Gordejki: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 7 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
| − | + | |nazwa = Gordejki | |
|herb wsi = | |herb wsi = | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Gordejek |
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = Gordejki_1.jpg |
| − | |opis zdjęcia = Gordejki | + | |opis zdjęcia = Gordejki.<br>Źródło: [http://www.dunaj.olecko.pl/?Okolice:Gordejki www.dunaj.olecko.pl] [28.06.2014] |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Gordejki ''' (niem. ''Gordeyken'', od 1938 r. ''Gordeiken'') – | + | ''' Gordejki ''' (niem. ''Gordeyken'', od 1938 r. ''Gordeiken'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat olecki|powiecie oleckim]], w [[Olecko (gmina miejsko-wiejska)|gminie Olecko]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny|administracyjnie]] do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W latach 1999–2001 wieś wchodziła w skład [[Powiat olecko-gołdapski|powiatu olecko–gołdapskiego]]. Miejscowość w 2010 roku liczyła 56 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie Gordejki i [[Gordejki Małe]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Andrzej Jankowski]]<ref>[http://www.umolecko.bip.doc.pl/ Strona Urzędu Miasta Olecko] [05.12.2013]</ref>. |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | Miejscowość w 2010 roku liczyła 56 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie Gordejki i [[Gordejki Małe]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Andrzej Jankowski]]<ref>http://www.umolecko.bip.doc.pl/ | ||
| − | |||
| − | <br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Wieś położona jest w | + | Wieś położona jest w północno–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na [[Pojezierze Ełckie|Pojezierzu Ełckim]], na północnym brzegu [[Jezioro Dobskie (powiat olecki)|Jeziora Dobskiego]], 6 km na zachód od [[Olecko|Olecka]], w pobliżu drogi wojewódzkiej nr 655. |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś powstała w ramach kolonizacji | + | Wieś powstała w ramach kolonizacji północno–wschodnich terenów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. W 1557 roku starosta [[Krzysztof Glaubitz]] sprzedał [[Andrzej Gordejko| Andrzejowi Gordejce]] trzy łany sołeckie oraz [[Maciej Biały|Maciejowi Białemu]] z [[Zajdy|Zajd]] jeden łan sołecki (każdy łan za 51 grzywien). W zamian sołtysi zobowiązali się do założenia [[Wieś czynszowa|wsi czynszowej]] na 40 łanach na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]]. Nazwa wsi pochodzi od nazwiska pierwszego sołtysa. Gordejki należały do [[Parafia ewangelicka w Olecku|parafii ewangelickiej w Olecku]]. |
| − | Szkołę we wsi założono w pierwszej połowie XVIII wieku (około | + | Szkołę we wsi założono w pierwszej połowie XVIII wieku (około 1737–1740). W 1935 roku zatrudnionych w niej było dwóch nauczycieli, a w ośmiu klasach uczęszczało do niej ogółem 44 dzieci. |
| − | Po zakończeniu [[II wojna światowa|II wojny światowej]] w Gordejkach założono Bazę Aprowizacyjną | + | Po zakończeniu [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojny światowej]] w Gordejkach założono Bazę Aprowizacyjną, w której zatrudniono dorywczo osoby ze środowiska przestępczego (szabrowników)<ref>Wspomnienia [[Romuald Stankiewicz|Romualda Stankiewicza]], starosty powiatowego, [w:] ''Olecko. Z dziejów miasta i powiatu'', red. A. Wakar i in., Olsztyn 1974, s. 224</ref>. Na początku lat 50. XX wieku powstała we wsi spółdzielnia produkcyjna, a także [[Państwowe Gospodarstwo Rolne]]. |
| + | Liczba mieszkańców w poszczególnych latach: | ||
| − | + | *1857 r. – 247 osób | |
| − | + | *1933 r. – 306 osób | |
| − | + | *1939 r. – 250 osób | |
| − | + | == Religia == | |
| − | ] | + | Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Olecku| parafii rzymskokatolickiej w Olecku]]. |
<br/> | <br/> | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | * | + | *zespół budynków szkolnych z początku XX wieku: szkoła i budynek gospodarczy |
| − | * | + | *kilka przykładów budownictwa z przełomu XIX i XX wieku (zagrody nr 2, 4, 13) |
| − | * | + | *cmentarz ewangelicki z XIX wieku, po południowej stronie drogi do Olecka |
| − | * | + | *cmentarz ewaneglicki z XIX wieku, po północnej stronie drogi do Olecka |
| − | *[[Dwór w Gordejkach Małych| | + | *[[Dwór w Gordejkach Małych|zespół dworski w Gordejkach Małych]] z przełomu XIX i XX wieku: dwór, park, spichlerz, obora, cielętnik, aleja dojazdowa |
| − | * | + | *most drogowy nad nieczynną linią kolejową Olecko – [[Giżycko]], 1908, [[Gordejki Małe]] |
| − | * | + | *cmentarz ewangelicki z XIX wieku, Gordejki Małe |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. 1, Olsztyn 2011.<br/> | |
| − | + | ''Olecko. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1974.<br/> | |
| − | + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> | |
| − | + | [http://www.wuoz.olsztyn.pl/ Wojewódzka Ewidencja Zabytków] [12.11.2013]<br/> | |
| − | + | [http://umolecko.bip.doc.pl/ Gminna Ewidencja Zabytków] [12.11.2013]<br/> | |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/ Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013]<br/> | |
| − | + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/treuburg.html| Vervaltugsgeschichte] [12.11.2013]<br/> | |
| − | <br/> | + | [http://www.dunaj.olecko.pl/ Dunajówka] [28.06.2014] |
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat olecki]] | |
| − | + | [[Kategoria: Olecko (gmina miejsko-wiejska)]] | |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | + | [[Kategoria: 1501-1600]] | |
| − | [[Kategoria: | ||
Aktualna wersja na dzień 12:17, 11 lut 2015
| Gordejki | |
| | |
![Gordejki.Źródło: www.dunaj.olecko.pl [28.06.2014]](/index.php/Plik:Gordejki_1.jpg) Gordejki.
Źródło: www.dunaj.olecko.pl [28.06.2014] | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olecki |
| Gmina | Olecko |
| Liczba ludności (2010) | 56 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Gordejki | |
| Położenie na mapie Polski  Gordejki | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Gordejki (niem. Gordeyken, od 1938 r. Gordeiken) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie oleckim, w gminie Olecko. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W latach 1999–2001 wieś wchodziła w skład powiatu olecko–gołdapskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 56 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie Gordejki i Gordejki Małe. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Andrzej Jankowski[1].
Położenie
Wieś położona jest w północno–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Pojezierzu Ełckim, na północnym brzegu Jeziora Dobskiego, 6 km na zachód od Olecka, w pobliżu drogi wojewódzkiej nr 655.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji północno–wschodnich terenów Prus Książęcych. W 1557 roku starosta Krzysztof Glaubitz sprzedał Andrzejowi Gordejce trzy łany sołeckie oraz Maciejowi Białemu z Zajd jeden łan sołecki (każdy łan za 51 grzywien). W zamian sołtysi zobowiązali się do założenia wsi czynszowej na 40 łanach na prawie chełmińskim. Nazwa wsi pochodzi od nazwiska pierwszego sołtysa. Gordejki należały do parafii ewangelickiej w Olecku.
Szkołę we wsi założono w pierwszej połowie XVIII wieku (około 1737–1740). W 1935 roku zatrudnionych w niej było dwóch nauczycieli, a w ośmiu klasach uczęszczało do niej ogółem 44 dzieci.
Po zakończeniu II wojny światowej w Gordejkach założono Bazę Aprowizacyjną, w której zatrudniono dorywczo osoby ze środowiska przestępczego (szabrowników)[2]. Na początku lat 50. XX wieku powstała we wsi spółdzielnia produkcyjna, a także Państwowe Gospodarstwo Rolne.
Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:
- 1857 r. – 247 osób
- 1933 r. – 306 osób
- 1939 r. – 250 osób
Religia
Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Olecku.
Zabytki
- zespół budynków szkolnych z początku XX wieku: szkoła i budynek gospodarczy
- kilka przykładów budownictwa z przełomu XIX i XX wieku (zagrody nr 2, 4, 13)
- cmentarz ewangelicki z XIX wieku, po południowej stronie drogi do Olecka
- cmentarz ewaneglicki z XIX wieku, po północnej stronie drogi do Olecka
- zespół dworski w Gordejkach Małych z przełomu XIX i XX wieku: dwór, park, spichlerz, obora, cielętnik, aleja dojazdowa
- most drogowy nad nieczynną linią kolejową Olecko – Giżycko, 1908, Gordejki Małe
- cmentarz ewangelicki z XIX wieku, Gordejki Małe
Bibliografia
Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. 1, Olsztyn 2011.
Olecko. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1974.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Wojewódzka Ewidencja Zabytków [12.11.2013]
Gminna Ewidencja Zabytków [12.11.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
Vervaltugsgeschichte [12.11.2013]
Dunajówka [28.06.2014]
Przypisy
- ↑ Strona Urzędu Miasta Olecko [05.12.2013]
- ↑ Wspomnienia Romualda Stankiewicza, starosty powiatowego, [w:] Olecko. Z dziejów miasta i powiatu, red. A. Wakar i in., Olsztyn 1974, s. 224
