Henryk III Sorbom: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
m (Zastępowanie tekstu - "[[Kategoria: Osoba" na "[[Kategoria:Osoby")
 
(Nie pokazano 26 wersji utworzonych przez 6 użytkowników)
Linia 3: Linia 3:
 
|imię i nazwisko org  =  
 
|imię i nazwisko org  =  
 
|pseudonim            =  
 
|pseudonim            =  
|grafika              =
+
|grafika              = Sorbom.jpg
|opis grafiki        =
+
|opis grafiki        = Henryk III Sorbom<br>Źródło: ''Poczet biskupów warmińskich'', pod red. Stanisława Achremczyka, Olsztyn 2008, 510 ss.
 
|podpis              =  
 
|podpis              =  
|data urodzenia      =
+
|data urodzenia      = ok. 1340 r.
|miejsce urodzenia    =
+
|miejsce urodzenia    = Elbląg
 
|imię przy narodzeniu =  
 
|imię przy narodzeniu =  
|data śmierci        =   
+
|data śmierci        = 12 stycznia 1401 r.  
|miejsce śmierci      =  
+
|miejsce śmierci      = Lidzbark Warmiński
 
|przyczyna śmierci    =  
 
|przyczyna śmierci    =  
|miejsce spoczynku    =  
+
|miejsce spoczynku    = Katedra fromborska
|zawód               = biskup warmiński  
+
|urząd               = Biskup warmiński  
 
|odznaczenia          =  
 
|odznaczenia          =  
 
|commons              =   
 
|commons              =   
Linia 19: Linia 19:
 
|wikicytaty          =   
 
|wikicytaty          =   
 
|www                  =
 
|www                  =
}}<br/>
+
}}
 
 
''' Henryk III Sorbom ''' (ur. ok. 1340 r. w [[Elbląg| Elblągu]], zm. x miesiac rrrr w miejscowość) – biskup warmiński w latach 1373–1401. <br/>
 
  
 +
''' Henryk III Sorbom ''' (ur. ok. 1340 r. w [[Elbląg|Elblągu]], zm. 12 stycznia 1401 r. w [[Lidzbark Warmiński|Lidzbarku Warmińskim]]) – [[biskup warmiński]] w latach 1373–1401.
 +
<br/><br/>
 
== Życiorys ==  
 
== Życiorys ==  
 
<br/>
 
  
 
=== Szkoła i wykształcenie ===
 
=== Szkoła i wykształcenie ===
 
Henryk III Sorbom studiował w Pradze.  
 
Henryk III Sorbom studiował w Pradze.  
 
<br/>
 
<br/>
 
+
=== Działalność ===
=== Praca ===
+
Henryk w 1365 r. był pisarzem dworskim, a od 1366 r. do 1373 pełnił funkcję sekretarza króla Karola IV Luksemburczyka. Dzięki jego protekcji otrzymał w 1365 r. prowizję na kanonię warmińską. W 1372 r. został proboszczem w Weidenau na Śląsku Austriackim, 26 marca kanonikiem wrocławskim, a 15 kwietnia kanonikiem przy katedrze św. Piotra w Wyszehradzie koło Pragi. Papież Grzegorz XI powołał Henryka III Sorboma na biskupa warmińskiego 5 września 1373 r.
Papież Grzegorz XI powołał Henryka III Sorboma na biskupa warmińskiego 5 września 1373 r.  
+
<br/>
 +
Henryk przejął [[Archidiecezja warmińska |biskupstwo warmińskie]] po [[Jan Stryprock|Janie Stryprocku]]. Musiał załagodzić konflikt z [[Zakon krzyżacki|Zakonem krzyżackim]]. Ostatecznie udało się to w 1374 r. w [[Elbląg|Elblągu]]. Biskupstwo warmińskie utraciło wówczas wiele kilometrów swojego terytorium.
 +
<br/>
 +
Sorbom popadł w konflikt z mieszkańcami [[Braniewo|Braniewa]]. Wygrał go jednak, gdyż miasto musiało zapłacić na rzecz biskupa grzywnę. W 1349 r. po raz kolejny mieszczanom z Braniewa nie spodobała się polityka gospodarcza biskupa, który kazał połączyć stare miasto z nowym miastem. W Braniewie wybuchł bunt, który Henryk stłumił zbrojnie. Ostatecznie uchylił swoją decyzję o połączeniu obu części miasta.
 +
<br/>
 +
Biskup dbał o rozwój nauki i sztuki. Troszczył się także o wykształcenie kapłanów pochodzenia pruskiego. Gościł na swoim dworze wielu znanych uczonych: Mateusza z Krakowa, Mikołaja z Poznania.
 +
<br/>
 +
Sorbom dokończył budowę [[lkwim: Zamek w Lidzbarku Warmińskim|zamku lidzbarskiego]], [[lkwim:Zamek w Reszlu|zamku reszelskiego]], [[lkwim: Bazylika Archikatedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Andrzeja we Fromborku |katedry fromborskiej]] oraz rozbudował [[lkwim: Bazylika Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych w Dobrym Mieście|zespół kolegiacki w Dobrym Mieście]]. Konsekrował m.in. kościoły w [[lkwim: Kościół pw. św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Ornecie|Ornecie]], [[lkwim: Kościół pw. św. Macieja Apostoła i Najdroższej Krwi Chrystusa w Bisztynku|Bisztynku]], [[lkwim:Kościół pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Opinie|Opinie]], [[lkwim:Kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Tolkmicku|Tolkmicku]], [[lkwim:Bazylika Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych w Dobrym Mieście|Dobrym Mieście]], [[lkwim:Kościół pw. św. Jana Ewangelisty w Nowym Kawkowie|Nowym Kawkowie]], [[lkwim:Kościół pw. św. Kosmy i św. Damiana w Świątkach|Świątkach]]. Ufundował też [[lkwim:Kościół pw. św. Anny i św. Szczepana w Barczewie|kościół pw. św. Anny i św. Szczepana w Barczewie]].
 +
<br/>
 +
W 1348 r. zatwierdził nowe statuty [[Kapituła warmińska|kapituły warmińskiej]], a w 1395 r. przeprowadził synod diecezjalny.
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna ===
+
Lokował nowe miejscowości, m.in. [[Barczewko]], [[Biskupiec]], [[Cerkiewnik]], [[Derc]], [[Jesionowo]], [[Stary Dwór]]. Z nadania biskupa pochodzi też [[Nerwik]], [[Pudląg]], [[Stryjewo]] i [[Węgój]].
 
 
<br/>
 
  
 
==Ciekawostki==
 
==Ciekawostki==
Rodzicami Henryka byli: Henryk i Udilia. Nazwisko Sorbom wywodziło się od nazwy wsi - Sauerbaum położonej niedaleko [[Elbląg|Elbląga]].  
+
*Do naszych czasów zachował się [[lkwim:Kielich biskupa Sorboma z kościoła pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w Orzechowie|kielich]] biskupa, datowany na 1379 r., pochodzący z [[lkwim:Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w Orzechowie|kościoła pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w Orzechowie]].
<br/>
 
  
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
Obłąk Jan, Kopiczko Andrzej,''Historia Diecezji i Archidiecezji Warmińskiej'', Olsztyn 2010, 261 ss.
+
[[Jan Obłąk |Obłąk Jan]], Kopiczko Andrzej,''Historia Diecezji i Archidiecezji Warmińskiej'', Olsztyn 2010, 261 ss.<br>
 
 
 
''Poczet biskupów warmińskich'', pod red. Stanisława Achremczyka, Olsztyn 2008, 510 ss.
 
''Poczet biskupów warmińskich'', pod red. Stanisława Achremczyka, Olsztyn 2008, 510 ss.
 
<br/>
 
<br/>
 +
[[Kategoria:Osoby|Sorbom, Henryk III]]
  
 
+
[[Kategoria: Duchowni rzymskokatoliccy|Sorbom, Henryk III]]
[[Kategoria: Osoba]][[Kategoria: Duchowny katolicki]][[Kategoria: biskup warmiński]]<br/>
+
[[Kategoria: Biskupi warmińscy|Sorbom, Henryk III]]
 +
[[Kategoria: Elbląg|Sorbom, Henryk III]]
 +
[[Kategoria: Powiat lidzbarski|Sorbom, Henryk III]]
 +
[[Kategoria: Lidzbark Warmiński|Sorbom, Henryk III]]
 +
[[Kategoria: 1301-1400|Sorbom, Henryk III]]
 +
[[Kategoria: 1401-1500|Sorbom, Henryk III]]

Aktualna wersja na dzień 20:29, 17 mar 2015

Henryk III Sorbom

Henryk III SorbomŹródło: Poczet biskupów warmińskich, pod red. Stanisława Achremczyka, Olsztyn 2008, 510 ss.
Henryk III Sorbom
Źródło: Poczet biskupów warmińskich, pod red. Stanisława Achremczyka, Olsztyn 2008, 510 ss.
Data i miejsce urodzenia ok. 1340 r.
Elbląg
Data i miejsce śmierci 12 stycznia 1401 r.
Lidzbark Warmiński
Miejsce spoczynku Katedra fromborska

Henryk III Sorbom (ur. ok. 1340 r. w Elblągu, zm. 12 stycznia 1401 r. w Lidzbarku Warmińskim) – biskup warmiński w latach 1373–1401.

Życiorys

Szkoła i wykształcenie

Henryk III Sorbom studiował w Pradze.

Działalność

Henryk w 1365 r. był pisarzem dworskim, a od 1366 r. do 1373 pełnił funkcję sekretarza króla Karola IV Luksemburczyka. Dzięki jego protekcji otrzymał w 1365 r. prowizję na kanonię warmińską. W 1372 r. został proboszczem w Weidenau na Śląsku Austriackim, 26 marca kanonikiem wrocławskim, a 15 kwietnia kanonikiem przy katedrze św. Piotra w Wyszehradzie koło Pragi. Papież Grzegorz XI powołał Henryka III Sorboma na biskupa warmińskiego 5 września 1373 r.
Henryk przejął biskupstwo warmińskie po Janie Stryprocku. Musiał załagodzić konflikt z Zakonem krzyżackim. Ostatecznie udało się to w 1374 r. w Elblągu. Biskupstwo warmińskie utraciło wówczas wiele kilometrów swojego terytorium.
Sorbom popadł w konflikt z mieszkańcami Braniewa. Wygrał go jednak, gdyż miasto musiało zapłacić na rzecz biskupa grzywnę. W 1349 r. po raz kolejny mieszczanom z Braniewa nie spodobała się polityka gospodarcza biskupa, który kazał połączyć stare miasto z nowym miastem. W Braniewie wybuchł bunt, który Henryk stłumił zbrojnie. Ostatecznie uchylił swoją decyzję o połączeniu obu części miasta.
Biskup dbał o rozwój nauki i sztuki. Troszczył się także o wykształcenie kapłanów pochodzenia pruskiego. Gościł na swoim dworze wielu znanych uczonych: Mateusza z Krakowa, Mikołaja z Poznania.
Sorbom dokończył budowę zamku lidzbarskiego, zamku reszelskiego, katedry fromborskiej oraz rozbudował zespół kolegiacki w Dobrym Mieście. Konsekrował m.in. kościoły w Ornecie, Bisztynku, Opinie, Tolkmicku, Dobrym Mieście, Nowym Kawkowie, Świątkach. Ufundował też kościół pw. św. Anny i św. Szczepana w Barczewie.
W 1348 r. zatwierdził nowe statuty kapituły warmińskiej, a w 1395 r. przeprowadził synod diecezjalny.

Lokował nowe miejscowości, m.in. Barczewko, Biskupiec, Cerkiewnik, Derc, Jesionowo, Stary Dwór. Z nadania biskupa pochodzi też Nerwik, Pudląg, Stryjewo i Węgój.

Ciekawostki

Bibliografia

Obłąk Jan, Kopiczko Andrzej,Historia Diecezji i Archidiecezji Warmińskiej, Olsztyn 2010, 261 ss.
Poczet biskupów warmińskich, pod red. Stanisława Achremczyka, Olsztyn 2008, 510 ss.