Franknowo: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Turystyka)
 
(Nie pokazano 8 wersji utworzonych przez 5 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
|nazwa                = Franknowo
+
|nazwa                = Franknowo
 
  |herb wsi              =   
 
  |herb wsi              =   
 
  |flaga wsi            =  
 
  |flaga wsi            =  
Linia 6: Linia 6:
 
  |dopełniacz wsi        = Franknowa     
 
  |dopełniacz wsi        = Franknowa     
 
  |zdjęcie              = Kościół pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika i św. Katarzyny.jpg
 
  |zdjęcie              = Kościół pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika i św. Katarzyny.jpg
  |opis zdjęcia          = Kościół pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika i św. Katarzyny
+
  |opis zdjęcia          = Kościół pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika i św. Katarzyny. Autor: Mieczysław Kalski
  |rodzaj miejscowości  =
+
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |powiat                = olsztyński
 
  |powiat                = olsztyński
Linia 14: Linia 14:
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = 703
+
  |liczba ludności      = 566
  |rok                  = 2010
+
  |rok                  = 2022
 
  |strefa numeracyjna    =
 
  |strefa numeracyjna    =
 
  |kod pocztowy          =
 
  |kod pocztowy          =
Linia 29: Linia 29:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}<br/>
 
}}<br/>
''' Franknowo''' (niem. ''Frankenau'') – wieś sołecka w Polsce położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[gmina Jeziorany| gminie Jeziorany]].
+
''' Franknowo''' (niem. ''Frankenau'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Jeziorany (gmina miejsko-wiejska)|gminie Jeziorany]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]]. Wieś w 2010 roku była zamieszkana przez 703 osoby. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Romuald Ogonowski.<ref> [http://bip.jeziorany.nowoczesnagmina.pl/ Strona Urzędu Gminy Jeziorany] </ref>.
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do [[województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]].
 
 
 
Miejscowość w 2010 roku była zamieszkana przez 703 osób. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Anna Śledzianowska]]<ref> http://bip.jeziorany.nowoczesnagmina.pl/?c=92 [data dostępu: 17.12.2013]</ref>.
 
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
  
Linia 40: Linia 37:
  
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
Wieś została założona na [[prawo chełmińskie| prawie chełmińskim]] 3 grudnia 1346 roku przez wójta biskupiego Brunona z Lutr. Przez jakiś czas miejscowość nosiła podwójną nazwę: niemiecką - Vrankenaw i pruską - Vamlauken. Ta ostatnia z czasem zanikła. Franknowo zostało zlokalizowane na staropruskim polu osadniczym Vamlauken. Zasadźcą wsi został Prus o imieniu Heinko. Obszar wsi obejmował 91 włók, zasiedlonych przez ludność pruską. W okresie [[wojny polsko-krzyżackie|wojny polsko-krzyżackiej]] w latach 1519-1521, miejscowość została całkowicie zniszczona. Wieś została opuszczona, 72 włóki ziemi leżały odłogiem. Do 1533 roku udało się na nowo zasiedlić 37 włók. 1 kwietnia 1585 roku biskup [[lkwim:Marcin Kromer|Marcin Kromer]] nadał niejakiemu Bartłomiejowi Mukowi karczmę we Franknowie. Druga karczma powstała w 1613 roku. W 1783 roku Franknowo składało się z 2 karczem i 70 domów. W 1785 roku wieś była zamieszkana wyłącznie przez Niemców.  
+
Wieś została założona na [[Prawo chełmińskie| prawie chełmińskim]] 3 grudnia 1346 roku przez wójta biskupiego Brunona z Lutr. Przez jakiś czas miejscowość nosiła podwójną nazwę: niemiecką – ''Vrankenaw'' i pruską – ''Vamlauken''. Ta ostatnia z czasem zanikła. Franknowo zostało zlokalizowane na staropruskim polu osadniczym Vamlauken. Zasadźcą wsi został [[Prusowie| Prus]] o imieniu Heinko. Obszar wsi obejmował 91 [[Włóka| włók]], zasiedlonych przez ludność pruską. W okresie [[Wojny polsko-krzyżackie|wojny polsko–krzyżackiej]], w latach 1519–1521, miejscowość została całkowicie zniszczona. Do 1533 roku udało się na nowo zasiedlić 37 włók. 1 kwietnia 1585 roku biskup [[lkwim:Marcin Kromer|Marcin Kromer]] nadał niejakiemu Bartłomiejowi Mukowi karczmę we Franknowie. Druga karczma powstała w 1613 roku. W 1783 roku Franknowo składało się z 2 karczem i 70 domów. W 1785 roku wieś była zamieszkana wyłącznie przez Niemców.  
  
Kościół został zbudowany wkrótce po założeniu wsi. Przed 1426 rokiem proboszczem był Mikołaj Hamersdorf, a po nim Dominicus Sartoris. Świątynia została zniszczona w okresie [[wojna trzynastoletnia|wojny trzynastoletniej]]. Kościół odbudowano w 1565 roku, ale po 1581 roku ponownie uległ zniszczeniu. Odbudowy podjęto się w latach 1746-1751 z fundacji biskupa Grabowskiego. W XIX wieku do parafii we Franknowie należały wsie: Kramarzewo, [[Polkajmy]], [[Wólka Szlachecka]] i [[Wielewo]].
+
[[lkwim: Kościół pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika we Franknowie |Kościół]] został zbudowany wkrótce po założeniu wsi. Przed 1426 rokiem proboszczem był [[Mikołaj Hamersdorf]], a po nim [[Dominicus Sartoris]]. Świątynia została zniszczona w okresie wojny trzynastoletniej. Kościół odbudowano w 1565 roku, ale po 1581 roku ponownie uległ zniszczeniu. Odbudowy podjęto się w latach 1746-1751 z fundacji biskupa [[Adam Grabowski |Grabowskiego]]. W XIX wieku do parafii we Franknowie należały wsie: Kramarzewo, [[Polkajmy]], [[Wólka Szlachecka]] i [[Wielewo]].
 +
 
 +
Miejscowa szkoła w 1935 roku zatrudniała 3 nauczycieli, pracujących z 162 uczniami.
  
Miejscowa szkoła w 1935 roku zatrudniała 3 nauczycieli, pracujących z 162 dzieci.
 
  
 
Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:
 
Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:
  
1820 - 455 osób
+
*1820 r. – 455 osób
 
 
1848 - 595 osób
 
  
1939 - 927 osób
+
*1848 r. – 595 osób
 
  
<br/>
+
*1939 r. – 927 osób
  
==Edukacja==
+
==Szkolnictwo==
W miejscowości działa [[szkoła podstawowa we Franknowie| szkoła podstawowa]].
+
W miejscowości działa [[Szkoła podstawowa we Franknowie| szkoła podstawowa]].
  
 
== Turystyka==
 
== Turystyka==
*Szlak turystyczny o długości 23,5 km - przebieg trasy: [[Jeziorany]]-[[Tłokowo]]-[[Kramarzewo]]-Franknowo-[[Ustnik]]-[[Wójtówko]]-[[Jeziorany]]
+
*czerwony szlak rowerowy o długości 23,5 km przebieg trasy: Jeziorany [[Tłokowo]] Kramarzewo Franknowo [[Ustnik]] [[Wójtówko]] Jeziorany
<br/>
 
  
 
== Zabytki ==
 
== Zabytki ==
*[[Kościół rzymskokatolicki pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika i św. Katarzyny we Franknowie|Kościół pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika i św. Katarzyny]] zbudowany w latach 1746-1751  w stylu barokowym  
+
*[[lkwim:Kościół pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika we Franknowie|kościół]] zbudowany w latach 1746–1751 w stylu barokowym  
*Murowana barokowa dzwonnica z połowy XVIII stulecia
+
*murowana barokowa dzwonnica z połowy XVIII stulecia
*Ogrodzenie cmentarza przykościelnego z dwoma bramkami z XVIII i XIX wieku
+
*ogrodzenie cmentarza przykościelnego z dwoma bramkami z XVIII i XIX wieku
 
*8 zabytkowych warmińskich kapliczek z XIX i XX wieku
 
*8 zabytkowych warmińskich kapliczek z XIX i XX wieku
*Krzyże przydrożne
+
*krzyże przydrożne
*Cmentarz przykościelny
+
*cmentarz przykościelny
*Budynek dawnej szkoły
+
*budynek dawnej szkoły
*Budynki mieszkalne i gospodarcze  
+
*budynki mieszkalne i gospodarcze  
*Budynek dawnej, nieczynnej obecnie stacji kolejowej,zaadaptowany na cele mieszkalne.
+
*budynek dawnej, nieczynnej obecnie stacji kolejowej,zaadaptowany na cele mieszkalne
 
 
 
 
  
<br/>
+
==Bezpieczeństwo==
 +
We wsi działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej.
  
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
#''Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.
+
''Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.<br/>
#[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [data dostępu: 19.12.2013]
+
[http://bip.jeziorany.nowoczesnagmina.pl/ Strona Urzędu Gminy Jeziorany] [17.12.2013]<br/>
#[http://www.domwarminski.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=166:gmina-jeziorany-franknowo&catid=27:wies-warminska&Itemid=125| Dom Warmiński] [data dostępu: 19.12.2013]
+
[http://www.stat.gov.pl/| Bank Danych Lokalnych GUS] [19.12.2013]<br/>
#[http://mojemazury.pl/33273,Szlak-rowerowy-Jeziorany-Tlokowo-Kramarzewo-Franknowo-Ustnik-Wojtowko-Jeziorany.html#axzz2p6FHevMJ| Ciekawe Mazury.pl] [data dostępu: 19.12.2013]
+
[http://www.domwarminski.pl/| Dom Warmiński] [19.12.2013]<br/>
#[http://jeziorany.com.pl/solectwa/historie-wsi.html| Portal Jeziorany] [data dostępu: 19.12.2013]
+
[http://jeziorany.com.pl/| Portal Jeziorany] [19.12.2013]<br/>
#[http://pl.wikipedia.org/wiki/Franknowo| Wikipedia: Franknowo] [data dostępu: 19.12.2013]
+
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Franknowo| Wikipedia] [19.12.2013]<br/>
<br/>
+
[http://www.mojemazury.pl/ Moje Mazury] [14.07.2014]
  
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
Linia 92: Linia 85:
 
<br/>
 
<br/>
  
== Zobacz też ==
+
[[Kategoria: Powiat olsztyński]]
 
+
[[Kategoria: Jeziorany (gmina miejsko-wiejska)]]
<br/>
+
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]
 
+
[[Kategoria: 1301-1400]]
[[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria: powiat olsztyński]][[Kategoria: gmina Jeziorany]][[Kategoria: wieś sołecka]]
 

Aktualna wersja na dzień 12:07, 13 cze 2022

Franknowo

Kościół pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika i św. Katarzyny. Autor: Mieczysław Kalski
Kościół pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika i św. Katarzyny. Autor: Mieczysław Kalski
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat olsztyński
Gmina Jeziorany
Liczba ludności (2022) 566
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Franknowo
Franknowo
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Franknowo
Franknowo
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Franknowo (niem. Frankenau) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Jeziorany. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Wieś w 2010 roku była zamieszkana przez 703 osoby. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Romuald Ogonowski.[1].

Położenie

Miejscowość położona jest na Pojezierzu Olsztyńskim, w odległości 6 km na północny wschód od Jezioran w kierunku Bisztynka.

Dzieje miejscowości

Wieś została założona na prawie chełmińskim 3 grudnia 1346 roku przez wójta biskupiego Brunona z Lutr. Przez jakiś czas miejscowość nosiła podwójną nazwę: niemiecką – Vrankenaw i pruską – Vamlauken. Ta ostatnia z czasem zanikła. Franknowo zostało zlokalizowane na staropruskim polu osadniczym Vamlauken. Zasadźcą wsi został Prus o imieniu Heinko. Obszar wsi obejmował 91 włók, zasiedlonych przez ludność pruską. W okresie wojny polsko–krzyżackiej, w latach 1519–1521, miejscowość została całkowicie zniszczona. Do 1533 roku udało się na nowo zasiedlić 37 włók. 1 kwietnia 1585 roku biskup Marcin Kromer nadał niejakiemu Bartłomiejowi Mukowi karczmę we Franknowie. Druga karczma powstała w 1613 roku. W 1783 roku Franknowo składało się z 2 karczem i 70 domów. W 1785 roku wieś była zamieszkana wyłącznie przez Niemców.

Kościół został zbudowany wkrótce po założeniu wsi. Przed 1426 rokiem proboszczem był Mikołaj Hamersdorf, a po nim Dominicus Sartoris. Świątynia została zniszczona w okresie wojny trzynastoletniej. Kościół odbudowano w 1565 roku, ale po 1581 roku ponownie uległ zniszczeniu. Odbudowy podjęto się w latach 1746-1751 z fundacji biskupa Grabowskiego. W XIX wieku do parafii we Franknowie należały wsie: Kramarzewo, Polkajmy, Wólka Szlachecka i Wielewo.

Miejscowa szkoła w 1935 roku zatrudniała 3 nauczycieli, pracujących z 162 uczniami.


Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:

  • 1820 r. – 455 osób
  • 1848 r. – 595 osób
  • 1939 r. – 927 osób

Szkolnictwo

W miejscowości działa szkoła podstawowa.

Turystyka

  • czerwony szlak rowerowy o długości 23,5 km – przebieg trasy: Jeziorany – Tłokowo – Kramarzewo – Franknowo – UstnikWójtówko – Jeziorany

Zabytki

  • kościół zbudowany w latach 1746–1751 w stylu barokowym
  • murowana barokowa dzwonnica z połowy XVIII stulecia
  • ogrodzenie cmentarza przykościelnego z dwoma bramkami z XVIII i XIX wieku
  • 8 zabytkowych warmińskich kapliczek z XIX i XX wieku
  • krzyże przydrożne
  • cmentarz przykościelny
  • budynek dawnej szkoły
  • budynki mieszkalne i gospodarcze
  • budynek dawnej, nieczynnej obecnie stacji kolejowej,zaadaptowany na cele mieszkalne

Bezpieczeństwo

We wsi działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej.

Bibliografia

Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.
Strona Urzędu Gminy Jeziorany [17.12.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [19.12.2013]
Dom Warmiński [19.12.2013]
Portal Jeziorany [19.12.2013]
Wikipedia [19.12.2013]
Moje Mazury [14.07.2014]

Przypisy