Gródki: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
(Przyroda)
 
(Nie pokazano 3 wersji utworzonych przez 2 użytkowników)
Linia 5: Linia 5:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        = Gródek
 
  |dopełniacz wsi        = Gródek
  |zdjęcie              = Dwór w Gródkach.jpg   
+
  |zdjęcie              = Dwór w Gródkach_1.jpg   
  |opis zdjęcia          = Dwór w Gródkach [http://www.wikipedia.pl/ Wikipedia] [10.07.2014]   
+
  |opis zdjęcia          = Dwór w Gródkach.<br>Fot. Piotr Marynowski. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Gr%C3%B3dki_-_dw%C3%B3r_%2801%29.jpg Commons Wikimedia] [10.07.2014]   
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
Linia 29: Linia 29:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}<br/>
 
}}<br/>
''' Gródki ''' (niem. ''Grodtken'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[powiat działdowski|powiecie działdowskim]], w [[Płośnica (gmina wiejska)|gminie Płośnica]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[podział administracyjny|administracyjnie]] do [[województwo ciechanowskie|województwa ciechanowskiego]]. Miejscowość w 2010 roku liczyła 646 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Zenon Zawadzki]]<ref>[http://www.bip.plosnica.pl/ Strona Urzędu Gminy Płośnica] [05.12.2013]</ref>.
+
''' Gródki ''' (niem. ''Grodtken'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[powiat działdowski|powiecie działdowskim]], w [[Płośnica (gmina wiejska)|gminie Płośnica]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[podział administracyjny|administracyjnie]] do [[województwo ciechanowskie|województwa ciechanowskiego]]. Miejscowość w 2010 roku liczyła 646 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Stanisław Orłowski]]<ref>[http://www.bip.plosnica.pl/ Strona Urzędu Gminy Płośnica] </ref>.
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
  
Linia 93: Linia 93:
  
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
#''Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1966.
+
''Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1966.<br/>
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.
+
''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/>
#''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
+
''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/>
#[http://www.bip.plosnica.pl/ Strona Urzędu Gminy Płośnica] [10.09.2013]
+
[http://www.bip.plosnica.pl/ Strona Urzędu Gminy Płośnica] [10.09.2013]<br/>
#[http://www.wuoz.olsztyn.pl/ Wojewódzka Ewidencja Zabytków] [12.11.2013]
+
[http://www.wuoz.olsztyn.pl/ Wojewódzka Ewidencja Zabytków] [12.11.2013]<br/>
#[http://www.bip.plosnica.pl/ Gmina Płośnica. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, część I] [12.11.2013]]
+
[http://www.bip.plosnica.pl/ Gmina Płośnica. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, część I] [12.11.2013]<br/>
#[http://www.bip.plosnica.pl/ Plan odnowy miejscowości Gródki] [12.11.2013]
+
[http://www.bip.plosnica.pl/ Plan odnowy miejscowości Gródki] [12.11.2013]<br/>
#[http://www.stat.gov.pl/ Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013]
+
[http://www.stat.gov.pl/ Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013]<br/>
#[http://www.wikipedia.pl/ Wikipedia] [10.07.2014]
+
[http://www.wikipedia.pl/ Wikipedia] [10.07.2014]
  
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}

Aktualna wersja na dzień 09:17, 16 cze 2016

Gródki

Dwór w Gródkach.Fot. Piotr Marynowski. Źródło: Commons Wikimedia [10.07.2014]
Dwór w Gródkach.
Fot. Piotr Marynowski. Źródło: Commons Wikimedia [10.07.2014]
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat działdowski
Gmina Płośnica
Liczba ludności (2010) 646
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Gródki
Gródki
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Gródki
Gródki
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Gródki (niem. Grodtken) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie działdowskim, w gminie Płośnica. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa ciechanowskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 646 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Stanisław Orłowski[1].

Położenie

Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko–mazurskiego, na pograniczu Pojezierza Mazurskiego i Niziny Mazowieckiej, 10 km na zachód od Działdowa i 15 km na wschód od Lidzbarka; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 544.

Dzieje miejscowości

Gródki uznaje się za najstarszą osadę na południowej Działdowszczyźnie. Pochodzące stąd wykopaliska świadczą o zasiedleniu już w epoce neolitu (4000–1500 lat p.n.e.), natomiast z epoki żelaza pochodzą kurhany z Łysej Góry. Również nazwa współczesnej wsi wywodzi się prawdopodobnie od znajdującego się tu dawniej grodu.

Wieś powstała w ramach kolonizacji południowych terenów państwa Zakonu Krzyżackiego. Pierwsze wzmianki o niej pochodzą z 1333 roku, kiedy to komtur dzierzgoński i wielki szatny zakonny Gunter von Schwarzenburg nadał tutaj 80 łanów na prawie chełmińskim rycerzowi Stefanowi z Rusinowa, który ze swej strony zobowiązał się do dwóch służb zbrojnych. Z inicjatywy Stefana osiedliła się tu ludność niemiecka, a wieś nazywano Stefansgut. Po śmierci rycerza powróciła i utrwaliła się dawna nazwa, a do połowy XVI wieku część Niemców zasymilowała się, a inni wyjechali. W lipcu 1410 roku wieś znalazła się na trasie przemarszu armii króla Władysława Jagiełły, zmierzającej pod Grunwald. Gródki należały do parafii ewangelickiej w Płośnicy. We wsi wprawdzie istniał kościół, ale brak jest informacji o dacie jego założenia; został rozebrany w 1739 roku. Szkoła natomiast powstała pod koniec XVIII wieku.

Istniejący obok wsi czynszowej majątek od około XVII wieku znajdował się w rękach przedstawicieli polskiej szlachty, wśród których byli m.in. Albrecht Zieliński, Andrzej Burski, Krzysztof Masło i Zygmunt z Goczy Piotrowski. Na początku XVIII wieku majątek przeszedł w ręce wnuka Piątkowskiego, Jana Küchmeistra von Stenberga, a później należał do rodziny von Boddenów, którzy w latach 1905–1908 wybudowali tu dwór otoczony parkiem. W okresie międzywojennym właścicielem majątku był inżynier Rajmund Stodolski, który przyczynił się do usprawnienia uprawy roli w Gródkach i okolicznych wsiach. W tym czasie (1929) majątek obejmował 1376 hektarów i należał do największych na Działdowszczyźnie.

W 1919 roku na mocy Traktatu Wersalskiego wieś – wraz z całą Działdowszczyzną – przyznana została Rzeczpospolitej Polskiej. W 1939 roku znalazła się pod okupacją niemiecką. Przed II wojną światową w Gródkach działał tartak, gorzelnia, cegielnia, mleczarnia oraz stolarnia parowa, która produkowała drzwi i ramy okienne. Po opuszczeniu w 1939 roku majątku przez Stodolskiego, znalazł się on w posiadaniu córki Augusta Boddena, żony feldmarszałka von Bocka, który od 1942 roku mieszkał w Gródkach.

Po II wojnie światowej w Gródkach założono Zasadniczą Szkołę Rolniczą, przekształconą w latach 50. w Technikum Rolnicze. W połowie lat 60. uczęszczało do niego 305 uczniów.


Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:

  • 1857 r. – 313 osób
  • 1921 r. – 432 osoby (wieś i folwark łącznie)
  • 1993 r. – 670 osób
  • 2001 r. – 662 osoby

Gospodarka

W Gródkach działa kilka firm budowlanych, firma handlowo–usługowa, dwa sklepy spożywczo–przemysłowe, zakład usług mechanicznych, dwa ośrodki szkolenia kierowców[2].

Szkolnictwo

Kultura

Od 1972 roku we wsi działa filia Gminnej Biblioteki Publicznej w Płośnicy, obecnie mająca siedzibę w budynku gimnazjum.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła oraz Przemienienia Pańskiego w Przełęku. Nabożeństwa odprawiane są w miejscowej kaplicy pw. Matki Bożej Różańcowej.

Turystyka

Wieś znajduje się na jednym ze szlaków grunwaldzkich: Lidzbark – Gródki – Wysoka – Działdowo – Uzdowo – Grunwald

Przyroda

W pobliżu miejscowości znajduje się pomnik przyrody – głaz narzutowy.

Zabytki

  • zespół dworsko–parkowy: dwór z lat 1905-1908, park podworski z trzema stawami, stajnia murowana z 1878 roku
  • budynki gospodarcze w zespole podworskim: kuźnia ceglana z przełomu XIX i XX wieku oraz budynek gospodarczy z cegły i kamienia
  • przykłady budownictwa z końca XIX i początku XX wieku (domy nr 8, 25, 50, 60, 61, 68, 69, 71)

Ludzie związani z miejscowością

  • Jan Szefler (1914–1996) – nauczyciel, działacz społeczny
  • Bartłomiej Rusin (1910-1983) – nauczyciel, poseł na sejm Rzeczypospolitej Polskiej.

Bibliografia

Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1966.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Strona Urzędu Gminy Płośnica [10.09.2013]
Wojewódzka Ewidencja Zabytków [12.11.2013]
Gmina Płośnica. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, część I [12.11.2013]
Plan odnowy miejscowości Gródki [12.11.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
Wikipedia [10.07.2014]

Przypisy

  1. Strona Urzędu Gminy Płośnica
  2. Dane z roku 2011: Plan odnowy miejscowości Gródki, Strona Urzędu Gminy Płośnica [10.09.2013]