Grądowy Młyn

Grądowy Młyn
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	elbląski
Gmina	Rychliki
Sołectwo	Rychliki
Liczba ludności (2010)	403
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Grądowy Młyn
Położenie na mapie Polski Grądowy Młyn
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Grądowy Młyn (niem. Grundmühle) – wieś niesołecka, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Rychliki. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 403 mieszkańców (łącznie Wysoka, Grądowy Młyn i Powodowo).

Położenie

Wieś położona była w północno-zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Wysoczyzny Elbląskiej.

Dzieje miejscowości

Pierwsze wzmianki na temat wsi jako osady młyńskiej pochodzą z XV wieku; kolejna datowana jest na rok 1601. W przeciągu kilku stuleci (XV-XIX wiek) w skład zespołu młyńskiego w Grądowym Młynie wchodziła grobla z systemem upustów i kanałów, a także staw młyński z kanałem przelewowym oraz dom młynarza, wybudowany na początku XIX wieku. W 1847 roku ze względu na erupcję wody ze studni artezyjskiej zaszła konieczność rozebrania większej części zabudowań młyńskich. Jeszcze w XIX wieku wzniesiono jednak nowe i zabezpieczono je nową groblą. Młyn na przestrzeni dziejów odgrywał bardzo ważną rolę zarówno dla majątku w Wysokiej, jak i dla całej okolicy.

W początkach XX wieku (1908 i około 1920 roku) młyn został unowocześniony - do jego napędu używano wody, pary i silnika. Podczas II wojny światowej podłączono go do sieci elektrycznej i zamontowano nowy silnik. Młyn zatrudniał wówczas dziesięć osób (zarządca, księgowy, kowal, kierowca ciężarówki, wagowy i pięciu robotników). Działał tu również sklep z towarami codziennej konsumpcji. Młyn został zajęty 22 stycznia 1945 roku przez radzieckich spadochroniarzy.

Młyn w Grądowym Młynie działał do lat 70. XX wieku, gdy został sprzedany prywatnej osobie. Wkrótce potem został rozebrany, zabudowania zostały zdewastowane. Obecnie zachowały się mury budynku administracyjno-gospodarczego z napisem Grundmühle 1908.

Zabytki

• Pozostałości młyna z XV-XIX wieku, zmodernizowanego w pierwszej połowie XX wieku

Bibliografia

1. Pasłęk. Z dziejów miasta i okolic 1297-1997, red. Józef Włodarski, Pasłęk 1997.
2. Historia Grądowego Młyna [data dostępu: 12.11.2013]
3. Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 12.11.2013]