Glitajny (gmina Bartoszyce): Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Bibliografia)
 
(Nie pokazano 13 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 6: Linia 6:
 
  |dopełniacz wsi        =     
 
  |dopełniacz wsi        =     
 
  |zdjęcie              = Dwór w Glitajnach.jpg  
 
  |zdjęcie              = Dwór w Glitajnach.jpg  
  |opis zdjęcia          = Dwór w Glitajnach
+
  |opis zdjęcia          = Dwór w Glitajnach.<br>Fot. Mieczysław Kalski.
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
Linia 28: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}<br/>
+
}}
''' Glitajny ''' (niem. ''Glittehnen'') – [[wieś niesołecka]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat bartoszycki|powiecie bartoszyckim]], w [[gmina Bartoszyce|gminie Bartoszyce]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała [[podział administracyjny|administracyjnie]] do [[województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]].
+
''' Glitajny ''' (niem. ''Glittehnen'') – wieś niesołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat bartoszycki|powiecie bartoszyckim]], w [[Bartoszyce (gmina wiejska)|gminie Bartoszyce]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
 
+
Miejscowość w 2009 roku liczyła 12 mieszkańców. Wieś wchodzi w skład sołectwa [[Kinkajmy]], w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie [[Sergiusz Sobótka]]<ref>[http://gmina-bartoszyce.pl/wykaz-soltysow/ gmina-bartoszyce.pl] [05.03.2014]</ref>.
Miejscowość w 2009 roku liczyła 12 mieszkańców. Wieś wchodzi w skład sołectwa [[Kinkajmy]], w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie [[Sergiusz Sobótka]]<ref>http://gmina-bartoszyce.pl/wykaz-soltysow/ [data dostępu: 5.03.2014]</ref>.
+
<br/><br/>
 
 
<br/>
 
  
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
Linia 40: Linia 38:
  
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
[[File:Dwór w Glitajnach w XIX wieku.jpg|thumb|250 px|left|Dwór w Glitajnach w XIX wieku]]Brak jest informacji na temat okoliczności i daty powstania wsi. Prawdopodobnie przez większość swoich dziejów był to niewielki majątek szlachecki. W 1857 roku Glitajny liczyły 77 mieszkańców. Pod koniec XIX wieku wraz z folwarkami [[Węgoryty]] i [[Witoszyn]] majątek obejmował obszar 583 ha, zaliczał się więc do dóbr średniej wielkości. Często zmieniał on właścicieli; w latach 20. XX wieku znajdował się w rękach Georga Borrmanna. Glitajny do 1945 roku należały do [[parafia ewangelicka w Bartoszycach|parafii ewangelickiej w Bartoszycach]].
+
Brak jest informacji na temat okoliczności i daty powstania wsi. Prawdopodobnie przez większość swoich dziejów był to niewielki majątek szlachecki. Do roku 1816 Glitajny miały stanowić własność rodu von Eulenburg. Między 1816 a 1834 rokiem należały do rodziny von Negerlein. Od 1834 roku przez kolejnych 21 lat Glitajny były w posiadaniu rodziny Goebel.
 
 
Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] wieś weszław skład sołectwa Węgoryty. Na bazie dawnego majątku uruchomiono tu [[Państwowe Gospodarstwo Rolne Glitajny|państwowe gospodarstwo rolne]]; jego organizatorem i kierownikiem był [[Stefan Błociszewski]]. Według spisu powszechnego z 1983 roku pegeer tworzyły 23 budynki mieszkalne stojące w zwartej zabudowie. We wsi działały klub i świetlica. Glitajny liczyły wówczas 58 mieszkańców. Szkołę we wsi założono po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]], a zlikwidowano w latach 70.
 
 
 
 
 
Źródła podają, iż do roku 1816 dobra były własnością rodu von Eulenburg, a w latach 1816- 1834 należały do rodu von Negerlein. Po Negerleinach, majątek w latach 1834- 1855 przejęła rodzina Goebel. Nie jest jednakże pewne, która z rezydujących w dobrach rodzin wzniosła w I połowie XIX wieku klasycystyczny dwór.
 
  
Pod koniec wieku majątek stanowił własność nieznanego z imienia członka rodziny Roher. Po śmierci Rohera majątek przeszedł na własność jego mieszkającej w Królewcu córki Hanny Haebler, która zarząd majątkiem rodzinnym powierzyła zarządcy.
+
W 1857 roku Glitajny liczyły 77 mieszkańców. Pod koniec XIX wieku wraz z folwarkami [[Węgoryty]] i [[Witoszyn]] majątek obejmował obszar 583 ha, zaliczał się więc do dóbr średniej wielkości. W 1905 roku majątek kupił Bruno Vonberg, który zajął się w Glitajnach hodowlą bydła rasy holenderskiej. W latach 20. XX wieku Glitajny znajdowały się w rękach Georga Bormanna, męża Gertrudy Vonberg, córki Bruna Vonberga. Małżeństwo mieszkało w majątku do 1945 roku. Glitajny do 1945 roku należały do parafii ewangelickiej w Bartoszycach.
  
W 1905 roku Glitajny kupił Bruno Vonberg, który w przeciągu dwóch lat (1905- 1907) zmniejszył powierzchnię dóbr z 583 ha do 382 ha i wyspecjalizował się w hodowli bydła rasy holenderskiej oraz koni pociągowych.
+
Po II wojnie światowej wieś weszła w skład sołectwa [[Węgoryty]]. Na bazie dawnego majątku uruchomiono tu Państwowe Gospodarstwo Rolne Glitajny. Jego organizatorem i kierownikiem był [[Stefan Błociszewski]]. Według spisu powszechnego z 1983 roku istniały tu 23 budynki mieszkalne stojące w zwartej zabudowie. We wsi działał klub i świetlica. Glitajny liczyły wówczas 58 mieszkańców. Szkołę we wsi założono po II wojnie światowej, a zlikwidowano w latach 70.
 
 
W 1919 roku na drodze dziedziczenia oraz po rodzinnym sporze spadkowym majątek zapisany został na córkę Bruna Vonberga- Gertrudę, która wyszła za mąż za Georga Borrmanna, który to pozostaje właścicielem dóbr do 1945 roku. W 1940, już podczas trwającej wojny, dwór został zmodernizowany.
 
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Zabytki ==
 
== Zabytki ==
*[[Dwór w Glitajnach|Dwór]] klasycystyczny z pierwszej połowy XIX wieku; w 1940 roku przeprowadzono ostatni remont dworu. Obecnie budynek znajduje się w bardzo złym stanie technicznym, coraz szybciej popadając w ruinę  
+
*[[Dwór w Glitajnach|dwór]] klasycystyczny z pierwszej połowy XIX wieku
*Założenie dworsko-parkowe, obecnie zachowane w stanie szczątkowym
+
W 1940 roku przeprowadzono ostatni remont dworu. Obecnie budynek znajduje się w bardzo złym stanie technicznym i coraz szybciej popada w ruinę.
 
+
*założenie dworsko-parkowe w stanie szczątkowym
<br/>
 
 
 
== Bibliografia ==
 
#''Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.
 
#Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 1999.
 
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.
 
#[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [data dostępu: 5.03.2014]
 
#[http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#818/pl/i/glitajny,_zabytkowy_dwor|Ciekawe Mazury.pl] [data dostępu: 5.03.2014]
 
#[http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/6081,glitajny-klasycystyczny-dwor-%28xix-w-%29.html| Polska Niezwykła] [data dostępu: 5.03.2014]
 
#[http://bip.warmia.mazury.pl/bartoszyce_gmina_wiejska/201/Planowanie_i_zagospodarowanie_przestrzenne/| Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy Bartoszyce] [data dostępu: 5.03.2014]
 
#[http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka ewidencja zabytków] [data dostępu: 5.03.2014]
 
 
 
 
 
<br/>
 
 
 
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
<references/>
 
<references/>
<br/>
+
== Zobacz też ==
 +
*[[Glitajny (gmina Korsze)]]
 +
== Bibliografia ==
 +
''Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.
 +
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 1999.<br/>
 +
''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/>
 +
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/>
 +
[http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#818/pl/i/glitajny,_zabytkowy_dwor| ciekawemazury.pl] [05.03.2014]<br/>
 +
[http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/6081,glitajny-klasycystyczny-dwor-%28xix-w-%29.html| polskaniezwykla.pl] [05.03.2014]<br/>
 +
[http://bip.warmia.mazury.pl/bartoszyce_gmina_wiejska/201/Planowanie_i_zagospodarowanie_przestrzenne/| bip.warmia.mazury.pl, Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy Bartoszyce] [05.03.2014]<br/>
 +
[http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka ewidencja zabytków] [05.03.2014]<br/>
  
== Zobacz też ==
 
[[Glitajny (gm. Korsze)|Glitajny]] w gminie Korsze
 
<br/>
 
  
[[Kategoria: Miejscowość]]  [[Kategoria: Powiat bartoszycki]] [[Kategoria: Gmina Bartoszyce]] [[Kategoria: Wieś niesołecka]]
+
[[Kategoria: Miejscowość]]  [[Kategoria: Powiat bartoszycki]] [[Kategoria: Bartoszyce (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie niesołeckie]]

Aktualna wersja na dzień 07:44, 10 kwi 2015

Glitajny

Dwór w Glitajnach.Fot. Mieczysław Kalski.
Dwór w Glitajnach.
Fot. Mieczysław Kalski.
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat bartoszycki
Gmina Bartoszyce
Sołectwo Kinkajmy
Liczba ludności (2009) 12
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Glitajny
Glitajny
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Glitajny
Glitajny
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Glitajny (niem. Glittehnen) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Bartoszyce. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. Miejscowość w 2009 roku liczyła 12 mieszkańców. Wieś wchodzi w skład sołectwa Kinkajmy, w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie Sergiusz Sobótka[1].

Położenie

Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Sępopolskiej, na południe od Jeziora Kinkajmskiego, 8 km na południowy wschód od Bartoszyc, na zachód od drogi wojewódzkiej nr 592.

Dzieje miejscowości

Brak jest informacji na temat okoliczności i daty powstania wsi. Prawdopodobnie przez większość swoich dziejów był to niewielki majątek szlachecki. Do roku 1816 Glitajny miały stanowić własność rodu von Eulenburg. Między 1816 a 1834 rokiem należały do rodziny von Negerlein. Od 1834 roku przez kolejnych 21 lat Glitajny były w posiadaniu rodziny Goebel.

W 1857 roku Glitajny liczyły 77 mieszkańców. Pod koniec XIX wieku wraz z folwarkami Węgoryty i Witoszyn majątek obejmował obszar 583 ha, zaliczał się więc do dóbr średniej wielkości. W 1905 roku majątek kupił Bruno Vonberg, który zajął się w Glitajnach hodowlą bydła rasy holenderskiej. W latach 20. XX wieku Glitajny znajdowały się w rękach Georga Bormanna, męża Gertrudy Vonberg, córki Bruna Vonberga. Małżeństwo mieszkało w majątku do 1945 roku. Glitajny do 1945 roku należały do parafii ewangelickiej w Bartoszycach.

Po II wojnie światowej wieś weszła w skład sołectwa Węgoryty. Na bazie dawnego majątku uruchomiono tu Państwowe Gospodarstwo Rolne Glitajny. Jego organizatorem i kierownikiem był Stefan Błociszewski. Według spisu powszechnego z 1983 roku istniały tu 23 budynki mieszkalne stojące w zwartej zabudowie. We wsi działał klub i świetlica. Glitajny liczyły wówczas 58 mieszkańców. Szkołę we wsi założono po II wojnie światowej, a zlikwidowano w latach 70.

Zabytki

  • dwór klasycystyczny z pierwszej połowy XIX wieku

W 1940 roku przeprowadzono ostatni remont dworu. Obecnie budynek znajduje się w bardzo złym stanie technicznym i coraz szybciej popada w ruinę.

  • założenie dworsko-parkowe w stanie szczątkowym

Przypisy

  1. gmina-bartoszyce.pl [05.03.2014]

Zobacz też

Bibliografia

Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987. Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1999.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
ciekawemazury.pl [05.03.2014]
polskaniezwykla.pl [05.03.2014]
bip.warmia.mazury.pl, Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy Bartoszyce [05.03.2014]
Wojewódzka ewidencja zabytków [05.03.2014]