Giże (gmina Olecko): Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
|nazwa                = Giże
+
|nazwa                = Giże
 
  |herb wsi              =   
 
  |herb wsi              =   
 
  |flaga wsi            =   
 
  |flaga wsi            =   
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
  |dopełniacz wsi        =  
+
  |dopełniacz wsi        = Giż
 
  |zdjęcie              = Giże. Zespół dworski.jpg   
 
  |zdjęcie              = Giże. Zespół dworski.jpg   
  |opis zdjęcia          = Giże. Zespół dworski   
+
  |opis zdjęcia          = Giże. Zespół dworski.<br>Źródło: [http://egoturystyka.pl/portal.php?aid=13144334574e58a9b1b1c19 www.egoturystyka.pl] [08.07.2014]  
  |rodzaj miejscowości  =  
+
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |powiat                = olecki
 
  |powiat                = olecki
Linia 29: Linia 29:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}<br/>
 
}}<br/>
''' Giże ''' (niem. ''Giesen'') – [[Wieś sołecka|wieś sołecka]] położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat olecki|powiecie oleckim]], w [[Olecko (gmina miejsko-wiejska)|gminie Olecko]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny|administracyjnie]] do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W latach 1999-2001 wieś wchodziła w skład [[Powiat olecko-gołdapski|powiatu olecko-gołdapskiego]].
+
''' Giże ''' (niem. ''Giesen'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat olecki|powiecie oleckim]], w [[Olecko (gmina miejsko-wiejska)|gminie Olecko]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny|administracyjnie]] do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W latach 1999–2001 wieś wchodziła w skład [[Powiat olecko-gołdapski|powiatu olecko–gołdapskiego]]. Miejscowość w 2010 roku liczyła 214 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Anna Karolina Stankiewicz]]<ref>[http://www.umolecko.bip.doc.pl/ Strona Urzędu Gminy Olecka] </ref>.
 
+
<br/><br/>
Miejscowość w 2010 roku liczyła 214 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Bożena Puto]]<ref>http://www.umolecko.bip.doc.pl/index.php?dz=4&id=14040 [data dostępu: 5.12.2013]</ref>.
 
 
 
<br/>
 
  
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Pojezierze Ełckie|Pojezierzu Ełckim]], na północ od jezior: [[Jezioro Dworackie|Dworackiego]], [[Jezioro Dudeckie|Dudeckiego]] i [[Jezioro Zajdy|Zajdy]], 11 km na południowy zachód od [[Olecko|Olecka]], przy szosie do [[Świętajno (powiat olecki)|Świętajna]]. W pobliżu wsi przepływa strumień [[Ostrówka]], dopływ Jeziora Dudeckiego.  
+
Wieś położona jest w północno–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na [[Pojezierze Ełckie|Pojezierzu Ełckim]], na północ od jezior: [[Jezioro Dworackie|Dworackiego]], [[Jezioro Dudeckie|Dudeckiego]] i [[Jezioro Zajdy|Zajdy]], 11 km na południowy zachód od [[Olecko|Olecka]], przy szosie do [[Świętajno (powiat olecki)|Świętajna]]. W pobliżu wsi przepływa strumień [[ Strumień Ostrówka |Ostrówka]], dopływ Jeziora Dudeckiego.  
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
Wieś powstała w ramach kolonizacji północno-wschodnich terenów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. W 1553 roku starosta [[Krzysztof Glaubitz]] sprzedał braciom, niejakim Wojtkowi i Stanisławowi z [[Giże|Giż]] w [[Powiat ełcki|powiecie ełckim]], cztery łany sołeckie za 180 [[Grzywna|grzywien]]. W zamian bracia zobowiązali się do założenia wsi czynszowej na 40 łanach na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]]. Osiedleńcy mieli korzystać z 10 lat [[Wolnizna|wolnizny]]. Giże należały do [[Parafia ewangelicka w Olecku|parafii ewangelickiej w Olecku]].
+
Wieś powstała w ramach kolonizacji północno–wschodnich terenów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. W 1553 roku starosta [[Krzysztof Glaubitz]] sprzedał braciom, niejakim Wojtkowi i Stanisławowi z [[Giże|Giż]] w [[Powiat ełcki|powiecie ełckim]], cztery łany sołeckie za 180 grzywien. W zamian bracia zobowiązali się do założenia [[Wieś czynszowa |wsi czynszowej]] na 40 łanach na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]]. Osiedleńcy mieli korzystać z 10 lat [[Wolnizna|wolnizny]]. Giże należały do [[Parafia ewangelicka w Olecku|parafii ewangelickiej]] w Olecku.
  
Szkoła we wsi powstała w pierwszej połowie XVIII wieku (około 1737-1740). W 1935 roku zatrudnionych w niej było dwóch nauczycieli, a w ośmiu klasach uczęszczało tu 71 dzieci. Po [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojnie światowej]] szkołę uruchomiono ponownie w sierpniu 1945 roku jako jedną z pierwszych wiejskich szkół w powiecie oleckim.
+
Szkoła we wsi powstała w pierwszej połowie XVIII wieku (około 1737–1740). W 1935 roku zatrudnionych w niej było dwóch nauczycieli, a w ośmiu klasach uczęszczało tu 71 dzieci. Po [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojnie światowej]] szkołę uruchomiono ponownie w sierpniu 1945 roku jako jedną z pierwszych wiejskich szkół w powiecie oleckim.
  
W latach powojennych na bazie folwarku utworzono we wsi [[Państwowe Gospodarstwo Rolne Giże]].
+
W latach powojennych na bazie folwarku utworzono we wsi [[Państwowe Gospodarstwo Rolne]].
  
 +
Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:
  
Liczba mieszkańców
+
*1857 r. – 555 osób
  
1857 - 555 osób
+
*1933 r. – 587 osób
  
1933 - 587 osób
+
*1939 r. – 524 osoby
 
 
1939 - 524 osoby
 
<br/>
 
  
 
== Zabytki ==
 
== Zabytki ==
*Zespół folwarczny z przełomu XIX i XX wieku: [[Dwór w Giżach|dwór]], magazyn, kuźnia (obecnie nieużytkowana) i stajnia-chlewnia (obecnie budynek inwentarski)
+
*zespół folwarczny z przełomu XIX i XX wieku: [[Dwór w Giżach|dwór]], magazyn, kuźnia (obecnie nieużytkowana) i stajnia–chlewnia (obecnie budynek inwentarski)
*Przykłady budownictwa murowanego z drugiej połowy XIX wieku (nr 18) i z początku XX wieku (domy nr 14, 16, 17)
+
*przykłady budownictwa murowanego z drugiej połowy XIX wieku (nr 18) i z początku XX wieku (domy nr 14, 16, 17)
*Cmentarz ewangelicki z XIX wieku, przy skrzyżowaniu
+
*cmentarz ewangelicki z XIX wieku, przy skrzyżowaniu
*Cmentarz ewangelicki z XIX wieku, w południowej części wsi
+
*cmentarz ewangelicki z XIX wieku, w południowej części wsi
*Cmentarz ewangelicki z XIX wieku, na zachód od wsi
+
*cmentarz ewangelicki z XIX wieku, na zachód od wsi
*Most drogowy nad linią wąskotorową Olecko - Świętajno z 1911 roku, żelbetowy
+
*most drogowy nad linią wąskotorową Olecko - Świętajno z 1911 roku, żelbetowy
<br/>
 
  
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
#''Olecko. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1974.
+
''Olecko. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1974.<br/>
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.
+
''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/>
#[http://umolecko.bip.doc.pl/upload/doc/35243_20120521_120820.pdf|Gminna ewidencja zabytków gminy Olecko] [data dostępu: 12.11.2013]
+
[http://umolecko.bip.doc.pl/ Strona Urzędu Miasta Olecko] [12.11.2013]<br/>
#Gminna ewidencja zabytków gminy Świętajno, udostępniona E-ncyklopedii przez Urząd Gminy w Świętajnie, 30.12.2013.
+
[http://www.stat.gov.pl/ Bank danych Lokalnych GUS] [12.11.2013]<br/>
#[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [data dostępu: 12.11.2013]
+
[http://www.verwaltungsgeschichte.de/ Verwaltungsgeschichte] [12.11.2013]<br/>
#[http://www.verwaltungsgeschichte.de/treuburg.html| Verwaltungsgeschichte] [data dostępu: 12.11.2013]
+
Gminna ewidencja zabytków gminy Świętajno, udostępniona E-ncyklopedii przez Urząd Gminy w Świętajnie. [30.12.2013]<br/>
 
+
[http://www.egoturystyka.pl/ Wirtualny Przewodnik po Krainie EGO] [08.07.2014] 
<br/>
 
  
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}

Aktualna wersja na dzień 08:46, 8 cze 2016

Giże

Giże. Zespół dworski.Źródło: www.egoturystyka.pl [08.07.2014]
Giże. Zespół dworski.
Źródło: www.egoturystyka.pl [08.07.2014]
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat olecki
Gmina Olecko
Liczba ludności (2010) 214
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Giże
Giże
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Giże
Giże
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Giże (niem. Giesen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie oleckim, w gminie Olecko. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W latach 1999–2001 wieś wchodziła w skład powiatu olecko–gołdapskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 214 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Anna Karolina Stankiewicz[1].

Położenie

Wieś położona jest w północno–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Pojezierzu Ełckim, na północ od jezior: Dworackiego, Dudeckiego i Zajdy, 11 km na południowy zachód od Olecka, przy szosie do Świętajna. W pobliżu wsi przepływa strumień Ostrówka, dopływ Jeziora Dudeckiego.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji północno–wschodnich terenów Prus Książęcych. W 1553 roku starosta Krzysztof Glaubitz sprzedał braciom, niejakim Wojtkowi i Stanisławowi z Giż w powiecie ełckim, cztery łany sołeckie za 180 grzywien. W zamian bracia zobowiązali się do założenia wsi czynszowej na 40 łanach na prawie chełmińskim. Osiedleńcy mieli korzystać z 10 lat wolnizny. Giże należały do parafii ewangelickiej w Olecku.

Szkoła we wsi powstała w pierwszej połowie XVIII wieku (około 1737–1740). W 1935 roku zatrudnionych w niej było dwóch nauczycieli, a w ośmiu klasach uczęszczało tu 71 dzieci. Po II wojnie światowej szkołę uruchomiono ponownie w sierpniu 1945 roku jako jedną z pierwszych wiejskich szkół w powiecie oleckim.

W latach powojennych na bazie folwarku utworzono we wsi Państwowe Gospodarstwo Rolne.

Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:

  • 1857 r. – 555 osób
  • 1933 r. – 587 osób
  • 1939 r. – 524 osoby

Zabytki

  • zespół folwarczny z przełomu XIX i XX wieku: dwór, magazyn, kuźnia (obecnie nieużytkowana) i stajnia–chlewnia (obecnie budynek inwentarski)
  • przykłady budownictwa murowanego z drugiej połowy XIX wieku (nr 18) i z początku XX wieku (domy nr 14, 16, 17)
  • cmentarz ewangelicki z XIX wieku, przy skrzyżowaniu
  • cmentarz ewangelicki z XIX wieku, w południowej części wsi
  • cmentarz ewangelicki z XIX wieku, na zachód od wsi
  • most drogowy nad linią wąskotorową Olecko - Świętajno z 1911 roku, żelbetowy

Bibliografia

Olecko. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1974.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Strona Urzędu Miasta Olecko [12.11.2013]
Bank danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
Verwaltungsgeschichte [12.11.2013]
Gminna ewidencja zabytków gminy Świętajno, udostępniona E-ncyklopedii przez Urząd Gminy w Świętajnie. [30.12.2013]
Wirtualny Przewodnik po Krainie EGO [08.07.2014]

Przypisy