenie komunikacyjne, rozwijająca się baza noclegowa i gastronomiczna, nieskażone środowisko wynikające z oddalenia od aglomeracji przemysłowych sprawiają, że jest to doskonałe miejsce na wypoczynek. Jest to przyczynek do rozwoju turystyki. Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się w miejscowościach: Janów, Władysławowo, Myślęcin, Pilona.

W celu stworzenia warunków dla rozwoju gospodarczego, wsparcia rynku pracy, stworzenia atrakcyjniejszych warunków prowadzenia działalności gospodarczej dla lokalnych przedsiębiorców, ochrony środowiska naturalnego oraz poprawy warunków życia i bezpieczeństwa mieszkańców, gmina należy do wielu związków i stowarzyszeń, których działalność ma zasięg międzygminny. Ponadto należy do międzynarodowego Komunalnego Związku Gmin Nadzalewowych, Stowarzyszenia Gmin Rzeczypospolitej Polskiej Euroregion Bałtyk, Związku Gmin Zlewni Jeziora Drużno i Zalewu Wiślanego, Stowarzyszenia Żuławy, Stowarzyszenia Łączy Nas Kanał Elbląski Lokalna Grupa Działania, Stowarzyszenia Lokalna Grupa Rybacka "Zalew Wiślany".

Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2012 roku w gminie wiejskiej Elbląg wynosiła 646 osób[14], co stanowi 11,05% bezrobotnych w powiecie elbląskim.

Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 15,4% ludności[15].

W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do obszarów przygranicznych, a także tzw. Tygrysów warmińsko-mazurskich wymagających strategicznej interwencji ze względu na możliwości rozwojowe.

Kultura i turystyka

Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy

Wydarzenia kulturalne związane z gminą:

Ludzie związani z gminą:

  • Jerzy Kosacz – malarz amator; w 1987 r. osiadł pod Elblągiem, gdzie mieszka z rodziną w zabytkowej posiadłości

Zabytki znajdujące się na terenie gminy

Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy wiejskiej Elbląg należą[16]:

  • wodociągowa wieża ciśnień w Bogaczewie
  • zespół pałacowo-folwarczny w Janowie wraz z parkiem
  • domy podcieniowe w miejscowościach Nowakowo, Pilona
  • kościół pw. Podwyższenia Krzyża w Przezmarku
  • układ ruralistyczny wsi Tropy Elbląskie
  • cmentarzysko kultury wielbarskiej w Weklicach

Szlaki i atrakcje turystyczne

Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Elbląg, bazy noclegowej i gastronomicznej można uzyskać na stronie serwisu internetowego gminy Elbląg: gminaelblag.pl.

Religia

Szkolnictwo

W gminie wiejskiej Elbląg istnieją następujące placówki edukacyjne:

Sport

W gminie wiejskiej Elbląg organizowane są imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.: turnieje piłki nożnej, Europejski Tydzień Sportu dla Wszystkich, Liga Piłki Siatkowej Nowakowo Cup. Istnieją również kluby sportowe:

W gminie działa Elbląska Szkółka Piłkarska. W zajęciach biorą udział najmłodsi adepci piłki nożnej zarówno z gminy Elbląg oraz z terenu miasta. Zajęcia odbywają się na terenie kompleksu sportowego "Orlik 2012" w Gronowie Górnym przy Zespole Szkół w Gronowie Górnym oraz obiektach sportowych w Elblągu. Organizowane są również mecze w piłce nożnej w ramach Gronowskiej Ligi Orlik.

Inne organizacje i instytucje

Obszary chronione i pomniki przyrody

Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich:

Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy Elbląg znajduje się 69 pomników przyrody ożywionej[17]. Są to głównie okazy dębów, buków, jesionów i aleje drzew. Wśród pomników przyrody nieożywionej znajduje się m.in. głaz narzutowy "Karciany Kamień".

Przypisy

  1. https://www.portalsamorzadowy.pl/wybory-2018/gmina/elblag,1656.html
  2. Urząd Statystyczny w Olsztynie [06.06.2014]
  3. Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30.06.2013 r., GUS, Warszawa 2013.
  4. Bank Danych lokalnych GUS[06.06.2014]
  5. Historia Wysoczyzny Elbląskiej, historia-wyzynaelblaska.pl [06.06.2014]
  6. Dz.U. 1946 nr 28 poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych, isap.sejm.gov.pl
  7. Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
  8. Dz.U. z 1954, nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, isap.sejm.gov.pl[06.06.2014]
  9. Uchwała Nr XVIII/108/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 4 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie gdańskim.
  10. Dz.U. z 1975, nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
  11. Dz.U. z 1975, nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw, isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
  12. Dz.U. z 1998, nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
  13. Bank Danych lokalnych GUS [06.06.2014]
  14. Bank Danych Lokalnych GUS [06.06.2014]
  15. Bank Danych Lokalnych GUS
  16. Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków
  17. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [06.06.2014]

Bibliografia

Dz.U. 1946 nr 28 poz. 177, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych,isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych,isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych,isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych, isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw,isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów, isap.sejm.gov.pl [06.06.2014]
Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30.06.2013 r., GUS, Warszawa 2013.
Program ochrony środowiska dla gminy Elbląg na lata 2006–2011.
Bank Danych Lokalnych GUS [06.06.2014]
BIP Urzędu Gminy Elbląg [06.06.2014]
GDOŚ [06.06.2014]
Historia Wysoczyzny Elbląskiej, historia-wyzynaelblaska.pl [06.06.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [06.06.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [06.06.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [06.06.2014]
Urząd Gminy Elbląg [06.06.2014]
Urząd Statystyczny w Olsztynie [06.06.2014]