Gawliki Wielkie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 12 wersji utworzonych przez 6 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
| − | + | |nazwa = Gawliki Wielkie | |
|herb wsi = | |herb wsi = | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Gawlików Wielkich | |dopełniacz wsi = Gawlików Wielkich | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
| − | |rodzaj miejscowości = | + | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka |
| − | |województwo = | + | |województwo = warmińsko-mazurskie |
| − | |powiat = | + | |powiat = giżycki |
|gmina = Wydminy | |gmina = Wydminy | ||
|miejscowość podstawowa = | |miejscowość podstawowa = | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = | + | |liczba ludności = 481 |
| − | |rok = | + | |rok = 2010 |
| − | |strefa numeracyjna = | + | |strefa numeracyjna = (+48) 87 |
| − | |kod pocztowy = | + | |kod pocztowy = 11-510 |
| − | |tablice rejestracyjne = | + | |tablice rejestracyjne = NGI |
|SIMC = | |SIMC = | ||
|mapa wsi = | |mapa wsi = | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | ''' Gawliki Wielkie''' (niem. ''Gross Gablick'') – wieś sołecka we wschodniej części [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]], położona w [[Powiat giżycki|powiecie giżyckim]], w północnej części [[Wydminy (gmina wiejska)|gminy Wydminy]]. W latach 1975-1998 Gawliki Wielkie [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należały do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 481 mieszkańców. Obecnie sołtysem wsi jest Dorota Malesa. |
| − | + | == Położenie == | |
| + | Gawliki Wielkie od północy bezpośrednio graniczą z jeziorem [[Jezioro Gawlik|Gawlik]], które pod względem powierzchni stanowi największy zbiornik wodny w gminie Wydminy. Położone są w odległości ok. 5 km od [[Wydminy| Wydmin]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Dzieje miejscowości == |
| − | + | [[Plik:Cmentarz w Gawlikach Wielkich.jpg|290px|thumb|Cmentarz w Gawlikach Wielkich z czasów I wojny Światowej. Źródło: [http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/gawliki_wielkie www.rowery.olsztyn.pl] [15.09.2013]]] | |
| − | + | W 1547 roku starosta straduński sprzedał [[Maciej Szarejka|Marcinowi Szarejce]] i Stańkowi sześć [[Włóka| włók]] sołeckich, przeznaczonych na lokację [[Wieś czynszowa|wsi czynszowej]] na sześćdziesięciu włókach nad jeziorem Gawlik. | |
| + | W 1600 roku wieś była zamieszkana tylko przez Polaków. | ||
| − | + | Przed [[I wojna światowa na Warmii i Mazurach|I wojną światową]] wybudowano w Gawlikach Wielkich cegielnię. Nieopodal znajdowały się kaflarnia i fabryka cementu. Zakład mleczarski powstał w 1937roku. Według spisu z 17 maja 1939 roku wieś liczyła 748 mieszkańców. | |
| − | [[ | ||
| − | |||
| − | |||
| − | + | 1 listopada 1945 roku została otworzona szkoła, której organizatorem i pierwszym kierownikiem był [[Henryk Monkiewicz]]. Szkoła liczyła wówczas 52 uczniów. W roku szkolnym 1950/1951 była to już szkoła z siedmioma klasami, ze 140 uczniami oraz 4 nauczycielami. W roku szkolnym 1972/73 w szkole uczyło 7 nauczycieli i było 195 uczniów. Rozbudowano wówczas gmach szkolny. Ponadto w niedługim czasie przydzielono [[Szkoła w Gawlikach Wielkich|szkole w Gawlikach Wielkich]] jako filię [[Szkoła w Grądzkich|szkołę w Grądzkich]]. Razem z nią w roku szkolnym 1974/75 liczyła 207 uczniów i 12 nauczycieli. | |
| − | + | W latach 1954-72 wieś była siedzibą Gromadzkiej Rady Narodowej. Następnie podlegała Urzędowi Gminy w Wydminach. Według spisu z 1970 roku w miejscowości znajdowały się 104 budynki mieszkalne oraz zamieszkiwało ją 588 osób. Składała się ze 119 gospodarstw o łącznym obszarze 1159 ha. Mleczarnię, która została zdewastowana podczas działań wojennych, uruchomiono ponownie w 1958 roku. Pierwszym kierownikiem został [[Roman Buraczyński]]. W 1970 roku było tu zatrudnionych 23 pracowników. | |
| + | Mleczarnia produkowała masło i sery oraz kazeinę. W 1976 roku zatrudniono tu 35 pracowników, a stanowisko kierownika przejął [[Kazimierz Jemielity]]. W spisie z 1970 roku znajduje się wzmianka dotycząca elektrycznego oświetlenia ulic, ponadto jest informacja o bibliotece, klubie, świetlicy, remizie strażackiej, boisku sportowym oraz sali kinowej na 150 osób. We wsi działała także kuźnia i zakład zduński. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Zabytki == | |
| − | + | *cmentarz ewangelicki z połowy XIX wieku | |
| − | + | *cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej (pochowano tutaj 45 żołnierzy niemieckich i 142 rosyjskich) | |
| + | *dom (o numerze 45) murowany, z czerwonej cegły, z przełomu XIX/XX wieku | ||
| + | == Gospodarka == | ||
| + | Na terenie wsi znajduje się tartak, zlewnia mleka, warsztat samochodowy, w sezonie letnim skup ziół. Ponadto w okolicy są 2 punkty sprzedaży pasz, 3 punkty skupu bydła i trzody chlewnej oraz punkt usług weterynaryjnych. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Bibliografia == | |
| − | + | ''Gabliki'' w: ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', t. 2, red. F. Sulimierski, Warszawa 1881. <br/> | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | ''Gabliki'' w: ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', t. 2, red. F. Sulimierski, Warszawa 1881.<br/> | ||
Panfil Jan, ''Pojezierze Mazurskie'', Warszawa 1968.<br/> | Panfil Jan, ''Pojezierze Mazurskie'', Warszawa 1968.<br/> | ||
Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, ''Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze'', Olsztyn 1969.<br/> | Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, ''Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze'', Olsztyn 1969.<br/> | ||
| − | <br/> | + | [http://www.rowery.olsztyn.pl/ Olsztyńska Strona Rowerowa] [15.09.2013]<br/> |
| + | [http://www.stat.gov.pl/ Bank Danych Lokalnych GUS] [11.07.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.bip.warmia.mazury.pl/ Wrota Warmii i Mazur] [11.07.2014] | ||
| − | + | {{Przypisy}} | |
| + | <references/> | ||
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Powiat giżycki]] |
| − | [[ | + | [[Kategoria: Wydminy (gmina wiejska)]] |
| + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | ||
| + | [[Kategoria: 1501-1600]] | ||
Aktualna wersja na dzień 09:39, 11 maj 2020
| Gawliki Wielkie | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | giżycki |
| Gmina | Wydminy |
| Liczba ludności (2010) | 481 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 11-510 |
| Tablice rejestracyjne | NGI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Gawliki Wielkie | |
| Położenie na mapie Polski  Gawliki Wielkie | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Gawliki Wielkie (niem. Gross Gablick) – wieś sołecka we wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, położona w powiecie giżyckim, w północnej części gminy Wydminy. W latach 1975-1998 Gawliki Wielkie administracyjnie należały do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 481 mieszkańców. Obecnie sołtysem wsi jest Dorota Malesa.
Położenie
Gawliki Wielkie od północy bezpośrednio graniczą z jeziorem Gawlik, które pod względem powierzchni stanowi największy zbiornik wodny w gminie Wydminy. Położone są w odległości ok. 5 km od Wydmin.
Dzieje miejscowości
W 1547 roku starosta straduński sprzedał Marcinowi Szarejce i Stańkowi sześć włók sołeckich, przeznaczonych na lokację wsi czynszowej na sześćdziesięciu włókach nad jeziorem Gawlik. W 1600 roku wieś była zamieszkana tylko przez Polaków.
Przed I wojną światową wybudowano w Gawlikach Wielkich cegielnię. Nieopodal znajdowały się kaflarnia i fabryka cementu. Zakład mleczarski powstał w 1937roku. Według spisu z 17 maja 1939 roku wieś liczyła 748 mieszkańców.
1 listopada 1945 roku została otworzona szkoła, której organizatorem i pierwszym kierownikiem był Henryk Monkiewicz. Szkoła liczyła wówczas 52 uczniów. W roku szkolnym 1950/1951 była to już szkoła z siedmioma klasami, ze 140 uczniami oraz 4 nauczycielami. W roku szkolnym 1972/73 w szkole uczyło 7 nauczycieli i było 195 uczniów. Rozbudowano wówczas gmach szkolny. Ponadto w niedługim czasie przydzielono szkole w Gawlikach Wielkich jako filię szkołę w Grądzkich. Razem z nią w roku szkolnym 1974/75 liczyła 207 uczniów i 12 nauczycieli.
W latach 1954-72 wieś była siedzibą Gromadzkiej Rady Narodowej. Następnie podlegała Urzędowi Gminy w Wydminach. Według spisu z 1970 roku w miejscowości znajdowały się 104 budynki mieszkalne oraz zamieszkiwało ją 588 osób. Składała się ze 119 gospodarstw o łącznym obszarze 1159 ha. Mleczarnię, która została zdewastowana podczas działań wojennych, uruchomiono ponownie w 1958 roku. Pierwszym kierownikiem został Roman Buraczyński. W 1970 roku było tu zatrudnionych 23 pracowników.
Mleczarnia produkowała masło i sery oraz kazeinę. W 1976 roku zatrudniono tu 35 pracowników, a stanowisko kierownika przejął Kazimierz Jemielity. W spisie z 1970 roku znajduje się wzmianka dotycząca elektrycznego oświetlenia ulic, ponadto jest informacja o bibliotece, klubie, świetlicy, remizie strażackiej, boisku sportowym oraz sali kinowej na 150 osób. We wsi działała także kuźnia i zakład zduński.
Zabytki
- cmentarz ewangelicki z połowy XIX wieku
- cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej (pochowano tutaj 45 żołnierzy niemieckich i 142 rosyjskich)
- dom (o numerze 45) murowany, z czerwonej cegły, z przełomu XIX/XX wieku
Gospodarka
Na terenie wsi znajduje się tartak, zlewnia mleka, warsztat samochodowy, w sezonie letnim skup ziół. Ponadto w okolicy są 2 punkty sprzedaży pasz, 3 punkty skupu bydła i trzody chlewnej oraz punkt usług weterynaryjnych.
Bibliografia
Gabliki w: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 2, red. F. Sulimierski, Warszawa 1881.
Panfil Jan, Pojezierze Mazurskie, Warszawa 1968.
Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze, Olsztyn 1969.
Olsztyńska Strona Rowerowa [15.09.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [11.07.2014]
Wrota Warmii i Mazur [11.07.2014]
