Gradki: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 3 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 6: Linia 6:
 
  |dopełniacz wsi        = Gradek
 
  |dopełniacz wsi        = Gradek
 
  |zdjęcie              = Gradki.jpg   
 
  |zdjęcie              = Gradki.jpg   
  |opis zdjęcia          = Gradki.<br>Źródło: [http://www.warmiaznanainieznana.pl/czytaj.php?strona=gradki www.warmiaznanainieznana.pl] [08.07.2014]  
+
  |opis zdjęcia          = Gradki. Dawny magazyn - fragment przedwojennego majątku rodziny von Schulze<br>Źródło: [http://archipelag.ceik.eu archipelag.ceik.eu]
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
Linia 44: Linia 44:
  
 
== Kultura ==
 
== Kultura ==
Działalność [[Stowarzyszenie ''Nasza Wieś''| Stowarzyszenia ''Nasza Wieś'']] z siedzibą we [[Frączkach]] obejmuje swym zasięgiem miejscowość Gradki, [[Tuławki]] i [[Studzianka]].
+
*Działalność [[Stowarzyszenie ''Nasza Wieś''| Stowarzyszenia ''Nasza Wieś'']] z siedzibą we [[Frączkach]] obejmuje swym zasięgiem miejscowość Gradki, [[Tuławki]] i [[Studzianka]].
<br/>
+
*We wsi realizowany jest projekt [[lkwim:Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie|Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie]] pod nazwą [http://archipelag.ceik.eu/ "Archipelag - atlas miejsc niezwykłych Warmii i Mazur"].
  
 
== Zabytki ==
 
== Zabytki ==
 
*pozostałości dworskiej zabudowy: czworaki i budynki gospodarcze, dawna kuźnia, przekształcona w domek letniskowy
 
*pozostałości dworskiej zabudowy: czworaki i budynki gospodarcze, dawna kuźnia, przekształcona w domek letniskowy
 +
 +
==Ciekawostki==
 +
*W Pałacu von Schulze w latach przedwojennych mieściła się szkoła. Dyrektorem był fanatyczny zwolennik Adolfa Hitlera. W 1932 r. podczas wyborów do Reichstagu intensywnie agitował za NSDAP. Rozprowadzał przypinki z napisem "JA" (niem. "tak"). <ref>http://archipelag.ceik.eu/miejscowosci.html?tx_places_pi1%5Bplace%5D=5&tx_places_pi1%5Baction%5D=show&tx_places_pi1%5Bcontroller%5D=Place&cHash=664286256050f3ba065fef97e6b8b465</ref>
  
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==

Aktualna wersja na dzień 12:27, 4 sty 2017

Gradki

Gradki. Dawny magazyn - fragment przedwojennego majątku rodziny von SchulzeŹródło: archipelag.ceik.eu
Gradki. Dawny magazyn - fragment przedwojennego majątku rodziny von Schulze
Źródło: archipelag.ceik.eu
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat olsztyński
Gmina Dywity
Liczba ludności (2010) 204
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Gradki
Gradki
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Gradki
Gradki
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Gradki (niem. Gratken) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie olsztyńskim,w gminie Dywity. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Wieś w 2010 roku była zamieszkana przez 204 osoby. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Teresa Sezonienko[1].

Położenie

Wieś usytuowana jest pomiędzy Frączkami a Nowymi Włókami. Miejscowość jest położona na Pojezierzu Olsztyńskim, w odległości 21 km na północny wschód od Olsztyna oraz 3,8 km od jeziora Kociołek.

Dzieje miejscowości

Na przestrzeni stuleci istniały różne nazwy wsi: villa Grawden (1366), Grawdekayme wel Grunenberg (1376), Grauden (1422), Grotken (1656), Gradken (1755). W 1881 roku odnotowano polską odmianę Gratki. Lokacja wsi miała miejsce w roku 1366 – w dokumencie miejscowość zapisano jako Grawden. Wieś stanowiła własność biskupów warmińskich. Gradki wraz z Plutkami wchodziły w skład majątku rodu von Schultze. W XVIII wieku w Gradkach znajdowała się prywatna kaplica wybudowana przez dzierżawcę Andrzeja Kautecka – w latach 1743–1782 odprawiano w niej nabożeństwa. W roku 1910 obszar dworski obejmował powierzchnię 730 ha; 23 rodziny mieszkały w 11 budynkach. Gradki liczyły wówczas 151 mieszkańców, w tym 5 Polaków. W 1920 roku ostatni właściciel zbankrutował, a jego syn przekazał majątek państwu. W 1930 roku ziemię rozparcelowano na mniejsze działki i przekazane rolnikom. Po 1945 roku dworek dawnych właścicieli został rozebrany.

Przed wybuchem II wojny światowej w Gradkach działał sklep, kuźnia, punkt pocztowy i magazyn zbożowy. Swoje usługi oferował miejscowy stolarz, ogrodnik, krawiec i dróżnik. W miejscowości funkcjonowała również szkoła. Niedaleko wsi zlokalizowany był podobno cmentarz rodowy, do którego prowadziła – niknąca obecnie – aleja dębowa. Do czasów obecnych nie zachował się żaden ślad po cmentarzu. W 1945 roku na terenie wsi Rosjanie utworzyli obóz pracy, w którym przebywały głównie kobiety i dzieci. W 1993 roku miejscowość była zamieszkana przez 202 osoby.

Kultura

Zabytki

  • pozostałości dworskiej zabudowy: czworaki i budynki gospodarcze, dawna kuźnia, przekształcona w domek letniskowy

Ciekawostki

  • W Pałacu von Schulze w latach przedwojennych mieściła się szkoła. Dyrektorem był fanatyczny zwolennik Adolfa Hitlera. W 1932 r. podczas wyborów do Reichstagu intensywnie agitował za NSDAP. Rozprowadzał przypinki z napisem "JA" (niem. "tak"). [2]

Bibliografia

Jadwiszczak Andrzej S., Klimek Robert, Kosińska Teresa, Warmia znana i nieznana: Ługwałd, Spręcowo, Sętal, Nowe Włóki, Plutki, Gradki, Tuławki, Gady, Frączki, Studzianka, Derc, Barczewko, Maruny, Gady 2011.
Lewicka Daniela, Tomkiewicz Ryszard, Gmina Dywity: teraźniejszość i przeszłość, Olsztyn 1994.
Wrota Warmii i Mazur [04.12.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [13.12.2013]
Warmia znana i nieznana [13.12.2013]
Wikipedia [13.12.2013]

Przypisy