Jabłonka: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Charakterystyka fizjograficzna) |
|||
| Linia 31: | Linia 31: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | <big>''' Jabłonka'''</big> (niem. Jablonken, od 1938 r. Seehag) – [[wieś sołecka]] w Polsce w [[ | + | <big>''' Jabłonka'''</big> (niem. Jablonken, od 1938 r. Seehag) – [[Wieś sołecka|wieś sołecka]] w Polsce w [[Województwo warmińsko - mazurskie |województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat nidzicki| powiecie nidzickim]], w [[Nidzica (gmina miejsko-wiejska)|gminie Nidzica]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]]. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 37: | Linia 37: | ||
=== Charakterystyka fizjograficzna === | === Charakterystyka fizjograficzna === | ||
| − | Jabłonka położona jest na brzegu [[Jezioro Omulew |Jeziora Omulew]] oraz na skraju lasów [[Puszcza Napiwodzko - Ramucka |Puszczy Napiwodzko-Ramuckiej]]. Miejscowość leży na terenie [[gmina | + | Jabłonka położona jest na brzegu [[Jezioro Omulew |Jeziora Omulew]] oraz na skraju lasów [[Puszcza Napiwodzko - Ramucka |Puszczy Napiwodzko-Ramuckiej]]. Miejscowość leży na terenie [[Nidzica (gmina miejsko-wiejska)|gminy Nidzica]], przez obszar której przebiega jedna z głównych granic fizyczno-geograficznych Europy, oddzielająca Obszar Europy Zachodniej od Obszaru Europy Wschodniej. Ponadto 19 000 ha powierzchni gminy zajmują lasy i grunty leśne. Istotnym zasobem naturalnym gminy są surowce mineralne: żwiry i piaski, torfy i węgiel brunatny, kreda jeziorna, gytia i ziemia okrzemkowa. |
<br/> | <br/> | ||
=== Dzieje miejscowości === | === Dzieje miejscowości === | ||
| − | W XV w. na terenie dzisiejszej wsi istniała osada. W 1438 r. lokowano tutaj wieś czynszową na 33 [[ | + | W XV w. na terenie dzisiejszej wsi istniała osada. W 1438 r. lokowano tutaj wieś czynszową na 33 [[Łan| łanach]]. Nieznana jest etymologia nazwy miejscowości. W 1756 r. teren Jabłonki obejmował 23 łany i 15 [[Morga| mórg]]. W XVIII w. ziemię posiadało 18 chłopów. W tym okresie sołtysem był Samuel Rogalla. W latach 1737–1740 założono w Jabłonce szkołę. |
<br/> | <br/> | ||
| − | W XIX w. Jabłonka była [[ | + | W XIX w. Jabłonka była [[Wieś szkatułowa| wsią szkatułkową]] z terenem 3325 mórg. W II poł. XIX do mieszkańców Jabłonki zaliczano także osadników z [[Wikno| Wikna]]. Obecnie na terenie wsi działalność duszpasterską prowadzi filiał [[Parafia w Nidzicy Kościoła Ewangelicko - Augsburskiego w Jabłonce |Parafii w Nidzicy Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego]]. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 89: | Linia 89: | ||
=== Zabytki=== | === Zabytki=== | ||
| − | W Jabłonce zachowały się: zabudowa z XIX/XX w., [[ | + | W Jabłonce zachowały się: zabudowa z XIX/XX w., [[Cmentarz ewangelicki w Jabłonce |cmentarz ewangelicki]] z końca XIX w., budynek szkoły. |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 101: | Linia 100: | ||
Zielińska Agnieszka,''Dzieje miasta i okolic w latach 1807 - 1914'', [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, s. 203 - 267. | Zielińska Agnieszka,''Dzieje miasta i okolic w latach 1807 - 1914'', [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, s. 203 - 267. | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat nidzicki]] | |
| − | + | [[Kategoria: Nidzica (gmina miejsko-wiejska)]] | |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | + | [[Kategoria: 1401-1500]] | |
| − | [[ | ||
Wersja z 09:46, 9 lip 2014
| Jabłonka | |
| | |
 Jabłonka, źródło: Wrota Warmii i Mazur, 12.09.2013.
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | nidzicki |
| Gmina | Nidzica |
| Sołectwo | Jabłonka |
| Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) | Pole-obowiązkowe |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Tablice rejestracyjne | NNI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Jabłonka | |
| Położenie na mapie Polski  Jabłonka | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Jabłonka (niem. Jablonken, od 1938 r. Seehag) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Nidzica. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Jabłonka położona jest na brzegu Jeziora Omulew oraz na skraju lasów Puszczy Napiwodzko-Ramuckiej. Miejscowość leży na terenie gminy Nidzica, przez obszar której przebiega jedna z głównych granic fizyczno-geograficznych Europy, oddzielająca Obszar Europy Zachodniej od Obszaru Europy Wschodniej. Ponadto 19 000 ha powierzchni gminy zajmują lasy i grunty leśne. Istotnym zasobem naturalnym gminy są surowce mineralne: żwiry i piaski, torfy i węgiel brunatny, kreda jeziorna, gytia i ziemia okrzemkowa.
Dzieje miejscowości
W XV w. na terenie dzisiejszej wsi istniała osada. W 1438 r. lokowano tutaj wieś czynszową na 33 łanach. Nieznana jest etymologia nazwy miejscowości. W 1756 r. teren Jabłonki obejmował 23 łany i 15 mórg. W XVIII w. ziemię posiadało 18 chłopów. W tym okresie sołtysem był Samuel Rogalla. W latach 1737–1740 założono w Jabłonce szkołę.
W XIX w. Jabłonka była wsią szkatułkową z terenem 3325 mórg. W II poł. XIX do mieszkańców Jabłonki zaliczano także osadników z Wikna. Obecnie na terenie wsi działalność duszpasterską prowadzi filiał Parafii w Nidzicy Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego.
Liczba ludności, domów i gospodarstw w kolejnych latach:
1817 r. - 32 domy, 162 mieszkańców
1846 r. - 41 domów, 290 mieszkańców
1858 r. – 62 gospodarstwa, 351 mieszkańców
1867 r. - 543 mieszkańców
1871 r. – 106 domów, 573 mieszkańców
1885 r. - 116 domów, 663 mieszkańców
1895 r. – 120 domów, 651 mieszkańców
1905 r. – 122 domów, 639 mieszkańców
1910 r. – 123 domy, 641 mieszkańców
1939 r. – 669 mieszkańców
Gospodarka
We wsi istnieją gospodarstwa agroturystyczne oraz ranczo.
Ludzie związani z miejscowością
Ze wsią związana jest postać Krzysztofa Hartknoch – historyka, profesora gimnazjum toruńskiego i Uniwersytetu w Królewcu. W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest Piotr Ziemski.
Zabytki
W Jabłonce zachowały się: zabudowa z XIX/XX w., cmentarz ewangelicki z końca XIX w., budynek szkoły.
Bibliografia
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. III, 960 ss.
Wijaczka Jacek,Dzieje wsi do końca XVIII wieku, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, s. 165 - 202.
Zielińska Agnieszka,Dzieje miasta i okolic w latach 1807 - 1914, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, s. 203 - 267.
