Gwiździny: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
Linia 8: Linia 8:
 
  |dopełniacz wsi        = Gwiździn   
 
  |dopełniacz wsi        = Gwiździn   
 
  |zdjęcie              = Gorzelnia w Gwiździnach.jpg  
 
  |zdjęcie              = Gorzelnia w Gwiździnach.jpg  
  |opis zdjęcia          = Stara gorzelnia w Gwiździnach, źródło: www.wrota.warmia.mazury.pl, 12.09..2013.      
+
  |opis zdjęcia          = Stara gorzelnia w Gwiździnach [http://www.wrota.warmia.mazury.pl/ Wrota Warmii i Mazur] [12.09..2013]      
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko - mazurskie  
 
  |województwo          = warmińsko - mazurskie  
Linia 17: Linia 17:
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
 
  |liczba ludności      = 834  
 
  |liczba ludności      = 834  
  |rok                  = 2012, źródło:http://gminanml.pl/soectwa/soectwo-gwidziny.html. 
+
  |rok                  = 2012  
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 56
 
  |strefa numeracyjna    = (+48) 56
 
  |kod pocztowy          =
 
  |kod pocztowy          =
Linia 30: Linia 30:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>'''Gwiździny'''</big> (Quesing, Quesendorf, od 1570 r. Gwiździny) [[Wieś sołecka|wieś sołecka]] w Polsce w [[Województwo warmińsko - mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat nowomiejski |powiecie nowomiejskim]], w [[Nowe Miasto Lubawskie (gmina wiejska)|gminie Nowe Miasto Lubawskie]]. W latach 1975–1998 miejscowość przynależała administracyjnie do województwa toruńskiego.
+
'''Gwiździny''' (''Quesing'', ''Quesendorf'', od 1570 r. ''Gwiździny'') wieś sołecka w Polsce w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat nowomiejski |powiecie nowomiejskim]], w [[Nowe Miasto Lubawskie (gmina wiejska)|gminie Nowe Miasto Lubawskie]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny |administracyjnie]] do województwa toruńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 834. mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni [[Ireneusz Dąbrowski]]<ref>[http://www.gminanml.pl/ Strona Gminy Nowego Miasta Lubawskiego] [01.07.2014]</ref>.
 +
<br/><br/>
  
 +
== Położenie ==
 +
Wieś leży nad jeziorem [[Jezioro Gwiździny |Gwiździny]], około 5 km na południowy–wschód od [[Nowe Miasto Lubawskie| Nowego Miasta Lubawskiego]].
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+
== Dzieje miejscowości ==
Wieś znajduje się nad [[Jezioro Gwiździny |Jeziorem Gwiździny]]. Miejscowość położona jest na terenie [[gmina Nowe Miasto Lubawskie|gminy Nowe Miasto Lubawskie]], która posiada niezwykle urozmaiconą rzeźbę. Obszar gminy obejmuje [[Pojezierze Brodnickie]], [[Garb Lubawski]] i głęboko wciętą dolinę[[Drwęca]] Drwęcy. Na terenie gminy występują takie formy jak ozy i kemy, powstałe podczas zlodowacenia w zagłębieniach i szczelinach martwego lodu. Na południe od [[Nowy Dwór Bratiański |Nowego Dworu Bratiańskiego]] znajduje się oz (eksploatowany jako żwirownia), natomiast na północ od wsi [[Chrośle]] i na południe od [[Jamielnik |Jamielnika]] występują kemy. Oś hydrograficzną gminy stanowi [[rzeka Drwęca]]. Znaczną powierzchnię zaś zajmują mokradła i bagna, występujące głównie w dnach rynien i innych obniżeniach terenu. Stosunkowo niewielką powierzchnię zajmują lasy (14% powierzchni gminy). Ponadto 65% powierzchni gminy stanowi obszar chronionego krajobrazu.  
+
Pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z 1414 r. Wówczas jej nazwa brzmiała ''Quesing''. Nieznana jest dokładna data lokacji. Miejscowość była własnością Kapituły Chełmińskiej. Nazwa Gwiździny powstała w 1570 r. Pochodzi od słowa gwizd. Prof. [[lkwim: Grzegorz Białuński| Grzegorz Białuński]] wywodzi ją od pruskiego ''Kwisen''. Gwiździny w XVI w. obejmowały 80 łanów i 14 zagród. Znajdowała się tutaj karczma. Wiadomo, że w XVI w. istniał we wsi kościół, który został zniszczony po wojnach polsko–szwedzkich. Na początku XX w. majątek przejął [[Wilhelm Modrow]]. Do 1945 r. pozostał w rękach rodziny [[Rodzina Modrow|Modrow]]. Po 1946 r. powstało we wsi [[Państwowe Gospodarstwo Rolne]]. W XX w. rozpoczęła funkcjonowanie szkoła oraz erygowano nowy kościół. Ze wsią związana jest także legenda, która mówi, że w drodze na [[Grunwald]] Jagiełło zatrzymał się nad pobliskim jeziorem [[Jezioro Rubkowo |Rubkowo]], aby wojsko napoiło konie.
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Dzieje miejscowości ===
+
==Gospodarka==
Pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z 1414 r. Nie znana jest dokładna data lokacji.  Wówczas jej nazwa brzmiała Quesing. Miejscowość była własnością Kapituły Chełmińskiej. Jej nazwa w obecnej formie powstała w 1570 r. Pochodzi od słowa gwizd - zdaniem [[Grążawski |Grążawskiego]]. prof. [[lkwim: Grzegorz Białuński| Grzegorz Białuński]] wywodzi ją od pruskiego Kwisen. Gwiździny w XVI w. obejmowały 80 łanów i 14 zagród. Znajdował się tutaj również kościół i karczma. Wiadomo, że w XVI w. istniał tutaj kościół, który podupadł po wojnach polsko – szwedzkich.  Na początku XX w. majątek został przejęty przez Wilhelma Modrow. Do 1945 r. pozostał w rękach rodziny [[Modrow]]. Hodowano tutaj ziemniaki typu Modrow oraz kwiaty. Po 1946 r. powstał we wsi PGR. W XX w. rozpoczęła funkcjonowanie szkoła oraz erygowano nowy kościół. Ze wsią związana jest także legenda, która mówi, że w drodze na [[Grunwald]] Jagiełło zatrzymał się nad pobliskim [[Jezioro Rubkowo |Jeziorem Rubkowo]], aby napoić konie swego wojska. Ponadto w Gwiździnach istniał obóz pracy. Zabudowa wsi Gwiździny ma charakter ulicówki.  
+
W Gwiździnach znajduje się stacja obsługi samochodów oraz hodowla szynszyli.
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
===Gospodarka===
+
==Kultura==
 
+
We wsi działa:
W Gwiździnach funkcjonuje stacja obsługi samochodów oraz hodowla szynszyli.
+
*[[lkwim: Gminna Biblioteka Publiczna w Gwiździnach| Gminna Biblioteka Publiczna]]
 
+
*świetlica wiejska
 +
==Bezpieczeństwo==
 +
W Gwiździnach mieści się jednostka [[Ochotnicza Straż Pożarna w Gwiździnach|Ochotniczej Straży Pożarnej]].
 
<br/>
 
<br/>
 
+
==Sport==
===Kultura===
+
W miejscowości działa [[Klub Sportowy ''Wicher'' Gwiździny|Klub Sportowy ''Wicher'']]. Ponadto corocznie organizowany jest [[Memoriał  im. ks. Kazimierza Wróblewskiego]] w brydżu sportowym.  
We wsi działa [[Szkoła Podstawowa w Gwiździnach |szkoła podstawowa]], [[lkwim: Gminna Biblioteka Publiczna w Gwiździnach| Gminna Biblioteka Publiczna w Gwiździnach]], świetlica wiejska. [[Ochotnicza Straż Pożarna]] i plaża.
+
==Szkolnictwo==
 
+
We Gwiździnach istnieje [[Szkoła Podstawowa w Gwiździnach|szkoła podstawowa]].
 
<br/>
 
<br/>
===Sport===
+
== Ludzie związani z miejscowością ==
W miejscowości działa [[Klub Sportowy Wicher Gwiździny]]. Ponadto corocznie organizowany jest [[Memoriał ks. Kazimierza Wróblewskiego]] w brydżu sportowym. Wróblewski był propagatorem tej dyscypliny.
+
Na kartach historii wsi zapisała się rodzina Modrow. Ważną rolę w dziejach wsi odegrał [[ks. Kazimierz Wróblewski]] - proboszcz [[Parafia pw. św. Jana Bosko w Gwiździnach |parafii rzymskokatolickiej w Gwiździnach]]. W Gwiździnach urodził się [[Stanisław Dejczer]] - pisarz i ojciec scenarzysty Macieja Dejczera.
 
 
<br/>
 
=== Ludzie związani z miejscowością: ===
 
 
 
Na kartach historii wsi zapisała się rodzina [[Modrow]]. Ponadto ważną rolę w dziejach wsi odegrał [[ks. Kazimierz Wróblewski]] - proboszcz [[parafia w Gwiździnach |parafii w Gwiździnach]]. Od 2011 r. sołtysem we wsi jest [[Ireneusz Dąbrowski]]. W Gwiździnach urodził się [[Stanisław Dejczer]] - pisarz i ojciec scenarzysty Macieja Dejczera.
 
 
 
<br/>
 
 
 
=== Zabytki: ===
 
We wsi znajduje się [[zespół podworski z XX w.]], zabudowa gospodarcza wraz z gorzelnią z XIX/XX w., [[kościół p.w. św. Jana Bosco z XX w.]], kapliczka z XX w. i budynek szkoły z XX w.
 
[[File:Dwór w Gwiździnach.jpg|300px |thumb|Dwór z XX w., źródło: www.polskiezabytki.pl, 12.09.2013.]]
 
 
 
<br/>
 
 
 
=== Bibliografia: ===
 
*''Gmina Nowe Miasto Lubawskie.Przewodnik krajoznawczy'', Toruń 1997, 82 ss.
 
 
 
*Korecki Andrzej,''Gmina Nowe Miasto Lubawskie'', Pelplin 2006, 111 ss.
 
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
 +
== Zabytki ==
 +
*zespół podworski z XX w.
 +
*zabudowa gospodarcza wraz z gorzelnią z przełomu XIX i XX w.
 +
*[[Kościół pw. św. Jana Bosco z XX w.|kościół]]
 +
*kapliczka z XX w. 
 +
*budynek szkoły z XX w.
 +
[[File:Dwór w Gwiździnach.jpg|290px |thumb|Dwór z XX w. [http://www.polskiezabytki.pl/ Polskie Zabytki] [12.09.2013]]]
 +
== Bibliografia ==
 +
#''Gmina Nowe Miasto Lubawskie.Przewodnik krajoznawczy'', Toruń 1997, 82 ss.
 +
#Korecki Andrzej,''Gmina Nowe Miasto Lubawskie'', Pelplin 2006, 111 ss.
 +
#[http://www.wrota.warmia.mazury.pl/ Wrota Warmii i Mazur] [12.09.2013]
 +
#[http://www.polskiezabytki.pl/ Polskie Zabytki] [12.09.2013]
 +
#[http://www.gminanml.pl/ Strona Gminy Nowego Miasta Lubawskiego] [01.07.2014]
 +
{{Przypisy}}
 +
<references/>
 
== Zobacz też ==
 
== Zobacz też ==
 
[http://gwizdziny.archiwa.org|Cyfrowe Archiwum Tradycji Lokalnej – Gwiździny]
 
[http://gwizdziny.archiwa.org|Cyfrowe Archiwum Tradycji Lokalnej – Gwiździny]
  
http://gminanml.pl
+
 
  
 
<br/>
 
<br/>

Wersja z 07:10, 1 lip 2014


Gwiździny

Stara gorzelnia w Gwiździnach Wrota Warmii i Mazur [12.09..2013]
Stara gorzelnia w Gwiździnach Wrota Warmii i Mazur [12.09..2013]
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko - mazurskie
Powiat nowomiejski
Gmina Nowe Miasto Lubawskie
Sołectwo Gwiździny
Liczba ludności (2012) 834
Strefa numeracyjna (+48) 56
Tablice rejestracyjne NNM
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Gwiździny
Gwiździny
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Gwiździny
Gwiździny
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Gwiździny (Quesing, Quesendorf, od 1570 r. Gwiździny) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie nowomiejskim, w gminie Nowe Miasto Lubawskie. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa toruńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 834. mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Ireneusz Dąbrowski[1].

Położenie

Wieś leży nad jeziorem Gwiździny, około 5 km na południowy–wschód od Nowego Miasta Lubawskiego.

Dzieje miejscowości

Pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z 1414 r. Wówczas jej nazwa brzmiała Quesing. Nieznana jest dokładna data lokacji. Miejscowość była własnością Kapituły Chełmińskiej. Nazwa Gwiździny powstała w 1570 r. Pochodzi od słowa gwizd. Prof. Grzegorz Białuński wywodzi ją od pruskiego Kwisen. Gwiździny w XVI w. obejmowały 80 łanów i 14 zagród. Znajdowała się tutaj karczma. Wiadomo, że w XVI w. istniał we wsi kościół, który został zniszczony po wojnach polsko–szwedzkich. Na początku XX w. majątek przejął Wilhelm Modrow. Do 1945 r. pozostał w rękach rodziny Modrow. Po 1946 r. powstało we wsi Państwowe Gospodarstwo Rolne. W XX w. rozpoczęła funkcjonowanie szkoła oraz erygowano nowy kościół. Ze wsią związana jest także legenda, która mówi, że w drodze na Grunwald Jagiełło zatrzymał się nad pobliskim jeziorem Rubkowo, aby wojsko napoiło konie.

Gospodarka

W Gwiździnach znajduje się stacja obsługi samochodów oraz hodowla szynszyli.

Kultura

We wsi działa:

Bezpieczeństwo

W Gwiździnach mieści się jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej.

Sport

W miejscowości działa Klub Sportowy Wicher. Ponadto corocznie organizowany jest Memoriał im. ks. Kazimierza Wróblewskiego w brydżu sportowym.

Szkolnictwo

We Gwiździnach istnieje szkoła podstawowa.

Ludzie związani z miejscowością

Na kartach historii wsi zapisała się rodzina Modrow. Ważną rolę w dziejach wsi odegrał ks. Kazimierz Wróblewski - proboszcz parafii rzymskokatolickiej w Gwiździnach. W Gwiździnach urodził się Stanisław Dejczer - pisarz i ojciec scenarzysty Macieja Dejczera.

Zabytki

  • zespół podworski z XX w.
  • zabudowa gospodarcza wraz z gorzelnią z przełomu XIX i XX w.
  • kościół
  • kapliczka z XX w.
  • budynek szkoły z XX w.
Dwór z XX w. Polskie Zabytki [12.09.2013]

Bibliografia

  1. Gmina Nowe Miasto Lubawskie.Przewodnik krajoznawczy, Toruń 1997, 82 ss.
  2. Korecki Andrzej,Gmina Nowe Miasto Lubawskie, Pelplin 2006, 111 ss.
  3. Wrota Warmii i Mazur [12.09.2013]
  4. Polskie Zabytki [12.09.2013]
  5. Strona Gminy Nowego Miasta Lubawskiego [01.07.2014]

Przypisy

Zobacz też

Archiwum Tradycji Lokalnej – Gwiździny